† ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ

 

Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός κατάγονταν από τη Μικρά Ασία και δή την Κιλικία. Ο πατέρας τους ήταν, αρχικά ειδωλολάτρης, έγινε όμως χριστιανός χάρη στη συμβολή της πιστής γυναίκας του αγίας Θεοδότης, που τιμάται αυτό την Εκκλησία μας στις 2 Ιανουαρίου.

Τα δύο αδέλφια, πού έζησαν τον 3ο αιώνα, ανατράφηκαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου (Έφεσ. 6,4) από τη μητέρα τους, η οποία ενωρίς είχε μείνει χήρα, και εμπνεύσθηκαν να ζήσουν αφιερωμένα στον Ιησού Χριστό.

Αφού απέκτησαν τα εφόδια και τις γνώσεις της ιατρικής επιστήμης, αποχαιρέτισαν όλα του κόσμου τούτου τα τερπνά και επιδόθηκαν στην ιατρεία των ψυχών και των σωμάτων, θεραπεύοντες πάσαν νόσον... και ουκ ανθρώποις μόνον επικουρούντες αλλά και κτήνεσιν, καθώς αναφέρει ο συναξαριστής τους.

Δηλαδή, αφοσιώθηκαν στο να γιατρεύουν ψυχές και σώματα, θεραπεύοντας κάθε αρρώστια και βοηθώντας ως προς αυτό όχι μόνο ανθρώπους αλλά και ζώα. Έχοντας έντονο αποστολικό ζήλο έδειχναν ιδιαίτερη επιμέλεια και για τη διάδοση του ευαγγελικού μηνύματος στους ασθενείς και το οικογενειακό τους περιβάλλον. 

Τους μιλούσαν για το Σωτήρα Χριστό. Τούς βοηθούσαν να γνωρίσουν τη διωκόμενη τότε πίστη για να σώσουν την αθάνατη ψυχή τους. Έτσι πολλοί από τους ειδωλολάτρες γίνονταν χριστιανοί χάρη στη διδασκαλία των δύο ιατρών.

Όπως και οι συνώνυμοι τους Κοσμάς και Δαμιανός, οι Ρωμαίοι, έτσι και αυτοί δεν έπαιρναν αμοιβή για τις ιατρικές τους υπηρεσίες. Ήταν ανάργυροι. Και μάλιστα πρόσφεραν στους έχοντες ανάγκη ασθενείς από τη δική τους περιουσία. Εξαιτίας της βαθιάς τους πίστης εισακουόταν η προσευχή τους στον Θεό και στις πολύ δύσκολες περιπτώσεις θαυματουργούσαν.

Το αποτέλεσμα ήταν να προστρέχουν σ' αυτούς δαιμονισμένοι, χωλοί, τυφλοί, άρρωστοι πού έπασχαν από ανίατα νοσήματα και να βρίσκουν τη θεραπεία τους. Οι άγιοι της Κιλικίας Κοσμάς και Δαμιανός δεν έδρασαν μόνο στην περιοχή αυτή, αλλά πήγαιναν και στις γειτονικές, επιτελώντας σημαντικό ιεραποστολικό και θεραπευτικό έργο.

Έτσι η φήμη τους διαδόθηκε σ' όλη τη μικρασιατική χερσόνησο. Σύμφωνα με το Συναξάριο του Μηναίου (1ηςΝοεμβρίου) καλώς τον εαυτών βίο διαπεράσαντες, ετελειώθησαν εν ειρήνη, δηλαδή αφού πέρασαν ήσυχα τα χρόνια της ζωής τους, πέθαναν ειρηνικά, τα δε λείψανά τους κατατέθηκαν εν τόπω καλουμένω Φερεμάν.

Οι δύο αυτοί άγιοι τιμώνται από τούς σημερινούς χριστιανούς πάρα πολύ, αλλά ίδια τιμή γνώρισαν και κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη τα λείψανά τους και τα τοποθέτησε σε μεγαλοπρεπή ναό πού έχτισε, ενώ λίγο αργότερα αυτά μεταφέρθηκαν στη Ρώμη και εναποτέθηκαν σε βασιλική που ανηγέρθη προς τιμήν τους.

Ο ναός αυτός σχετίζεται με το θαύμα της μεταμόσχευσης ποδιού, πού είναι γνωστό ως «θαύμα του μαύρου ποδιού». Δημοσιεύματα σε επιστημονικά ιατρικά περιοδικά, ξένα και ελληνικά· αποδίδουν στους άγιους Κοσμά και Δαμιανό την πρώτη μεταμόσχευση ποδιού, όταν «ακρωτηρίασαν ενός ανδρός το κάτω άκρον, το οποίον έπασχεν από γάγγραιναν και το αντικατέστησαν με ενός άλλου υγιούς Άραβος, ο όποιος μόλις είχε πεθάνει». 

Επειδή όμως αρκετοί νομίζουν ότι οι Άγιοι Ανάργυροι είναι δύο, ο Κοσμάς και Δαμιανός, χωρίς να ξεχωρίζουν τα ζεύγη που τιμάμε τις δύο πρωτομηνιές (Ιουλίου και Νοεμβρίου).   

Αν ανατρέξουμε στα συναξάρια της εκκλησίας μας θα δούμε ότι η χορεία των Αναργύρων Αγίων ανέρχεται σε είκοσι μέλη. 'Όλοι είχαν την ιατρική επιστήμη ως μέσον θεραπείας και θαυμάτων, χωρίς υλικά ανταλλάγματα. Το σύντομο αυτό σεργιάνι ας αρχίσει, όπως η Εκκλησίας μας τους θυμάται και τους μνημονεύει.  

ΚΟΣΜΑΣ, ΔΑΜΙΑΝΟΣ:Μαρτύρησαν το 284 στη Ρώμη, η μνήμη τους είναι την 1η Ιουλίου.  

ΚΟΣΜΑΣ, ΔΑΜΙΑΝΟΣ: Καταγωγή τους ήταν η Μ. Ασία, η μνήμη τους είναι 1η Νοεμβρίου.  

ΚΥΡΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ: Καταγωγή του πρώτου η Αλεξάνδρεια, του δευτέρου η Έδεσσα Μεσοποταμίας. Συνμοναστές μαρτύρησαν με αποκεφαλισμό το 292 μ. Χ., η μνήμη τους τελείται στις 31 Ιανουαρίου. 

ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ:Από την Νικομήδεια, αποκεφαλίστηκε το 305, τιμάται στις 28 Ιουλίου.  

ΕΡΜΟΛΑΟΣ:Και αυτός από την Νικομήδεια, ιερέας και γιατρός, αποκεφαλισθείς το 306 μ. Χ.Ή μνήμη του είναι στις 26 Ιουλίου.

ΣΑΜΨΩΝ:Καταγωγή του η Ρώμη, χειροτονηθείς ιερέας στην Κωνσταντινούπολη και ΘΕΡΑΠΕΥΣΑΣ τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό εκείνος του έχτισε ξενώνα για φιλοξενία αναξιοπαθούντων, κοιμήθηκε ειρηνικά και τον τιμάμε στις 27 Ιουνίου.

ΔΙΟΜΗΔΗΣ:Από την Ταρσό της Κιλικίας έζησε και έδρασε στην Νίκαια της Βιθυνίας, στην οποία άφησε και την τελευταία του πνοή, τον 3ο αι. μ. Χ. Τιμάται δε στις 16 Αυγούστου.

ΜΩΚΙΟΣ:Από την Ρώμη και αυτός ιερέας και γιατρός, αποκεφαλισθείς επί Διοκλητιανού τον 3ο αι. μ. Χ. Τιμάται στις  11 Μαΐου.

ΑΝΙΚΗΤΟΣ:Μαρτύρησε στην Νικομήδεια το 288 μ. Χ. και η μνήμη του είναι στις 12 Αυγούστου.

ΘΑΛΛΕΛΑΙΟΣ:Από τον Λίβανο της Φοινίκης, τον συνέλαβαν και μετά από βασανιστήρια πολλά αποκεφαλίσθηκε το 284. Τον τιμάμε στις 20 Μαΐου.

ΤΡΥΦΩΝ:Βοσκός χηνών στην αρχή, στην Λάμψακο της Φρυγίας, βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε το 250 επί Δεκίου αυτοκράτορα. Η μνήμη του τελείται την   1η Φεβρουαρίου.

ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ: Από την Έμεσα της Συρίας. Μαρτύρησε το 284 και τον τιμάμε στις 6 Φεβρουαρίου.

ΚΟΣΜΑΣ, ΔΑΜΙΑΝΟΣ, ΛΕΟΝΤΙΟΣ, ΑΝΘΙΜΟΣ, ΕΥΤΡΟΠΙΟΣ:

Οι Κοσμάς και Δαμιανός ήταν από την Αραβία γιατροί και πήγαν στην Αιγαίς της Λυκίας με τους αδελφούς τους Λεόντιο, Άνθιμο και Ευτρόπιο ομολογήσαντες τον Χριστό, μαρτύρησαν και τιμώνται στις 16 Οκτωβρίου.

Βλέπουμε λοιπόν που θεμελιώθηκε η Εκκλησία μας, στο αίμα των Αγίων και στη περίπτωση των Αγίων Αναργύρων, αρκετό ήταν αυτό. Οι περισσότεροι βασανίσθηκαν, αποκεφαλίσθηκαν, έδωσαν την ίδια τους τη ζωή δηλαδή.

Κάποιοι απ' αυτούς τελείωσαν την επίγεια πορεία τους, ειρηνικά. Όλοι πάντως την συνεχίζουν κοντά στον Δεσπότη Χριστό, στην Μητέρα Του και Μητέρα μας Παναγία και στην υπόλοιπη αμέτρητη χορεία των Αγίων της πίστεως μας. Η συμμετοχή δε της ιερατικής οικογένειας δεν μπορεί να μείνει απαρατήρητη, μετρά αρκετά μέλη της.