Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΘΑ ΣΩΣΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (Β)

 

Σε έναν θεοσκότεινο αρχαίο κόσμο, όπου ο μισός κυβερνούνταν από τα δόγματα των "εκλεκτών" του Θεού και ο άλλος μισός από τα ένστικτα των αιμοβόρων και πεινασμένων όχλων, οι Έλληνες ήταν αυτοί, οι οποίοι είχαν βρει τη χρυσή τομή. Σε έναν θεοσκότεινο κόσμο, όπου ο μισός καταπιεζόταν από τους "λίγους" και ο άλλος μισός "σερνόταν" από τους "πολλούς", οι Έλληνες είχαν βρει τη λύση να συνδυάσουν τα καλά όλων των δυνάμεων, παραλείποντας όλα τα κακά. Είχαν βρει το "μέτρο" της κοινωνίας και αυτό ήταν η Δημοκρατία. Η κοινωνία τους "σκεφτόταν" με τη γνώση των λίγων και εκλεκτών και "κινούνταν" με τη δύναμη των πολλών.

...Βρήκαν έναν τρόπο να εκμεταλλεύονται την ευφυΐα και τη γνώση όλων των "εκλεκτών" και όλων των "τύπων" και ταυτόχρονα να μην τους επιτρέπουν να υποδουλώνουν την κοινωνία. Βρήκαν έναν τρόπο να εκμεταλλεύονται τη μάζα και τη δύναμη των πολλών και ταυτόχρονα να μην της επιτρέπουν να οχλοποιεί την κοινωνία. Λάτρευαν τον Θεό, αλλά δεν επέτρεπαν σε ελάχιστους "εκλεκτούς" να μετατρέψουν την κοινωνία τους σε θεοκρατική "Βαβυλωνία". Λάτρευαν τον άνθρωπο, αλλά δεν επέτρεπαν στα ένστικτά της πλειοψηφίας του να μετατρέψει την κοινωνία τους σε μια άθεη "ταμερλανομηχανή", που σκότωνε άλλους ομοίους της, προκειμένου να επιβιώσει.

Αυτό ήταν το ζητούμενο για τους αρχαίους Έλληνες ...Η κοινωνία θα λειτουργούσε με τη γνώση των ολίγων ...υπέρ των συμφερόντων των πολλών. Η κοινωνία θα εξασφάλιζε πολλά και κοινά συμφέροντα μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών μελών της ...Μεταξύ ισχυρών και αδυνάμων. Οι πλούσιοι και ισχυροί θα απολάμβαναν την ασφάλεια των κεκτημένων τους, αλλά θα έδιναν ως "αντιπαροχή" τη Δικαιοσύνη, που είχε ανάγκη ολόκληρη η κοινωνία. Κοινοί νόμοι για όλους, γιατί αυτό ήταν το κοινό συμφέρον όλων. Διαφορετικοί άνθρωποι εξασφάλιζαν διαφορετικά πράγματα, εξαιτίας διαφορετικών αναγκών με κοινούς νόμους.

Αυτή η Δικαιοσύνη ήταν το ζητούμενο για τους Έλληνες. Δεν τους ενδιέφερε ούτε η δύναμη των λίγων ισχυρών ούτε η δύναμη των πλειοψηφιών ...Η Δικαιοσύνη τούς ενδιέφερε ...Η Δικαιοσύνη, που θα τα έφερνε όλα σε ισορροπία. Αυτό ήταν το μυστικό της Δημοκρατίας και αυτό το είχαν αντιληφθεί οι Έλληνες. Συστήματα, τα οποία να εξασφάλιζαν ασφάλεια, δύναμη ή οικονομική απόδοση μεγαλύτερη και αμεσότερη από το Δημοκρατικό, υπήρχαν πολλά. Κανένα σύστημα όμως —και ποτέ— ούτε καν "πλησίασε" τη Δημοκρατία σ' ό,τι αφορά τη Δικαιοσύνη, που προσέφερε στον λαό της.

Γι' αυτόν τον λόγο η Δημοκρατία ήταν η μεγάλη αγαπημένη των ανθρώπων. Ήταν αγαπημένη, γιατί εξασφάλιζε τη μέγιστη δυνατή Δικαιοσύνη ...Δικαιοσύνη για όλους και όχι μόνον για τους ισχυρούς ...Δικαιοσύνη, η οποία διασφαλιζόταν απόλυτα και μόνιμα από την επιθυμία της πλειοψηφίας. Σε αυτό το σημείο αποκαλύπτεται το μεγαλείο της ελληνικής σκέψης. Εφάρμοσαν τη απόλυτη δύναμη της πλειοψηφίας στην απόλυτη ευαισθησία των ελαχίστων. Έβαλαν την πλειοψηφία να "σπρώχνει" το δυσκίνητο και βαρύ "κάρο" της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οι Έλληνες εντόπισαν και εκμεταλλεύτηκαν απόλυτα την απόλυτη δύναμη της πλειοψηφίας. Την έβαλαν να εκδηλώνει τη δύναμή της με τρόπο τέτοιο, που να γίνεται χρήσιμη για την κοινωνία. Η δύναμη της πλειοψηφίας θα διασφάλιζε για πάντα τη θέληση της κοινωνίας για Δικαιοσύνη.

...Δικαιοσύνη πανέμορφη, αλλά υποχρεωτικά "τυφλή" ...Δικαιοσύνη, που "άκουγε" τους πάντες, αλλά δεν ξεχώριζε κανέναν με βάση την ταυτότητά του ή τα "ενδύματά" του ...Δικαιοσύνη σκληρή, που, όταν ύψωνε το "ξίφος" της, μπορούσε να συντρίψει ακόμα και τον πιο ισχυρό άνθρωπο ...Δικαιοσύνη γενναία, που, όταν ύψωνε το ξίφος της, μπορούσε να συντρίψει και τον πιο ισχυρό λαό. Γιατί; Γιατί, όταν μια κοινωνία είναι απόλυτα δίκαιη για τα μέλη της, είναι απόλυτα δίκαιη και για τον εαυτό της. Όταν μια κοινωνία προστατεύει με γενναιότητα και το πιο αδύναμο μέλος της, ευνόητο είναι ότι προστατεύει με την ίδια γενναιότητα και τον εαυτό της απέναντι ακόμα και στον πιο ισχυρό εχθρό.

Αυτή ήταν η Δημοκρατία, που έκανε τους αρχαίους Έλληνες μοναδικούς στην ανθρώπινη ιστορία. Η Δικαιοσύνη της την έκανε πρότυπο στον ελληνικό κόσμο και η ίδια Δικαιοσύνη αμύνθηκε απέναντι στους πανίσχυρους Πέρσες. Τη δίκαιη κοινωνία, που αισθάνονταν ότι έχαναν από τον μεγάλο Μονάρχη, βγήκαν να υπερασπιστούν στον Μαραθώνα. Η αδικία, που "ερχόταν", τους τρόμαζε πιο πολύ από τον θάνατο στο πεδίο της μάχης. Αυτή η Δημοκρατία ήταν το κατόρθωμά τους ...Το πνευματικό τους κατόρθωμα, το οποίο ήταν πιο συγκλονιστικό από το στρατιωτικό τους κατόρθωμα ...Το κατόρθωμά να βάλουν τη γνώση των λίγων και των ισχυρών να "παράγει" απόψεις εμφανώς συμφέρουσες για ολόκληρο τον λαό και όχι μόνον για τους εαυτούς τους. Στην πραγματικότητα υπέταξαν τη γνώση στο κοινό συμφέρον ...Υπέταξαν την ευφυΐα του "μοναδικού" στην υπηρεσία του Δήμου και άρα των "πάντων".

Η σωστή διακυβέρνηση αυτού του Δήμου ήταν η απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε να εξασφαλιστούν στους Αθηναίους πολίτες όλα τα παραπάνω. Για να εξασφαλιστεί η επιθυμητή διακυβέρνηση, έκαναν τη διάκριση μεταξύ των εξουσιών. Διαχώριζαν απόλυτα την έννοια του Στρατηγού —ο οποίος εξουσιάζει εξαιτίας του νόμου— από τον Βουλευτή — ο οποίος παίρνει την "ευθύνη" για τον νόμο. Διαχώριζαν απόλυτα την έννοια αυτού που εξουσιάζει ή "φτιάχνει" νόμους από αυτόν που κρίνει την παρανομία των πάντων με το "μέτρο" του νόμου. Στρατηγός, Βουλευτής και Δικαστής ήταν διαφορετικές ιδιότητες, τις οποίες έφεραν διαφορετικοί πολίτες, επιλεγμένοι με διαφορετικό τρόπο.

Τον Στρατηγό τον επέλεγαν οι πολίτες ανάμεσα στους λίγους και ικανούς, οι οποίοι έθεταν τους εαυτούς τους στη διάθεση της κοινωνίας. Τον βουλευτή τον επέλεγε η "τύχη" ανάμεσα σε όλα τα μέλη της κοινωνίας. Τον Δικαστή δεν τον επέλεγε ούτε ο λαός ούτε η "τύχη". Τον Δικαστή τον επέλεγε η λογική της Δημοκρατίας, εφόσον έβαζε σχεδόν όλους τους πολίτες μαζί να δικάζουν. Σε μια εποχή, που το σύστημα δεν είχε εξασφαλίσει μηχανισμούς εκπαίδευσης επαγγελματιών δικαστών, για να εξασφαλίσουν το κοινό περί δικαίου αίσθημα, αναγκαστικά αυτό γινόταν με τον κυριολεκτικό τρόπο ...Το κοινό εξέφραζε το "αίσθημά" του απευθείας.

Αυτό δεν πρέπει να μας φαίνεται παράξενο, γιατί, αν το σκεφτεί κάποιος, αυτό είναι κάτι, το οποίο "φτάνει" μέχρι τις ημέρες μας. Τα ανώτατα δικαστήρια, ακόμα και στις πιο σύγχρονες χώρες, είναι μικτά ορκωτά. Στα ανώτατα δικαστήρια, δηλαδή, "δικάζουν" απλοί πολίτες, γιατί πρέπει στις μεγάλες υποθέσεις να "μπαίνει" ο λαός μέσα στην αίθουσα, όπου απονέμεται η Δικαιοσύνη. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο, που το ανώτατο λαϊκό δικαστήριο της Αθήνας —η Ηλιαία— το απάρτιζαν 6000 πολίτες ...Ένα δυναμικό σχεδόν ίσον με την απαρτία της Εκκλησίας του Δήμου ...Ένα δυναμικό τόσο μεγάλο, που "αποδεικνύει" με τον πιο απόλυτο τρόπο αυτό, το οποίο είπαμε παραπάνω ...που αποδεικνύει ότι η Δικαιοσύνη ήταν το μέγα ζητούμενο της Δημοκρατίας ...και μετά όλα τα άλλα.

Οι Έλληνες ήταν αυτοί, οι οποίοι πρώτοι στον κόσμο διέκριναν τις τρεις κορυφαίες εξουσίες μέσα στη Δημοκρατία ...Την Εκτελεστική, την Νομοθετική και τη Δικαστική Εξουσία. Σε αυτό το κείμενο ταυτίζουμε την εκτελεστική εξουσία με αυτήν του Σρατηγού-Αυτοκράτορα, γιατί στο σημείο αυτό μάς ενδιαφέρει το πώς λειτουργεί η Δημοκρατία στα όριά της ...Πώς λειτουργεί αυτή, όταν η κατάσταση είναι κρίσιμη και το μάξιμουμ της εξουσίας θα πρέπει να μεταβιβαστεί σε κάποιον κυβερνήτη. Ο λαός, με την αρχή της πλειοψηφίας, επέλεγε τον Στρατηγό-Αυτοκράτορα, ο οποίος θα έπαιρνε την τύχη της Πολιτείας στα χέρια του ...Τον σημερινό δηλαδή Πρόεδρο ή Πρωθυπουργό των μοντέρνων Δημοκρατιών.

Το πιο περίεργο πράγμα στην Αθηναϊκή Δημοκρατία ήταν αυτό, το οποίο δημιούργησε όλες τις παρεξηγήσεις και στην κυριολεξία επέτρεψε στους εχθρούς τής Δημοκρατίας να της κάνουν κακό ...και αυτό είναι η Εκκλησία του Δήμου. Εξαιτίας της Εκκλησίας του Δήμου, αιώνες μετά κάποιοι "προχωρημένοι" βάρβαροι της Δύσης εξασφάλισαν το "άλλοθι" να επέμβουν στην "εφεύρεση" των Ελλήνων. Γιατί μιλάμε για "άλλοθι"; Γιατί στην πραγματικότητα ήθελαν να καταργήσουν τη Δημοκρατία με τις επεμβάσεις τους. Θεωρώντας ότι η ελληνική επινόηση έχει περιορισμένα "όρια", τα οποία φτάνουν μέχρι αυτά της πόλης-κράτους, επιχείρησαν να την "βελτιώσουν", για να την φέρουν στα επίπεδα του σύγχρονου κράτους. Αυτό είναι "άλλοθι", γιατί οι Έλληνες είχαν βρει τη λύση, η οποία προσαρμοζόταν σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και δεν είχαν ανάγκη τις "βελτιώσεις" των βαρβάρων.

Η Εκκλησία του Δήμου, που όλοι γνωρίζουμε, αλλά δεν κατανοούμε την ύπαρξή της, είχε έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Έναν ρόλο, ο οποίος γίνεται κατανοητός, εάν κάποιος σκεφτεί με όρους αγοράς. Οι Έλληνες ήταν "εφευρέτες" και "κατασκευαστές" της Δημοκρατίας. Ως "εφευρέτες" ενός συστήματος, είχαν εκτός όλων των άλλων και ένα "θέμα" με το "μάρκετινγκ" της "εφεύρεσής" τους. Ήθελαν να "προωθήσουν" την "εφεύρεσή" τους και αυτό το επιτύγχαναν με τη "διαφήμισή" του. Δέχονταν επισκέψεις απ’ όλο τον κόσμο και ήθελαν να κάνουν μια ζωντανή "επίδειξη" της λειτουργίας του συστήματός τους. Γι' αυτόν τον λόγο παρουσιαζόταν ο "πλεονασμός" της ταυτόχρονης ύπαρξης της Εκκλησίας του Δήμου και της Βουλής ...Του οργάνου του συνόλου της κοινωνίας και του οργάνου εκείνου, που την αντιπροσώπευε συνολικά ...Του οργάνου εκείνου, το οποίο μπορούσε να βγάλει νόμιμα πλειοψηφία σε πραγματικά μεγέθη και του οργάνου εκείνου, το οποίο μπορούσε να βγάλει επίσης νόμιμη πλειοψηφία σε αντιπροσωπευτικά και άρα σε "εικονικά" μεγέθη.

Όμως, οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν ότι το βασικό εργαλείο της Δημοκρατίας τους ήταν η Βουλή και όχι η Εκκλησία του Δήμου ...Η Βουλή των αντιπροσώπων. Την Εκκλησία του Δήμου τη διατηρούσαν μόνον για λόγους "μάρκετινγκ" και μόνον για την Αθήνα ...Ήταν ένα "demo", για να χρησιμοποιήσουμε την αγγλική λέξη, η οποία μπορεί να περιγράψει με απόλυτη σαφήνεια την έννοια της "επίδειξης" της λειτουργίας μιας "μηχανής". Δεν τους απειλούσε η παράλληλη ύπαρξη αυτών των δύο μηχανισμών, που "παρήγαγαν" το ίδιο "έργο", γιατί μόνον στην περίπτωση της αρχαίας Αθήνας "απλή Δημοκρατία" και "άμεση Δημοκρατία" ήταν το ίδιο πράγμα. Άμεση Δημοκρατία υπήρχε στην αρχαία Αθήνα, γιατί υπήρχαν οι προϋποθέσεις. Το "όλον" της Αθήνας μπορούσε να είναι παρόν στην Εκκλησία του Δήμου και αυτό της επέτρεπε να μπορεί να λειτουργήσει παράλληλα με το "alter ego" του της Βουλής. Αυτό, όμως, μπορούσε να γίνει μόνον στην Αρχαία Αθήνα και μόνον γι' αυτήν.

Η Άμεση Δημοκρατία των Ελλήνων, δηλαδή, δεν είχε σχέση με τον σχεδιασμό του συστήματός τους, αλλά με τη φύση της Αθήνας, που ήταν πόλη-κράτος. Είχε σχέση με το γεγονός ότι σε μια πόλη-κράτος μπορούσε μια "απόφαση" να παρθεί άμεσα από την απόλυτη πλειοψηφία της κοινωνίας. Γνωρίζοντας όμως οι αρχαίοι την ιδιομορφία αυτήν, που αφορούσε αποκλειστικά την Αθήνα, εξασφάλισαν και πάλι την ουσία έναντι των εντυπώσεων. Παρ' όλο που τυπικά η Εκκλησία του Δήμου "κάλυπτε" τις ανάγκες της Δημοκρατίας, οι αρχαίοι δεν την άφηναν στην τύχη της. Τυπικά απαγορευόταν η Εκκλησία να λαμβάνει αποφάσεις, χωρίς ένα προβούλευμα. Απαγορευόταν το "demo" να λειτουργεί ακόμα και "εικονικά", χωρίς πρώτα να έχει ενεργοποιηθεί το ουσιαστικό "εργαλείο" της Δημοκρατίας, που ήταν η Βουλή.

Πρακτικά, για να καταλάβει ο αναγνώστης τι σημαίνει αυτό το οποίο λέμε, θα το κάνουμε "προβολή" στη σημερινή κατάσταση. Η Άμεση Δημοκρατία λειτουργούσε όπως θα λειτουργούσε σήμερα το σύστημα, εάν στηριζόταν σε απευθείας Δημοψηφίσματα. Όμως, τα "ερωτήματα", τα οποία θα τίθονταν, ώστε να διαλέξουν οι αρχαίοι Αθηναίοι, δεν τα άφηναν στη διάθεση του λαού και του όχλου. Δεν άφηναν την Άμεση Δημοκρατία να "απλοποιεί" τη Δημοκρατία και να την φέρνει μπροστά στον κίνδυνο της οχλοποίησης από τους δημαγωγούς. Τα "ερωτήματα" προετοιμάζονταν στη Βουλή από τους βουλευτές ...Από τους επαγγελματίες βουλευτές, εφόσον κατά τη διάρκεια της θητείας τους πληρώνονταν και εκπαιδεύονταν. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, η Βουλή "εκμαίευε" από τον λαό τις αποφάσεις, τις οποίες έτσι κι αλλιώς θα έπαιρνε η ίδια. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργούσε η Εκκλησία του Δήμου, χωρίς να απειλείται η ίδια η Δημοκρατία ...Λειτουργούσε το "demo" της Δημοκρατίας, χωρίς να απειλείται η ουσία της.

Για κάποιον, που έχει τις κατάλληλες γνώσεις, το σύστημα των αρχαίων Ελλήνων δεν έχασε ποτέ τη μοναδικότητά του ...Δεν έχασε ποτέ τη "φρεσκάδα" του. Ακόμα και σήμερα μπορεί εύκολα ν' αποκαλύψει την τελειότητά του. Μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις κλίμακες, γιατί δεν έχει ανάγκη το "demo" της Εκκλησίας του Δήμου. Ο σχεδιασμός του αποκαλύπτει την ευφυΐα των αρχαίων Ελλήνων ...Ο σχεδιασμός εκείνος, που, ανάμεσα στα χιλιάδες συμφέροντα των χιλιάδων πολιτών με τις χιλιάδες απόψεις, κατόρθωσε και "διέκρινε" τις τρεις εξουσίες, οι οποίες θα μπορούσαν να τα διασφαλίσουν όλα, χωρίς να αδικείται κανείς. 

 Αύριο η συνέχεια.