Πόσο απέχει η αγανάκτηση από την ανατροπή; Όσο η οργή από τον πολιτικό συλλογισμό, υποστηρίζει ο γάλλος συγγραφέας και δημοσιογράφος Pierre Assouline που στο κείμενό του εκτιμά ότι ένα κίνημα διαμαρτυρίας που βασίζεται στο συναίσθημα αλλά είναι κενό πολιτικού περιεχομένου και ηγεσίας είναι καταδικασμένο να περάσει στη λήθη του χρόνου.
Σκότωσαν την όμορφη λέξη «αγανάκτηση». Ακόμα και η έννοια της δεν θα βγει αλώβητη. Υπεύθυνος γι' αυτό είναι ο Στεφάν Εσέλ*, συγγραφέας ενός βιβλίου που δεν είναι βιβλίο, αλλά μπροσούρα, και την οποία δεν έγραψε, αλλά υπέγραψε. Το οικειοποιήθηκε για καιρό. Η αγανάκτηση είναι η πρώτη φάση της τυφλής στράτευσης. Θα πρέπει να ζητούμε από τον εαυτό μας να συλλογίζεται και όχι να αγανακτά.
Εν τούτοις, αυτή η σπουδαία συνείδηση την οποία ενσαρκώνει ο Εσέλ μάς καλεί σε διαρκή αγανάκτηση σε κάθε περίσταση και κάθε τόπο, όσο κι αν το γεγονός ότι μπαίνουν εντέχνως στην ίδια ηθική μοίρα η κατάσταση των λαθρομεταναστών, η απορρύθμιση του καπιταλισμού και τα εγκλήματα του εθνικοσοσιαλισμού θα έπρεπε να μας... αγανακτεί.
Εάν τον ακολουθήσουμε στο συλλογισμό του, κατανοούμε ότι ένας άνθρωπος δεν είναι πραγματικός άνθρωπος παρά μόνο αν αγανακτεί και, κατά συνέπεια, στρατεύεται. Λες και το «καθήκον της αγανάκτησης» μπορεί να εκδοθεί με διάταγμα! Όσο σκεφτόμαστε ότι εκείνοι που αγοράζουν κατά δεκάδες την μπροσούρα του για να την προσφέρουν στον περίγυρο τους βλέπουν σ' αυτήν ένα πρόγραμμα δράσης, μας θλίβει η απουσία περιεχομένου που παρουσιάζει το ίδιο το περιεχόμενο- πράγμα που ουδείς προσάπτει στον Εσέλ, λόγω του κύρους του.
Η Αριστερά θα πρέπει να έχει αποσκιρτήσει από το πεδίο των ιδεών για να μπορέσει να ευδοκιμήσει μια τέτοια έκκληση! Πρόκειται για ένα συνονθύλευμα από κείμενα, μανιφέστα και αποσπάσματα συνεντεύξεων που επιμελήθηκε η εκδότρια του. Ακόμα και ο τίτλος «Αγανακτήστε!» δεν είναι δικός του, αλλά δικός της. Οι αγανακτισμένοι της Ευρώπης απαρτίζουν τη διεθνή της αφέλειας. Κοινό τους στοιχείο είναι ότι η διεκδίκηση τους στερείται περιεχομένου εφόσον πασχίζουν να της προσδώσουν πολιτική ερμηνεία. Μολονότι δικαιολογημένη και σεβαστή, παρουσιάζει το μειονέκτημα ότι έπεται ορισμένων συνθη μάτων τόσο θολών όσο κενή είναι και η έννοια της αγανάκτησης.
Η άμεση δημοκρατία των συνοικιακών συνελεύσεων και των οργανώσεων έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής. Εως ότου η παρακμή του κράτους πιάσει πάτο. Διότι γνωρίζουμε πως όσο πιο ισχυρό αντίκτυπο έχει προς στιγμή κάτι που επικαλείται το συναίσθημα, άλλο τόσο σύντομα διαλύεται μόλις θελήσει κανείς να το εγγράψει σε βάθος χρόνου. Αυτό είναι άλλωστε ένα από τα αρχαιότερα διδάγματα της δημαγωγίας.
Αδύναμα συνθήματα, απουσία ηγετών, έλλειψη ιδεολογικού περιεχομένου. Απλώς, κάποιοι νέοι που διαδηλώνουν την οργή τους. Δεν είναι αρκετό για να ξεκινήσεις μια επανάσταση. Απαιτούν τα πάντα, εδώ και τώρα. Επαναλαμβάνουν ότι η ουσία του κινήματος τους έγκειται στην αυτοδιαχείρηση και τίποτα δεν τους φοβίζει όσο το να τους οικειοποιηθούν τα αστικά κόμματα. Οφείλουμε να τους αναγνωρίσουμε ένα από τα πιο ποιητικά συνθήματα που είχαμε να δούμε σε διαδήλωση από το Μάη του '68: «Εξεγέρσου!». Είναι ωστόσο χυδαίο να συνδέουμε την αραβική άνοιξη με την ευρωπαϊκή αγανάκτηση.
Οι μεν αγωνίστηκαν με κίνδυνο της ζωής τους και συνεχίζουν να σφαγιάζονται, προκειμένου να απαλλάξουν την πατρίδα τους από κάποιους δικτάτορες. Οι δε διαμαρτύρονται για τις ολέθριες συνέπειες και τις στρεβλώσεις του νεοφιλελευθερισμού. Δεν είναι όλοι ίσα κι όμοια. Η αντίδραση απέναντι στις αδικίες, τις ανισότητες, τα προνόμια, την ανεργία, τη δημοσιονομική λιτότητα, το σύμφωνο σταθερότητας της ευρωζώνης, τον εκλογικό νόμο και τη διαφθορά προϋποθέτει γερά επιχειρήματα. Ενας ξεσηκωμός πολιτών ο οποίος δεν προχωρεί πέρα από το στάδιο της αγανάκτησης είναι καταδικασμένος να πέσει σύντομα στη λήθη.
Οι αγανακτισμένοι είναι πολλοί στην Ελλάδα και στην Ισπανία, όπου η οικονομική και κοινωνική κατάσταση είναι και η πιο σοβαρή. Στη Γαλλία όπου γεννήθηκε η ιδέα, όταν οι αγανακτισμένοι συγκεντρώνονται τα βράδια έξω από την Οπερα, ο σκληρός πυρήνας τους αριθμεί λιγότερα από διακόσια άτομα. Οταν κινητοποιούνται, λιγότερα από χίλια. Με τέτοιες στρατιές δεν πρόκειται να ξαναπάρουν τη Βαστίλλη, στην πλατεία της οποίας συναντώνται ξανά.
Πού πήγε το ενάμισι εκατομμύριο των Γάλλων που αγόρασαν και χάρισαν το βιβλίο του Στεφάν Εσέλ; Αναζητήστε το λάθος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου