Προς
Τον Εξοχώτατον
Πρόεδρον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
José Manuel Barroso
Εις Βρυξέλλες
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε,
Το έτος 2010 είναι αφιερωμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην φτώχεια και στους δυνατούς τρόπους καταπολέμησής της. Είναι λοιπόν μία αφορμή για την Ορθόδοξη Εκκλησία να προτείνει δυνατότητες αντιμετώπισης του προβλήματος, τόσο μέσα από τον πλούτο της Θεολογίας της, όσο και από την ουσιαστική και μεγαλειώδη θέωρηση που έχει για τον άνθρωπο μέσα στην κοινωνία. Δυστυχώς, για την χώρα μας οι παρούσες συνθήκες, αλλά και οι επερχόμενες δυσοίωνες καταστάσεις καθιστούν επιτακτικότερη την ανάγκη για ριζοσπαστική δράση της Εκκλησίας, η οποία δεν θα δημιουργήσει βεβαίως θαύματα ούτε θα αντικαταστήσει την Πολιτεία, αλλά κυρίως θα εξακολουθήσει να εφαρμόζει τις αρχές και τα πιστεύω Της αναφορικά με την θέση του ανθρώπου ως προσώπου και όχι ως ατόμου.
Στην Ορθόδοξη Θεολογία επίσης υπογραμμίζεται με σαφήνεια η αρχή ότι στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου, ανεξαρτήτως χρώματος, γλώσσας, θρησκείας και πολιτισμού, απεικονίζεται ο σαρκωμένος Λόγος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, γεγονός που επιτάσσει την ειλικρινή διακονία του ανθρώπου σε πλήρη αναφορά με τον Θεό-Δημιουργό του (εφ' όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε - Ματθ. κε 40), όχι ως απλή υποχρέωση, αλλά ως αυτονόητο καθήκον εκάστου Χριστιανού.
Με βάση τις θεολογικές αυτές αξίες και σύμφωνα με τις τρέχουσες εξελίξεις στην κλυδωνιζομένη πατρίδα μας, δεν θα μπορούσε η Εκκλησία να στρέψει με αδιαφορία σε αλλότρια πράγματα το βλέμμα Της, αλλά έχει καθήκον να συμπαρασταθεί, να σταθή αρωγός σε κάθε δοκιμαζόμενο ανθρώπινο πρόσωπο στον τόπο μας. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, που παρακολουθεί με ανύστακτο μάτι τα διατρέχοντα την χώρα μας και κυρίως την αγωνία, την ανασφάλεια, τα οικονομικά αδιέξοδα, την αύξηση της ανεργίας και της εγκληματικότητος, με τις βιοτικές επιπτώσεις τους στην καθημερινή ζωή του λαού μας, απεφάσισε, η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά την σύναξή της τον προσεχή Οκτώβριο να ασχοληθή κατ' εξοχήν με τα θέματα αυτά.
Η Ιερά Αρχιεπισκοπή, ο κανονικός χώρος της ποιμαντικής μου ευθύνης, περιλαμβάνει το μεγαλύτερο πληθυσμιακά τμήμα του νομού Αττικής, έχοντας μερικές από τις πιο κρίσιμες περιοχές που χρήζουν άμεσης βοήθειας, όπως το ιστορικό κέντρο της Αθήνας κ. α., κάθε μία με διαφορετικές απαιτήσεις και προτεραιότητες. Προσπαθώντας να σας δώσω μία πιο αντικειμενική εικόνα των αναγκών, αλλά και των προτάσεών μας για άμεση αντιμετώπισή τους, κωδικοποίησα τα προβλήματα αυτά σε τέσσερις θεματικούς άξονες, τους οποίους και θα παραθέσω κατωτέρω:
α) Θεολογικός – ψυχολογικός
Έγινε σαφής αναφορά στη θεολογική προσέγγιση του ανθρώπου ως μοναδικού και αυτόνομου προσώπου με συγκεκριμένες αξίες που απορρέουν από τον θεολογικό πλούτο τόσων αιώνων. Η στήριξη κάθε ανθρώπου, η δημιουργία ενός υπαρκτού οράματος, η ψυχική εναπόθεση των αγωνιών εκάστου, τόσο στο πρόσωπο του Θεού, όσο και σε κάθε συνάνθρωπό μας είναι απαραίτητα στοιχεία για την επιβίωσή μας σε τόσο δυσχερείς συγκυρίες.
Ο κίνδυνος της μοναξιάς, η διαρκής απομόνωση από την κοινωνικότητα της ζωής, η βεβιασμένη αποξένωση και η ατομοκεντρική θεώρηση οδήγησαν και θα οδηγούν πολλούς ευρωπαίους συμπολίτες μας στην εγκατάλειψη του οράματος για ζωή, για δημιουργία, για ενασχόληση με το “εμείς”, για πρόοδο και ανάπτυξη τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Έτσι, λοιπόν, η Ιερά Αρχιεπισκοπή, στα πρόσωπα των κληρικών της βλέπει πόλους έλξης, οι οποίοι θα καταστούν συναντιλήπτορες σε τέτοιους καιρούς και θα αποτελέσουν φωτεινούς οδοδείκτες ελπίδας και αγάπης για κάθε πονεμένο και απογοητευμένο άνθρωπο.
Όπως αναφέρει και η σύγχρονη κοινωνιολογική επιστήμη, το ανθρώπινο δυναμικό είναι και μπορεί να καταστή ο δυναμικότερος παράγοντας εξέλιξης σε κάθε κοινωνική συγκυρία. Η Εκκλησία πιστεύει πως αυτό γίνεται μέσα από την βιωματική και εμπειρική πίστη στον Θεό, πίστη με έργα και πράξεις χωρίς ιδιοτέλειες και συμβιβασμούς. Θεωρούμε πως η προσπάθεια αυτή έμπνευσης των ανθρώπων, η αναζωπύρωση της θρησκευτικής συνειδήσεως και η ορθή αναζήτηση του εκκλησιαστικού γεγονότος, ως κοινωνικού δόγματος, θα συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της παρούσας κρίσεως αξιών και αρχών.
β) Κοινωνικός-Φιλανθρωπικός
Η παραπάνω θεολογική προσέγγιση, ως προείπαμε, θα ήταν ελλιπής, εάν δεν συνοδευόταν από πλήρη αντιστοιχία λόγων και έργων. Η ιστορία της ευρωπαϊκής ηπείρου έχει γνωρίσει παρόμοια παραδείγματα, με την υπαιτιότητα, δυστυχώς, και εκκλησιαστικών προσώπων, τα οποία όμως σήμερα λειτουργούν ως δείκτες αποφυγής για την μη επανάληψη λαθών παρομοίων με εκείνα του παρελθόντος. Στον δεύτερο αυτόν άξονα επιτρέψτε μου να σας παραθέσω τις προτεραιότητες που έχουμε στην Ιερά Αρχιεπισκοπή για την επομένη πενταετία και αφορούν στην δημιουργία κατάλληλων υποδομών, τις οποίες και μπορείτε να εντοπίσετε στο επισυναπτόμενο εγχειρίδιο.
1. Κέντρο Περιβαλλοντικής Αγωγής - Κατασκηνώσεις Νέων. Το έργο κατασκευάζεται στην Πάρνηθα και φιλοδοξούμε να ολοκληρωθεί εντός του έτους 2011. Στόχο έχει την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης σε νέους και νέες της Αθήνας, αλλά και της Ομογένειας.
2. Φροντίδα για την βρεφονηπιακή ηλικία και κέντρα παιδιών που παρουσιάζουν νοητική στέρηση η άλλα προβλήματα. Η συνεργασία μας με τη νομαρχιακή και δημοτική αρχή της πόλεως των Αθηνών είναι επιτυχής, όπως αποδεικνύεται από την πορεία των παραπάνω στόχων.
3. Φροντίδα για την απεμπλοκή παιδιών από τη μάστιγα των ναρκωτικών και δημιουργία κέντρων απεξάρτησης
4. Κέντρα φιλοξενίας κατακοίτων – ηλικιωμένων. Στο έργο αυτό επιχειρείται η φροντίδα και η εμπεριστατωμένη μέριμνα ατόμων που έχουν κινητικές δυσκολίες και λοιπές χρόνιες παθήσεις.
5. Κέντρο καρκινοπαθών τελικού σταδίου-Hospice. Θα επιχειρήσουμε για πρώτη φορά την δημιουργία ειδικού χώρου ασθενών σε τελικό στάδιο, κυρίως καρκινοπαθών, προσφέροντας διακονία στον ανθρώπινο πόνο.
6. Πρόγραμμα σίτισης και ένδυσης αδύναμων συνανθρώπων μας. Το πρόγραμμα αυτό βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη προσφέροντας καθημερινά 6.000 μερίδες φαγητού σε αναξιοπαθούντες. Κοινωνικές ομάδες υπό πίεση, όπως μετανάστες κ.α., λαμβάνουν καθημερινά την φροντίδα μας, τόσο σε σίτιση, όσο και σε ένδυση, καθώς έχουμε πλέον δημιουργήσει δικές μας κεντρικές και πιστοποιημένες εγκαταστάσεις προς τούτο. Φιλοδοξούμε να υπερβούμε τις 10.000 μερίδες φαγητού ημερησίως για το έτος 2010-2011 και βρισκόμαστε σε αρμονική συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων για την υλοποίηση αυτού του προγράμματος.
7. Δημιουργήσαμε την Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρία “ΑΠΟΣΤΟΛΗ” με στόχο τον συντονισμό των ανωτέρω προγραμμάτων. Το κοινωνικό έργο και η ουσιαστική παρέμβασή μας στην καταπολέμηση της φτώχειας θα αποτελέσουν τις προτεραιότητες της “ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ” στην διάρκεια της πενταετίας 2011-2015.
γ) Αναπτυξιακός
Στον τρίτο αυτό άξονα επιχειρείται η ορθή αξιοποίηση εκτάσεων και υποδομών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής με σκοπό την πράσινη ανάπτυξη, την εξοικονόμηση πόρων και την πιλοτική εφαρμογή μοντέλων συνεργασίας και σύμπραξης τόσο με το Κράτος και τους Δήμους, όσο και με ιδιώτες. Στόχος του αναπτυξιακού εγχειρήματος είναι η ενίσχυση του φιλανθρωπικού μας έργου, η χρηματοδότηση του 2ου άξονα της πενταετίας, δηλαδή από ιδίους πόρους, αλλά και ευρωπαϊκούς, εφ' όσον αυτό επιτευχθεί.
Η ιδιάζουσα σχέση Κράτους-Εκκλησίας στην πατρίδα μας προσφέρει την δυνατότητα των ανωτέρω επιδιώξεων και τούτο διότι η μακραίωνη παράδοσή μας θέλει την ανιδιοτελή προσφορά μας στο Κράτος χωρίς σημαντικά ανταλλάγματα, παρά τα όσα κατά καιρούς αναφέρονται από διαφόρους κύκλους. Αξίζει να σημειωθεί πως σε διάφορες συναντήσεις που είχαμε με κρατικούς παράγοντες έχουν τεθεί τα παραπάνω ζητήματα, γεγονός το οποίο θεωρώ πως πρέπει να γνωρίζετε και στις Βρυξέλλες.
Το μοντέλο της συνεργασίας όλων των φορέων είναι αυτό που μπορεί ευθαρσώς να εγγυηθεί την επιτυχία σε κάθε επιδίωξη αλλά και την ανόρθωση από την λεγόμενη οικονομική κρίση στη χώρα μας και την Ευρώπη. Η δημιουργία μέσων ανάπτυξης και ο έλεγχος της άμετρης τάσεως του ανταγωνισμού μπορούν να εγγυηθούν την έξοδο από την ύφεση της οικονομίας και να τονώσουν την πρόοδο, χωρίς προκαταλήψεις και μισαλλοδοξίες.
Η Εκκλησία μπορεί να θέσει όρια στην εκμετάλλευση και στην κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όχι επιβάλλοντας αλλά εμπνέοντας τα ιδανικά της ευγενούς άμιλλας και της αλληλεγγύης, με γνώμονα τον σεβασμό της ελευθερίας κάθε προσώπου στην υγιή ανάπτυξη.
δ) Ευρωπαϊκός
Στον τέταρτο και τελευταίο άξονα θεωρώ επιτακτικό να δούμε τον ρόλο της Ορθοδοξίας και του Χριστιανισμού ευρύτερα στην βιώσιμη ανάπτυξη και στην ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού οράματος ακόμη και σε πολιτικό επίπεδο. Οι ιδρυτές του ευρωπαϊκού πνεύματος στηρίχθηκαν στον ελληνικό πολιτισμό, στο ρωμαϊκό δίκαιο και στην χριστιανική παράδοση της γηραιάς ηπείρου.
Ο συγκερασμός των τριών αυτών παρακαταθηκών συγκρότησε το ευρωπαϊκό πολιτικό πνεύμα και συνετέλεσε στην ανάπτυξή του μέχρι σήμερα, παρά τις δυσκολίες που διαφαίνονται στον ορίζοντα. Επιτρέψτε μου να παραμείνω στην τρίτη διαχρονική αξία, στον Χριστιανισμό. Αυτό γιατί; Διότι μόνον ο Χριστιανισμός τελειοποίησε την ελευθερία του ανθρώπου, βλέποντάς τον ως πρόσωπο και όχι ως αντικείμενο εκμετάλλευσης. Στην Ορθόδοξη παράδοση, ως προείπα, η ελευθερία παίζει σημαντικό ρόλο. Ενισχύει τον άνθρωπο στη δημιουργία και τον καθιστά ον κοινωνικό με πολιτικά και πνευματικά ενδιαφέροντα.
Στην Ιερά Αρχιεπισκοπή δίδεται μεγάλο βάρος στην χριστιανική αυτή ελευθερία. Αναφέρω χαρακτηριστικά το έργο που επιτελείται στην προσπάθεια αντιμετώπισης της φτώχειας, όπως για παράδειγμα η αύξηση των μεταναστών, γεγονός το οποίο αυξάνει καθοριστικά το ποσοστό των φτωχών αδελφών μας στην πρωτεύουσα και στις μεγάλες ελληνικές πόλεις. Με αφορμή αυτό, πιστεύω πως η Ευρώπη πρέπει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο ζήτημα των μεταναστών, αναλογιζομένη την ευθύνη της για την μετακίνηση των λαών.
Οι διαδικασίες αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος δεν είναι δυνατόν να καταπιέζουν την ελευθερία και την παράδοση που μεταφέρουν, ενώ παράλληλα πρέπει να διαφυλάσσουν τα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Η χρυσή τομή είναι η πεπατημένη: Σεβασμός, συνύπαρξη, συνεργασία. Η αγάπη «έξω βάλλει» τον φόβο, αναγιγνώσκουμε στο Ευαγγέλιο, ο φόβος όμως δεν είναι μόνον η άγνοια αλλά και η υπερβολική πολλές φορές ανελευθερία των μεταναστευτικών πολιτικών διακηρύξεων.
Φρονώ πως κάτι έχουμε να μάθουμε από την εμπειρία που βιώνουμε σιτίζοντας χιλιάδες ανθρώπους στην Αθήνα καθημερινά, με προσωπικό κόστος πολλές φορές, χωρίς ουσιαστική βοήθεια από φορείς που θα έπρεπε να στηρίζουν την μη εξαθλίωση του ανθρωπίνου προσώπου.
Στην ευρωπαϊκή αυτή προοπτική η συνεργασία είναι επιβεβλημένη. Πολλές Ορθόδοξες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες βρίσκονται στην Ενωμένη Ευρώπη. Νομίζω ταπεινά πως έχουμε πολλά να διδαχθούμε από την εγγύς Ανατολή. Από εκεί πηγάζει άλλωστε και η προαναφερθείσα αρχή της ελευθερίας. Ένα ενισχυμένο από τις Βρυξέλλες Βαλκανικό Ορθόδοξο σχήμα συνεργασίας θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στην καταπολέμηση της φτώχειας, η οποία δεν είναι μόνον υλική αλλά και πνευματική.
Το όραμα λοιπόν για μία Ενωμένη Ευρώπη πρέπει να παραμείνει άσβεστο. Τα τελευταία 60 χρόνια ειρήνης και καταλλαγής μεταξύ μας το αποδεικνύουν. Το χριστιανικό πνεύμα, η Ορθόδοξη πνευματικότητα, η ελευθερία του προσώπου έχουν τη δύναμη και μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Ούτε το ευρώ ούτε οιαδήποτε νομισματική μονάδα μπορούν να εγγυηθούν τα ανωτέρω. Ο άνθρωπος ως πρόσωπο, ελεύθερο και σε πλήρη σχέση με τον Θεό, μπορεί.
Άλλωστε το μήνυμά μας, "βοήθησε και συ ν' αλλάξει η ζωή μας" δεν απευθύνεται μόνο σε θρησκευόμενα πρόσωπα. Αναδεικνύει το αίσθημα δικαιοσύνης στη ζωή κάθε ανθρώπου. Συνιστά κατάφωρη κοινωνική αδικία η οποιαδήποτε προσπάθεια παραβίασης αυτής της αρχής. Βοηθάω για να αλλάξω τη ζωή μου, αλλά και τη ζωή του άλλου. Το αίσθημα, λοιπόν, δικαίου που διέπει αυτό το μήνυμα εναρμονίζεται πλήρως με το κοινωνικό κεκτημένο και με το όραμα των ιδρυτών της Ενωμένης Ευρώπης για ευημερία, πρόοδο και κοινωνική συνοχή.
Εξοχώτατε κ. Πρόεδρε,
η Ιερά Αρχιεπισκοπή βρίσκεται με κάθε της πτυχή αρωγός στο έργο που επιτελείτε σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Μπορούμε και έχουμε την δυνατότητα να βοηθήσουμε στην καταπολέμηση της φτώχειας. Με την βεβαιότητα ότι αποδέχεσθε αυτή μας την πρόταση, σας ευχόμαστε πλούσια την ευλογία του Θεού στο πολυεύθυνο έργο σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου