3 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΑΖΑΡΙ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

 

Οι απειλές του Τούρκου προέδρου δεν είναι αόριστες, ούτε σπασμωδικές - Έχουν αρχή, μέση και τέλος και σίγουρα κινούνται στο πλαίσιο ενός ιδιότυπου παζαριού.

Τι ελπίζει το Μαξίμου για τους «δύο» από την ευρωτουρκική συνάντηση στη Βάρνα; Είναι προφανές ότι η Αθήνα έχει πολλά να περιμένει από την σημερινή συνάντηση στην Βάρνα πέραν του θέματος των δύο ελλήνων στρατιωτικών. Ο Ερντογάν επιμένει στην τακτική των υψηλών τόνων, του εκφοβισμού 

Καθώς και της ρητορικής μίσους και υπό το πρίσμα αυτό προσέρχεται σήμερα, Δευτέρα (26/03/2018) στην ευρωτουρκική Σύνοδο που πραγματοποιείται στη Βάρνα της Βουλγαρίας, με την Ελλάδα να ανησυχεί ιδιαίτερα για τη στάση που θα τηρήσουν οι γείτονες ως προς το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.

Αλλά και την ΕΕ να εμφανίζεται ιδιαίτερα προβληματισμένη από τη συμπεριφορά του «Σουλτάνου». Στο Μαξίμου είναι έτοιμοι για ένα διπλωματικό παζάρι υψηλού βαθμού δυσκολίας, καθώς όσο οι Γιούνκερ-Τουσκ θα θέτουν την κράτηση των δύο ελλήνων.

Αλλά και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και την κυπριακή ΑΟΖ, τόσο ο τούρκος πρόεδρος θα θέτει τα θέματα δικής του προτεραιότητας, όπως τα περίφημα κονδύλια που διαρκώς ζητεί η Τουρκία για το προσφυγικό, αλλά και εν γένει η επικαιροποίηση της ευρωτουρκικής συμφωνίας για την διαχείριση των προσφυγικών ροών.

Αυτό που καίει περισσότερο τον Ερτνογάν είναι τα λεφτά!

Και όχι μόνο τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ για το προσφυγικό, για τα οποία απειλεί με κάθε ευκαιρία ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Εξού και η ομηρεία των δυο Ελλήνων αξιωματικών. Αν και αρχικά αρκετοί συνέδεσαν την υπόθεση των Ελλήνων με τους οκτώ, είναι προφανές ότι ο Ερντογάν δεν μπορεί να κάνει τόσο ωμό παζάρι στο πλαίσιο των θεσμών της Ε.Ε. 

Τι λεφτά θέλει ο Ερντογάν; 

-Επανενεργοποίηση της ενταξιακής της πορείας με ξεπάγωμα / άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων. 

Στο έγγραφο σημειώνει ότι ο Γιούνγκερ είναι δεσμευθεί στην τουρκική κυβέρνηση για προώθηση έξι διαπραγματευτικών κεφαλαίων που μπλοκάρει μονομερώς η Κυπριακή Δημοκρατία.

-Εφαρμογή των επτά ανεκπλήρωτων προαπαιτούμενων από σύνολο 72 κριτηρίων, για να αρθούν οι διατυπώσεις έκδοσης ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για ελεύθερη διακίνηση των Τούρκων πολιτών στην Ευρώπη.

-Προώθηση και αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας.

-Επίσπευση των διαδικασιών προς εκταμίευσης των κονδυλίων του δευτέρου πακέτου της βοήθειας ύψους 3 δις. ευρώ προς την Τουρκία για τους Σύρους πρόσφυγες με μεγαλύτερη ελαστικότητα στην εμπλοκή της Άγκυρας.

Αν η Ε.Ε. δεσμευθεί εμπράκτως για τα παραπάνω, ο Σουλτάνος είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι θα κάνει πίσω και στο ζήτημα των δυο Ελλήνων στρατιωτικών. 

Με απλά λόγια, τα αιτήματα της Άγκυρας προς την ΕΕ υποκρύπτουν ένα άτυπο απειλητικό τελεσίγραφο, το οποίο αποκρυστάλλωνεται στην εξής φράση: «Ικανοποιήστε εδώ και τώρα τις αξιώσεις μας, αλλιώς ανοίγουμε διάπλατα την προσφυγική/μεταναστευτική "κάνουλα"»!

Υπ' αυτές τις συνθήκες τη Δευτέρα (26/03) ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθεί στη Βάρνα με τους Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ και τον Ντόναλντ Τουσκ. Οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναμένεται μεταξύ άλλων να του θέσουν και το θέμα της κράτησης των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στην Αδριανούπολη.

Στις 19:00 αναμένεται να ξεκινήσει η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ και τον Ντόναλντ Τουσκ η οποία πιθανότατα θα διαρκέσει δύο ώρες. Μετά το πέρας της συνάντησης θα δοθεί κοινή συνέντευξη τύπου, ενώ για τις 22:00 προγραμματιστεί η αναχώρηση του Τούρκου προέδρου από τη Βάρνα.

«Πυκνή» η ατζέντα των συνομιλιών

«Η συνάντηση δεν θα είναι εύκολη», προέβλεψε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ενώ ο κ. Γιούνκερ δήλωσε ότι πηγαίνει στη Βάρνα με «ανάμεικτα συναισθήματα».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν εξήγησε ότι τα προβλήματα με την Τουρκία μεγαλώνουν, ωστόσο, υπάρχει ένας «ειλικρινής» και «ανοιχτός» διάλογος μεταξύ των δύο πλευρών, ο οποίος πρέπει να συνεχιστεί. 

Το γεγονός, πάντως, και μόνο ότι η συνάντηση αυτή πραγματοποιείται σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο είναι θετικό και έχει μεγάλη σημασία, σχολιάζουν πολιτικοί αναλυτές.

Στην ατζέντα των συζητήσεων φιγουράρουν:

-η αποσάθρωση του κράτους δικαίου στην Τουρκία μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016,

-η αμφιλεγόμενη διμερής συμφωνία για την αντιμετώπιση της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών,

-η κλινικά νεκρή προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ και

-η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον μιας οργάνωσης κούρδων ανταρτών στη Συρία

Υπό το πρίσμα αυτό, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ και θα είναι παρών στο δείπνο, δεν κρύβει πως περιμένει μια «πολύ δύσκολη» συνάντηση. 

Πάντως κανένα από τα δύο μέρη δεν έχει συμφέρον να εκτροχιάσει τον διάλογο. Για την Τουρκία, η ΕΕ παραμένει πολύτιμος εμπορικός εταίρος. Για τις Βρυξέλλες, η Άγκυρα συνεχίζει να είναι απαραίτητος σύμμαχος στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στην προσπάθεια ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών.

«Η Σύνοδος στη Βάρνα θα δώσει την ευκαιρία να ξαναρχίσει ο διάλογος ανάμεσα στα δύο μέρη, παρότι δεν αναμένεται καμιά αληθινή πρόοδος», συνόψισε η Ζανά Ζαμπούρ, τουρκολόγος του Ινστιτούτου CERI/Sciences Po.

Υπενθυμίζεται πως η ένταση ανέβηκε μια βαθμίδα την περασμένη εβδομάδα, όταν οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν τις «συνεχιζόμενες παράνομες ενέργειες» της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, έπειτα από αλλεπάλληλα επεισόδια.

Η Τουρκία αντέδρασε χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτες» τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ κι εξέφρασε παράλληλα την οργή της για τις ευρωπαϊκές επικρίσεις όσον αφορά την επιχείρηση ευρείας κλίμακας που εξαπέλυσε εναντίον της κουρδικής οργάνωσης Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), στην περιοχή Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία.

«Η μάζα των προβλημάτων για τα οποία βρίσκονται σε διένεξη η Τουρκία και η ΕΕ δεν παύει να διογκώνεται», αναγνώρισε ο Γιούνκερ, πάντως υποσχέθηκε έναν «ειλικρινή και ανοικτό διάλογο» με τον Ερντογάν. Η ΕΕ, επέμεινε παρ' όλ' αυτά, «επιθυμεί να ενισχύσει τη συνεργασία (της) με την Τουρκία».

Μια από τις προτεραιότητες για τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι να εξασφαλιστεί ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να εφαρμόζει τη συμφωνία που κλείστηκε τον Μάρτιο του 2016 για την κρίση των μεταναστών και των προσφύγων και επέτρεψε να μειωθούν σημαντικά οι διελεύσεις προς την Ευρώπη, με αντάλλαγμα κυρίως οικονομική βοήθεια.

Ο Ερντογάν έχει διαμαρτυρηθεί επανειλημμένα για τις «καθυστερήσεις» στην εκταμίευση των χρημάτων, ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ, στα οποία αναμένεται να προστεθούν άλλα τρία δισεκατομμύρια.

Εταιρική σχέση;

Εξάλλου, η Άγκυρα αξιώνει να υπάρξει πρόοδος στη φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην ΕΕ. 

Αυτό είναι «προτεραιότητα» για την Άγκυρα, αλλά πιθανόν «αποτελεί ψευδαίσθηση εάν πιστεύει ότι η ΕΕ θα κάνει παραχωρήσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα», εκτιμά η Ζανά Ζαμπούρ.

Μολονότι η Άγκυρα πολλαπλασίασε τους τελευταίους μήνες τα κατευναστικά σινιάλα προς ορισμένες χώρες μέλη, κυρίως τη Γερμανία, αποφυλακίζοντας για παράδειγμα δημοσιογράφους που είχε φυλακίσει, το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ρίχνει μια βαριά σκιά στη Βάρνα.

Η ΕΕ έχει εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία της για τις εκκαθαρίσεις που εξαπολύθηκαν στην Τουρκία μετά την απόπειρα επιβολής στρατιωτικού καθεστώτος. 

Πάνω από 55.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους αντιφρονούντες και δημοσιογράφοι, έχουν οδηγηθεί στη φυλακή, άλλοι 160.000 αποτάχθηκαν, τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, απολύθηκαν.

Η παράταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης που τελεί σε ισχύ στην Τουρκία από τον Ιούλιο του 2016 έχει οδηγήσει σε «σοβαρές» παραβιάσεις των δικαιωμάτων «εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», σημείωνε εκφράζοντας έντονη ανησυχία ο ΟΗΕ σε έκθεση που δημοσιοποίησε την περασμένη εβδομάδα.

Η υποψηφιότητα της Τουρκίας για να γίνει κράτος-πλήρες μέλος της ΕΕ αναμένεται επίσης να συζητηθεί στη Βάρνα, αλλά οι περισσότεροι διπλωμάτες και αναλυτές δεν περιμένουν να σημειωθεί η παραμικρή πρόοδος.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του Ερντογάν στο Παρίσι τον Ιανουάριο ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έριξε ξανά την ιδέα αποκατάστασης μιας «εταιρικής σχέσης» με την Τουρκία, καθώς η εισδοχή της μοιάζει λιγότερη πιθανή από ποτέ.