ΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΘΙΔΡΥΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

 

Πολιτικά και διοικητικά σχήματα επί Βυζαντινής περιόδου 

καθώς και επί Τουρκοκρατίας στην Ελληνική χερσόνησο

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία (το θέμα αυτό χρήζει ιδιαίτερης μελέτης) διοικούνταν από τον αυτοκράτορα που θεωρείται ο εκλεκτός του Θεού «βασιλεύς και ιε­ρεύς» έχει απόλυτη εξουσία στον πό­λεμο και την ειρήνη, νομοθετεί, διαχειρί­ζεται το δημόσιο χρήμα, επιβάλλει φό­ρους, διοικεί το στρατό, σχεδιάζει την πολιτική του κράτους, την εξωτερική πο­λιτική, επεμβαίνει σαν «κεφαλή» της εκκλησίας κυριαρχικά στις εκκλησιαστικές υποθέσεις, συγκαλεί τις Συνόδους από την εποχή της ίδρυσης του Βυζαντινού κράτους επί Μεγάλου Κωνσταντίνου και προεδρεύει επεμβαίνοντας αποφασιστικά στις διαδικασίες και στη λήψη αποφάσεων, τις οποίες πρέπει να κυρώσει με αυτοκρατορική νομοθετική πράξη για να γίνουν έγκυρες και εκτελεστές.

Κι όμως το βασιλικό αξίωμα δεν είναι απροσπέλαστο, κληρονομική διαδοχή και βασιλεία δεν υπήρχε άσχετα αν κάποιοι αυτοκράτορες επενέβαιναν καταχρηστικά με σκοπό να προάγουν τους αδερφούς τους ή τα παιδιά τους στα ύπατα αξιώματα, ακόμη και να τα χρίσουν πορφυρογέννητους βασιλείς, Ο θρόνος τις περισσότερες φορές ήταν το ίδιο προσιτός σε πλούσιους και φτωχούς, μορφωμένους και αγράμματους, ώστε πολλοί και μάλιστα αξιόλογοι αυτοκράτορες ήταν τελείως αναλφάβητοι και δυσκολεύονταν να βάλουν και την υπογραφή τους ακόμα.

Υπήρχε επίσης η σύγκλητος που απαρτιζόταν από τους μεγάλους γαιοκτήμονες και οι βουλευτές, δηλαδή η αριστοκρατία των επαρχιακών πόλεων (το αξίωμα εμφανίζεται  επί του Ιουστινιανού). Οι πόλεις καλούνται Δήμοι και οι διοικητές τους Δήμαρχοι. Δημιουργούνται επίσης μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης στην ύπαιθρο, που καλούνται θέματα και κοινότητες και μητροκωμίες που αυτοδιοικούνται και αποτελούν μεγαλύτερες ή μικρότερες φορολογικές μονάδες.

Κατά την Τουρκοκρατία η Τουρκική αυτοκρατορία χωριζόταν σε διοικητικά δια­μερίσματα (βιλαέτια) που διοικούνταν συ­νήθως από τιμαριούχους του πασά. Φυσικά, ολόκληρος ο τουρκικός κρατι­κός μηχανισμός, στηριζόταν σ' ένα σύ­στημα φεουδαρχίας και στεγνού δεσπο­τισμού, με πολίτευμα απολυταρχικά. Η υπέρτατη εξουσία άνηκε κληρονομικά στον Σουλτάνο που συνένωνε στο πρό­σωπο του την κορυφαία θρησκευτική και κοσμική εξουσία. Υπήρχε επίσης το Διβά­νι, το συμβούλιο του κράτους ή κοινο­βούλιο που βοηθούσε στη διεκπεραίωση των κρατικών υποθέσεων.

Στη διοίκηση ασκούσε επιρροή και το σώμα των Ουλεμάδων όπου προέδρευε ο Μουφτής, ο αρχιερέας. Οι Ουλεμάδες περιόριζαν σε κά­ποιο βαθμό, όχι πολύ σημαντικό, την απο­λυταρχική εξουσία του Σουλτάνου. Υπό αυτές τις συνθήκες κυβερνήθηκε η Ελλάδα χωρισμένη σε βιλαέτια που τα διοικούσαν οι πασάδες, όπως στην πε­ριοχή των Ιωαννίνων ο πασίγνωστος αρβανιτόπασας, ο Αλή Πασάς. Αυτοί είχαν δικαιώ­ματα ζωής και θανάτου επί των υπηκόων τους. Η μόνη σύνδεση με την κεντρική εξουσία ήταν η συλλογή των φόρων και η αποστολή τους στην Υψηλή Πύλη. Ήταν ένα πλήρες σύστημα τοπικής αυτοδιοί­κησης.

__________________________

Αύριο η συνέχεια