22 Μαΐου, 2014

22/5/2014 - ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΠΑ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ ΑΠΟ 23 ΕΩΣ 26 ΜΑΪΟΥ

 

Τέσσερις συναντήσεις θα έχουν Οικουμ. Πατριάρχης-Πάπας στους Αγίους Τόπους-Κοινή προσευχή στον Πανάγιο Τάφο!

Τέσσερις θα είναι οι συναντήσεις μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Πάπα Φραγκίσκου κατά την προσκυνηματική τους επίσκεψη στους Αγίους Τόπους, σύμφωνα με πληροφορίες από το Βατικανό.

Αναλυτικά: Η πρώτη συνάντηση θα είναι ιδιωτική, το απόγευμα της Κυριακής 25ης Μαΐου στην έδρα της ρωμαιοκαθολικής αποστολικής αντιπροσωπείας στην Ιερουσαλήμ : Ιδιαίτερος θα είναι ο συμβολισμός αφού η συνάντησή αυτή θα λάβει χώρα στο ίδιο μέρος, στο ίδιο δωμάτιο όπου ο Πάπας Παύλος VI και  Πατριάρχης Αθηναγόρας είχαν συναντηθεί.

Μετά την ιδιωτική συνομιλία και την ανταλλαγή των δώρων, οι δύο θα υπογράψουν μια «κοινή δήλωση». Κατόπιν ο Πάπας και ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα μεταβούν χωριστά στον Πανάγιο Τάφο για μια οικουμενική συνάντηση, κατά την οποία θα τιμήσουν το Θάνατο και την Ανάσταση του Κυρίου και θα πουν το "Πάτερ Ημών" μαζί.

Σημειώνεται πως η κοινή απαγγελία της προσευχής στον ιερό τόπο της Ιερουσαλήμ, ιδίως στον Πανάγιο Τάφο, είναι πρωτοφανής. Ούτε καν ο Πατριάρχης Αθηναγόρας και ο Πάπας Παύλος VI δεν είχαν επιχειρήσει μια κοινή δημόσια προσευχή. Στη συνέχεια ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος με το ίδιο αυτοκίνητο θα μεταβούν στο Λατινικό Πατριαρχείο της Ιερουσαλήμ, όπου θα δειπνήσουν με τους υπόλοιπους επισκόπους και την παπική συνοδεία. 

Η τέταρτη και τελευταία συνάντηση , θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, όταν ο Πάπας μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη  θα βρεθούν στο κτίριο της ορθόδοξης εκκλησίας μπροστά από το Viri Galileai στο Όρος των Ελαιών.

Συνάντηση Βαρθολομαίου με τον Πάπα Φραγκίσκο στα Ιεροσόλυμα.

Στα Ιεροσόλυμα, την ερχόμενη Κυριακή, θα συναντηθούν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος, ύστερα από πρόταση του πρώτου.  Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος, ο οποίος εγκαινίασε τον ναό της Εξαρχίας του Παναγίου Τάφου στην Λευκωσία, τονίζει ότι η σημασία της επικείμενης συνάντησης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον Πάπα Φραγκίσκο «έγκειται στο ότι έρχεται να επικυρώσει και να ενισχύσει την πορεία, που χάραξαν το 1964 οι προκάτοχοι τους Αθηναγόρας και Παύλος Στ΄. Εκείνη η συνάντηση ήταν σημαντικότατη, δεδομένου ότι τότε ήρθησαν τα αναθέματα μεταξύ των Εκκλησιών (Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολικοί) Ανατολής και Δύσης. Η συνάντηση εκείνη συνέβαλε στην προώθηση του θεολογικού διαλόγου. Ο διάλογος προχώρησε αρκετά και έχουν ξεπεραστεί οι προκαταλήψεις και το μίσος».

Σήμερα, σημειώνει, επικρατεί ευνοϊκό κλίμα, το οποίο βοηθά στην συνέχιση του διαλόγου για να οδηγήσει τις δύο Εκκλησίες στην ενότητα και στο κοινό ποτήριο. «Εμείς ως πιστοί του Ευαγγελίου έχουμε ηθική υποχρέωση να εργαζόμαστε προς αποκατάσταση της ενότητας μεταξύ των δύο Εκκλησιών».  
 
Κατά την εκτίμηση του Πατριάρχη Θεόφιλου δεν είναι τυχαίο ότι η συνάντηση Αθηναγόρα- Παύλου Στ΄ έγινε στα Ιεροσόλυμα και στην ίδια πόλη θα συναντηθούν μετά από 50 χρόνια οι ηγέτες της Ορθόδοξης και της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. «Ο τόπος των συναντήσεων αυτών δεν είναι τυχαίος, δεδομένου ότι η Ιερουσαλήμ είναι η κοινή πηγή της χριστιανικής πίστεως, αλλά σε τελευταία ανάλυση είναι και η κοινή πηγή τριών θρησκειών, του ιουδαϊσμού, του χριστιανισμού και του ισλάμ.

Επιπλέον, είναι ο τόπος, όπου συναντώνται οι πιστοί και των τριών αυτών θρησκειών. Συνεπώς, η Ιερουσαλήμ αποτελεί το ορατό σημείο της ιεράς ιστορίας, η οποία ξεκινά από το Σινά με τον προφήτη Μωϋσή και κορυφώνεται με το Σταυρικό πάθος και την Ανάσταση του Χριστού στα Ιεροσόλυμα», εξηγεί και σημειώνει: «Αυτό σημαίνει ότι η ιερά ιστορία θα καταλήξει στα Ιεροσόλυμα, διότι η «εσχάτη ημέρα θα λάβει χώρα εν τόπω και χρόνω.

Τον χρόνο δεν τον γνωρίζουμε, τον τόπο όμως τον γνωρίζουμε, είναι τα Ιεροσόλυμα». Ο Πατριάχης Θεόφιλος υπογράμμισε ότι η σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας είναι πλέον δεδομένο ότι θα συγκληθεί το 2016, όπως αποφάσισαν οι Προκαθήμενοι των περασμένο Μάρτιο στο Φανάρι.

Ιστορική η συνάντηση Βαρθολομαίου-Φραγκίσκου στα Ιεροσόλυμα

Αναμένεται να στείλουν κοινό μήνυμα ειρήνης προς τη Μ. Ανατολή και τον κόσμο Ιστορικής σημασίας συνάντηση θα έχουν την ερχόμενη Κυριακή και Δευτέρα στα Ιεροσόλυμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος. Την πρωτοβουλία των συναντήσεων είχε ο κ. Βαρθολομαίος σε ανάμνηση της συνάντησης των προκατόχων τους, Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και Πάπα Παύλου Στ΄, που έγινε πριν 50 χρόνια πάλι στα Ιεροσόλυμα και ήταν η πρώτη μεταξύ προκαθημένων Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από το 1054.

Εκκλησιαστικές πήγες από το Φανάρι, το Βατικανό και τα Ιεροσόλυμα ανέφεραν στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι οι δύο πνευματικοί ηγέτες του χριστιανικού κόσμου «είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν στο δρόμο της αγάπης, που εγκαινιάστηκε πριν από 50 χρόνια από τους προκατόχους μας, με πνεύμα πίστης στην αλήθεια του Ευαγγελίου». Επίσης, σημειώνουν ότι θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για τον κόσμο να δει μια κοινή προσέγγιση προς τους υποφέροντας χριστιανούς σε πολλά μέρη της γης.

Οι θρησκευτικοί ηγέτες Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος αναμένεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να στείλουν κοινό μήνυμα ειρήνης προς την ταραγμένη περιοχή της Μέσης Ανατολής και σε όλο τον κόσμο. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα φθάσει στα Ιεροσόλυμα το απόγευμα της Παρασκευής και μετά θα ψαλεί δοξολογία στον πανίερο ναό της Αναστάσεως. Το Σάββατο, θα μεταβεί στην Βηθλεέμ και το πρωί της Κυριακής θα συλλειτουργήσει με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο στον ναό της Αναστάσεως, όπου βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος του Χριστού.

Ο Πάπας θα φθάσει το πρωί της Κυριακής στη Βηθλεέμ, όπου θα προστεί Θείας Λειτουργίας στην πλατεία μπροστά από τον ναό της Γέννησης. Επίσης, θα συναντηθεί με οικογένειες Παλαιστινίων και παιδιά προσφύγων. Νωρίς το απόγευμα, θα μεταβεί στα Ιεροσόλυμα, όπου θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Στις 19:00 ( ώρα Ελλάδος) στον ναό της Αναστάσεως θα γίνει οικουμενική σύναξη με τη συμμετοχή εκπροσώπων διαφόρων θρησκειών. Πατριάρχης και Πάπας θα συναντηθούν και πάλι τη Δευτέρα. Ο κ. Βαρθολομαίος θα έχει χωριστές συναντήσεις με τον πρόεδρο, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ και τον ηγέτη της Παλαιστίνης. Ανάλογες συναντήσεις θα έχει και ο Πάπας Φραγκίσκος.

Χίλιοι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι για τη συνάντηση

Η συνάντηση Βαρθολομαίου- Φραγκίσκου αναμένεται διεθνώς με μεγάλο ενδιαφέρον. Ήδη, για την κάλυψη της έχουν διαπιστευθεί χίλιοι δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο. H ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera δημοσίευσε άρθρο του Aλμπέρτο Μελόνι, ειδικού σε εκκλησιαστικά ζητήματα, με τίτλο «Το ταξίδι του Φραγκίσκου στην Ιερουσαλήμ για την ενότητα των χριστιανικών Εκκλησιών». Το άρθρο επικεντρώνεται στην προγραμματισμένη συνάντηση στους Αγίους Τόπους του Πάπα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο «εκπρόσωπο» όπως τον χαρακτηρίζει «του αρχαιότερου χριστιανικού δόγματος απ΄ όσα είναι παρόντα στην Αγία Πόλη».

Ο αρθρογράφος αναφέρεται, στη συνέχεια, στα θεολογικά κι εκκλησιολογικά θέματα που ακόμη χωρίζουν τις δυο Εκκλησίες. Το πρώτο που αναφέρει είναι η διένεξη περί εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος: «Δηλαδή εκείνο το δόγμα περί Αγίου Πνεύματος σύμφωνα με το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Στον Μεσαίωνα, στον τύπο αυτό προσετέθη ένα «filioque» (και εκ του Υιού) και αυτή η μορφή επικράτησε στη Δύση». Στη συνέχεια, ο αρθρογράφος αναφέρει το εκκλησιολογικό θέμα: «Όλοι οι χριστιανοί συμφωνούν ότι η Εκκλησία της Ρώμης κατέχει το πρωτείο στην αγάπη. Αλλά για τις δικαιοδοσίες του Πάπα επικρατεί ακόμη διαφωνία που δύσκολα γεφυρώνεται».

Επάνω στο θέμα αυτό, συνεχίζει ο αρθρογράφος, «ενδέχεται να επιφυλάσσονται ευχάριστες εκπλήξεις, εάν η θεολογική ακρίβεια συνδυαστεί με έναν έξυπνο διάλογο». Ως προς αυτό, ο Μελόνι παραπέμπει στο σημαντικό έργο «Primacy in the Church from Vatican I to Vatican II. An Orthodox Perspective» (Το Πρωτείο στην Εκκλησία από την Πρώτη στη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού. Μια Ορθόδοξη Θεώρηση) του Μεγάλου Αρχιδιακόνου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Μάξιμου Βγενόπουλου, που κυκλοφόρησε στις αρχές του χρόνου.

Ο Ιεροδιάκονος ασκεί κριτική στους ορθόδοξους, που δεν έδειξαν να κατανοούν τα νεωτεριστικά στοιχεία της Δεύτερης Συνόδου του Βατικανού, κυρίως στο πλαίσιο μιας «εκκλησιολογικής ανανέωσης». Κυρίως όμως, συνεχίζει το δημοσίευμα, ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι ακριβώς «οι μεγάλοι θεολόγοι της ορθοδοξίας- από τον Ρώσο Αφανάσιεφ, τον θεωρητικό της Εκκλησίας της Ευχαριστίας, έως τον Έλληνα Ζηζιούλα, ίσως τον μεγαλύτερο ζώντα χριστιανό θεολόγο, έδειξαν πόσο θεολογικά ανεπαρκείς ήταν οι αρνητικές αντιδράσεις.

Η καλύτερη χριστιανική θεολογία δεν πρεσβεύει πράγματι την αντιπαράθεση, αλλά την αμοιβαία συμπλήρωση ανάμεσα στο πρωτείο και τη συνοδικότητα, σε κάθε επίπεδο, τοπικό, πατριαρχικό, καθολικό». Κατά τον Μελόνι, η «μαξιμαλιστική ερμηνεία της Πρώτης Συνόδου του Βατικανού δεν είναι πλειοψηφική ανάμεσα στους καθολικούς και προπαντός σήμερα η πολιτική της Ρώμης αποσκοπεί στην απαλλαγή του παπικού αξιώματος από κάθε λανθασμένη αυτοκρατορική ερμηνεία».

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ
ΚΑΙ ΠΑΠΑ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ.

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ἐνημερώνει γενικς περί τς προγραμματιζομένης πισκέψεως τς Α.Π. το Οκουμενικο Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου ες τό Πατριαρχεον εροσολύμων διά τήν Συνάντησιν Ατο μετά το γιωτάτου Πάπα Ρώμης κ. Φραγκίσκου πί τ συμπληρώσει πεντηκονταετίας πό τς συναντήσεως ες τά εροσόλυμα το μακαριστο Οκουμενικο Πατριάρχου θηναγόρου μετά το Πάπα Παύλου το ΣΤ’, πιφυλασσομένη νά συμπληρώσ τήν νημέρωσιν ατς κατά τήν πραγματοποίησιν τς πισκέψεως Ατς. 

Α.Π. Οκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαος μετά τς τιμίας Ατο Συνοδείας, συμφώνως πρός τό πρόγραμμα, τό συνταχθέν πό το Οκουμενικο Πατριαρχείου τ συνεργασί το Πατριαρχείου εροσολύμων, θά φιχθ ες τήν ερουσαλήμ τήν Παρασκευήν, 10ην /23ην Μαου 2014. 

Τό σπέρας τς μέρας ταύτης, τήν 6.30 μ.μ. θερινήν ραν Παναγιώτατος Οκουμενικός Πατριάρχης θά προεξάρξ τς Δοξολογίας πί τ φίξει Ατο ες τόν Πανίερον Ναόν τς ναστάσεως, παρουσί το Μακαριωτάτου Πατριάρχου εροσολύμων κ. Θεοφίλου καί κολούθως θά τιμηθ δι’ ποδοχς ες τό Πατριαρχεον. εσοδος διά τούς πιστούς ες τό γεγονός τοτο θά εναι λευθέρα. 

Τήν πομένην, Σάββατον, 11ην /24ην Μαου 2014, καί περί ραν 11.00 π.μ. θερινήν Α.Π. Οκουμενικός Πατριάρχης θά πισκεφθ τήν Βασιλικήν τς Γεννήσεως καί τό Θεοδέγμον Σπήλαιον τς Βηθλεέμ, νθα θά πιφυλαχθ Ατ θερμή ποδοχή πό το ν Βηθλεέμ Πατριαρχικο πιτρόπου Σεβασμιωτάτου ρχιεπισκόπου ορδάνου κ. Θεοφυλάκτου τ λευθέρ συμμετοχ κλήρου καί λαο καί νθα θά προεξάρξ Δοξολογίας. 

Τήν Κυριακήν, 12ην /25ην Μαου 2014, πό 7.00 π.μ. θερινς ρας, Α.Π. Οκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαος θά προεξάρξ Πατριαρχικο καί Πολυαρχιερατικο Συλλειτούργου ες τό Καθολικόν το Πανιέρου Ναο τς ναστάσεως, συλλειτουργοντος τς Α.Θ.Μ. το Πατρός μν καί Πατριάρχου εροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου, τν Συνοδν ρχιερέων το Οκουμενικο Θρόνου, τν Συνοδν ρχιερέων το Πατριαρχείου εροσολύμων, ερέων καί διακόνων, παρουσί το Γενικο Προξένου τς λλάδος ες τά εροσόλυμα κ. Γεωργίου Ζαχαριουδάκη, τν συνοδν το Παναγιωτάτου τν ξ μερικς καί ξ λλάδος φίλων το Οκουμενικο Πατριαρχείου, τ συμμετοχ πιστο λαο, διά τόν ποον εσοδος θά εναι λευθέρα πό τς Νέας Πύλης διά τς δο τν γίων ρχαγγέλων –St Francis –Hanke- Μονς γίου Χαραλάμπους, Μπάμπ Χάν λ-ζέτ, – Mouristan καί τς Πύλης τς εσόδου το Μετοχίου τς Γεθσημανς.
  
μα τ πολύσει τς θείας Λειτουργίας πιστός λαός παρακαλεται νά ποχωρήσ το Ναο τς ναστάσεως, λόγ τν μέτρων σφαλείας τς σραηλινς στυνομίας διά τό πικείμενον γεγονός ν τ Να τς ναστάσεως, τς συναντήσεως δηλονότι το γίωτάτου Πάπα Ρώμης κ. Φραγκίσκου καί το Παναγιωτάτου Οκουμενικο Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. 

Διά τήν συνάντησιν ταύτην Παναγιώτατος Οκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαος θά προσέλθ πό το Πατριαρχείου εροσολύμων μετά το Μακαριωτάτου Πατριάρχου εροσολύμων κ. Θεοφίλου ες τήν αλήν το Ναο τς ναστάσεως πό τήν Πύλην τς γίας λένης διά τόν σπασμόν τς ερήνης καί κολούθως διά προσευχήν εχαριστίας νώπιον το Κουβουκλίου το Παναγίου Τάφου συμφώνως πρός τό πρόγραμμα τό συνταχθέν πό το Πατριαρχείου εροσολύμων καί τς δελφότητος τν Φραγκισκανν. 

Ες τό γεγονός τοτο δύνανται νά συμμετάσχουν μόνον ο χοντες πρόσκλησιν, συμμορφούμενοι πρός τάς δηγίας, τάς ναγραφομένας ν τ προσκλήσει. 
 
Τήν Δευτέραν, 13ην /26ην Μαου 2014, Πάπας Φραγκσκος καί Οκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαος θά ποδώσουν πίσκεψιν ες τόν Μακαριώτατον Πατριάρχην εροσολύμων κ. Θεόφιλον ες τήν πί το ρους τν λαιν θερινήν κατοικίαν Ατοῦ, παρά τόν Ναόν τν Γαλιλαίων νδρν (GaliliViri).

Ες τό γεγονός τοτο εσοδος πιτρέπεται μόνον διά προσκλήσεως. Ο ς νω πληροφορίαι παρέχονται ες τούς τιμντας τήν στοσελίδα το Πατριαρχείου διά μίαν γενικήν γνσιν περί τς ν λόγ πισκέψεως, θά δοθον δέ πλείονες πληροφορίαι μα τ πραγματοποιήσει ταύτης. 

Την πρωτοβουλία των συναντήσεων είχε ο κκ. Βαρθολομαίος σε ανάμνηση της συνάντησης των προκατόχων τους, Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και Πάπα Παύλου Στ', που έγινε πριν 50 χρόνια στα Ιεροσόλυμα και ήταν η πρώτη μεταξύ προκαθημένων Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από το 1054.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα φθάσει στα Ιεροσόλυμα το απόγευμα της Παρασκευής και μετά θα ψαλεί δοξολογία στον πανίερο ναό της Αναστάσεως. Το Σάββατο, θα μεταβεί στην Βηθλεέμ και το πρωί της Κυριακής θα συλλειτουργήσει με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο στον Ναό της Αναστάσεως, όπου βρίσκεται ο Πανάγιος Τάφος του Χριστού.

Ο Πάπας θα φθάσει το πρωί της Κυριακής στη Βηθλεέμ, όπου θα προστεί Θείας Λειτουργίας στην πλατεία μπροστά από τον ναό της Γέννησης. Επίσης, θα συναντηθεί με οικογένειες Παλαιστινίων και παιδιά προσφύγων. Νωρίς το απόγευμα, θα μεταβεί στα Ιεροσόλυμα, όπου θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Στις 19.00 (ώρα Ελλάδος) στον ναό της Αναστάσεως θα γίνει οικουμενική σύναξη με τη συμμετοχή εκπροσώπων διαφόρων θρησκειών.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Πάπας Φραγκίσκος θα συναντηθούν και πάλι την Δευτέρα. Ο κ. Βαρθολομαίος θα έχει χωριστές συναντήσεις με τον πρόεδρο, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ και τον ηγέτη της Παλαιστινιακής Αρχής. Ανάλογες συναντήσεις θα έχει και ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Μήνυμα ειρήνης

Εκκλησιαστικές πήγες από το Φανάρι, το Βατικανό και τα Ιεροσόλυμα ανέφεραν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι δύο πνευματικοί ηγέτες του χριστιανικού κόσμου «είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν στο δρόμο της αγάπης, που εγκαινιάστηκε πριν από 50 χρόνια από τους προκατόχους μας, με πνεύμα πίστης στην αλήθεια του Ευαγγελίου».

Επίσης, σημειώνουν ότι θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για τον κόσμο να δει μια κοινή προσέγγιση προς τους υποφέροντας χριστιανούς σε πολλά μέρη της γης. Οι θρησκευτικοί ηγέτες Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος αναμένεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να στείλουν κοινό μήνυμα ειρήνης τόσο προς την ταραγμένη περιοχή της Μέσης Ανατολής όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Διεθνές ενδιαφέρον για τη συνάντηση

Η συνάντηση Βαρθολομαίου-Φραγκίσκου αναμένεται διεθνώς με μεγάλο ενδιαφέρον. Ήδη, για την κάλυψη της έχουν διαπιστευθεί χίλιοι δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο. H ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera δημοσίευσε άρθρο του Aλμπέρτο Μελόνι, ειδικού σε εκκλησιαστικά ζητήματα, με τίτλο «Το ταξίδι του Φραγκίσκου στην Ιερουσαλήμ για την ενότητα των χριστιανικών Εκκλησιών».

Το άρθρο επικεντρώνεται στην προγραμματισμένη συνάντηση στους Αγίους Τόπους του Πάπα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, «εκπρόσωπο» - όπως τον χαρακτηρίζει - «του αρχαιότερου χριστιανικού δόγματος απ΄ όσα είναι παρόντα στην Αγία Πόλη».

Ο αρθρογράφος αναφέρεται, στη συνέχεια, στα θεολογικά κι εκκλησιολογικά θέματα που ακόμη χωρίζουν τις δυο Εκκλησίες. Το πρώτο που αναφέρει είναι η διένεξη περί εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος: «Δηλαδή εκείνο το δόγμα περί Αγίου Πνεύματος σύμφωνα με το οποίο εκπορεύεται εκ του Πατρός. Στον Μεσαίωνα, στον τύπο αυτό προσετέθη ένα 'filioque' (και εκ του Υιού) και αυτή η μορφή επικράτησε στη Δύση».

Στη συνέχεια, ο αρθρογράφος αναφέρει το εκκλησιολογικό θέμα: «Όλοι οι χριστιανοί συμφωνούν ότι η Εκκλησία της Ρώμης κατέχει το πρωτείο στην αγάπη. Αλλά για τις δικαιοδοσίες του Πάπα επικρατεί ακόμη διαφωνία που δύσκολα γεφυρώνεται». Επάνω στο θέμα αυτό, συνεχίζει ο αρθρογράφος, «ενδέχεται να επιφυλάσσονται ευχάριστες εκπλήξεις, εάν η θεολογική ακρίβεια συνδυαστεί με έναν έξυπνο διάλογο».
  
Ως προς αυτό, ο Μελόνι παραπέμπει στο σημαντικό έργο «Primacy in the Church from Vatican I to Vatican II. An Orthodox Perspective» (Το Πρωτείο στην Εκκλησία από την Πρώτη στη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού. Μια Ορθόδοξη Θεώρηση) του Μεγάλου Αρχιδιακόνου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Μάξιμου Βγενόπουλου, που κυκλοφόρησε στις αρχές του χρόνου.

Ο Ιεροδιάκονος ασκεί κριτική στους ορθόδοξους, που δεν έδειξαν να κατανοούν τα νεωτεριστικά στοιχεία της Δεύτερης Συνόδου του Βατικανού, κυρίως στο πλαίσιο μιας «εκκλησιολογικής ανανέωσης». Κυρίως όμως, συνεχίζει το δημοσίευμα, ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι ακριβώς «οι μεγάλοι θεολόγοι της ορθοδοξίας - από τον Ρώσο Αφανάσιεφ, τον θεωρητικό της Εκκλησίας της Ευχαριστίας, έως τον Έλληνα Ζηζιούλα, ίσως τον μεγαλύτερο ζώντα χριστιανό θεολόγο- έδειξαν πόσο θεολογικά ανεπαρκείς ήταν οι αρνητικές αντιδράσεις.

Η καλύτερη χριστιανική θεολογία δεν πρεσβεύει πράγματι την αντιπαράθεση, αλλά την αμοιβαία συμπλήρωση ανάμεσα στο πρωτείο και τη συνοδικότητα, σε κάθε επίπεδο, τοπικό, πατριαρχικό, καθολικό».  Κατά τον Μελόνι, η «μαξιμαλιστική ερμηνεία της Πρώτης Συνόδου του Βατικανού δεν είναι πλειοψηφική ανάμεσα στους καθολικούς και προπαντός σήμερα η πολιτική της Ρώμης αποσκοπεί στην απαλλαγή του παπικού αξιώματος από κάθε λανθασμένη αυτοκρατορική ερμηνεία».

Τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο θα συνοδεύουν
στο προσκύνημα στην Ιερουσαλήμ και στις επαφές
με τον Πάπα Φραγκίσκο.

Η Επίσημη αντιπροσωπεία είναι η εξής :

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γεννάδιος της Ιταλίας
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πριγκιπονήσων Ιάκωβος 
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σασίμων Γεννάδιος
Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Τελμησσού Ιώβ και οι

Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Σαμαράς, Αρχιγραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου, Μάξιμος Βγενόπουλος, Μέγας Αρχιδιάκονος, Ανδρέας Σοφιανόπουλος δεύτερος Διάκονος, Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Μεγάλος Λογοθέτης και ο κ.Μουχτάρ Κεντ. Οι συναντήσεις μεταξύ του Πάπα και του Πατριάρχη θα πραγματοποιηθούν το διήμερο, 25 και 26 Μαΐου.



 

ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΠΑΝΩΤΗ Μ. ΙΕΡΟΜΝΗΜΟΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΠΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ

 

Προδρομικές συναντήσεις των Εκκλησιών
της Πρεσβυτέρας και Νέας Ρώμης

 
Σε λίγες ημέρες θα πραγματοποιηθεί μιά επίσημη επετειακή  «Ιερή Συνάντηση»  των Προκαθημένων της Πρεσβύτερης και της Νεότερης Ρώμης στην Αγία Πόλη των Ιεροσολύμων. Είναι ένα βαρυσήμαντο γεγονός για τη Χρισιανοσύνη που θα πρέπει την ιστορική ακολουθία του να πληροφορηθούν όλοι οι καλής θελήσεως χριστιανοί για να μην παρασυρθούν από διάφορα ηλεκτρονικά «χωνιά» αδιάβαστων εραστών του μονόλογου για να δείξουν άκαρπο «ομολογιακό  ζήλο»,  όπως το 1964,  για την «Επανασυνάντηση» των Προκαθήμενων των δύο αρχαίων αποστολικών καθεδρών  της  μιάς Εκκλησίας. Μέσα στη πρώτη χιλιετία της Εκκλησίας αυτές Καθέδρες για διάφορους κανονικούς και άλλους λόγους δοκιμάστηκαν από τους διχασμούς.  Από το 337 μέχρι το 843 που η Πρεσβυτέρα Ρώμη υπερασπίζεται με οξύτητα το προνόμιο της οικουμενικής διαστάσεως του «πρωτείου» της και δεν αναγνώριζε την εκλογή του ιερού Φωτίου, διακόπηκε η «κοινωνία» μεταξύ Ανατολής και Δύσεως 217 χρόνια! Τότε ο ιερός Φώτιος καταλόγισε στον πάπα Νικόλαο 10 σημαντικές «διαφορές». Και όπως συμβαίνει σε κάθε έντονη οικογενειακή διαφορά μεταξύ  δύο εριζόντων αδελφών η αντιλογία  συνοδεύεται από καταιγισμό ορμαθού αλληλοκατηγοριών που  για τη περίπτωση αυτή καλούνται «διαφορές». 

Όταν  όμως η Ρώμη αναγνώρισε τν εκλογή του ιερού Φωτίου όλες αυτές οι κατηγορίες ξεχάστηκαν και η διάσταση γεφυρώθηκε. Και όταν μετά ταύτα προέκυπταν διαφωνίες, αυξάνονταν συνεχώς και οι «διαφορές» για να δείχνονται ατελέσφορες οι  προσπάθειες για τη προσέγγιση. Παρ' όλα αυτά η διάσταση του 1054  επανειλημμένα επιχειρήθηκε να γεφυρωθεί τους αιώνες που ακολούθησαν. Όμως οι διαμάχες για  την κοσμική εξουσία και τα κρατικά συμφέροντα πολιτικοποίησαν μεγάλο μέρος και της Εκκλησίας και επιμήκυναν την απομόνωση της Ανατολής από τη Δύση με συνέπεια να παραταθεί η κυριαρχία των αλλόθρησκων κυρίαρχων επί των χριστιανών. Μετά το διχασμό της Δυτικής Εκκλησίας από τη Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα αναζητήθηκε και πάλι τρόπος συνεννοήσεως της Πρεσβυτέρας με την Νεότερη Ρώμη για να λυθεί το «Ημερολογιακό ζήτημα». Η κοινή καταγωγή και κληρονομία των δύο Καθεδρών ποτ δεν αμφισβητήθηκε ως Εκκλησιών παρά την πικρή εμπειρία της Φλωρεντιανής Συνόδου. Όταν ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄  επικοινωνεί στις 5 Φεβρουαρίου 1563 με  ειδικό Μπρέβιο  με τον πατριάρχη Ιερεμία Β΄ τον προσφωνεί: «Προς τον σεβάσμιον αδελφό Ιερεμία  Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως»! Και ο Ιερεμίας του ανταπαντά τον Αύγουστο:«Τ μακαριωτάτ πατρ κα δεσπότ, τ Πάπ Γρηγορί, δέκατ  τρίτ, κρ ρχιερε ξιωτάτ» * Κωδ. Βατικανο. gr. 2124 f. ΙΙv....  

Αυτά ας τα διαβάσουν καλά οι κατεχόμενοι από τη  «διαταραχή»της  πλάνης ότι δεν υφίσταται Ρωμαϊκή Εκκλησία και Πάπας, μήπως καταλάβουν γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία, παρά την υφιστάμενη «ακοινωνησία» λόγω των διαφωνιών με θεολογούμενες απόψεις της Ρώμης, ποτέ δεν εξετράπη  και δεν  υποτίμησε την ιστορική και κανονική  κληρονομία της για να λοιδορήσει την  σεβασμία Εκκλησία εκατομμυρίων ψυχών, όπως έπραξαν οι ακραίοι ετερόδοξοι που της πρόσαψαν  ως υβριστικό  όρο το:  «παπισμός» και τον επαναλαμβάνουν οι αγνοούντες την προέλευσή του. Όμως η διόρθωση του «Ιουλιανού Ημερολογίου» είχε προταθεί το 1324 στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ από τον βυζαντινό  σοφό Νικηφόρο Γρηγορά,  γιατί λανθασμένα υπολογιζόταν πλέον η ισημερία της Ανοίξεως και κατά τη άγραφη «συμφωνία» των Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου προέκυπτε και λανθασμένος καθορισμός της Κυριακής του Πάσχα.Τον ακριβή αυτό υπολογισμό θέλησαν οι δυτικοί μαθηματικοί να τον προσφέρουν στον πάπα Γρηγόριο ΙΓ για να τον καθιερώσει – και  να κληθεί η μεταρρύθμιση «Γρηγοριανή» και το νέο ημερολόγιο «Γρηγοριανό»!

Αυτά όμως συνέβησαν χωρίς την οικουμενική «συμφωνία» που είναι βασική για τη ενότητα της Μιάς Εκκλησίας και γι' αυτό και μόνον τότε απορρίφθηκε από την Ανατολή. Το θέμα επανήλθε στην Ανατολή τον 20ο αιώνα και ο άτακτος τότε χειρισμός του από το κράτος το 1923, έδωσε την ευκαιρία να το εκμεταλλεύεται μέχρι σήμερα η «ευσεβής»  ζηλωτική αγυρτεία! Η μεγάλη μορφή του πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄, μελέτησε κατά την πολυετή παραμονή του στο Άγιο Όρος όλα τα τότε σκιρτήματα για την επανασυνάντηση της Χριστιανοσύνης μέσα στη Δυτική Εκκλησία και στις «αναδενδράδες» της.  Και όταν επανήλθε το δεύτερο στον Οικουμενικό θρόνο το 1901  άρχισε να αναζητεί την συνεργασία των Ορθοδόξων Εκκλησιών για επίκαιρα εκκλησιαστικά ζητήματα και μάλιστα για τη νέα συμπορεία προς αναζήτηση των αδελφών που ζούν εκτός της ορθόδοξης παρεμβολής. Η πατριαρχία του όμως αναλώθηκε στην προστασία των μητροπόλεων της Ηπείρου, της Μακεδονία και της Θράκης από όσους επιχειρούσαν επιθετικά να αλλοτριώσουν πληθυσμιακά την αρχαία ελληνικότητα αυτών των περιοχών  για να υπηρετηθούν και τότε οι πολιτικές ιδεοληψίες του Βορρά. Μετά τον θάνατό του το 1912 το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν ανέκοψε την  φροντίδα του για τα έθνη των χριστιανών.   

Τα φρικτά γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου που διέπραξαν μία από τις σκληρότερες αδελφοκτονίες των αιώνων  ανάγκασαν τους συμπλακέντες να αναζητήσουν τον ειρηνικό τρόπο επιλύσεως των διαφορών τους και ίδρυσαν την «Κοινωνία των Εθνών». Τότε άρχισε να κυοφορείται στο Φανάρι μιά παρόμοια πρωτοβουλία για τον χριστιανικό κόσμο της Οικουμένης και διατυπώθηκαν από ορθοδόξου πλευράς οι βασικές αρχές της «καταλλαγής» για να ξανασυναντηθούν  οι πιστεύοντες στον Ιησού Χριστό και συντάχθηκε ο πρώτος «Χάρτης των Διαχριστιανικών σχέσεων» με την «Συνοδικ Εγκύκλιο του 1920», ένα θεολογικό κείμενο ύψιστης σημασίας που βοήθησε στην ανάπτυξη της «Οικουμενικής Κινήσεως» στον 20ον αιώνα. Μ τ πρωτοβουλία μας προτείνεται να  συγκροτηθεί ένας  θεσμός για νααυτοπροστατευθούν οι χριστιανο απότους μεταξύ τους διαμάχες και  ανταγωνισμούς, καθώς  και από τη λαίλαπα του άγονου αντιρρητισμού.  Οι μετριοπαθείς αυτές σκέψεις του Οικουμενικού Θρόνου ήταν δύσκολο να προχωρήσουν σε μιά θλιβερή περίοδο που ο Εθνικός Διχασμός των Ελλήνων είχε επιρρεάσει και τα εκκλησιαστικά ζητήματα  και εμποδιζόταν επί τέσσερα χρόνια η εκλογή διαδόχου του παραιτηθέντος  πατριάρχη Γερμανού Ε΄. 

Η μακρά χηρεία της πατριαρχικής καθέδρας ευνοούσε μόνον τις σχέσεις με πολιτικό χρώμα με την ταυτισμένη με το βρεταννικό στέμμα «Αγγλικανική κοινωνία». Όμως,  εμπρός στην προδιαγραφόμενη στάση του συμμαχικού παράγοντα της Δύσεως να παρασπονδήσει για να συναλλαγή κατά τα συμφέροντά του  με τους αντιστάμενους στην Ανακωχή του 1918 Τούρκους, προμηνυόταν μιά τρίτη Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως  και δοκιμασία των χριστιανών της Ανατολής και έπρεπε να αποκτήσει τον «Μωϋσή» του ο ακέφαλος λαός. Έτσι, ο εξόριστος στην Αμερική Αθηνών Μελέτιος Μεταξάκης εκλέχτηκε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ως Μελέτιος Δ΄ και άρχισε την τεταραγμένη από τη πολεμική των αντιπάλων του από την Αθήνα και την Άγκυρα, πατριαρχία. Όμως σαν  πραγματικός ηγέτης  εν μέσω θυέλλης ανέστρεψε κάθε μορφής προκατάληψη και επιχειρεί διάφορα ανοίγματα προς τις ετερόδοξες Εκκλησίες και Ομολογίες. Αν και φίλος των Αγγλικανών και γνώστης τής ανορθόδοξης τακτικής του Βατικανού προς το Φανάρι, όπως ήταν η σύσταση «ενωτικού θύλακα» στη Πόλη,  αποφασίζει ο Μελέτιος να επωφεληθεί της εκλογής του νέου Πάπα για να επικοινωνήσει με την ερμητικά κλεισμένη στον εαυτό της Εκκλησία της Ρώμης.   

Γιά  πρώτη φορά μετά από  διακοπή σχέσεων αιώνων το Φεβρουάριο του 1922 πραγματοποιεί ο Πατριάρχης συγχαρητηρία επίσκεψη με την πατριαρχική συνοδεία του στν Αποστολικ Επιτροπεία της Αγίας Έδρας στο Πέραν για να εκφράσει τις εγκάρδιες ευχές του επί τη εκλογή του λόγιου και γνωστού ελληνιστί αρχιεπισκόπου Μιλάνου Αμβρόσιου Ράττι, ως  πάπα Πίου ΙΑ΄. Η επίσκεψη αυτή έδωσε την ευκαιρία στο Μελέτιο να δείξει πόσον ενήμερος ήταν για την προσωπικότητα και την διακονία του ως Δελεγάτου στη Πολωνία του νέου Προκαθήμενου της Ρώμης, αλλά κυρίως για να εκθέσει την γενική επιθυμία πως μετά την εμπειρία του φονικού πολέμου πρέπει και τα εκκλησιαστικά ζητήματα να επιλύονται φιλάδελφα όπως είναι και η ρητή εντολή του Δομήτορα της Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης έγινε τιμητικά δεκτός από τον Δελεγάτο και την ακολουθία του και τα διαμειφθέντα ενδιαφέροντα μεταβιβάστηκαν  στη Ρώμη (* Συνοδικόν, τ. Β΄. 562).

Η επίσκεψη αυτή είχε επιρροή για να προσεχθεί από τον Πάπα η οργάνωση και στελέχωση με Ιησουτες επιστήμονες, του «Ποντιφίκιου Ανατολικού Ινστιτούτου» της Ρώμης, που συνέστησε ο προκάτοχός του Βενέδικτος ΙΕ΄, για να προχωρίσουν ερευνητικά  οι ανατολικές σπουδές για την αποκτήσουν και την  αγαθοποιό εκτίμηση στον θεολογικό χώρο της Ανατολής, κάτι που  δημιούργησε ένα διάλογο, όπως θα δούμε, επί πατριαρχίας Βασιλείου Γ΄. Η επίσκεψη αυτή γνωστοποιήθηκε  και στον Σμύρνης Χρυσόστομο  ο οποίος  με οδύνη παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα από τις «χριστιανικές» κυβερνήσεις των Συμμάχων σε βάρος των χριστιανών της Τουρκίας. Γνώριζε το κύρος της Αγίας Έδρας στις Ρωμαιοκαθολικές χώρες και στις κυβερνήσεις τους και απογοητευμένος από τα διαβήματά στους πολιτικούς αποφασίζει ως ρχιεπίσκοπος της Ιωνίας και ξ ονόματος των αποστολικών Εκκλησιών της Μικρασίας να απευθύνει προσωπικ επιστολ στον εκλεγέντα Πάπα Ρώμης  για τ σωτηρία της Χριστιανοσύνης της Μικρασίας απ τ παρασκευαζόμενο ν Παρισίοις ανοσιούργημα κατ της Ιστορίας κα της Εκκλησίας της Ιωνίας. 

Μετ τ Πάσχα (4/18-4-1922) ο Σμύρνης Χρυσόστομος απευθύνεται στον πάπα Πίο τον ΙΑ΄ και μεταξύ των άλλων του γράφει: «Μ νεχθήτε, Μακαριώτατε, τηλικοτον βδελυρν κατ τν λευθερωθέντων παξ τέκνων το Χριστού νοσιούργημα νασταυρώσεως κα παντελούς αυτών φανισμο. Υψώσατε τν πατρικν  φωνήν Σας. Λαλήσατε ες τς καρδίας τν Ισχυρών. Διδάξατε ες τος νοικούντας άρχειν τών Εθνών στοιχειώδην δικαιοσύνην κα σεβασμν πρς τς λευθερίας τν λαών κα τ νθρώπινά των δίκαια....δι ν μ γκολαφθή δι δευτέραν φοράν π του προσώπου της Χριστιανικής Ευρώπης τ στορικν στίγμα της 29ης Μαΐου το 1453. Εγνώμων ν Χ δελφός».† Σμύρνης Χρυσόστομος. (*Το Το πλρες κείμενον τς πιστολς : Βλ. Χρστος Σολομωνίδης, Σμύρνης Χρυσόστομος. θναι 1971, τ. Β΄, σσ. 46-48). Ο εν Αγίοις Χρυσόστομος προσφωνεί τον Πάπα «Μακαριώτατο», στοιχιζόμενος απόλυτα στην εκ των ιερών κανόνων και της παραδόσεως εθιμοτυπία του Φαναρίου. 

Η δεοντολογία αυτή ουδέποτε καταλήθηκε ακόμη και σε εποχές κρίσεων των σχέσεων με την Ρώμη, όταν και σταθερά τηρήθηκε η ορθόδοξη διαγνώμη  για την  Εκκλησία της Δύσεως ότι είναι κανονική Εκκλησία με Προκαθήμενο, ο οποίος ως ο επίσκοπος της Ρώμης διατηρεί ακέραια την αρχιερωσύνη του και έγκυρα την διαβιβάζει στους διαδόχους του και στους επισκόπους του. Αυτό δεχόταν και ο Εφέσου Μάρκος ο Ευγενικός στη Σύνοδο της Φλωρεντίας, πριν την ατυχή έκβασή της με ευθύνες τρίτων. Δεν γνωρίζουμε άν το κείμενο αυτό έφθασε τότε στα χέρια του Πάπα. Όμως γνωρίζουμε την απάντηση της Ρώμης κατά τις «αποκαλυπτικές» έσχατες ημέρες της Ιεράς Μητροπόλεως Σμύρνης, όταν ο Γενουάτης αρχιεπίσκοπος των λατίνων στ Σμύρνη Ιωάννης - Βαπτιστής Βερλέγκας έκανε χρήση της διπλωματικής του ιδιότητας και πρόσφερε τρόπο διαφυγής στον μητροπολίτη Χρυσόστομο, για να αποφύγει την εκδικητικότητα των νικητών του πολέμου και εκείνος αρνήθηκε λέγοντας:  «Θα υπακούσω στην εντολή που έδωσε ο Θεός για τον επίσκοπο της Σμύρνης στην Αποκάλυψη:

«Να είναι πιστός μέχρι θανάτου  και θα σου δώσω το στεφάνι της ζωής» (β΄.10)! Πραγματικά, ο Χρυσόστομος ασχολείτο από μακρού με την διακρίβωση του μηνύματος διαφόρων οραμάτων του προφητικού αυτού βιβλίου της Καινής Διαθήκης. Ο αρχιεπίσκοπος  Βερλέγκας είχε τοποθετηθεί  στη Σμύρνη  το 1921 και συνδεόταν με τους  Ορθοδόξους. Κατά την είσοδο των κεμαλικών στρατευμάτων στη Σμύρνη, πριν κατακαύσουν οι νικητές τις συνοικίες Ελλήνων και Αρμενίων και με τις πρώτες πληροφορίες για βιαιοπραγίες εκ μέρους τους, άνοιξε τις πύλες του επισκοπίου του και πρόσφερε την προστασία του στους διωκόμενους.  Έσωσε πολλούς κληρικούς,  μεταξύ των οποίων τον τότε μητροπολίτη Εφέσου Χρυσόστομο Χατζησταύρου, μετά αρχιεπίσκοπο Αθηνών, τον αρχιδιάκονο Σμύρνης Βασίλειο Παπαδημητρίου, μετά Φλωρίνης, τον π. Αμφιλόχιο Βούρο και πολλούς άλλους  κληρικούς και λαϊκούς και γυναικόπαιδα ελληνικής και αρμενικής καταγωγής από την ομοιρεία και τον αφανισμό. Τους κληρικούς τους προστατευσε ως Καθολικούς κα τούς λοιπούς ως πιστούς της Εκκλησίας του. 

Με τη φροντίδα του επίσης  μ διάφορους πλαγίους τρόπους τούς διεκπεραίωνε σ φιλικά του σκάφη για να διαφύγουν τον τουρκικό έλεγχο και να γλυτώσουν τη ζωή τους. Ο αρχιεπίσκοπος Βερλέγκας στάθηκε πραγματικός σωτήρας στους τότε κληρικούς και παραμένει αξιομνημόνευτος  ευεργέτης Ρωμαιοκαθολικός ιεράρχης και στο αρχείο του ΥΠΕΞ. Απεχώρησε  από τη Σμύρνη το 1929 και απεβίωσε στη πατρίδα του  το 1944. Ο πάπας Πίος ο ΙΑ φαίνεται πως  η μακρά υπηρεσία του στην Βιβλιοθήκη του Βατικανού, πριν αναλάβει διπλωματική ιδιότητα  είχε προσεγγίσει το πρόβλημα της διαστάσεως της Εκκλησίας του με την ορθόδοξη Ανατολή. Ήταν άνθρωπος μελέτης και έρευνας και είχε καταλήξει στο συμπέρασμα πώς η δύση δεν γνώριζε βαθύτερα την Ανατολή γι' αυτό ο  Ρωμαϊκός  Ενωτισμός (Ουνία) δεν απέδιδε σπουδαίους καρπούς και μάλλον διηύρυνε τό χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. 

Μετά  τα συμβαίνοντα κατά των χριστιανών στη Ρωσία το ενδιαφέρον του εστιάζεται να γνωρίσει καλύτερα τη θεολογία και την εκκλησιαστική ζωή των Ορθοδόξων ξεκινώντας από τη Βουλγαρία, όπου είχαν καταφύγει ως πρόσφυγες πολλοί ακαδημαϊκοί εκ των ρωσικών θεολογικών Ακαδημιών, όπως ο περίφημος ιστορικός Νικόλαος Γκλουμποκόβσκυ κ.ά.  Η συμβολή του Άγγελου Ρονκάλι  μετέπειτα Πάπα Ιωάννη 23ου  στην (επανα)προσέγγιση των δύο Εκκλησιών. Το 1925 αποφασίζει να στείλει στη Σόφια ένα κληρικό που υπηρετούσε στη Ρώμη σε ιεραποστολικό ργο και είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την Ανατολή. Ενέκρινε την εκλογή του Αγγέλου-Ιωσήφ Ρονκάλλι ως επισκόπου Αρεοπόλεως. Αυτός  κατά το λατινικόέθος διάλεξε ως  επισκοπικό του έμβλημα το ρητό: «Obedientia et Pax»(«πακοή κα Ερήνη») και το ακολούθησε με πραγματική ταπείνωση  σε όλη του τη σταδιοδρομία της οποίας απόσταγμα είναι το απόφθεγμα: «Πως η  καλύτερη διπλωματία στα εκκλησιαστικά  είναι η ταπείνωση και να μη σηκώνεις τις πέτρες που σου πετούν»!  

 Εγκαταστάθηκε στη Σόφια αλλά η εκεί Εκκλησία ήταν τότε απομονωμένη λόγω του σχίσματός της και θέλησε να επικοινωνήσει με το  Φανάρι ευθύς μετά την απέλαση του πατριάρχη Κωνσταντίνου Ε΄, όταν επέστρεψε κάπως η ομαλότητα στο Φανάρι  με την εκλογή του πατριάρχη Βασιλείου Γ΄. Είχε μάθει πόσο σοφός και  διακριτικός ήταν ο νέος Πατριάρχης και επιδιώκει να τον γνωρίσει με την πρώτη του επίσκεψη στη Πόλη. Ήταν  γνώστης της εκκλησιαστικής τάξεως και  μόλις έφθασε στη Πόλη ζήτησε από το Φανάρι  να επισκεφθεί  τον Πατριάρχη και αμέσως  έγινε δεκτός, τον Μάρτιο του 1926, με όλη την πρέπουσα εθιμοτυπία από την πατριαρχική Αυλή. Εγκάρδια ήταν και η υποδοχή του από τον πατριάρχη Βασίλειο.  Κατά το έθος άρχισε ο Πατριάρχης τις συζητήσεις για να πληροφορηθεί τα της εκκλησιαστικής  καταστάσεως στη Βουλγαρία. Ο Σεβ. Ρονκάλλι διαβεβαιώνει τν Πατριάρχη ότι το Βατικαν τηρεί την αρχαία κανονική παράδοση και είναι κατά πάσης κατατμήσεως του ενιαίου εκκλησιαστικού σώματος που αποσυνδέειαπό τον κορμό της μιάς καθέδρας του κλίματος τις τοπικές Εκκλησίες. 

Γι΄ αυτό δεν επιδοκιμάζει τα διάφορα τοπικά «αυτοκέφαλα» που επιβάλλονται  από  εθνικιστικές πιέσεις για να θέτουν την τοπική Εκκλησία υπό τον έλεγχο του κράτους και των πολιτικών. Με την ευκαιρία αυτή η συζήτηση  επεξετάθη και στο επίκαιρο τότε ζήτημα της  ανεξάρτητης διοικήσεως των μητροπόλεων της Δωδεκανήσου που άρχισε να αξιώνει πιεστικά η ιταλική κυβέρνηση κατά το πρότυπο της Ελλαδικής Εκκλησίας. Του εξήγησε πώς η Αγία Έδρα  μετά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία αγωνίζεται να διασφαλίσει την οικουμενικότητά της μέσα από ένα συμβολικό ανεξάρτητο κράτος και οι συζητήσεις προχωρούν με την κυβέρνηση Μουσολλίνι για τη σύναψη κονκορδάτου και τον  διαβεβαίωσε ότι για στο «Δωδεκανησιακό ζήτημα» δεν έχει ανάμειξη το Βατικανό αλλά ανοίκει στις επιδιώξεις του κυβερνώντος κόμματος. Οι  έντιμες αυτές σκέψεις ελέχθηκαν και ενώπιον αρχιερέων, όπως του  τότε Ανέων Θωμά και του αρχιγραμματεύοντος τότε Λαοδικείας Δωρόθεου που μου τα μεταβίβασαν όταν έγραφα τους «Ειρηνοποιούς».

Η υποδοχή και τα λεχθέντα συνεκίνησαν και ικανοποίησαν πλήρως τον Σεβ. Ρονκάλλι και στην πραγματικότητα  είχε διανοίξει τον δίαυλο επικοινωνίας που κέρδισε την εκτίμηση του Φαναρίου και αυτά διαμηνήθηκαν στη Ρώμη. Το  θέρος του 1927  επισκέπτεται τον Πατριάρχη ο διευθυντής του «Ανατολικού Ινστιτούτου» της Ρώμης  επίσκοπος Ιλίου Μιχαήλ Ντερμιν για να τον συμβουλευτεί σχετικά με τη σύσταση εδρών Ανατολικής Θεολογίας στις διάφορες θεολογικές σχολές της Ρώμης προς βαθύτερη γνώση της Ανατολης και για τον εμπλουτισμό της δυτικής  σκέψεως  γιαναεπιβεβαιωθεί  η γνωστή σκέψη  του ότι:  «Η  Εκκλησία δεν είναι μόνον ελληνική και  λατινική, ούτεκαι σλαβική  κτλ., αλλά  Οικουμενική και Καθολική». Ο πάπας Πίος ΙΑ΄ διαβλέπει τις κλήσεις για ενότητα της εποχής και ανταποκρίνεται στην προπαρασκευή αυτής της Χριστοθέλητης πορείας με λόγους και επιστολές. Το 1935 προάγει τον Ρονκάλλι σε αρχιεπίσκοπο Μεσημβρίας της Θράκης και Αποστολικό Απεσταλμένο (Δελεγάτο) της Αγίας Έδρας  στη Τουρκία και στην Ελλάδα.  Μετακομίζει από τη Σόφια στη Πόλη και ερχόταν τακτικά στην Αθήνα. Συνεχίζεται και κατά τη πατριαρχία  του Φωτίου και του Βενιαμίν η ίδια εκτίμηση στο θερμής ιδιοσυγκρασίας σεμνό πρόσωπό του.   

Το ενδιαφέρον του να μελετήσει τα της Ορθοδοξίας είναι ανεξάντλητο και πάντα χωρίς να επιδίδεται σε ασκήσεις αντιρρητισμού και δογματικής δοκησισοφίας ταπεινά παρακολουθεί το ελεύθερο εν Χριστώ πνεύμα του Φαναρίου και το σπουδάζει για να πλουτίζει τις εκκλησιολογικές γνώσεις και πεποιθήσεις του. Επωφελείται της εκτιμήσεως των Πατριαρχών στο πρόσωπό του  και με τις συστάσεις τους επισκέπτεται μητροπόλεις και μονές και γνωρίζει  την ευσέβεια του ελληνικού λαού ως απλός Ιταλός ιερέας.  Καλλιεργεί προσωπικές σχέσεις με ακαδημαϊκούς κύκλους των Αθηνών και με παράγοντες της δημοσίας ζωής της Ελλάδος.Με προσοχή προσεγγίζει την Αγιώνυμη Πολιτεία. Περιέρχεται τις μονές της, πλησιάζει γλωσσομαθείς πατέρες και τους ερωτά για πνευματικά ζητήματα. Προσκυνά με πραγματική ευλάβεια τις ιερές εικόνες της Παναγίας και θαυμάζει τα κειμήλια.  Ώρες περιέρχεται στις βιβλιοθήκες για ενημέρωση εκφράζοντας τον θαυμασμό του για  την ποιότητα  και τον πλούτο τους. Έχει λαμπρές εμπειρίες για την ευγένεια των Αγιορειτών και από τη  φιλοξενεία τους. 

Κανείς δεν ενοχλήθηκε που κάθε πρω λειτουργούσε μόνος στο κελλί του  και αμέσως κατερχόταν να συμπροσευχηθεί στο νάρθηκα του καθολικού με τους πατέρες της μονής.Αλλά και όταν περιέρχεται τους ναούς και τα προσκυνήματα των ομοπίστων του στη χώρα και στα νησιά  άριστα συνεργάζεται με την τοπική Ιεραρχία των Ρ. Καθολικών για να τονώσει το ποιμαντικό έργο  τους.  Για όλα αυτά  γράφει τους καλούς του λόγους και σημειώνει στο εκδοθέν «Ημερολόγιό του» σελ.242 πώς: «Όταν βρεθώ στην Ελλάδα νιώθω σαν το ψάρι που το ξαναπετούν στο νερό»! Επιστέγασμα όλων αυτών των επαφών των δύο αποστολικών κέντρων προ του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου είναι τα διαμειφθέντα αδελφικά συλλυπητήρια για την εκδημία του πάπα Πίου ΙΑ  από τον  γέροντα πατριάρχη Βενιαμίν που διαβίβασε ο Μ. Πρωτοσύγκελλος Αδαμάντιος Κασαπίδης στις 10 Φεβρουαρίου 1939. Επίσης για την εκλογή στίς 2 Μαρτίου 1939 του νέου Πάπα Πίου ΙΒ΄ τα συγχαρητήρια του Πατριάρχη προς τη Ρώμη  τα διαβίβασε πάλι ο Μ. Πρωτοσύγκελλος  του. Η πράξη αυτή συνεκίνησε τον  Σεβ. Ρονκάλλι και τη  θεώρησε είδηση της ημέρας γι' αυτό την ανακοίνωσε επ' εκκλησί με τα εξής:

«Κάποια ημέρα το όραμα του Κυρίου για μιά ποίμνη θα είναι η τερπνή πραγματικότης του ουρανού  και της γής»! Η Ρώμη μετά την εκλογή του νέου Πάπα  εγκρίνει τα ανοίγματα του Δελεγάτου της και τον επιφορτίζει να διαβιβάσει επίσημα τις ευχαριστίες του Πάπα  στον Πατριάρχη Βενιαμίν. Στις 27 Μαου 1938 και ώρα 11π.μ. ο Σεβ. Ρονκάλλι συνοδευόμενος  από τους κληρικούς του Ρ. Κολλάρο, Ιω. Τσιλίκουα, Ιάκ. Τέστα και Ιω. Φιλιππούση γίνεται δεκτός με τιμές στο Πατριαρχείο.Ο πατριάρχης Βενιαμίν υποδέχεται επίσημα στο γραφείο του τον εκπρόσωπο του πάπα Πίου ΙΒ΄ και την ακολουθία του  παρουσία των μητροπολιτών Ηλιουπόλεως Γενναδίου και Λαοδικείας Δωροθέου  και της Αυλής του  με επικεφαλής τον Μ. Πρωτοσύγγελο Αδαμάντιο, που ως μητροπολίτης Περγάμου καθ΄ υπόδειξη το 1947 του ίδιου του πατριάρχου Μαξίμου υπήρξε ο πρώτος Γέροντάς μου μέχρι την εκδημία του το 1958.

Μετά τις τυπικές συστάσεις  ο Σεβ. Ρονκάλλι  διαβίβασε τις θερμές ευχαριστίες του νέου Πάπα για τις πατριαρχικές ευχές  με την διαβιβασθείσα σε αυτόν επιστολή του καρδιναλίου Μαλλιόνε, με την οποία  εντελλόνταν να τις διαβιβάσει προσωπικά στον Πατριάρχη. Ανταπαντώντας ο πατριάρχης Βενιαμίν έπλεξε το εγκώμιο του απεσταλμένου του Πάπα και επήνεσε: «τον ένθεο ζήλο του για την αγάπη του Χριστού και για την ειρήνη του κόσμου που βρίσκουν  βαθειά απήχηση και προκαλούν την ευλάβεια όλου του χριστιανικού κόσμου». Και παρεκάλεσε να διαβιβαστούν οι προσωπικοί χαιρετισμοί του στον πάπα Πίο ΙΒ΄. Η εγκάρδια αυτή συνομιλία συνεχίστηκε  πέραν της μισής ώρας με θέμα τις προοπτικές για ένα βηματισμό συναδελφώσεως  των χριστιανών και έκλεισε με όλες τις προβλεπόμενες τιμές. 

Όμως μετά από λίγους μήνες  αρχίζει ο φονικός  Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και όλες οι διεκκλησιαστικές σχέσεις αναστέλλονται. Μεσολαβή η Κατοχή που ο Σεβ. Ρονκάλλι αναλαμβάνει μιά τεράστια πρωτοβουλία για τον επισιτισμό του ελληνικού λαού που αποτελεί το μεγάλο κεφάλαιο της αγαθοποιού παρεμβάσεως του που απησχόλησε και την Ακαδημία των Αθηνών και θα γράψουμε  μελλοντικά. Τα προδρομικά αυτά συμβάντα που συνέβησαν μεταξύ 1922 και 1939 στις σχέσεις της Πρεσβυτέρας και της Νεότερης Ρώμης θεμελίωσαν  αυτά που άρχισαν να εξελίσσονται μετά εικοσαετία - και τώρα τιμούμε την  πεντηκονταετία τους - και τα οποία αποτελούν νέα σπουδαία κεφάλαια της σύγχρονης Εκκλησιαστικής Ιστορίας.-