Η ΚΟΥΣΤΩΔΙΑ
Η ήττα είναι στοιχείο της ανθρώπινης ζωής. Η έκβαση κάθε αγώνα δεν μπορεί να είναι πάντοτε νικηφόρα. Η ήττα δεν γίνεται εύκολα δεκτή από τον εγωισμό μας. Και μας θλίβει ακόμη περισσότερο όταν έχουμε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να βγούμε νικητές και δεν το κατορθώνουμε. Κάθε ήττα είναι μία μορφή θανάτου για τη ζωή μας. Και ο θάνατος δεν έρχεται ποτέ μόνος του.
Κουβαλά μαζί του τις κουστωδίες του, τους πανηγυριστές της ήττας και της αποτυχίας μας, όσους θα περιφρουρήσουν και θα διατηρήσουν τις συνέπειες τους. Η Εκκλησία το Μεγάλο Σάββατο μοιάζει ηττημένη. Ο Ιησούς πέθανε στο Σταυρό και ετάφη. Φάνηκε ότι ηττήθηκε από τις δυνάμεις της ανθρώπινης και της δαιμονικής εξουσίας, το κακό που επιβάλλεται συντρίβοντας τα οράματα για την μεταμόρφωση του κόσμου σε Βασιλεία των Ουρανών. Και η κουστωδία που ο Πιλάτος έδωσε στους Αρχιερείς για να φυλάξουν το σφραγισμένο τάφο, αποτελεί την τελευταία έκφραση αλαζονείας του θανάτου και των συνεργών του σ' αυτή τη ζωή.
Όμως, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το συναξάρι της ημέρας, "Μάτην φυλάττεις τον τάφον, κουστωδία. Ου γαρ καθέξει τύμβος αυτοζωία". Δεν μπορεί ο τάφος και η κουστωδία του να κρατήσουν Αυτόν που είναι ο ίδιος η Ζωή. Ο θάνατος μας περικυκλώνει με τις κουστωδίες του. Το χρήμα, οι ιδέες, η επιστήμη, η εξουσία, η αμαρτία αποτελούν αναγκαιότητες στη ζωή του μεταπτωτικού ανθρώπου, αλλά το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να φρουρούν τον τάφο.
Γιατί μας μιλούν για τον κόσμο και ερμηνεύουν τη λειτουργία του, ικανοποιούν τις ανάγκες μας, πραγματικές ή κατασκευασμένες, μας δημιουργούν ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας και ευτυχίας, αποθεώνουν τον άνθρωπο και τις δυνατότητες του. Η στιγμή του θανάτου όμως αποδεικνύει την ουσιαστική αδυναμία των κουστωδιών να προσφέρουν Ζωή και όχι επιβίωση. Γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για τον άνθρωπο, η Ζωή. Αν η πέτρα του μνήματος αποτελεί το τέρμα, είναι μάταιες οι κουστωδίες της. Δεν είναι όμως έτσι.
Η Ανάσταση μιλά και προσφέρει την αφετηρία μιας άλλης βιοτής, της αιώνιας. Και δίνει ως σημάδι της νίκης της το Ανέσπερο Φως, γιατί στηρίζεται σε μία σχέση που δίνει Ζωή. Ο Ιησούς Χριστός ως προσωπικός Θεός και Σωτήρας μας, δεν συμβιβάζεται με τις κουστωδίες, ούτε ακόμη τον ίδιο το θάνατο. Τον συντρίβει, γιατί δεν παίρνει ζωή από αλλού, αλλά είναι ο ίδιος η Ζωή. Και καλεί τον καθένα να αντλήσει από το Σώμα και το Αίμα Του, από την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη προς Αυτόν την βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει ήττα.
Ακόμα κι αν πρόσκαιρα χάσουμε βιολογικά, η ύπαρξη μας συνεχίζει οντολογικά την κοινωνία της με το Νικητή του Θανάτου. Και προσδοκά την ανάσταση των νεκρών για να ζήσει τον μέλλοντα αιώνα, χωρίς κουστωδίες, αλλά με μέτρο το Φως και την Αγάπη, την κοινωνία που θα έχει μεταμορφώσει τα πάντα καινούρια, κατά το μέτρο που ο Θεός προόρισε από καταβολής κόσμου για την κτίση και τον άνθρωπο.
Η ήττα συντρίβεται. Μαζί της ό,τι μας χωρίζει από τον Κύριο. Ο εγωισμός, η αμαρτία, η θλίψη, ο διωγμός, ο πόνος, η αρρώστια, ο θάνατος. Μπορεί πρόσκαιρα η Ζωή να σαββατίζει στον τάφο και ο λίθος του μνήματος να είναι "μέγας σφόδρα". Μπορεί η κουστωδία να φαντάζει πανίσχυρη και ανίκητη. Μάτην όμως φυλάττει. Η Αγάπη θα αναστηθεί. Και μαζί της θα αναστήσει κάθε κοπιώντα και πεφορτισμένο. Αυτόν που ελπίζει και με ταπείνωση την προσδοκά.
Αυτόν που δεν προσπερνά φοβισμένος μπροστά στις κουστωδίες. Αυτόν που ζει μαζί με την ηττημένη Εκκλησία τον Ιησού Χριστό ως Προσωπικό Θεό και Σωτήρα. Και περιμένει τη νίκη Του. Την οριστική, την αιώνια και την αμετάτρεπτη, αναφωνώντας και πάλι: "Ναι, έρχου Κύριε"!
_____________________________________
Η ΑΚΡΙΒΗΣ ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟΝ
«Ακριβή δε όρον τιθέναι επιζητείς και ώραν πάνυ μεμετρημένην, όπερ και δύσκολον, και σφαλερόν εστί» (Διονύσιος Αλεξανδρείας)
1.- ΤΟ ΑΚΡΙΒΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ:
Είναι δύσκολο να πει κανείς πότε, ποια ώρα ακριβώς, αναστήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Κανένας από τους Ευαγγελιστές δεν κάνει σαφή λόγον.
Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος αναφέρει μέχρι την ανατολή του ηλίου της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, δηλαδή την Κυριακή• «Οψέ δε σαββάτων, τη επιφωσκούση εις μίαν σαββάτων» (κεφ. 28,1).
Ο Μάρκος λέγει όταν πέρασε η ημέρα του Σαββάτου, μετά τη δύση του ηλίου που άρχιζε η πρώτη ημέρα της εβδομάδος, δηλαδή η Κυριακή• «Και διαγενομένου του σαββάτου... λίαν πρωί της μιας σαββάτων έρχονται επί το μνημείον ανατείλαντος του ηλίου» (κεφ. 16,1-2).
Ο Λουκάς αναφέρεται στα βαθειά χαράματα της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, ήτοι την Κυριακή• «Τη δε μια των σαββάτων, όρθρου βαθέος ήλθον επί το μνήμα» (κεφ. 24,1). Και ο Ιωάννης λέγει, όταν πέρασε η ημέρα του Σαββάτου κατά την πρώτη ημέρα της εβδομάδος, δηλαδή την Κυριακή, που ήταν ακόμη σκοτάδι• «Τη δε μία των σαββάτων..., έρχεται πρωί σκοτίας έτι ούσης εις το μνημείον» (κεφ. 20,1).
Και οι τέσσεροι Ευαγγελιστές, ως ημέρα Αναστάσεως του Ιησού Χριστού, αναφέρουν την αρχή της ημέρας της Κυριακής• «Διαγενομένου του Σαββάτου• της μιας σαββάτων (=όταν επέρασε η ημέρα του Σαββάτου και άρχιζε η άλλη ημέρα)» χωρίς και να ορίζουν και την ακριβή ώρα. Ο καθένας αναφέρεται σε διαφορετικά χρονικά όρια της πρώτης ημέρας της εβδομάδος, που άρχιζε μετά το Σάββατο, ήτοι της Κυριακής.
Δεν τους ενδιαφέρει η ακριβής ώρα, αλλά η ημέρα για ν' αποδείξουν το τριήμερο, όπως είχε διαβεβαιώσει ο Χριστός τους μαθητές Του, ότι θα αναστηθεί• «Από τότε ήρξατο ο Ιησούς δεικνύειν τοις μαθηταίς αυτού, ότι δει αυτόν απελθείν εις Ιεροσόλυμα και πολλά παθείν από των πρεσβυτέρων και αρχιερέων και γραμματέων και αποκτανθήναι και τη τρίτη ημέρα εγερθήναι» (Ματθ. 16,21).
ΛΟΙΠΟΝ, ΠΟΤΕ ΑΚΡΙΒΩΣ ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ
Ο ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ;
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλεξανδρείας Διονύσιος, που ρωτήθηκε για το θέμα αυτό, απάντησε, ότι τούτο είναι πολύ δύσκολο και αβέβαιον «Ακριβή δε όρον τιθέναι επιζητείς και ώραν πάνυ μεμετρημένην, όπερ και δύσκολον και σφαλερόν εστίν» («Σύνταγμα θείων και Ιερών Κανόνων», Γ. Ράλλη - Μ. Ποτλή, τόμ. Δ', σελ. 1. Επιστολή προς Επίσκοπον Βασιλείδην). Οι δύο Ευαγγελιστές Ματθαίος και Λουκάς συμφωνούν, ότι η Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού έγινε τα μεσάνυχτα του Σαββάτου, ότε και είχε παρέλθει η έκτη ώρα της νύχτας.
Τούτο συνάγεται από τα λεγόμενά τους, ότι οι γυναίκες πήγαν στο μνήμα «Οψέ σαββάτων [και] όρθρου βαθέος», ότε δηλαδή είχε περάσει η έκτη ώρα της νύχτας, οπότε και άρχιζε η καινούργια μέρα κατά τους εκκλησιαστικούς όρους.
Έτσι, οι Πατέρες της ΣΤ' Οικ. Συνόδου αποφάσισαν, οι Χριστιανοί να νηστεύουν μέχρι τα μεσάνυχτα του Σαββάτου• «Χρή τους πιστούς περί μέσας της μετά το μέγα. Σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι, των θείων Ευαγγελιστών Ματθαίου και Λουκά, του μεν, δια, του οψέ Σαββάτων προσρήματος, του δε, δια του όρθρου βαθέος, την βραδύτητα της νυκτός ημίν υπογράφοντος» (Καν. ΠΘ').
Όταν λέγει ο Κανόνας «περί μέσας της μετά το μέγα Σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι», εννοείται, ότι οι Χριστιανοί θα συμμετάσχουν στην θεία Λειτουργία έως το τέλος «προσενέγκατε την θυσίαν ημών» και μετά θα αρχίσουν το Πασχαλινό φαγητό, δηλαδή, τα χαράματα της Κυριακής. Επ' αυτού οι Αποστολικές Διαταγές είναι λίαν σαφείς• «Διά τούτο και ημείς, αναστάντος του Κυρίου, προσενέγκατε την θυσίαν ημών... και λοιπόν απονηστεύετε, ευφραινόμενοι και εορτάζοντες»• (ΒΕΠΕΣ, τόμ. 2, παρ. 7 και 8, σελ. 90-91).
2.- ΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟΝ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είχε δηλώσει στους μαθητές Του, ότι θα καταδικαστεί σε θάνατο, αλλά την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί• «αποκτανθήναι, και τη τρίτη ημέρα εγερθήναι» (Ματθ. 16,21).
ΠΡΑΓΜΑΤΙ, ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ
ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΜΕΡΑ;
Οι δυο μαθητές του Χριστού που μετά τη θανατική Του καταδίκη και την ταφή Του πήγαιναν «προς Εμμαούς» δηλώνουν, ότι ήδη έχουν περάσει τρεις ημέρας από τον θάνατο του Χριστού• «...αλά γε και συν πάσι τούτοις τρίτην ταύτην ημέραν άγει σήμερον, αφ' ου ταύτα εγένετο» (Λουκ. 24,21). Αλλά και οι γυναίκες, που, «διαγενομένου του Σαββάτου, ή οψέ σαββάτων, ή τη μια των σαββάτων», πήγαιναν στον τάφο του Χριστού, για να επιτελέσουν τα Εβραϊκά νεκρικά ήθη και έθιμα, τα τρίμερα, αποδεικνύουν περίτρανα, πως πράγματι είχε ήδη αρχίσει το τριήμερον!
ΟΜΩΣ, ΕΡΩΤΑΤΑΙ: ΠΩΣ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΕΤΑΙ
ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΡΙΗΜΕΡΟΝ;
Το εικοσιτετράωρον οι Εβραίοι το μετρούσαν από το ένα βράδυ έως το άλλο βράδυ• «από εσπέρας έως εσπέρας σαββατιείτε» (Λευιτ. 23,32). Ο Ιησούς Χριστός «παρέδωκε το πνεύμα» το απομεσήμερον της ενάτης ώρας (=τρεις μ.μ.) της Παρασκευής• «Ην δε ωσεί ώρα έκτη (=δώδεκα μ.) και σκότος εγένετο εφ' όλην την γην έως ώρας ενάτης (=τρεις μ.μ.) του ηλίου εκλείποντος... και κλίνας την κεφαλήν παρέδωκε το πνεύμα» (Λουκ. 23,44, Ιωάν. 19,30).
Η ημέρα της Παρασκευής έχει αρχίσει από τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, οπότε τα μεσάνυχτα της Παρασκευής έχουμε την μία ημέρα. Από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής έως τα μεσάνυχτα του Σαββάτου έχουμε τη δεύτερη ημέρα. Και από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου έως τα μεσάνυχτα της Κυριακής έχουμε την τρίτη ημέρα, την Κυριακή, η οποία σημειωτέον έχει αρχίσει από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου. Επομένως την τρίτη ημέρα, την Κυριακή αναστήθηκε ο Χριστός και κατά το διάστημα αυτής της ημέρας πράγματι, τελείται η Ανάσταση.
Όμως, επειδή οι Ευαγγελιστές ουδαμού αναφέρονται σε συγκεκριμένη ώρα, αλλά στις αρχές της τρίτης ημέρας, της Κυριακής, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας όρισε η Ανάσταση να γίνεται, όταν, ακριβώς, αρχίζει η ημέρα της Κυριακής, (μετά το μεσονύκτιο, δηλαδή, του Σαββάτου), οπότε οποιαδήποτε ώρα και αν αναστήθηκε ο Χριστός, η ακριβής ώρα εμπεριέχεται μέσα στην τρίτη ημέρα, την ημέρα της Κυριακής.
Επομένως, η απάντηση στα ερωτήματα περί της ακριβούς ώρας και του τριημέρου της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού είναι ότι η ακριβής ώρα της Ανάστασης είναι δύσκολο ν' αποδειχθεί, άλλωστε δεν έχει καμμιά απολύτως σημασία για την σωτηρία μας, διό και οι Ευαγγελιστές δεν ασχολούνται. Όσο για το τριήμερο που έχει σημασία, για ν’ αποδειχθούν αληθινά τα λεγόμενα του Κυρίου προς τους μαθητές Του, ότι• «και τη Τρίτη ημέρα εγερθήναι», πράγματι αναστήθηκε την Τρίτη ημέρα, αφού η Τρίτη ημέρα της Κυριακής αρχίζει από τα μεσάνυχτα της ημέρας του Σαββάτου.
Συνεπώς, η Ανάσταση του Χριστού έγινε, όπως λίαν κατηγορηματικά μας δηλώνουν οι Ιεροί Ευαγγελιστές, την ημέρα της Κυριακής αφού είχε ήδη περάσει η δεύτερη ημέρα του Σαββάτου και οι γυναίκες, που είναι οι πλέον αψευδείς μάρτυρες του τριημέρου, πήγαιναν στο μνημείον για τα τρίμερα• «Διαγενομενου του Σαββάτου (=αφού πέρασε η ημέρα του Σαββάτου), Μαρία η Μαγδαληνή και Μαρία η του Ιακώβου και Σαλώμη ηγόρασαν αρώματα, ίνα ελθούσαι αλείψωσιν αυτόν (=τον Ιησούν).
ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου