Δεν σβήνουν το τσιγάρο οι Έλληνες

«ΘΕΡΙΑΚΛΗΔΕΣ» ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ οι Έλληνες, παρά τον αντικαπνιστικό νόμο. Σύμφωνα με την πρόσφατη πανελλαδική έρευνα Hellas Health III, που πραγματοποίησε το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ), σε συνεργασία με το Harvard School of Public Health και τη Metron Analysis, τα ποσοστά των καπνιστών στη χώρα μας εξακολουθούν να κινούνται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, με μείωση στους άντρες και αύξηση στις γυναίκες που καπνίζουν.

Αξιοσημείωτο είναι, ότι μισοί από τους καπνιστές ξεκίνησαν το καθημερινό κάπνισμα σε ηλικία μικρότερη των 18 ετών και ότι ποσοστό 43% των ερωτηθέντων εκφράζουν την επιθυμία να κόψουν το κάπνισμα, με βασικά κίνητρα την προστασία της υγείας τους, της υγείας των συγγενών τους και την επιθυμία τους να δώσουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά τους. Οι απαγορεύσεις του καπνίσματος, οι σχετικές διαφημίσεις και η κοινωνική αποδοκιμασία της συνήθειας, φαίνεται να έχουν ελάχιστη σημασία, ως κίνητρα διακοπής. Τρεις στους ίο ανθρώπους ζουν σε σπίτια όπου κάποιος καπνίζει εντός σπιτιού, ενώ 4 στους 10 απάντησαν ότι δεν υπάρχει κάποιου είδους περιορισμός του καπνίσματος στο σπίτι τους.

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στους εργασιακούς χώρους, παρά τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας. Μόνο το 56,3% των ανθρώπων που εργάζονται σε κλειστούς χώρους, δήλωσαν ότι υπάρχει απαγόρευση του καπνίσματος στον χώρο που εργάζονται, με αποτέλεσμα ένας στους 3 εργαζόμενους να είναι παθητικός καπνιστής στο χώρο εργασίας. Σημαντικά προβλήματα στην εφαρμογή της νομοθεσίας παρουσιάζονται, τέλος, στους χώρους εστίασης και διασκέδασης. Αν και η απαγόρευση του καπνίσματος στους χώρους αυτούς βρίσκει σύμφωνο το 63% των ερωτηθέντων, δεν τηρείται.

10 + 1

Απορίες για τη διακοπή του καπνίσματος

Θα πάρω Βάρος αν κόψω το κάπνισμα; Γιατί δυσκολεύομαι; Πόσο εύκολο είναι να υποτροπιάσω; Αν στόχος σας για τη φετινή χρονιά είναι να «σπάσετε τα δεσμά» του τσιγάρου, διαβάστε τις γραμμές που ακολουθούν.

1. ΓΙΑΤΙ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΜΑΙ ΝΑ ΚΟΨΩ ΤΟ ΤΣΙΓΑΡΟ;

Ποσοστό 75-80% των καπνιστών δηλώνει ότι επιθυμεί να διακόψει το κάπνισμα αλλά δεν μπορεί. Ο λόγος είναι, ότι το τσιγάρο προκαλεί, τόσο σωματική, όσο και ψυχολογική εξάρτηση, με αποτέλεσμα η διακοπή να φαίνεται ακατόρθωτη και να έχουμε μεγάλα ποσοστά υποτροπής. Η σωματική εξάρτηση οφείλεται στη νικοτίνη, που αποτελεί χημικό «διεγερτικό» για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από την πρώτη ρουφηξιά, η νικοτίνη επιδρά σε ειδικούς νικοτινικούς υποδοχείς που εκκρίνουν ουσίες που προκαλούν ευχαρίστηση, ικανοποίηση, επιβράβευση και άλλα ευχάριστα συναισθήματα. Η ψυχολογική εξάρτηση, από την άλλη, προέρχεται από τη σύνδεση των ευεργετικών επιδράσεων της νικοτίνης με την ιεροτελεστία του τσιγάρου, καθώς αυτή συνδυάζεται με όλες τις καθημερινές ασχολίες του ανθρώπου.

2. Η ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ

ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΠΝΙΣΤΕΣ;

Υπάρχουν ειδικά ερωτηματολόγια τα οποία καθορίζουν τον βαθμό της εξάρτησης. Πιο εξαρτημένοι είναι αυτοί που καπνίζουν πάνω από 30 τσιγάρα ημερησίως, που ανάβουν το πρώτο τσιγάρο αμέσως μόλις ξυπνήσουν, που καπνίζουν ακόμα και όταν είναι άρρωστοι.

3. ΤΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΣΩ ΑΝ ΤΟ ΚΟΨΩ;

Όταν τα επίπεδα της νικοτίνης στο αίμα μειώνονται, ο ανθρώπινος οργανισμός βιώνει τη στέρηση και εμφανίζει ευερεθιστότητα, νευρικότητα επιθετικότητα, ανησυχία, διαταραχή στη συγκέντρωση και ζάλη, αύξηση της όρεξης, διαταραχές στον ύπνο, καταθλιπτικά συμπτώματα, δυσκοιλιότητα, έλκη στο στόμα και έντονη παρόρμηση για κάπνισμα. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν από 48 ώρες έως και 10 μήνες μετά τη διακοπή.

4. ΠΟΣΟ ΧΡΗΣΙΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ

ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ;

Η φαρμακοθεραπεία αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες αποχής από το τσιγάρο. Υποκατάστατα νικοτίνης: Είναι διαθέσιμα ως διαδερμικό αυτοκόλλητο, τσίχλες, ρινικό σπρέι ή σπρέι διά του στόματος και υπογλώσσια δισκία. Μεγάλος αριθμός ασθενών έχει δοκιμάσει υποκατάστατα νικοτίνης, χωρίς συνταγή ή με δική του πρωτοβουλία. Το λάθος αυτών των ασθενών είναι ότι χρησιμοποιούν υπερβολικά χαμηλές δόσεις, για μικρές χρονικές περιόδους, ή δεν κάνουν σωστή χρήση. Συνήθως, συνιστάται χρονικό διάστημα θεραπείας 8-12 εβδομάδων. Φαρμακευτική αγωγή χωρίς νικοτίνη: Υπάρχουν δύο φάρμακα, η βουπροπιόνη και η βαρενικλίνη. Μπορούν να χορηγηθούν σε ασθενείς, στην πρώτη προσπάθεια διακοπής, καθώς και σε εκείνους που έχουν κάνει προσπάθειες με άλλες θεραπείες, που δεν έχουν ευοδωθεί.

Δεν χορηγούνται σε έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες, σε εφήβους και σε ασθενείς που χειρίζονται βαριά μηχανήματα (μπορεί να επηρεάσουν την συγκέντρωση), και σε ασθενείς με ψυχιατρικό ιστορικό ή αγωγή με αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Είναι σημαντικό, η χορήγησή τους να συνδυάζεται με επισκέψεις παρακολούθησης για την παροχή κινήτρων και ψυχο-κοινωνική υποστήριξη. Ηλεκτρονικό τσιγάρο: Ακόμη δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι είναι αποτελεσματικό στη διακοπή καπνίσματος.

5. ΒΟΗΘΑ Η ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ

ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΔΙΑΚΟΠΗΣ;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η παραπομπή σε ψυχολόγο ή ειδικό θεραπευτή είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Οι ασθενείς θα πρέπει να ενθαρρυνθούν να προσδιορίσουν τις υψηλού κινδύνου καταστάσεις για υποτροπή και να σκεφτούν εναλλακτικές στρατηγικές αντιμετώπισης.

6. ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΒΟΗΘΟΥΝ;

Υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές θεραπείες για τη διακοπή του καπνίσματος, ο βελονισμός, κάποια ομοιοπαθητικά σκευάσματα, οι ηλεκτροθεραπείες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο βελονισμός, αν γίνει σωστά, είναι αρκετά αποτελεσματικός. Για τις υπόλοιπες θεραπείες, δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους.

7. ΤΙ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΩ ΚΟΒΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ;

Μέσα στα πρώτα 20', η αρτηριακή πίεση επανέρχεται στα επίπεδα που ήταν πριν το κάπνισμα του τσιγάρου, ενώ τα επίπεδα του μονοξειδίου του άνθρακα μειώνονται μέσα σε λίγες ώρες. Η αίσθηση της όσφρησης και της γεύσης βελτιώνονται εντός λίγων ημερών.

Η λειτουργία των πνευμόνων βελτιώνεται κατά 30% μέσα σε 2 - 3 μήνες, ενώ ο κίνδυνος για στεφανιαία νόσο μειώνεται κατά 50% μέσα σε ένα χρόνο από τη διακοπή.

8. ΠΟΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ

ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΟΥ ΤΣΙΓΑΡΟΥ;

Όσον αφορά στη σωματική εξάρτηση από τη νικοτίνη, αυτή συνήθως διαρκεί από λίγες μέρες έως 2-3 εβδομάδες. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι τα έντονα συμπτώματα στέρησης υποχωρούν σχετικά γρήγορα. Αυτό που παραμένει, είναι η ψυχολογική εξάρτηση.

9. ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΟΒΕΙ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΠΑΙΡΝΕΙ ΚΙΛΑ;

Μετά τη διακοπή του καπνίσματος παρουσιάζεται κατά μέσο όρο πρόσληψη περίπου 5 κιλών μέχρι το τέλος του πρώτου χρόνου και επιπλέον 3 κιλών, μέσα στα 4 επόμενα χρόνια.

10. ΔΕΝ ΚΑΠΝΙΖΩ ΠΟΛΥ/ ΚΑΠΝΙΖΩ ΕΛΑΦΡΙΑ

ΤΣΙΓΑΡΑ. ΒΛΑΠΤΩ ΛΙΓΟΤΕΡΟ

ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΟΥ;

Οι μελέτες έχουν δείξει ότι ακόμα και οι καπνιστές που καπνίζουν από 5-14 τσιγάρα ημερησίως, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν εγκεφαλικό επεισόδιο, στεφανιαία νόσο και έμφραγμα του μυοκαρδίου, σε σχέση με τους μη καπνιστές. Επίσης, όλες οι βλαβερές και καρκινογόνες ουσίες που υπάρχουν στα «βαριά» τσιγάρα, υπάρχουν και στα ελαφριά. Φανταστείτε μια ολόκληρη πόλη να πίνει μολυσμένο νερό, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο. Δεν υπάρχει κάποιος που δεν κινδυνεύει.

11. ΠΡΟΣΠΑΘΩ ΝΑ «ΤΟ ΚΟΨΩ». ΑΝ ΑΝΑΨΩ

ΤΣΙΓΑΡΟ, «ΑΚΥΡΩΝΩ» ΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ

ΠΟΥ ΕΧΩ ΚΑΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΓΜΗΣ;

Δυστυχώς, όταν καπνίσουμε, αφού έχουμε κόψει το κάπνισμα, ενεργοποιούμε ξανά τους υποδοχείς της νικοτίνης στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται ξανά ο μηχανισμός του εθισμού, θα έχετε όλοι ακούσει για ανθρώπους που είχαν κόψει το κάπνισμα για πολλά χρόνια κι άρχισαν πάλι κα καπνίζουν, μετά από ένα τσιγάρο στην παρέα.