5/6/2014 - ΟΙ ΝΕΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΝ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥΣ

 

Ενα από τα τελευταία βράδια της άνοιξης, το κτίριο Empire State, διαχρονικό σύμβολο της Νέας Υόρκης, λούζεται σ’ ένα φωτεινό μπλε χρώμα. Είναι το χρώμα του Κολούμπια, ενός πανεπιστημίου που είναι συνυφασμένο με την οικονομική ζωή της μητρόπολης, προς τιμήν μιας ακόμη τάξης αποφοίτων. Αυτήν την εποχή ολοκληρώνεται η περίοδος των αποφοιτήσεων στις ΗΠΑ, οι οποίες εορτάζονται με επισημότητα από την πανεπιστημιακή κοινότητα και τις οικογένειες των πτυχιούχων. Οπως δείχνει, όμως, το παραπάνω έθιμο, δεν περιορίζονται εκεί: Σε αναγνώριση των επιτευγμάτων των φοιτητών, η ευρύτερη κοινότητα χαιρετίζει την αποφοίτησή τους με συμβολικές κινήσεις. 

Τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ είναι δημιουργικά συνδεδεμένα με την αμερικανική κοινωνία. Ο πρώτος και ισχυρότερος δεσμός είναι τα δίκτυα των αποφοίτων τους, από τις τάξεις των οποίων συχνά προέρχονται οι προσκεκλημένοι να μιλήσουν στις τελετές των αποφοιτήσεων. Αυτές οι ομιλίες είναι μια ευκαιρία για τους πτυχιούχους, που ξεκινούν τα πρώτα τους βήματα στον «πραγματικό κόσμο», να ακούσουν τα μαθήματα ζωής των επιτυχημένων ανθρώπων που θαυμάζουν. Θρυλική είναι η ομιλία που έδωσε ο ιδρυτής της Apple Στιβ Τζομπς στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ, όπου μοιράστηκε τρεις προσωπικές ιστορίες και προέτρεψε τους αποφοίτους της τάξης του 2005. 

Να θυμούνται ότι κάποτε θα πεθάνουν, ώστε να ακολουθούν την καρδιά τους χωρίς να νομίζουν ότι έχουν κάτι να χάσουν. «Παραμείνετε πεινασμένοι. Παραμείνετε αφελείς», τους είπε. Μία άλλη ομιλία, γεμάτη μικρές και μεγάλες συμβουλές ζωής δοσμένες με χιούμορ, διαδόθηκε όσο καμία αν και δεν ακούστηκε ποτέ σε αποφοίτηση. Ηταν ένα άρθρο της δημοσιογράφου Μέρι Σμιτς στην εφημερίδα Chicago Tribune που έγινε τραγούδι και κέρδισε τους νέους από την πρώτη φράση της: «Κυρίες και κύριοι της τάξης του 1997, αν έπρεπε να σας δώσω μόνο μία συμβουλή, αυτή θα ήταν να φοράτε αντηλιακό». 

Βεβαίως, υπάρχουν και ομιλίες με βαρύτερο περιεχόμενο. Φέτος, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα επέλεξε την αποφοίτηση των αξιωματικών της στρατιωτικής σχολής του Γουέστ Πόιντ για να θέσει τα όρια της αμερικανικής στρατιωτικής δράσης. Στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Μασαχουσέτη, ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι μίλησε στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης για την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Κάποιες επιλογές πολιτικών προσωπικοτήτων, όμως, αποδείχθηκαν αμφιλεγόμενες. Στο γυναικείο κολέγιο Σμιθ, η πρόσκληση προς τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ προκάλεσε την αντίδραση φοιτητριών και καθηγητών, διότι ο οργανισμός του οποίου ηγείται «ενισχύει ιμπεριαλιστικά και πατερναλιστικά συστήματα». 

Στο πανεπιστήμιο Ράτζερς, το οποίο είχε προσκαλέσει την πρώην υπουργό Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις, το επιχείρημα εναντίον της ήταν ότι είναι «εγκληματίας πολέμου». Και οι δύο υπαναχώρησαν από την αρχική τους θετική απάντηση, λέγοντας ότι δεν θέλουν οι αντιδράσεις εναντίον τους να χαλάσουν τη γιορτή της αποφοίτησης. Το γεγονός προκάλεσε την ενόχληση αρκετών αναλυτών, που κατηγορούν τους νεαρούς αποφοίτους ότι δεν ανέχονται τη διαφορετική άποψη και προειδοποιούν ότι η ζωή θα τους προσγειώσει απότομα. Οπως γνωρίζουμε στην Ελλάδα, όμως, ίσως οι αντιδράσεις να οφείλονται ακριβώς στο ότι γνωρίζουν τι έρχεται: 

Οι φαντασμαγορικές αποφοιτήσεις δεν αναιρούν την ανησυχία των νέων για την επόμενη ημέρα, σε μια εποχή που ολοένα περισσότεροι έχουν πτυχία, η πανεπιστημιακή μόρφωση είναι ακριβότερη και το επαγγελματικό της αντίκρισμα πιο αβέβαιο από ποτέ. Το κάνουν αδόκιμα, ίσως, αλλά οι νέοι διεκδικούν τη φωνή τους. Για όσους κατηγορούν την τάξη του 2014, υπάρχει μία συμβουλή στο προαναφερθέν τραγούδι: «Αποδέξου κάποιες διαχρονικές αλήθειες: ...Κι εσύ θα μεγαλώσεις και όταν το κάνεις θα νομίζεις πως όταν ήσουν νέος οι τιμές ήταν λογικές, οι πολιτικοί ήταν αξιοπρεπείς και τα παιδιά σέβονταν τους μεγαλύτερους».