ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΗ

 

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ Το-614 μ.Χ. Ο στρατηγός του Πέρση βασιλιά Χορσόη Β' κατέλαβε τα Ιεροσόλυμα. Ακολούθησε φοβερή καταστροφή. Πλήθος Χριστιανών σφαγιάσθηκαν από τους Πέρσες και τους συνεπικουρούντες Ιουδαίους. Πάνω από τριακόσια μοναστήρια κάηκαν.

Την ίδια κατάληξη είχαν και οι εκκλησίες της πόλης, όπως η Εκκλησία της Αγίας Σιών, ο Ναός της Θεοτόκου, προσφορά του αυτοκράτορα Ιουστινιανού, η εκκλησία της Αναλήψεως στο όρος των Ελαιών κ.α. Ο Ναός της Αναστάσεως έγινε επίσης στόχος του μίσους των ζωροαστρών και παραδόθηκε στις φλόγες. Αναθήματα τριακοσίων ετών εκλάπησαν.

Συλλήθηκαν τα αφιερώματα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, της Αγίας Ελένης, της βασίλισσας Ευδοκίας. Ανάμεσα στα άλλα κειμήλια ήταν ο αδαμάντινος σταυρός του Θεοδοσίου Β', που ορθωνόταν στον Άγιο Γολγοθά, ο πολύτιμος Σταυρός, αφιέρωμα της αυτοκράτειρας Θεοδώρας, το ποτήριο από όνυχα, από το οποίο πιστεύονταν ότι ήπιε ο Κύριος κατά τον Μυστικό Δείπνο, το διάδημα του βασιλέως της Αιθιοπίας Ελισβάν, τα σκεύη του Ναού του Σολομώντος, τα οποία είχε αποδώσει ο Ιουστινιανός.

Το πολυτιμότερο κειμήλιο που απέσπασαν ήταν ο Τίμιος Σταυρός, που βρισκόταν μέσα σε χρυσή θήκη, σφραγισμένη με την σφραγίδα του Πατριαρχείου. Το γεγονός αυτό συντάραξε την Χριστιανοσύνη. Ο Τίμιος Σταυρός μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα του περσικού κράτους μαζί με πλήθος αιχμαλώτων. Αιχμάλωτος σύρθηκε και ο Πατριάρχης Ζαχαρίας.

Ηγούμενος της Μονής του οσίου Θεοδοσίου ήταν την εποχή εκείνη ο Μόδεστος.

Αυτός ανέλαβε να ανακουφίσει τους κατοίκους της Παλαιστίνης με την συνδρομή του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονος. Εξαγόρασε πλήθος αιχμαλώτων, έθρεψε τον πεινασμένο πληθυσμό, επανέφερε τους μοναχούς στις Μονές τους. Με τον μοναχό Αντίοχο ξεκίνησαν έρανο για την αποκατάσταση του Ναού της Αναστάσεως σε όλη την Ανατολή.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, εκτός από τα χρηματικά ποσά που προσέφερε, έστειλε και χίλιους εργάτες, πρώτες ύλες, μεταφορικά ζώα κατάφορτα με τρόφιμα. Η ανοικοδόμηση του Ναού της Αναστάσεως τελείωσε το 626 μ.Χ. Δυστυχώς η άσχημη οικονομική κατάσταση της κατεστραμμένης περιοχής και της αυτοκρατορίας εν γένει δεν επέτρεψε την επαναφορά του Ναού στην πρότερη μεγαλοπρεπή του μορφή.

Η ιστορία διασώζει, ότι ο πρώτος που βαπτίσθηκε στον Ναό ήταν ένας Πέρσης στρατιώτης ο μετέπειτα μεγαλομάρτυς Άγιος Αναστάσιος ο Πέρσης. Εν συνεχεία ο αυτοκράτορας Ηράκλειος κατατρόπωσε τους Πέρσες και τους ανάγκασε να απελευθερώσουν τους αιχμαλώτους και τον Πατριάρχη Ζαχαρία.

Παρέλαβε ο ίδιος τον Τίμιο Σταυρό και τον έφερε πρώτα στην Κωνσταντινούπολη και κατόπιν στην Ιερουσαλήμ το 630 μ.Χ. Η Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού έγινε στις 14 Σεπτεμβρίου και έκτοτε τιμάται η ανάμνησις του γεγονότος κάθε χρόνο. Ο Ηράκλειος προσέφερε μεγάλα ποσά για την αποκατάσταση των μνημείων και φορολογική ατέλεια στην περιοχή για την ανακούφιση του λαού.

Ο καινούριος Ναός ήταν σε βυζαντινό ρυθμό πιο λιτός, όπως ήδη είπαμε. Την περιγραφή αυτού του Ναού βρίσκουμε στην περιήγηση του Αρκούλφου που γράφτηκε το 680 μ.Χ.

Το-637 μ.Χ. ο χαλίφης Ομάρ έγινε κύριος της Ιερουσαλήμ. Μετά από συνεννοήσεις με τον Πατριάρχη Σοφρώνιο, εξέδωσε διάταγμα (Αχτιναμέ) με το οποίο εξασφάλισε την κυριαρχία των Ρωμαίων επί των Αγίων Τόπων και ρύθμιζε τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των Χριστιανών.

Το κείμενο του Αχτιναμέ είναι το εξής : ''...Το παρόν είναι γράμμα εμού του Ομάρ, υιού Χαττάπ, και εδόθη τω σεβασμίω και εντίμω Πατριάρχη του βασιλικού έθνους (σ.σ. δηλ. των Ρωμαίων) Σωφρονίω εν τω όρει των Ελαιών, τω ιερώ τόπω της Ιερουσαλήμ, ως συνθήκη και υπόσχεσις, αποβλέπουσα τους υπηκόους ιερείς και καλογήρους και καλογραίας, ένθα ήθελον είναι, και όπου ήθελον ευρίσκεσθαι.

Ίνα έχωσιν ασφάλειαν (όταν ο υποτελής φυλάττει τα της υποτέλειας καθήκοντα, πρέπει να έχει ασφάλειαν και προστασία παρά τε ημών των πιστών, και των παρά των μεθ' ημάς ηγεμονευσάντων), και ίνα αρθώσιν απ' αυτών τα αίτια των ενοχλήσεών των κατά την ην έδειξαν υποταγήν και ευπείθειαν, και ίνα έχωσιν ασφάλειαν αυτοί τε και αι εκκλησίαι των και τα μοναστήρια των.

Και πάντα τα υπό την κυριότητά των λοιπά προσκυνήματα τα εντός και εκτός όντα, ήτοι είναι ο Καμαμές (σ.σ. ο Ναός της Αναστάσεως), και η εν Βηθλεέμ μεγάλη εκκλησία της γεννήσεως του Ιησού, (εφ' ω είη ειρήνη) και το σπήλαιον το έχον τρεις θύρας, μεσημβρινήν, αρκτικήν και δυτικήν.

Και ίνα έχωσιν ασφάλειαν τα εκεί ευρισκόμενα χριστιανικά έθνη, ήτοι οι Ίβηρες και Αβυσσηνοί και οι χάριν προσκυνήσεως ερχόμενοι Φράγκοι, Κόπται, Συριάνοι, Αρμένιοι, Νεστοριανοί, Ιακωβίται και Μαρωνίται, οι υπαγόμενοι εις τον ρηθέντα Πατριάρχην, και αυτός να είναι πρωτεύων επ' αυτών, διότι (το βασιλικό έθνος) έλαβεν χάριν παρά του τιμίου και αγαπητού προφήτου (σ.σ. δηλ. του Μωάμεθ) του απεσταλμένου του θεού (σ.σ. δηλ. του αλλάχ), και ετιμήθησαν τη σφραγίδι της τιμίας αυτού χειρός, και επρόσταξεν να έχωσιν εύνοιαν κι ασφάλειαν.

Ούτω και οι πιστοί ευεργετούμε αυτούς προς τιμήν του ευεργετήσαντος αυτούς. Και έσονται ελεύθεροι από το χαράτζι, το καφάρι και από τους φόρους, και απηλλαγμένοι από τα επηρείας εν τε τη ξηρά και εν ταις θαλάσσαις.

Επερχόμενοι δε εις τον Καμαμέ και εις τα λοιπά των προσκυνήματα να μη πληρώνουν ουδέν, όσοι δε εκ των Χριστιανών προσέρχονται εις τον Καμαμέ χάριν προσκυνήσεως να δίδει έκαστος αυτών εις τον Πατριάρχην εν δράμιν ασημίου και εν τρίτον του δραμίου. Πας λοιπόν πιστός είναι, ή κριτής, ή ηγεμών εξουσίαν έχων επί της γης, πλούσιος ή πένης από τους μωαμεθανούς πιστούς και πιστάς.''.

Ακολουθούν οι μαρτυρίες των παρισταμένων επισήμων Αράβων, που επικυρώνουν το έγγραφο και οδηγίες για την χρήση του. Το παραπάνω έγγραφο εγγυόταν την ασφάλεια των Χριστιανών κατοίκων και προσκυνητών των Αγίων Τόπων και των προκυνημάτων. Άλλα διατάγματα των μετέπειτα χαλίφων καθόριζαν λεπτομέρειες του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)