Ε.Ε.: Η ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΑ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗ!

 

Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας το 1958 ήταν μια κομβική στιγμή για τη δυτική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Με την πολιτική και την οικονομική στήριξη των ΗΠΑ, σε μια εποχή όπου η επιρροή της ΕΣΣΔ στις δυτικοευρωπαϊκές υποθέσεις ήταν αυξημένη, η ελεύθερη Ευρώπη δόμησε κοινό βηματισμό οικονομικής και κατ’ επέκταση κοινωνικής συνεργασίας, με σκοπό να επουλωθούν οι πληγές του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, να παραχθεί ανάπτυξη και να δημιουργηθεί ένα ισχυρό μέτωπο απέναντι στα κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Η μετεξέλιξη της ΕΟΚ σε Ευρωπαϊκή Ενωση το 1993 σηματοδοτεί επικράτηση του δυτικού κόσμου, της ελεύθερης οικονομίας και της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας απέναντι στη δικτατορία του προλεταριάτου, στα πενταετή οικονομικά προγράμματα και στην ανελαστική γραφειοκρατία. Ο ευρωπαϊκός χώρος μετεξελίσσεται και τα πρώην κράτη-μέλη του Συμφώνου της Βαρσοβίας εισέρχονται κι αυτά στον πυρήνα των δυτικών αρχών και αξιών.

Επειτα από έξι χρόνια η ολοκλήρωση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης λαμβάνει χώρα με στόχο την παραγωγή αυξημένων δομών αλληλεξάρτησης μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, ώστε να μην οδηγηθούν οι δύο αυτές ευρωπαϊκές δυνάμεις σε ευρεία σύγκρουση. Το μέλλον όμως της Ευρώπης φαντάζει εξίσου... συναρπαστικό. Σε λίγους μήνες οι Ευρωπαίοι πολίτες θα οδηγηθούν στις κάλπες.

Το πολιτικό θερμόμετρο σε ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο ανεβαίνει, αφού όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια σημαντική αύξηση στο ετερογενές ευρωσκεπτικιστικό τόξο, αλλά και ραγδαία ενίσχυση των φασιστικών και εθνικοσοσιαλιστικών κομμάτων και σχηματισμών που, φευ, δεν αισθάνονται πλέον την παραμικρή ανάγκη να καλύψουν τα βαρβαρικά ιδεολογήματά τους πίσω από μια δημοκρατικοφανή πρόσοψη.

Η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίση, σε θεσμικό επίπεδο αλλά και σε ιδεολογικό, αφού οι κυρίαρχες τάσεις της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς, για λόγους που έχουν να κάνουν κυρίως με τις βασικές επιλογές των ηγεσιών τους σε ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, έχουν χάσει μεγάλο μέρος της επιρροής τους. Η ανελαστική γραφειοκρατία αποτελεί το κρίσιμο αυτό αίτιο ενδοκρατικής συγκρότησης, από το οποίο μεγάλες δυνάμεις του παρελθόντος κατέρρευσαν παταγωδώς, με πλέον πρόσφατο παράδειγμα αυτό της ΕΣΣΔ.

Σήμερα το ίδιο διογκωμένο πρόβλημα αντιμετωπίζει και η Ε.Ε. Μια μικρή ελίτ πολιτικών αλλά και τεχνοκρατών βρίσκεται στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο απολαμβάνοντας ένα επίπεδο παροχής υπηρεσιών και μισθολογικής ευμάρειας που έχει εκλείψει στον δημόσιο τομέα των κρατών-μελών, που οι ευρωπαϊκές κοινωνίες δεν μπορούν να ελέγξουν, ενώ η ευρύτερη θεσμική και νομοθετική λειτουργία της Ε.Ε. παραμένει ακόμα δυσδιάκριτη και εγκλωβισμένη σε έναν γραφειοκρατικό ελιτισμό. Για παράδειγμα, η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική διαμορφώνει πλέον το σχετικό πλαίσιο ανάπτυξης στο εσωτερικό των κρατών-μελών, αλλά οι κύριοι ενδιαφερόμενοι, στην προκειμένη περίπτωση οι αγροτικοί πληθυσμοί, ενημερώνονται τελευταίοι για τις εξελίξεις, δίχως να έχουν την παραμικρή δυνατότητα επηρεασμού της διαδικασίας λήψης αποφάσεων υπέρ των συμφερόντων τους.

Αναμένεται ότι οι ερχόμενες ευρωεκλογές θα δείξουν το μέγεθος του προβλήματος που λειτουργεί ως πυρήνας αποδόμησης των πολιτικών προοπτικών της Ε.Ε. Ποιες μπορεί να είναι αυτές οι προοπτικές; Σίγουρα όχι η «ευχή» περί περισσότερης Ευρώπης, αλλά η ενίσχυση των οντολογικά ετεροποιημένων δομών των κρατών-μελών, ώστε να είναι σε θέση να λειτουργούν ως πυλώνες ανάπτυξης των δυτικών πολιτικών δομών. Οι επερχόμενες ευρωεκλογές θα δείξουν ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα κομβικό ζήτημα προσανατολισμού, με αποτέλεσμα οι κοινωνικές πλειοψηφίες να κρατούν τις αποστάσεις τους από τις Βρυξέλλες. 

Το δέον θα ήταν οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες να κατανοούσαν πριν από την πρόσκρουση την αποκλίνουσα πορεία και να τη διόρθωναν μόνες τους. Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν γίνεται για λόγους που έχουν να κάνουν με τις θεσμικές αδυναμίες της Ευρώπης και το εμφανές έλλειμμα σύνδεσής της με τις πραγματικές πολιτικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη γηραιά ήπειρο. Επομένως... προσδεθείτε!