ΟΙ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Αχμαντίγια.Σύμφωνα με την ερμηνεία του Ισλάμ από την Μουσουλμανική Κοινότητα Αχμαντίγια, οι Ισλαμικές αρχές ορίζουν ότι η κυβερνητική πολιτική θα πρέπει να διαχωρίζεται από το θρησκευτικό δόγμα. Δεν θα πρέπει να δείχνεται εύνοια στον Μουσουλμάνο και όχι στον μη Μουσουλμάνο.

Καθολικισμός.Στη Δεύτερη Δήλωση του Συμβουλίου του Βατικανού επί της Θρησκευτικής Ελευθερίας Dignitatis Humanae (1986), η Καθολική Εκκλησία διδάσκει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας και ότι το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να αναγνωρίζεται από το συνταγματικό νόμο.

Ενώ η Εκκλησία διδάσκει ότι ο διαχωρισμός εκκλησίας – πολιτείας είναι επιτρεπτός, δεν προσυπογράφει το διαχωρισμό της θρησκείας και της πολιτικής. Η θέση της Εκκλησίας είναι ότι η θρησκεία, και ιδιαιτέρως η Εκκλησία, έχει ιδιαίτερο ρόλο στην καθοδήγηση και πληροφόρηση των συνειδήσεων, δρώντας έτσι ως ελεγκτικός και εξισορροπητικός παράγων ως προς την ισχύ της πολιτείας.

Η Εκκλησία διδάσκει ότι το δικαίωμα της θρησκευτικής ελευθερίας (η οποία κατοχυρώνεται στη «ρήτρα ελεύθερης εξάσκησης» των Η.Π.Α.) είναι δογματικό, ενώ το ερώτημα του βαθμού διαχωρισμού εκκλησίας – πολιτείας, όπως η απαγόρευση μιάς επίσημης θρησκείας (η οποία κατοχυρώνεται στη «ρήτρα ίδρυσης» των Η.Π.Α.), είναι μεταβλητό, εξαρτώμενο από την ιστορία του έθνους.

Έτσι είναι αποδεκτό και συμβατό με την έννοια της θρησκευτικής ελευθερίας, χώρες όπως η Αγγλία, η Μάλτα, η Κόστα Ρίκα και η Δανία να έχουν επίσημη θρησκεία, αφού παρέχουν θρησκευτική ελευθερία προς όλους:

Αν, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ιστορικές συγκυρίες μεταξύ των λαών, παρέχεται ειδική πολιτική αναγνώριση προς μία θρησκευτική κοινότητα από την συνταγματική τάξη μιάς κοινωνίας, είναι ταυτοχρόνως απαραίτητο να αναγνωρίζεται και να διατηρείται το δικαίωμα όλων των πολιτών και των θρησκευτικών κοινοτήτων στη θρησκευτική ελευθερία.

Η Καθολική Εκκλησία λαμβάνει θέσεις σε πολιτικά ζητήματα, και επιχειρεί να επηρεάσει τη νομοθεσία επί θεμάτων τα οποία θεωρεί σημαντικά. Επί παραδείγματι, οι Καθολικοί επίσκοποι στις Ηνωμένες Πολιτείες υιοθέτησαν ένα σχέδιο το 1970, σκοπός του οποίου ήταν μια συνταγματική αναθεώρηση η οποία θα παρείχε «προστασία στο αγέννητο παιδί, στο μέγιστο δυνατό βαθμό». 

Φιλικός και εχθρικός διαχωρισμός.Οι ακαδημαϊκοί κάνουν διαχωρισμό μεταξύ εκείνων που μπορούν να χαρακτηριστούν «φιλικοί» και «εχθρικοί» διαχωρισμοί κράτους και εκκλησίας. Ο φιλικός τύπος περιορίζει την ανάμειξη της εκκλησίας στα ζητήματα του κράτους, αλλά επίσης περιορίζει την ανάμειξη του κράτους στα ζητήματα της εκκλησίας.

Ο εχθρικός τύπος, αντιθέτως, επιδιώκει να περικλείσει την θρησκεία καθαρά στο σπίτι ή στην εκκλησία και περιορίζει την θρησκευτική εκπαίδευση, τις θρησκευτικές τελετουργίες και την δημόσια επίδειξη πίστης. 

Το εχθρικό μοντέλο της ανεξιθρησκίας εμφανίστηκε με τη Γαλλική Επανάσταση και αντιπροσωπεύεται στην Μεξικανική Επανάσταση και το Σύνταγμα που προέκυψε από αυτήν καθώς και στο Ισπανικό Σύνταγμα του 1931.Το εχθρικό μοντέλο που παρουσιάστηκε σε αυτά τα γεγονότα, μπορεί να θεωρηθεί ότι προσεγγίζει τον τύπο της πολιτικής θρησκείας, που συναντάμε στα ολοκληρωτικά καθεστώτα. 

Ο Γαλλικός διαχωρισμός του 1905 και ο Ισπανικός διαχωρισμός του 1931 έχουν χαρακτηριστεί ως οι πιο εχθρικοί του εικοστού αιώνα, αν και τα τρέχοντα σχήματα και στις δυο αυτές χώρες θεωρούνται σε γενικές γραμμές φιλικά.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί, στην αρχή της θητείας του, παρ’ όλ’ αυτά, χαρακτήρισε το τρέχον σχήμα «αρνητική εκκοσμίκευση» και θέλησε να αναπτύξει μια «θετική εκκοσμίκευση», πιο ανοιχτή στην θρησκεία. Η συμπεριφορά της πολιτείας προς την θρησκεία θεωρείται από κάποιους ότι υπήρξε μια από τις αιτίες των εμφυλίων πολέμων στην Ισπανία και το Μεξικό.

Ο Γάλλος φιλόσοφος και συντάκτης της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ζακ Μαριτέν (Jacques Maritain) επισήμανε την διαφορά ανάμεσα στο μοντέλο που βρίσκουμε στην Γαλλία και σε αυτό των Ηνωμένων Πολιτειών των μέσων του εικοστού αιώνα.

Θεώρησε ότι το μοντέλο των Ηνωμένων Πολιτειών της εποχής εκείνης είναι πιο φιλικό, διότι συνδύαζε την «καθαρή διάκριση και την έμπρακτη συνεργασία» ανάμεσα στην εκκλησία και την πολιτεία, αυτό που αποκάλεσε «ιστορικό θησαυρό» και προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες: «παρακαλέστε τον Θεό να το διατηρήσετε προσεκτικά και μην επιτρέψετε στην αντίληψη σας για τον διαχωρισμό να παρεκκλίνει προς αυτήν των ευρωπαίων». (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ).

Διαβάστε το προηγούμενο ΕΔΩ....