ΠΡΙΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

 

Καθ’ όλη  την ιστορία του πολέμου, οι αντίπαλοι προσπάθησαν να δυσκολέψουν και να περιορίσουν την ελευθερία κινήσεων και δράσεως του δυνητικού αντιπάλου στο πεδίο της μάχης.

Ενώ οι παλαιότερες μορφές της προσπάθειας αυτής περιλάμβαναν εμπόδια, όπως το Σινικό Τείχος της Κίνας ή η γραμμή Μεταξά στα καθ’ ημάς, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι αμυντικοί ερευνητές προσδιόρισαν τον συνδυασμό προσέγγισης, πληροφοριών - τεχνολογίας, χερσαίου, θαλασσίου και εναέριου χώρου ως την αναδυόμενη απειλή για την προβολή στρατιωτικής ισχύος.

Ακριβώς όπως το Blitzkrieg άλλαξε τους κανόνες της μάχης το 1940, σήμερα η πρόσβαση στις τεχνολογίες και στρατηγικές σε περιοχές άρνησης (Anti-Access Area Denial) έχουν επαναπροσδιορίσει τον χαρακτήρα του σύγχρονου πολέμου. Αυτό συμβαίνει διότι με αυτόν τον τρόπο υπονομεύονται οι σύγχρονες δυνάμεις προβολής ισχύος των κρατών, δηλαδή με την άρνηση της ελεύθερης δράσης γύρω από τις περιοχές ενδιαφέροντος.

Σήμερα, επειδή πιστεύεται από τις νατοϊκές δυνάμεις ότι η Ρωσία έχει αναδειχθεί ως μια περιφερειακή δύναμη με ισχυρές αμυντικές ικανότητες και ασαφείς πολιτικές και στρατιωτικές προθέσεις, επικρατεί μια συντονισμένη ώθηση ιδιαίτερα των πρώην ανατολικών κρατών που βρίσκονται στους κόλπους του ΝΑΤΟ για να προωθηθεί το ζήτημα της καταπολέμησης της ρωσικής ισχύος στην εξέχουσα περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης. 

Υπό αυτό το πρίσμα πολιτικής έγινε συνάντηση κορυφής των  υπουργών Εξωτερικών της Τουρκίας, Mevlüt Çavuşoğlu, της Πολωνίας, Witold Waszczykowski, και της Ρουμανίας, Lazăr Comănescu, που έλαβε χώρα την περασμένη εβδομάδα στη Βαρσοβία, όπου συζητήθηκαν θέματα της επερχόμενης συνόδου του ΝΑΤΟ. Με αυτήν την κίνηση, εκτιμάται ότι επιθυμούν να αποστείλουν ένα ισχυρό σημάδι ενότητας στην ανατολική πλευρά της συμμαχίας και ότι βρίσκονται σε συντονισμό των θέσεων τους για τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου.

Η Πολωνία και η Ρουμανία, κυρίως λόγω της ιστορικής αντιθέσεως τους με τη Ρωσία ως κράτη που υπέφεραν κάτω από το σιδηρούν παραπέτασμα, είναι οι ποιο ένθερμοι υποστηρικτές μιας ισχυρής παρουσίας του ΝΑΤΟ στην ανατολική πλευρά της Συμμαχίας, από τη Βαλτική έως τη Μαύρη Θάλασσα. Και οι δύο χώρες είναι ισχυροί αντίπαλοι της ρωσικής επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη και επικριτές των στρατιωτικών και πολιτικών κινήσεων του ηγέτη της Ρωσίας, Vladimir Putin, και αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που προσπαθούν να προστατεύσουν τη θέση τους, θέτοντας τα ζητήματα που τους αφορούν στην ατζέντα του ΝΑΤΟ.

Από την πλευρά της Τουρκίας, είναι διαφορετικά τα ενδιαφέροντα. Βασική προτεραιότητα της Τουρκίας είναι οι απειλές που προέρχονται από τον βίαιο εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, τις προσφυγικές ροές, την τρομοκρατία και τις προσπάθειες της Ρωσίας για τη δημιουργία αεροναυτικών βάσεων στη Συρία, καθώς και την ενίσχυση παρουσίας του ρωσικού στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο. 

Η Τουρκία εκτιμάται ότι θα θέσει το ζήτημα της σύνδεσης του Εργατικού Κουρδικού Κόμματος (ΡΚΚ), που έχει οριστεί από την Τουρκία ως τρομοκρατική οργάνωση, με τη συριακή κουρδική ομάδα (PYD), έναν κεντρικό σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών στον αγώνα κατά του ISIS. Επίσης η Τουρκία είναι σίγουρο ότι θα ζητήσει βοήθεια από το ΝΑΤΟ για τις πυραυλικές επιθέσεις του ISIS που εκτοξεύονται από τη Συρία.

Αν και μέχρι τώρα δεν υπήρχαν ιδιαίτερες επαφές της Τουρκίας ούτε με την Πολωνία ούτε με τη Ρουμανία, ωστόσο, καθώς οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία έχουν επιδεινωθεί, φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει να συνταχθούν με «τους εχθρούς του εχθρού τους». Πολύ σημαντικό είναι ότι και οι τρεις χώρες θα φιλοξενήσουν ενεργητικά και παθητικά συστήματα της λεγόμενης αντιπυραυλικής ασπίδας, δίδοντας τους γεωστρατηγική αναβάθμιση στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, αλλά και καθιστώντας τους ταυτόχρονα, στόχους της Ρωσίας, αφού αυτήν την αντιπυραυλική ασπίδα η Ρωσία την αντιλαμβάνεται ως άμεση απειλή. 

Ακόμα κι αν η Δύση συνεχίζει να υποστηρίζει ότι το σύστημα παρουσιάζει μια ασήμαντη απειλή για τη Ρωσία και ότι στοχοποιεί μόνο κράτη παρίες, όπως το Ιράν ή η Βόρεια Κορέα, η ανάπτυξη του δίνει στη Ρωσία την ευκαιρία να σταματήσει όλες τις προσπάθειες αφοπλισμού, οι οποίες έχουν αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης εδώ και δεκαετίες. Η ιδέα της αντιπυραυλικής άμυνας υπήρξε ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα της Συμμαχίας κατά τα τελευταία δύο χρόνια. 

Αφού αρχικά δίσταζε, η Τουρκία τελικά συμφώνησε να φιλοξενήσει το ραντάρ του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας του ΝΑΤΟ και μια κινητή μονάδα ραντάρ AN/TPY-2, στοιχείο του όλου συστήματος. Ως εκ τούτου, η Τουρκία εκτιμάται ότι θα υποστηρίξει μια αυξημένη παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς επιδιώκει συνέχεια τη στρατιωτική και πολιτική στήριξη έναντι της πιθανής ρωσικής επιθετικότητας.

Η Ρωσία δρα μεθοδευμένα ως παγκόσμια δύναμη, επιδιώκοντας να κρατήσει τα προπύργια που δημιούργησε τα τελευταία χρόνια, ώστε μια στρατηγική εξουδετέρωσης της να μην είναι δυνατή. Ενώ η κατοχή και η προσάρτηση της Κριμαίας, αλλά και η υποστήριξη της Ρωσίας προς το καθεστώς του Σύριου Προέδρου, Bashar al-Assad. 

Και η εξασφάλιση των βάσεων στη Συρία με μια πρώτη ματιά φαίνονται άσχετες μεταξύ τους, στην πραγματικότητα υφίσταται συνέργεια τόσο στρατιωτικά, αφού η Κριμαία είναι ένα εξαιρετικό λιμάνι ορμητήριο προς τα θερμά νερά και την προμήθεια των ρωσικών βάσεων στη Συρία, όσο και γεωπολιτικά, καθώς η Ρωσία διατηρεί ενεργή την επιρροή στην περιφέρεια της Ευρώπης, αυξάνοντας την πίεση τόσο στη Συμμαχία όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Ρωσία πιστεύει ότι η συμμαχία θα κάνει ένα από τα μεγαλύτερα λάθη στην ιστορία της αν συνεχίσει την ανάπτυξη του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς με τις ενέργειές της η συμμαχία δημιουργεί περισσότερες απειλές για την Ευρώπη, παρά τη διασφάλιση της ασφάλειας της. Εκτιμάται ότι θα θέσει τη γνωστή πυρηνική συνθήκη μέσου βεληνεκούς (INF), μια συμφωνία του 1987 μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Σοβιετικής Ένωσης (και αργότερα με τα διάδοχα κράτη της), σε κίνδυνο αθέτησης. 

Ο Πρόεδρος Putin, άλλωστε, προειδοποίησε επανειλημμένα ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αποσυρθεί από τη συνθήκη, εάν το ΝΑΤΟ συνεχίσει τα σχέδιά του για την ανάπτυξη του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας στην Ευρώπη, καθώς διαταράσσεται η ασφάλεια της Ρωσίας. Ως εκ τούτου, πρέπει να συνεκτιμηθεί η αυξανόμενη ανησυχία εντός της συμμαχίας ότι η Ρωσία θα μπορούσε μονομερώς να αποσυρθεί από την ιστορική συμφωνία περιορισμού των πυρηνικών.