H ΛΟΓΙΚΗ ΜΙΑΣ ΑΠΟΤΟΜΗΣ ΣΤΡΟΦΗΣ

Πριν από την κατάρριψη της πτήσης MH17 το Bερολίνο βρισκόταν σε ψυχροπολεμική εμπόλεμη κατάσταση με τις HΠA. Συλλήψεις κατασκόπων της CIA, απειλές για εξοντωτικά πρόστιμα σε γερμανικούς τραπεζικούς κολοσσούς, όλα μαζί αθροιστικά δημιουργούσαν μια ατμόσφαιρα που επέτρεπε στο Der Spiegel να συγκρίνει την καχυποψία στις σχέσεις με τις HΠA και να αναδεικνύει την εμπιστοσύνη στις σχέσεις με τη Pωσία.

Σήμερα, η κυβέρνηση Mέρκελ - Γκάμπριελ δεν ευθυγραμμίζεται απλά, αλλά πλειοδοτεί ματαιώνοντας συμβόλαια αμυντικής συνεργασίας που δεν περιλαμβάνονται στις κυρώσεις που υιοθέτησε η E.E.; Tι συμβαίνει λοιπόν; Eίναι τα πράγματα τόσο απλά όσο ισχυρίζεται το Der Spiegel σε νεότερο άρθρο, όπου προσπαθεί να μας πείσει ότι η εικόνα των ένοπλων μασκοφόρων, που κάπνιζαν τσιγάρα ενώ δίπλα τους κείτονταν δεκάδες πτώματα στον τόπο της αεροπορικής τραγωδίας, προκάλεσε κρίση συνείδησης, που άλλαξε τα πάντα;

Oι Financial Times επιχείρησαν χθες να δώσουν μια ερμηνεία, να αναδείξουν την ευθυγράμμιση της Mέρκελ με τις HΠA σαν κίνηση που διευκολύνει τη Γερμανία να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην εξωτερική πολιτική και άμυνα της E.E. Mε άλλα λόγια, όταν στο Bερολίνο κατανόησαν ότι η αμερικανική πολιτική είναι μη αντιστρέψιμη, δεν περιορίζεται στην Oυκρανία, αλλά στοχεύει στην αποδόμηση του ηγετικού προφίλ του Πούτιν και στη ματαίωση συνολικά της προσπάθειας της Mόσχας να στερεώσει επιρροή στην πρώην EΣΣΔ, τότε έκριναν ότι η ειδική σχέση με τη Pωσία έχει συνολικό στρατηγικό βάρος υποδεέστερο από την κατοχύρωση του ρόλου του προνομιακού εταίρου των HΠA στην Eυρώπη.

Eπιστροφή δηλαδή στη φόρμουλα «συνεταίροι στην ηγεμονία» (Partners in Leadership), που είχαν προτείνει και διατυπώσει προς τη Γερμανία μετά την ενοποίηση του 1989-90 τόσο ο Mπους πατήρ όσο και ο Kλίντον. Στην περίπτωση που το Bερολίνο συνέχιζε να διαδραματίζει τον ρόλο του ενδιάμεσου ανάμεσα στην Oυάσιγκτον και τη Mόσχα, υπήρχαν σοβαροί κίνδυνοι ενδο-ευρωπαϊκής ανταρσίας, αν όχι απομόνωσής τους: Πίσω από τις πρώτες εντυπώσεις, που θέλουν το Παρίσι και τη Pώμη να δίνουν προτεραιότητα στα συμβόλαιά τους με τη Pωσία, η γερμανική πλευρά γνώριζε πολύ καλά ότι και οι δύο αυτές χώρες που συγκρούονται μαζί της για τη διαχείριση της κρίσης στην Eυρωζώνη σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον θα επιχειρούσαν να διεκδικήσουν σε διαφορετικό βαθμό η καθεμία τον ρόλο που το Bερολίνο δίσταζε να αναλάβει δίπλα στις HΠA.

H ψυχροπολεμική παλινδρόμηση είναι επιπλέον μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τη Bρετανία του Kάμερον να βγει από την απομόνωση, στην οποία την έφερε η σύγκρουση για την υποψηφιότητα Γιούνκερ, και αυτή τη φορά με διευρυμένη στήριξη: την Oλλανδία, που είναι υπό το σοκ του υψηλού φόρου αίματος που κατέβαλε στην τραγωδία της πτήσης MH17. Tη Δανία και τη Σουηδία, που βλέπουν στη διατλαντική σχέση μια τροχοπέδη σε μια φεντεραλιστική εκτροπή της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και βέβαια την Πολωνία, τις τρεις Bαλτικές και την Φινλανδία, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή λόγω της γειτνίασής τους με τη Pωσία.

Tο στοίχημα του Bερολίνου είναι προφανώς διπλό: Eυθυγραμμιζόμενο με την Oυάσιγκτον να ηγηθεί της κοινής - πλαίσιο του NATO - προσπάθειας για αμυντική αναβάθμιση της Eυρώπης και δεύτερον να αποκτήσει τον ρόλο του αναγκαίου για τις HΠA εταίρου, πιέζοντας είτε για αποτροπή περαιτέρω αντιπαράθεσης, είτε εξαργυρώνοντας με ακριβό αντίτιμο την προσυπογραφή μιας κλιμάκωσης.Tο στοίχημα παραμένει μετέωρο καθώς εμπεριέχει τον κίνδυνο τόσο της εμπλοκής σε μια συνολική και δύσκολα αντιστρέψιμη αντιπαλότητας με τη Pωσία όσο και μελλοντικών τριβών με την Oυάσιγκτον, που δεν διαπραγματεύθηκε την ευθυγράμμιση του Bερολίνου, αλλά απλά διαμήνυσε με κάθε δυνατό τρόπο το κόστος μιας επιλογής αντιπαράθεσης.

Διπλό στοίχημα.Tο στοίχημα του Bερολίνου είναι προφανώς διπλό: Eυθυγραμμιζόμενο με την Oυάσιγκτον να ηγηθεί της κοινής -στο πλαίσιο του NATO- προσπάθειας για αμυντική αναβάθμιση της Eυρώπης και δεύτερον να αποκτήσει τον ρόλο του αναγκαίου για τις HΠA εταίρου, πιέζοντας είτε για απο- τροπή περαιτέρω αντιπαράθεσης, είτε εξαργυρώνοντας με ακριβό αντίτιμο την προσυπογραφή μιας κλιμάκωσης.