ΣΤΟΝ ΟΣΙΟ ΛΟΥΚΑ ΒΟΙΩΤΙΑΣ Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

"Στον Όσιο Λουκά χρωστάω την εκλογή μου" είπε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος εχθές το απόγευμα μετά τον εσπερινό στην Ιερά Μονή Οσίου Λουκά στην Βοιωτία. Συμπληρώνονται, εξάλλου, σήμερα έξι χρόνια από την εκλογή του.

Στον Συνοδικό Εσπερινό στην Ιερά Μονή Οσίου Λουκά χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Κηφισίας κ. Κύριλλος, συγχοροστάτησαν οι Μητροπολίτες Ελασσώνος κ. Βασίλειος, Θηβών καί Λεβαδείας κ. Γεώργιος, Ιλίου, Αχαρνών καί Πετρουπόλεως κ. Αθηναγόρας, Ζακύνθου κ. Διονύσιος, οι Επίσκοποι Αβύδου κ. Κύριλλος, Διαυλείας κ. Γαβριήλ, Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και συμπροσευχήθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος.

Ο Μητροπολίτης Θηβών αναφέρθηκε στον βίο του Οσίου Λουκά και στη συνέχεια ευχήθηκε χρόνια πολλά στον Αρχιεπίσκοπο που συμπληρώνονται 6 χρόνια από την εκλογή του. Ο Μητροπολίτης Κηφισίας μίλησε για την προσφορά του μοναχισμού και τη διδαχή του Οσίου Λουκά στο σύγχρονο κόσμο, ενώ για τη συμπλήρωση 6 ετών από την εκλογή του Αρχιεπισκόπου τόνισε πως "το πράον και άτυφον του χαρακτήρος του, το μειλίχιον και φιλάνθρωπον ήθος του, αποτελούν ασφαλή εχέγγυα της επιτυχούς μέχρι σήμερα αρχιεπισκοπίας του και της συνεχίσεως της".

Ο Αρχιεπίσκοπος μετά την ακολουθία του εσπερινού ευχαρίστησε για τις ευχές και αναφέρθηκε στην ιστορική σημασία του μοναστηριού, αλλά και στη δύναμη που αντλεί από τον Όσιο Λουκά λέγοντας πως "στον Άγιο οφείλει την εκλογή του".

Π. ΒΟΙΩΤΟΣ

 Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ 

ΟΣΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΤΟΥ ΕΝ ΣΤΕΙΡΙΩ

Το σπουδαιότερο βυζαντινό μνημείο της Ελλάδας του 11ου αιώνα, η Μονή του Οσίου Λουκά του Στειριώτη, είναι ιδρυμένο σε γραφική πλαγιά στις δυτικές υπώρειες του Ελικώνα, κοντά στην αρχαία Στειρίδα. Το μοναστήρι με τις δύο μεγάλες εκκλησίες (το ναό της Παναγίας και το Καθολικό), την Κρύπτη,το καμπαναριό, τα κελιά και τα άλλα κτίσματα, αφιερωμένο στον θαυματουργό τοπικό άγιο, απέκτησε σύντομα μοναδική ακτινοβολία και τούτο γιατί η μορφή της τέχνης του θεωρείται πρότυπο για τα βυζαντινά μνημεία του 11ου αιώνα σε όλη την Ελλάδα.

Βασική πηγή των πληροφοριών μας για το μοναστήρι και τον Όσιο Λουκά είναι ο Βίος του, που συνέταξε ανώνυμος μαθητής του το 962, λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Οσίου το 953. Στα θεία χαρίσματα του ασκητή Οσίου οφειλόταν η στενή του σχέση με τους στρατηγούς, του Θέματος της Ελλάδος με έδρα την ακμάζουσα τότε Θήβα. Οι στρατηγοί Πόθος, γιός του Λέοντος Αργυρού και Πρωτοσπαθάριος Κρηνίτης ο Αροτράς τίμησαν τον Όσιο. Ο Κρηνίτης μάλιστα άρχισε να κτίζει με έξοδά του εκκλησία, όσο ζούσε ο Όσιος, το 946, στο όνομα της Αγίας Βαρβάρας.

Δύο χρόνια μετά το θάνατο του Οσίου οι μαθητές και συμμοναστές του τελειοποίησαν και κόσμησαν την εκκλησία της  Αγίας Βαρβάρας, μετέβαλλαν το κελί όπου τάφηκε ο Όσιος σε «ιερό ευκτήριο» με σχήμα σταυρικό και ανοικοδόμησαν νέα κελλιά και ξενώνες. Επομένως, το έτος 955 υπήρχε μια πρώτη μοναστική κοινότητα. Σύμφωνα με τον Ε. Στίκα ο ναός της Αγίας Βαρβάρας ταυτίζεται με τον ναό της Παναγίας και ο ευκτήριος οίκος με την Κρύπτη.

Η οικοδομή του Καθολικού, που τοποθετείται χρονολογικά στις δεκαετίες του 11ου αιώνα, αποδίδεται, σύμφωνα με την παράδοση σε τρείς αυτοκράτορες του Βυζαντίου: Τον Ρωμανού Β΄ (959-963), τον Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο(976-1028) και τον Κωνσταντίνο Θ΄ τον Μονομάχο(1042-1056) Ο Όσιος Λουκάς είχε προφητέψει το 941 ότι «Ρωμανός Κρήτηνχειρούται» θα ελευθερώσει δηλαδή την Κρήτη από τους Σαρακηνούς. Όταν ρωτήθηκε αν επρόκειτο για τον αυτοκράτορα  Ρωμανό Α’ που βασίλευε την εποχή εκείνη, απάντησε «ουχ ούτος άλλ’ έτερος».

Έτσι η ανέγερση του Καθολικού, συνδυάστηκε με την προφητεία αυτή, γιατί ήταν επόμενο ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ρωμανός Β’, να θέλησε να ανεγείρει έναν μεγαλοπρεπή ναό από ευγνωμοσύνη στον Όσιο για την απελευθέρωση της Κρήτης(961), όπως είχε προφητέψει είκοσι χρόνια νωρίτερα. Η προσωνυμία «βασιλομονάστηρο» αποδίδει την αυτοκρατορική καταγωγή της Μονής, καθώς και την αίσθηση του πλούτου και της τελειότητας του μνημείου από τους μεταγενέστερους.

Αξίζει να αναφερθεί εδώ η γνώμη του ιστορικού Κ. Παπαρρηγόπουλου που σημειώνει ότι η ίδρυση μεγαλόπρεπων μονών κατά την εποχή αυτή ομοίαζε με θρησκευτική αντεπίθεση μετά την περίοδο της Εικονομαχίας και με επιτακτική εθνική ανάγκη για την ενότητα του πληθυσμού.

Μετά τις αλλεπάλληλες επιδρομές βαρβαρικών φύλων, καθώς επίσης και η γνώμη του καθηγητή Άγγελου Προκοπίου που αναφέρει ότι η Μονή του Οσίου Λουκά ήταν ένα κέντρο για την αναζωπύρωση της Ορθοδοξίας, ένα δοξαστικό μνημείο για την νίκη της Κρήτης αλλά και ο εκθαμβωτικός μαγνήτης για τον εξελληνισμό των βαρβάρων λαών που ήλθαν να κατοικήσουν στον ελλαδικό χώρο.

Πηγή ιστορικού: Ι.Μ.Θ.Λ