ΟΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΩΝ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

 

Την ολική επαναφορά των ΗΠΑ στο Κυπριακό σηματοδοτεί η επικείμενη επίσκεψη του αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν στη Λευκωσία στις 21 Μαΐου. Η πρώτη σε τόσο υψηλό επίπεδο άφιξη στο νησί 52 χρόνια μετά την επίσκεψη του αμερικανού προέδρου Λίντον Τζόνσον στην Κύπρο, αναμένεται να συνοδευθεί από επίσκεψη του Τζον Κέρι σε Αθήνα και Λευκωσία μέσα στους επόμενους μήνες. Το μήνυμα, λένε διπλωματικές πηγές, είναι σαφές και εστιάζεται στην ανάγκη διευθέτησης του Κυπριακού, ώστε να ξεμπλοκάρει η ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο ως εναλλακτική στους ρωσικούς δρόμους της ενέργειας.

Η Ουάσιγκτον έχει διαμηνύσει εδώ και μήνες ότι είναι αποφασισμένη να εμπλακεί ενεργά στη διευθέτηση του Κυπριακού, εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με τις ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Εξάλλου, τόσο ο Λευκός Οίκος όσο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε όλες τις επίσημες τοποθετήσεις τους εστιάζουν στη σημασία επίλυσης του Κυπριακού προκειμένου το φυσικό αέριο της περιοχής να μοιραστεί ανάμεσα στις δύο κοινότητες και επί της ουσίας να μην αποτελεί αιτία διένεξης αλλά συνεργασίας με την Τουρκία.

Το ενεργειακό που αναμένεται να αποτελέσει βασικό θέμα στις συζητήσεις που θα έχει ο Τζο Μπάιντεν στη Λευκωσία αναβαθμίζεται, εξάλλου, λόγω των εξελίξεων στην Ουκρανία. Η πάγια γραμμή της Ουάσιγκτον ότι πρέπει να αναζητηθούν εναλλακτικοί δρόμοι ενέργειας που δεν θα εξαρτώνται από τη Ρωσία, λένε διπλωματικές πηγές, επανέρχεται ως προτεραιότητα της αμερικανικής πολιτικής, η οποία φαίνεται να αναβαθμίζει την Ανατολική Μεσόγειο και τον Νότιο Διάδρομο ως εναλλακτική στο φυσικό αέριο της Ρωσίας.

Ωστόσο, καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να εξασφαλίσει επαρκές αέριο για τις ευρωπαϊκές αγορές, γι' αυτό και στρατηγική της Ουάσιγκτον είναι να διαμορφωθεί στην Ανατολική Μεσόγειο ένα σχήμα συνεργασίας που θα περιλαμβάνει το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Τουρκία. Το σχήμα αυτό, έλεγαν οι ίδιες πηγές, δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την επίλυση του Κυπριακού.

ΟΙ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΙ. Τυχαίο δεν πρέπει να θεωρείται ούτε το γεγονός ότι προς το σχήμα μιας πολυμερούς συνεργασίας στην περιοχή, η οποία θα περιλαμβάνει εκτός από την Κύπρο, την Τουρκία και την Αίγυπτο, κινούνται και όλες οι τοποθετήσεις των ισραηλινών αξιωματούχων για τους δρόμους που θα ακολουθήσει το φυσικό αέριο του Λεβιάθαν.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η ανησυχία για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και οι σκέψεις για την ενίσχυση του Νοτίου Διαδρόμου εκφράστηκαν σαφώς και στην πρόσφατη συνάντηση που είχε ο Νίκος Αναστασιάδης με την Ανγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. Αμεσα συνδεδεμένο με αυτές τις εξελίξεις θεωρούν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ και το μήνυμα που απηύθυνε ο Τζον Κέρι στον κύπριο ομόλογό του Ιωάννη Κασουλίδη με τον οποίο συναντήθηκε στην Ουάσιγκτον πριν από λίγες ημέρες. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θα επισκεφθεί την Αθήνα και τη Λευκωσία μέσα στους επόμενους μήνες.

Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί περί τα τέλη Σεπτεμβρίου, καθώς θα πρέπει να έχει προηγηθεί κάποια πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό. Σύμφωνα με πληροφορίες, αρχική σκέψη του αμερικανού αντιπροέδρου ήταν να μεταβεί και στην Αθήνα παράλληλα με τη Λευκωσία. Αυτό όμως θα συνεπαγόταν και αντίστοιχη επίσκεψη στην Αγκυρα, η οποία διαμηνύει ότι δεν είναι σε θέση να κάνει ουσιαστικές κινήσεις στο Κυπριακό ενόψει των προεδρικών εκλογών του Αυγούστου, οπότε το σενάριο δεν ευοδώθηκε.

ΧΑΜΗΛΟΙ ΤΟΝΟΙ. Η Λευκωσία τηρεί χαμηλούς τόνους για την επίσκεψη Μπάιντεν (21-23 Μαΐου). Ωστόσο, υπάρχει η αίσθηση ότι ο αμερικανός αντιπρόεδρος θα θελήσει να σηματοδοτήσει κάποια πρόοδο στο θέμα της Αμμοχώστου. Υπενθυμίζεται ότι ως γερουσιαστής είχε συνδέσει το όνομά του με την Αμμόχωστο, όταν κατέθεσε τροπολογία στη Γερουσία με την οποία ζητούσε την επιστροφή της κατεχόμενης πόλης στους νόμιμους κατοίκους της. Αν και η κυβέρνηση Αναστασιάδη κρατά μικρό καλάθι, πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται ο Μπάιντεν να ανακοινώσει τη σύσταση ομάδας εμπειρογνωμόνων, η οποία θα μπορέσει να σπάσει το τείχος της περίκλειστης πόλης και να κάνει αυτοψία.

Οι συναντήσεις: Το πρόγραμμα του αμερικανού αντιπροέδρου δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, ο Μπάιντεν θα συναντηθεί με τον Νίκο Αναστασιάδη, καθώς και με τον Ντερβίς Ερογλου. Σκέψεις υπάρχουν και για κοινή συνάντηση με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, αλλά αυτές δεν έχουν για την ώρα προχωρήσει λόγω των απαιτήσεων της τουρκοκυπριακής πλευράς.