ΕΠΟΧΗ... CETA ΓΙΑ ΕΕ-ΚΑΝΑΔΑ

 

Σε διαδικασία ενεργοποίησης μπαίνει, πλέον, η εμπορική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Καναδά, καθώς, μετά το Βέλγιο και τον Καναδά και οι Βρυξέλλες υπέγραψαν την περιβόητη CETA. Η υπογραφή της συνθήκης είχε καθυστερήσεις τις τελευταίες ημέρες εξαιτίας διαφωνιών στο εσωτερικό του Βελγίου.

«Τι υπομονή!» είπε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στον καναδό πρωθυπουργό Τζάστιν Τριντό κατά την άφιξή του στην έδρα του Συμβουλίου της ΕΕ. «Τα δύσκολα πράγματα είναι δύσκολα, αλλά τα καταφέραμε», του απάντησε ο Τριντό. «Παίξατε καλά!» είπε επίσης στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ.

Ο Καναδός πρωθυπουργός – η άφιξη του οποίου καθυστέρησε κατά μιάμιση ώρα λόγω ενός τεχνικού προβλήματος κατά την αναχώρηση του αεροπλάνου του από την Οτάβα – περίμενε μερικές ημέρες προκειμένου οι Ευρωπαίοι να διευθετήσουν τις διαφορές του ώστε η συμφωνία να μπορέσει να υπογραφεί.

Έξω από το κτίριο δεκάδες διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα κατά της CETA και κρατούσαν πανό –"Οι πολίτες πάνω από τις πολυεθνικές"– υπό τον ήχο ταμπούρλων. Πέταξαν επίσης κόκκινη μπογιά.

Η CETA, που θα καταργήσει το 99% των τελωνειακών δασμών ανάμεσα στην ΕΕ και στην Οτάβα, θα τεθεί σε προσωρινή και μερική εφαρμογή από τη στιγμή που θα επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το κοινοβούλιο του Καναδά τους επόμενους μήνες. 

Στη συνέχεια θα πρέπει να εγκριθεί από το σύνολο των εθνικών και περιφερειακών κοινοβουλίων της ΕΕ προκειμένου να καταστεί οριστική. Την Παρασκευή είχε ανακοινωθεί πως η Βαλονία, η οποία εξέφραζε έντονες αντιρρήσεις, συμφώνησε να δώσει το «πράσινο φως» για τη CETA και το Σάββατο ο υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου υπέγραψε για λογαριασμό της κυβέρνησής του τη συμφωνία.

«Τίποτα δεν είναι απλό στο Βέλγιο, αλλά λίγα πράγματα είναι αδύνατα», έγραψε στο Twitter ο Ντιντιέ Ρέιντερς, μετά την υπογραφή της συμφωνίας, σε τελετή στην έδρα του βελγικού ΥΠΕΞ. Στην τελετή παρέστη εκ μέρους της Ε.Ε, η επίτροπος Εμπορίου Σεσίλια Μάλμστρεμ, που διαπραγματεύθηκε και τη συμφωνία με τον Καναδά εκ μέρους της Ένωσης.

Το Βέλγιο καθυστέρησε να καταλήξει σε κοινή θέση για τη συμφωνία, καθυστερώντας την υπογραφή της και από το σύνολο της Ε.Ε., καθώς μερικά από τα τοπικά κοινοβούλιά του, με προεξάρχον αυτό της γαλλόφωνης Βαλονίας. 

Eξέφρασαν την έντονη αντίθεσή τους στη συμφωνία, ειδικά σε ρυθμίσεις που αφορούν τον αγροτικό τομέα και για την εγκαθίδρυση ad hoc δικαστηρίων για τη διευθέτηση των διαφορών ανάμεσα στις πολυεθνικές και στα κράτη.

Έπειτα από σκληρές διαπραγματεύσεις, οι Βέλγοι κατέληξαν σε ένα κοινό κείμενο, σύμφωνα με το οποίο η χώρα θα ζητήσει τη γνωμοδότηση του Δικαστηρίου της Ε.Ε. για τη συμβατότητα του μηχανισμού διαιτησίας (ICS), που θα εγκαθιδρύσει η CETA σε περίπτωση διένεξης ανάμεσα σε έναν επενδυτή και ένα κράτος-μέλος.

Οι Βαλόνοι, που έγιναν ο δίαυλος των αντιτιθέμενων στη CETA, ανησυχούσαν για τις επιπτώσεις της συνθήκης στον αγροτικό τους τομέα. Η μεγαλύτερη ανησυχία τους ήταν το ενδεχόμενο μια πολυεθνική να επιτεθεί σε ένα κράτος που υιοθετεί μια δημόσια πολιτική αντίθετη στα συμφέροντά της.

Δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσουμε ένα ιδιωτικό δικαστήριο να διαιτητεύει σε αυτές τις διαφορές, επανέλαβαν οι Βαλόνοι που τάσσονταν κατά της CETA, απαιτώντας εγγυήσεις, χωρίς τις οποίες δεν θα έδιναν λευκή επιταγή στην ομοσπονδιακή βελγική κυβέρνηση. Η αργοπορία των «διαβουλεύσεων» είχε ως αποτέλεσμα να ακυρωθεί η πρώτη σύνοδος κορυφής που επρόκειτο να διεξαχθεί την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.

Τελικά, το μεσημέρι της Πέμπτης επιτεύχθηκε ένας βελγικός συμβιβασμός: δηλώσεις που επαναλάμβαναν όρους που είχαν ήδη περιληφθεί στη συνθήκη, πρόοδοι στον τρόπο διορισμού των δικαστών του διαιτητικού δικαστηρίου, και η ανακοίνωση από το Βέλγιο ότι θα ζητήσει από το Δικαστήριο της ΕΕ (CJUE) να αποφανθεί για τη συμβατότητα του δικαστηρίου αυτού με το ευρωπαϊκό δίκαιο.