29 Νοεμβρίου, 2012

ΟΙ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟ ΑΓΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ


Τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης κ. Πάνο Παναγιωτόπουλο δέχτηκε σήμερα το πρωί στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών ο Μακαριώτατος. «Στις πολύ δύσκολες στιγμές που περνά ο λαός μας, θεωρούμε επιβεβλημένο να συσπειρωθούμε γύρω απ’ τους θεσμούς και τις αξίες, που διαχρονικά έχουν βοηθήσει τον Ελληνισμό να σταθεί όρθιος στα πιο δύσκολα, μέσα απ’ τις συμπληγάδες της Ιστορίας» σημείωσε ο Υπουργός σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους. 

Ο κ. Παναγιωτόπουλος υπογράμμισε ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν πολύ στενή σχέση διαχρονικά με την Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη. «Πριν από λίγες ημέρες γιορτάσαμε στις 21 Νοεμβρίου τα Εισόδια της Θεοτόκου. Θεωρούμε λοιπόν, ότι η καθοδήγηση της Εκκλησίας και, κυρίως, η συνεργασία των Ενόπλων Δυνάμεων με την Εκκλησία της Ελλάδος μπορεί να αποδώσει πολλά σε επίπεδο προστασίας της ελληνικής οικογένειας.

Ο Αρχιεπίσκοπος από τη μεριά του συμφώνησε στο γενικό πνεύμα του Υπουργού και πρόσθεσε ότι "στις δύσκολες ώρες που περνάμε, η βοήθεια δεν προέρχεται μόνο απ’ το χώρο της Εκκλησιαστικής διοίκησης, όπως πολλοί έτσι το εκλαμβάνουν, αλλά απ’ όλους τους χώρους. Είναι μάλιστα συγκινητικό και πρέπει να επαινεθεί ότι ο στρατός έρχεται να συμβάλλει στον κοινό αγώνα. 

Σήμερα τέθησαν τα θεμέλια αυτού του κοινού σκοπού, που σιγά – σιγά θα υλοποιηθεί".


ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ κ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΤΡΟΪΚΑΣ

O ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ B' ΔΕΣΜΕΥΕΤΑΙ
Θα βγω να διαδηλώσω κατά της τρόικας για να μην καταστραφούμε

Κεντρώος, αντιμνημονιακός και έτοιμος να βγει στους δρόμους να διαδηλώσει κατά των απαιτήσεων της τρόικας. O Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος B' έχει άποψη και μάλιστα ισχυρή για την οικονομική κρίση. Δηλώνει πως γελά όταν ακούει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αποδίδει την κακή κατάσταση της οικονομίας στα ελληνικά ομόλογα και διερωτάται γιατί δεν κάνει λόγο και για τα κυπριακά ομόλογα, που φορτώθηκαν οι τράπεζες και ο Συνεργατισμός;

Ο Μακαριώτατος δεσμεύεται πως η Εκκλησία δεν θα αφήσει κανέναν να πεινάσει, είτε αυτός είναι χριστιανός είτε μουσουλμάνος, είτε Κύπριος, είτε αλλοδαπός. Απορρίπτει οποιαδήποτε σχέση με το ΕΛΑΜ, αλλά υποστηρίζει ότι η Κύπρος δεν μπορεί να γεμίσει με παρείσακτους λαθρομετανάστες. Αποκαλύπτει το ύψος του δικού του μισθού και το πού τον διαθέτει, ενώ εκφράζει πατρική αγάπη προς τους ομοφυλόφιλους, τους οποίους συμβουλεύει να κάνουν αγώνα για "να υπερβούν το παρά φύση ελάττωμά τους". 

Στη συνάντησή μας δεν απέφυγε να απαντήσει σε κανένα ερώτημα και κάλεσε όσους τον επικρίνουν ή ακόμα και όσους τον υβρίζουν να τον επισκεφθούν και να τον γνωρίσουν. O Μακαριώτατος μίλησε για όλους και για όλα. Παραδέχθηκε ότι έχει κάνει λάθη, όπως όλοι οι άνθρωποι, και χαίρεται όταν κληρικοί που τους θεωρεί φίλους του, του τα επισημαίνουν.

Υπάρχουν πιο πλούσιοι από εμάς
Μακαριότατε, σε αυτή τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, η Εκκλησία δεν θα μπορούσε να παίξει έναν ρόλο βελτίωσης της κατάστασης;

H Εκκλησία, ως θεσμός, μπορεί να πει την άποψή της.

Δεν μιλάω για συμβουλές. Ρωτάω αν μπορεί να βοηθήσει.

Αν μερικοί πιστεύουν ότι η Εκκλησία έχει τέτοια οικονομική ευχέρεια, για να διορθώσει τα πράγματα, νομίζω πως δεν ξέρουν τι ακριβώς συμβαίνει και εθελοτυφλούν. Ούτε να το σκεφτείς ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα η Εκκλησία, με την περιουσία που διαθέτει. Υπάρχουν άλλοι στην Κύπρο που είναι πιο πλούσιοι από την Εκκλησία. Δεν εννοούσα ότι θα μπορούσατε να λύσετε το οικονομικό πρόβλημα της Κύπρου. Αναφερόμουν στη στήριξη ανθρώπων που έχουν πραγματική ανάγκη. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μείνει άνεργοι και μπαίνουν στη φυλακή γιατί δεν μπορούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.

Βρήκαμε βαρέλια με χρυσό
Το θέμα της λεηλασίας της εκκλησιαστικής περιουσίας την περίοδο που δεν μπορούσε να ελέγξει την κατάσταση, λόγω της υγείας του, ο προκάτοχος σας, έχει κλείσει;

Έκλεισε κατά 95 με 98%.
Ανακτήσατε μέρος της περιουσίας που παρατύπως κάποιοι οικειοποιήθηκαν;

Πήρα αρκετά. Τότε πήραμε 28 εκατομμύρια λίρες από τους διάφορους που χρωστούσαν και πήραμε πολλές περιουσίες πίσω από εκείνους που είχαν εκμεταλλευθεί την κατάσταση.

Είναι αλήθεια ότι βρήκατε χρυσάφι σε βαρέλια;

Υπήρχαν δύο βαρέλια με χρυσόσκονη....

 Όταν λέτε χρυσόσκονη εννοείτε χρυσάφι;

Ναι. Χρυσάφι, η αξία του οποίου ήταν 70-80 χιλιάδες λίρες. Το χρυσάφι αυτό το είχε δωρίσει κάποιο ίδρυμα και προοριζόταν για τον καθεδρικό ναό. Εγώ δεν ήξερα την ύπαρξη αυτού του χρυσού. Όταν ανοίξαμε κάποιο σπιτάκι, σαν θησαυροφυλάκιο, που είχε χιλιάδες νομίσματα συλλεκτικά, κάποιοι υπάλληλοι είπαν πως βρήκαν τον θησαυρό. Ο θησαυρός ήταν άνθρακες. Όταν ανοίξαμε τα βαρέλια η χρυσόσκονη ήταν μαύρη. Τη δώσαμε για καθαρισμό και πήραμε μερικά κιλά χρυσού τον οποίο εκποιήσαμε. Έλα μία μέρα να καθίσεις εδώ. Κάθε μέρα και όλη μέρα η Εκκλησία βοηθά. Όταν ανέλαβα, η Εκκλησία έδινε βοήθεια γύρω στα 5 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.

Πού πήγαινε αυτή η βοήθεια;

Και σε εκκλησιαστικά ιδρύματα και σε παιδιά που ήθελαν να σπουδάσουν και σε αρρώστους και σε φτωχούς... Στους πάντες.

Τώρα που οι ανάγκες είναι αυξημένες, πόσα δίνετε;

Σήμερα δεν έχουμε την ίδια ευχέρεια, γιατί έχουμε χάσει πέραν του 60% των εισοδημάτων μας. H Αρχιεπισκοπή έχασε, μόνο από τις τράπεζες, 9,5 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, αφού καμία τράπεζα δεν δίνει πλέον μέρισμα. Χάσαμε ακόμα 3 με 3,5 εκατομμύρια από τις υπόλοιπες δουλειές που κάναμε. Από τα 22 περίπου εκατομμύρια που είχαμε εισόδημα κάθε χρόνο, τώρα παίρνουμε 7 με 8 εκατομμύρια. Συρρικνώθηκαν τα πάντα και συνεπώς και η βοήθεια που δίνουμε.

Τι ποσό δίνετε τώρα για βοήθεια;

Περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ τον χρόνο. Έχω πει και στους συνεργάτες μου και έχουμε αναλάβει πρωτοβουλία ώστε να μην πεινάσει κανένας. Και αν κάποια στιγμή η Εκκλησία δεν μπορεί να βοηθήσει, ώστε να μην πεινάει κανένας, τότε θα απευθυνθώ σε διάφορους παράγοντες για να βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια. Αποκλείεται να περάσει πεινασμένος ή άρρωστος από εδώ και να μην τον βοηθήσουμε. Επίσης βοηθούμε και άριστα παιδιά που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν. Ακόμα και κάτω από αυτές τις αντίξοες συνθήκες, δεν επιθυμούμε σε αυτούς τους τρεις τομείς να στερηθεί της φιλανθρωπίας της η Εκκλησία.

Γελάω με τον Πρόεδρο.
Από την ένταξή μας στην EE νομίζετε ότι ωφεληθήκαμε ή ζημιωθήκαμε;

Τολμώ να πω ότι δεν αξιοποιήσαμε καθόλου την παρουσία μας στην ΕΕ και δεν ωφεληθήκαμε. Φταίμε όμως εμείς και όχι η ΕΕ.

Μήπως η ένταξή μας στην ΕΕ και την ευρωζώνη μάς ζημίωσε;  Φέρνω ως παράδειγμα την οικονομία, η οποία σύμφωνα με κάποιους δεν θα αντιμετώπιζε τα σημερινά προβλήματα αν είχαμε μείνει στη λίρα.

Δεν νομίζω. Αν παίρναμε εγκαίρως μέτρα δεν θα φτάναμε στο σημείο που φτάσαμε. Αφήσαμε τα πράγματα στον αυτόματο πιλότο και μας οδήγησαν εδώ που βρισκόμαστε.

Μα η κρίση δεν είναι μόνο κυπριακή.

Εγώ όταν ακούω τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και μερικούς άλλους να λένε ότι η κατάσταση αυτή δημιουργήθηκε από τα ελληνικά ομόλογα, γελώ.

Γιατί γελάτε;

Δεν ήταν μόνο τα ελληνικά ομόλογα. Γιατί δεν λένε για τα κυπριακά ομόλογα; Ζημίωσαν και οι τράπεζες και ο Συνεργατισμός από τα κυπριακά ομόλογα, αλλά δεν τολμούμε να το πούμε.

Και στον δρόμο κατά της τρόικας Την τρόικα θα την δείτε;

Σκέφτομαι να την δω, διότι αυτό που πάει να κάνει είναι απαράδεκτο. Αν εφαρμοστούν αυτά που θέλουν με την εκποίηση περιουσιών για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, θα καταρρεύσουν όλες οι τράπεζες. Θα φτωχύνουν όλοι και κυρίως οι μικρομεσαίοι και οι περιουσίες αντί πινακίου φακής, θα πάνε σε πέντε, δέκα πλούσιους. Αυτό το ήθος θέλει να επιβάλει η τρόικα σε αυτόν τον τόπο; H Εκκλησία δεν έχει μόνο δικαίωμα. Αλλά και υποχρέωση να αντιδράσει.

Θα βρεθείτε στους δρόμους να διαδηλώσετε εναντίον της τρόικας αν επιβληθούν
 τέτοιοι όροι;

Ασφαλώς. Με όλη τη δύναμη της ψυχής μου. Πρέπει αυτός ο λαός να στηριχθεί και η Εκκλησία θα σταθεί δίπλα του.

Θεωρείτε, όπως κάποιοι υποπτεύονται, ότι υπάρχει σχέδιο να βάλουν στο χέρι τα κοιτά­σματα του φυσικού αερίου;

Ακριβώς. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θέλει να αιχμα­λωτίσει τα πάντα και να έρθει να πάρει αυτά τα δώ­ρα που μας έχει στείλει ο Θεός. Τα κοιτάσματα αυ­τά μπορούν να μας βοηθήσουν να υπερβούμε όλες τις οικονομικές δυσκολίες και η Κύπρος να καταστεί μία από τις πιο πλούσιες χώρες της Ευρώπης.

Λέτε να υπάρχει τέτοιο σχέδιο από τους ξένους;

Φταίμε και μεις. Τόσο καιρό δεν προετοιμαζό­μασταν καταλλήλως και κοροϊδεύαμε. Τελικώς έφτασε ο κόμπος στο χτένι και τώρα επειγόμεθα για μία συμφωνία, ώστε να μην καταρρεύσει το κράτος.

Σας βρίσκει σύμφωνο η ιδιωτικοποίηση των ημικρατικών οργανισμών;

Δεν συμφωνώ με την πλήρη ιδιωτικοποίηση. Μετοχοποίηση ναι. Πρέπει να μπει και ο ιδιωτι­κός τομέας μέσα στους ημικρατικούς, ώστε να υπάρχουν κάποιοι να αντιδρούν. Σε όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς έχουμε διπλάσιους και τριπλάσιους υπαλλήλους. Όταν θα μπούνε ιδιώ­τες με 20, 30 ή και 40% δεν θα επιτρέπουν τέτοιες πρακτικές. Είναι γνωστό ότι η κάθε κυβέρνηση έβαζε τους ημέτερους.

O μισθός μου είναι 4.000
Τη στιγμή που γίνονται περικοπές στον δη­μόσιο τομέα, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν εσείς θα ρισκάρατε να μείνουν εργαζόμενοι της Εκκλησίας στην ανεργία.

Εμείς δεν απολύσαμε κανέναν. Μειώσαμε πρώ­τα τον μισθό τον δικό μας κατά 25% και πήγαμε έπειτα στους υπαλλήλους και αποκόψαμε 15%. Εμείς είπαμε ότι δεν μας χρειάζεται ο 13ος, αλλά στους υπαλλήλους μας, αφού μπορούμε, θα τον δώσου­με. Αγωνιζόμαστε να μην χρειαστεί να κάνουμε άλλη μείωση ή να απολύσουμε ανθρώπους. Πή­ραμε απόφαση, ως Σύνοδος, να μειώσουμε τους μισθούς των συνταξιούχων κληρικών που είναι άνω των 70 ετών και ακόμα δεν το εφαρμόσαμε. Παρακαλώ τον Θεό να βρούμε τους πόρους για να μην τους μειώσουμε τους μισθούς.

Μειώσατε τους μισθούς του ανώτερου κλή­ρου. Διερωτώμαι τι προσωπικά έξοδα έχουν οι μητροπολίτες και ο Αρχιεπίσκοπος;

Κανείς από εμάς δεν είναι πλούσιος, ούτε καταγόμεθα από πλούσιες οικογένειες. Από τη φτωχολογιά προερχόμεθα όλοι. Κανένας μας δεν είναι από τζάκι. Το επιμίσθιο που παίρναμε δεν το ξοδεύαμε για τον εαυτό μας. Εγώ τώρα χτίζω έναν ναό στο χωριό μου με έξοδα γνωστών και φίλων και με τον μισθό μου. O μισθός μου είναι ελάχιστος για να γίνει το έργο.

Μου επιτρέπετε να σας ρωτήσω τι μισθό παίρνετε;

Έπαιρνα γύρω στις 5.000 ευρώ και τώρα παίρ­νω περίπου 4.000. Τον μισθό μου, όμως, τον δίνω. Δεν κρατάω τίποτα για τον εαυτό μου. Δεν είναι καλό ο κληρικός και ιδιαιτέρως ο επίσκοπος να μη βάζει το χέρι στην τσέπη για να προσφέρει κά­τι. Μπορούμε βεβαίως να δώσουμε οδηγίες να βοη­θηθεί κάποιος με τα λεφτά της Μητρόπολης. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να κοπεί απόδειξη. Θέ­λουμε όμως κάποιες φορές να μην προσβάλουμε τον άλλο. Να βάλουμε το χέρι στην τσέπη και να μην ξέ­ρει κανείς τι δώσαμε, χωρίς να βάλουμε τον άλλο να υπογράψει ότι πήρε πέντε παλιοπαράδες.

ΕΛΑΜ και «παρείσακτοι»
Αν ερχόταν ένας Τουρκοκύπριος, ένας αλ­λοδαπός ή ένας μη χριστιανός να σας ζητήσει βοήθεια, θα ανταποκρινόσασταν;

Ασφαλώς. Αν πεινάει ο άνθρωπος να τον αφή­σουμε να πεθάνει; Έρχονται και μουσουλμάνοι και άλ­λοι. Δεν υπάρχει περίπτωση να έρθει κάποιος στην Αρχιεπισκοπή και να μην βοηθηθεί, ιδίως όταν υπάρ­χει θέμα επιβίωσης, για να φάει ένα κομμάτι ψωμί.

Στο παρελθόν είχατε χαρακτηρίσει τις θέσεις του ΕΛΑΜ, που είναι αδελφή οργάνωση με την Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, ως "κρυστάλλινες". Οι δύο αυτές οργανώσεις πρεσβεύουν το μίσος και τον φυλετικό διαχωρισμό στοχοποιώντας τους ξένους. Μάλλον δεν θα συμφωνούν με την παροχή βοήθειας εκ μέρους της Εκκλησίας σε μη Έλληνες. Πιστεύετε ακόμα και σήμερα ότι οι θέσεις τους είναι "κρυστάλλινες";

Νομίζω ότι έχω παρεξηγηθεί. Εγώ μιλούσα για τους λαθρομετανάστες και είπα ότι αυτοί που βρίσκονται παρανόμως στην Κύπρο πρέπει να φύγουν και να πάνε στην πατρίδα τους. Δεν μπορώ να δεχθώ να γεμίσει η Κύπρος με παρείσακτους. Τι θα γίνουμε εδώ μέσα;

Έχετε σχέσεις με το ΕΛΑΜ;

Όχι. Είχαν έρθει τότε και με είδαν και είχα δη­λώσει ότι υποστηρίζω τις θέσεις τους για τους λα­θρομετανάστες. Μόνο για αυτό μίλησα. Δεν έχου­με καμία άλλη σχέση.

Υποχρεωτικά τα θρησκευτικά
Με τα πολιτικά κόμματα έχετε σχέσεις. Κά­ποιοι λένε πως μπορεί να έχετε και σχέσεις συνδιαλλαγής.

Έχω σχέσεις άριστες με όλους. Δεν έχουμε να μοιράσουμε κάτι. Λέμε ευθαρσώς τις  απόψεις μας.

Οι σχέσεις με την κυβέρνηση Χριστόφια πώς ήταν αυτή την πενταετία; Ως γνωστόν η Εκκλησία διεκδικεί ρόλο στα θέματα παιδείας.

Είχαμε αρκετές αψιμαχίες, αλλά υπάρχει μια κα­λή συνεργασία.

Με το υπουργείο Παιδείας;

O υπουργός Παιδείας είναι άνθρωπος προσγει­ωμένος και ταπεινός. Εμένα μου κάνει εντύπωση, οσάκις μου τηλεφωνήσει ουδέποτε λέει ότι τηλε­φωνεί ο υπουργός Παιδείας.

Και τι λέει;

Το μικρό του όνομα. Γιώργος Δημοσθένους.

Ζητάει την άποψή σας για θέματα παιδείας;

Έχουμε μια καλή συνεργασία. Άψογη.

Θεωρείτε σωστό σε ένα κοσμικό κράτος η Εκκλη­σία να έχει λόγο στα θέματα παιδείας και στην επιλογή του προσώπου του υπουργού Παιδείας;

Ασφαλώς πρέπει να έχει και έπρεπε η κυβέρνη ση να επιδιώκει κάτι τέτοιο. H Εκκλησία μέσα στους αιώνες ήταν επικεφαλής των νέων και ενδιαφερό­ταν για την παιδεία.

Ναι, αλλά τότε δεν υπήρχε συγκροτημένο κράτος.

Μέχρι το 1960, προστάτης της παιδείας ήταν η Εκκλη­σία. Γαλουχούντο τα παιδιά ελληνοχριστιανικά και εί­χαμε πολύ καλό μορφωτικό επίπεδο. Δεν μπορούμε με μια μονοκοντυλιά να ξεγράψουμε την προσφορά της Εκκλησίας. H Εκκλησία δεν θέλει να γίνει ο άνθρωπος κομπιούτερ. Δεν θέλουμε τον άνθρωπο που έχει μόνο γνώσεις. Θέλουμε να έχει και ήθος, ώστε να στηρίζει τη ζωή του πάνω σε αρχές, αξίες και ιδανικά.

Θα είχατε αντίρρηση στην κατάργηση του μαθήματος των Θρησκευτικών, ως υποχρεω­τικού μαθήματος και να το επιλέγουν μόνο όσοι επιθυμούν;

Αυτό είναι ό,τι χειρότερο μπορούν να εισηγη­θούν οι γονείς στα παιδιά τους. Δυστυχώς υπάρ­χουν κάποιοι γονείς, ελάχιστοι, που ζητούν τα παι­διά τους να μην παρακολουθούν το μάθημα των Θρησκευτικών.

H θρησκεία, όμως, Μακαριότατε είναι ελευθερία.

Είναι ελευθερία βεβαίως. Δεν είναι εξαναγκα­σμός. Νομίζω όμως ότι τέτοιες πρακτικές οδηγούν τα παιδιά σε κακοτράχαλα μονοπάτια. Αν θέλουν να το εφαρμόσουν, ας το κάνουν, αλλά θα είναι οι πρώτοι που θα το μετανιώσουν.

Παρά φύση μειονέκτημα η ομοφυλοφιλία
Με την ένταξή μας στην ΕΕ είμαστε ανα­γκασμένοι να εφαρμόσουμε κάποιες οδηγίες που σχετίζονται με ανατροπή παγιωμένων αντιλήψεων της κοινωνίας μας. Φέρνω ως παράδειγμα τη δυνατότητα νομιμοποίησης της συμβίωσης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύ­λου. Εσείς ως Εκκλησία πώς τοποθετείστε;

H ΕΕ δεν επιβάλλει κάτι τέτοιο. Είναι μύθος. Μπορεί να το υιοθετεί...

Είναι σωστή η επισήμανση. Το υιοθετεί.

Αυτό είναι παρά φύση. Δεν είναι φυσικό. Εμείς δεν είμαστε εναντίον των ομοφυλοφίλων.

Αφού έτσι αποφάσισε η φύση, πώς είναι παρά φύση;

Δεν τους έστειλε έτσι ο Θεός. Ίσως κάποιες κα­ταστάσεις σε μικρή ηλικία να τους οδήγησαν εδώ. Σεβόμεθα την ιδιαιτερότητά τους. Εμείς τους κα­λούμε να αγωνιστούν. Το φυσιολογικό είναι πιο δύσκολο να το υπερβείς, γιατί πας ενάντια στη φύση. Το παρά φύση, είναι πιο εύκολο να το δα­μάσεις. Οφείλουν να αγωνιστούν. Εμείς ούτε εχθρευόμαστε, ούτε μισούμε, ούτε καταδικάζουμε τους ομοφυλόφιλους. Έχουμε όμως καθήκον να τους πούμε ότι αυτό που κάνουν είναι αμαρτία και δεν τιμά τον άνθρωπο. Αν παρ' ελπίδα αγωνίζονται και δεν μπορούν να υπερβούν το πρόβλημά τους, τουλάχιστον να μην το έχουν και καμάρι και να το διαλαλούν. Πάντοτε υπήρχαν ομοφυλόφιλοι...

Και στους κόλπους της Εκκλησίας υπήρ­ξαν και υπάρχουν.

Βεβαίως. Έλεγα ότι πάντοτε υπήρχαν ομο­φυλόφιλοι, αλλά παλαιότερα ήταν συνεσταλ­μένοι και δεν επαίρονταν για αυτό το μειονέ­κτημα. Είναι μειονέκτημα και αμαρτία και το καταδικάζει ο ίδιος ο Θεός.

Αναστασιάδης. Θέλει και παπά;
Να επικαλεσθώ λίγο τη διαίσθησή σας. Πριν από τις αρχιεπισκοπικές εκλογές του 2006 εί­χατε προβλέψει ότι ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος θα ήταν Χρυσόστομος. Τι λέει η διαίσθησή σας για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

Τότε μιλούσα για τον εαυτό μου και το καλαμπούριζα και λίγο, αν μου επιτρέπεται η έκφραση. Ο τόπος είναι πολύ μικρός. Όλοι είναι γνωστοί μας και φίλοι μας. Έχω σχέσεις με όλους. Και με τον κ. Αναστασιάδη έχω σχέσεις και με τον κ. Λιλλήκα που έχουμε και συμπεθεριό, και με τον κ. Μαλά, που διατηρώ φιλικές σχέσεις με την οικογένειά του. Δεν μου πάει να κάνω προβλέψεις.

Είχατε κάνει όμως μια εκτίμηση πριν λίγο καιρό, για προβάδισμα του κ. Αναστασιάδη.

Φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις. Δεν θέλει πα­πά να μας το πει... Και πολύ περισσότερο Αρχιεπίσκοπο...

Ανέχομαι τη σάτιρα αν έχει γούστο
Θεωρείτε ότι κάποιες φορές προκαλείτε την κρι­τική προς το πρόσωπο σας;

Δεν με απασχολεί αυτό το θέμα. Τις περισσότερες φορές μάλλον γελώ και τους δικαιολογώ γιατί δεν με γνωρίζουν. Αν με γνώριζαν δεν θα έλεγαν αυτά που λένε. H πόρτα μου  είναι ανοικτή. Και ο μεγαλύτερος υβριστής μου αν θέλει να έρθει να με δει, εγώ με πολλή αγάπη θα τον δεχθώ. Και συνάδελφοί σας με υβρίζουν. Δεν θα ασχοληθώ όμως, για­τί γράφουν ψέματα. Αναφέρονται σε θέματα που ούτε τα εί­πα ούτε με εκφράζουν. Τα αντιπαρέρχομαι όλα αυτά. Εγώ θα λέω με παρρησία αυτά που με εκφράζουν και ο καθέ­νας ας πει ό,τι θέλει. Δεν ενοχλούμαι καθόλου.

Τη σάτιρα που σας κάνουν στην τηλεόραση την πα­ρακολουθείτε;

Οχι, διότι έχω πολλές δουλειές. Κάποιες φορές τυχαίνει.

Γελάτε όταν σας σατιρίζουν;

Όταν η σάτιρα είναι καλή, την χαίρεσαι. Όταν όμως εί­ναι κακεντρεχής λυπάσαι αυτούς που την κάνουν. H σάτι­ρα  πρέπει να κάνει τον άλλο να γελά και να ξεχνάει τις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Φωτογραφίες για εξευτελισμό
Τα καλοκαιρινά μπάνια στην Πάφο τα κόψατε μετά το επεισόδιο με τη φωτογράφισή σας;

Όχι. Πήγαινα όσο ήμουν στην Πάφο. Ήταν συμβουλή του γιατρού γιατί αντιμετωπίζω πρόβλημα με τη σπονδυλική μου στήλη.

Ξέρετε ποιος σας φωτογράφισε;

Ήξερα από τις πρώτες ημέρες. Ήθελαν να με εξευτελίσουν.

Υποπτευόσασταν άτομα της Αρχιεπισκοπής. Ήταν έτσι;

Ασφαλώς. Αν με τον εαυτό μου και με τον Θεό είμαι εντάξει, οι άνθρωποι ας πουν ό,τι θέλουν.

Θα δώσω εθνική γραμμή στο Mega
Με τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό "Λόγος" τι σκέφτεστε να κάνετε;

Θέλουμε να τον φέρουμε σε ένα επίπεδο το οποίο ακόμα δεν κα­ταφέραμε. Θέλουμε έναν σταθμό που να εκπέμπει και εθνικά ...

Δεν είσαστε ικανοποιημένοι από τη συμφωνία με το Mega;

O λόγος που πήραμε τον σταθ­μό είναι γιατί ο Mega δεν μας πλήρωνε ενοίκια. Είπαμε ότι, αφού δεν πληρώνουν ενοίκια, θα τον διευθύνουμε εμείς. Νομίζω ότι στο πρόγραμμα του σταθμού πρέπει να δεσπόζει η εθνική κα­τεύθυνση, αλλά βεβαίως και η κοινωνική και πολιτιστική.

Γιατί δεν γίνεται αυτό τώρα;

Πήραμε τον σταθμό εσχάτως και βάλαμε ένα νέο συμβούλιο, που όλα τα μέλη είναι καλοί άνθρωποι και αγαπούν την Εκκλη­σία και την πατρίδα. Σήμερα κα­νένας τηλεοπτικός σταθμός δεν είναι κερδοφόρος. Αγωνιζόμα­στε να κρατηθούμε. Έχω όραμα για τον σταθμό. Να τον νοικοκυ­ρέψω, από πάσης απόψεως, έτσι ώστε να βοηθηθεί αυτός ο τόπος και αυτός ο λαός.

Ξόδεψε πολλά χρήματα η Εκκλησία για τη δημιουργία του σταθμού από το 1991.

Ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα, άσκοπα τότε. Είχε έρθει και η κα­κή συγκυρία που ο μακαρίτης ο Αρχιεπίσκοπος είχε χάσει τη μνή­μη του και κάποιοι έκαναν ό,τι ήθελαν. Σήμερα δεν συμβαίνουν αυτά τα πράγματα. Μπορώ να πω ότι ο σταθμός έχει νοικοκυρευτεί κατά 90%. Θέλει κάτι ακόμα και νομίζω ότι θα πάμε καλά. 

Πολιτική; Δεν έχουμε σχέση
Μακαριότατε, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η Εκκλησία, και πρωτίστως εσείς, κάνετε πολύ περισσότερες δημόσιες παρεμβάσεις για θέματα πολιτικής απ' ό,τι σε πνευματικά θέματα.

Αυτό είναι αναληθές. Εσείς οι δημοσιογράφοι, αναδεικνύετε τις πολιτικής και οικονομικής φύσεως παρεμβάσεις μας. Το τι κάνουμε το ξέρει ο Θεός. Το πρώτο μέλημά μας είναι η προσφορά μας στα πνευματικά θέματα.

Πού αποδίδετε το γεγονός ότι οι περισσότερες δημόσιες τοποθετήσεις σας πολλές φορές γίνονται αντικείμενο αρνητικής κριτικής;

Όχι πολλές φορές. Πάντοτε.

Το συνηθίσατε;
Δεν με πειράζει καθόλου, από τη στιγμή που κάνω αυτό που πιστεύω πως είναι ορθό. Έχω αρκετούς φίλους κληρικούς, που είναι πραγματικά αδελφοί μου, και οσάκις κάνω κάποιο λάθος έρχονται και μου το επισημαίνουν και το χαίρομαι. Ουδείς αλάνθαστος. Δεν μου κακοφαίνεται. Αυτοί που μου λένε τα λάθη μου είναι εκείνοι που με αγαπούν.

Να συμπεράνω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σας αγαπάει πολύ; Πριν λίγο καιρό, τιμώντας έναν κληρικό στο Κελλάκι, άφησε αιχμές για τον ανώτερο κλήρο κι εσείς θεωρήσατε ότι αναφερόταν στο πρόσωπο σας.

Μπορώ να πω πως δεν ήταν μέτρο σύγκρισης αυτό που χρησιμοποίησε. Δεν  ξέρει το βάθος της ψυχής εκάστου. Τα φαινόμενα απατούν.

Τι σχέσεις διατηρείτε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας;

Με τον άνθρωπο δεν έχω τίποτα. Όταν δεν συμφωνώ μαζί του, έχω το θάρρος να το πω.

Είχατε επισημάνει στο Πρόεδρο ότι δεν θα πρέπει οι πολιτικοί να εμπλέκονται στα 
της Εκκλησίας. Γιατί όμως η Εκκλησία εμπλέκεται στην πολιτική;

Δεν κάνω πολιτική. Πολιτική δεν κάναμε και δεν μας ενδιαφέρει. Δεν θέλουμε να γίνουμε ούτε Πρόεδροι, ούτε υπουργοί ούτε βουλευτές, ούτε μουχτάρηδες, ούτε τίποτα. H πολιτική ανήκει στους πολιτικούς. Το εθνικό θέμα μάς ενδιαφέρει, γιατί ο κυπριακός λαός είναι και ποίμνιο μας.

Αυτόχειρες στον ενδιάμεσο χώρο
Αυτό όμως, μακαριότατε, είναι διαφορετικό από το να δηλώνετε ότι θα βρίσκατε έναν υποψήφιο Πρόεδρο και θα καλούσατε τα κόμματα τουενδιάμεσου χώρου να τον υποστηρίξουν.

Ναι. Προσπάθησα από εθνικής απόψεως... Γιατί απέτυχε η προσπάθεια;

Δεν αποτελεί ταμπού η αγαμία του κλήρου
Νομίζετε πως θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επιτραπεί στους ανώτερους κληρικούς να παντρεύονται;

Μέχρι τον 9ο αιώνα παντρευόντουσαν. Το ένα μυστήριο δεν συγκρούεται με το άλλο. Προϊόντος του χρόνου, φαίνεται να υπήρξαν ορισμένα παρατράγουδα, που οδήγησαν την επίσημη Εκκλησία να αποφασίσει ότι ο ανώτερος κλήρος πρέπει να είναι άγαμος.  Καθοριστικό ρόλο πιστεύω ότι έπαιξαν και οι μεγάλοι Πατέρες του 4ου αιώνος που ήταν άγαμοι. H Δυτική  Εκκλησία άφησε άγαμο το σύνολο του κλήρου και για αυτό έχουν φοβερά προβλήματα σήμερα. H Εκκλησία  δεν πρέπει να φοβάται. Αν αντιληφθεί κάποτε ότι θα ήταν καλύτερα να παντρεύονται οι ανώτεροι κληρικοί, εγώ δεν το αποκλείω να ληφθεί τέτοια απόφαση.

Την προσπάθεια τη σκότωσαν οι ίδιοι οι αρχηγοί και εκπρόσωποι των κομμάτων. Όλοι;

Σχεδόν όλοι.

Συνεχίζετε να θεωρείτε ότι ανήκετε σε αυτόν τον πολιτικό χώρο Τον χώρο του κέντρου;

Πιστεύω ότι είχαν την καλύτερη γραμμή. Εμάς δεν μας ενδιέφεραν τα πρόσωπα. Εμείς θέλαμε και θέλουμε εθνική γραμμή.

Δεν θέλω ομοσπονδία αλλά...
Όλα τα κόμματα, πλην του ΕΥΡΩ.ΚΟ, υποστηρίζουν τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, την οποία δεν φαίνεται να συμπαθείτε και τόσο.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε κάνει την οδυνηρή υποχώρηση και πέθανε για αυτό. Αυτή η υποχώρηση τον έκανε να πεθάνει. Σήμερα, αυτήν την υποχώρηση τα κόμματα την έκαναν παντιέρα και θέλουν να την επιβάλουν. Για ποια ομοσπονδία μιλάμε; Ότι η Τουρκία μιλάει για λύση δύο κρατών;

Ωστόσο, έχετε δηλώσει ότι έχετε αποδεχθεί την υποχώρηση της ομοσπονδίας για να μην διχάσετε τον λαό.

Προσωπικά, δεν με εκφράζει η ομοσπονδία, αλλά για να μην διχαστεί ο λαός είπα ότι δεχόμεθα την ομοσπονδία και όχι συνομοσπονδία. Υπάρχουν πολλά μοντέλα ομοσπονδίας. Γιατί δεν παίρνουμε ένα να το αντιγράψουμε; Εμείς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα συνονθύλευμα από στοιχεία διαφόρων ομοσπονδιών για να εξυπηρετείται η Τουρκία.

Δεν προχωράει ο καθεδρικός
Μέσα σε περίοδο οικονομικής κρίσης, η Αρχιεπισκοπή αποφασίζει να κτίσει καθεδρικό ναό που θα κοστίσει 9 εκατομμύρια. Δεν είναι  πρόκληση;

Αν και έχει περάσει περισσότερος από ένας χρόνος που έχουμε την άδεια, δεν προχωρούμε. Δεν προχωρούμε, γιατί δεν έχουμε τα χρήματα, αλλά από τη στιγμή που έχουμε ανθρώπους που πεινάνε δεν μπορούμε να κάνουμε έναν καθεδρικό ναό...

Που ίσως προκαλεί, λόγω κόστους.

Δεν προκαλεί. Χρειάζεται ο καθεδρικός ναός και πρέπει να γίνει. Στην παρούσα περίοδο κρίνω ότι είναι καλύτερο να γίνει μια επένδυση που θα αποφέρει εισόδημα, γιατί ο άνθρωπος χρειάζεται σήμερα ψωμί για να μην πεθάνει.

Προχωράνε τα σχέδιά σας για τα φωτοβολταϊκά και την παροχή ενέργειας;

Έχουμε υπογράψει προσυμφωνίες και διαπραγ-ματευόμεθα, αναμένοντας την κυβέρνηση να δώσει άδειες, ώστε να μπούμε στα φωτοβολταϊκά και στη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι επενδύσεις θα γίνουν σε συνεργασία και με άλλους επενδυτές. Έχουμε εκτάσεις που μπορούμε να αξιοποιήσουμε και θα κάνουμε και κάποιο δάνειο, καθώς δεν έχουμε ρευστότητα.

Οι τράπεζες έχουν ρευστότητα
Ποιος θα σας δώσει δάνειο τέτοια εποχή;

Όταν η επένδυση είναι σωστή και η μελέτη σκοπιμότητας στηρίζεται σε λογική
βάση, δίνονται δάνεια. Έχουν ρευστότητα οι τράπεζες.

Μα πού τη βρήκαν τη ρευστότητα; Εδώ ακόμα δεν ξέρουμε πόσα δισεκατομμύρια χρειάζονται για την ανακεφαλαιοποίησή τους.

Δεν συμφωνώ με αυτούς που λένε ότι βρίσκονται υπό κατάρρευση και χρειάζονται τόσα δισεκατομμύρια. Οι τράπεζες δεν θέλουν χρήμα. Θέλουν χρόνο. Όποιος θέλει, ας έρθει να το συζητήσουμε.

Πρέπει να μιλάτε μετά λόγου γνώσεως, αφού η Εκκλησία είναι μεγαλομέτοχος και στην Τράπεζα Κύπρου και στην Ελληνική.

Βεβαίως. Και γνωρίζω πολύ καλά πού βρίσκονται και οι δύο τράπεζες. Μπορούν να βγουν από πάνω, αλλά αν εφαρμόσει η τρόικα αυτό που θέλει, θα καταρρεύσουν και δεν θα μείνει τίποτα όρθιο σε αυτόν τον τόπο.

Συνεπώς, είστε αντιμνημονιακός, για να χρησιμοποιήσω τον όρο του συρμού.

Ασφαλώς.

 Να μειωθούν οι μισθοί
Όμως, αν δεν υπογράψουμε μνημόνιο, δεν θα πάρουμε και χρήματα, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει το κράτος και όχι μόνο οι τράπεζες.

Εδώ και δύο χρόνια έλεγα σε ώτα μη ακουόντων ότι στην κατάσταση που φθάσαμε σήμερα δεν θα έπρεπε κανένας να φέρει ένσταση στη μείωση του μισθού του, για να λειτουργήσει το κράτος. Πιστεύω ότι παραλογίζονται όσοι νομίζουν ότι θα πέσουν χρήματα από τον ουρανό. Μετά την εισβολή, μείωσαν όλοι τον μισθό τους κατά το ήμισυ και βοήθησαν για να ξεπεραστούν τα προβλήματα.

Είστε σκληρός ως εργοδότης;

Βλέπω την πραγματικότητα. Δεν εθελοτυφλώ. Θα καταρρεύσουμε
 διαφορετικά.

Αποδέχεστε τον όρο εργοδότης;

Ασφαλώς, ως Εκκλησία είμεθα και εργοδότες. Τον εργαζόμενο όμως τον
 αγαπούμε και τον στηρίζουμε.

Δεν είπα ποτέ για 5 χρόνια
Μακαριότατε, βρισκόμαστε στον Νοέμβριο του 2012. Τον Νοέμβριο του 2006, όταν ανήλθατε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, είχατε δεσμευθεί ότι δεν παραμένατε για περισσότερο από πέντε χρόνια. Ήδη ηγείστε της Εκκλησίας για 6 χρόνια. Άλλαξε κάτι;

Ποτέ δεν έκανα τέτοια δήλωση. Είχα επιθυμία ως μητροπολίτης Πάφου να αφυπηρετήσω στα 65 μου, γιατί ετοίμασα καταλλήλως τον εαυτό μου και είχα βρει τον διάδοχο μου, τον Γεώργιο, στον οποίο είχα και έχω πλήρη εμπιστοσύνη. Θεωρούσα τον Γεώργιο πολύ ικανότερο από μένα.

Ναι, αλλά η δήλωση αφορούσε την Αρχιεπισκοπή, όχι τη Μητρόπολη Πάφου.

Τέτοια δήλωση δεν έγινε. Ποτέ δεν σκέφτηκα να είμαι υποψήφιος για την
 Αρχιεπισκοπή.

Και πώς προέκυψε;

Αντιλήφθηκα ότι χρειαζόταν η παρουσία μου, γιατί έβλεπα ότι τομές δεν θα
έκανε κανείς εκ των δύο υποψηφίων.

Μιλάτε για τον μητροπολίτη Λεμεσού και τον μητροπολίτη Κύκκου. Για ποιον λόγο λέτε πως δεν θα έκαναν τομές;

Διότι ήταν αδερφοί μου και φίλοι μου. Ήξερα ότι δεν επρόκειτο να μοιράσουν την Αρχιεπισκοπή και να κάνουν νέες μητροπόλεις. Ούτε καν να το σκεφτούν δεν μπορούσαν, όχι να το υλοποιήσουν. Αυτές οι αλλαγές που έχω κάνει έπρεπε να γίνουν.

Αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο διεκδικήσατε την εκλογή σας;

Αντιλαμβανόμενος ότι δεν θα έκαναν τομές, είπα πως δεν με ενδιαφέρει, και απ' εδώ και πέρα ας κανονίσει ο Θεός. Πολλοί γνωστοί και φίλοι με ώθησαν να είμαι υποψήφιος. Τότε σκέφτηκα ότι θα μπορούσα να εκλεγώ χωρίς πολλούς εκλέκτορες και δεν θα ήμουν σε μειονεκτικότερη θέση από αυτούς που θα εξασφάλιζαν περισσότερους εκλέκτορες.

Έχει καταγραφεί, όμως, μακαριότατε, ότι δεσμευθήκατε να παραμείνετε στον θρόνο για πέντε χρόνια. Φέρεστε να το είχατε πει στον μητροπολίτη Λεμεσού και τον μητροπολίτη Κύκκου.

Όχι. Στον Μητροπολίτη Κύκκου είχα πει την παραμονή της εκλογής ότι δεν είχα καμία φιλοδοξία να γίνω Αρχιεπίσκοπος, αλλά ήθελα να κάνω κάποιες τομές. Τον κάλεσα να με υποστηρίξει και σε έναν χρόνο θα έφευγα, και θα τον υποστήριζα με όλη την δύναμη της ψυχής μου να εκλεγεί αυτός. Ο μητροπολίτης Κύκκου δεν το δέχθηκε. Μου είπε: "Εγώ με τους εκλέκτορες που έχω εκλέγομαι και θα σου τους δώσω να εκλεγείς εσύ;". Απέρριψε την εισήγησή μου. Αυτό έγινε στην πραγματικότητα.

Αθανάσιος και «ουδείς αλάνθαστος»
Μου προκάλεσε εντύπωση που αποκαλέσατε τους μητροπολίτες Νικηφόρο και Αθανάσιο φίλους και αδερφούς σας. Με τον μητροπολίτη Λεμεσού έχετε φιλικές σχέσεις; Στο παρελθόν, η αντιπαράθεσή σας προκάλεσε τριγμούς στην Εκκλησία. Έχουν επουλωθεί εκείνα τα τραύματα στις σχέσεις σας;

Ούτε καν στη μνήμη μας φέρνουμε εκείνες τις άσχημες ημέρες και ώρες.

Με τη χρονική απόσταση από εκείνες τις άσχημες ημέρες και ώρες, όπως τις χαρακτηρίσατε, μπορείτε σήμερα να πείτε ότι έγιναν λάθη εκ μέρους σας;

Λάθη πάντοτε κάνουν οι άνθρωποι. Ουδείς αλάνθαστος. Ούτε ο παπάς δεν αποφεύγει τα λάθη. Μόνο ο Θεός...

O κομουνισμός είναι βία. Μπαμ και κάτω!
Θα μπορούσατε να κατατάξετε τον εαυτό σας ως υποστηρικτή κάποιας εκ των φιλοσοφιών σε σχέση με το πώς αντιλαμβάνεστε την κοινωνία;

Έχουμε το ευαγγέλιο του Χριστού, που κηρύσσει την αγάπη. Όταν αγαπάς τον άλλον, δεν θα τον αδικήσεις και θα σταθείς δίπλα του.

Συμφωνείτε με αυτούς που λένε ότι ο χριστιανισμός ως φιλοσοφία και όχι ως θρησκεία έχει κοινά στοιχεία με τον κομουνισμό;

Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Ο Χριστός ήθελε να επιβάλλει τη διδασκαλία του χρησιμοποιώντας ως βάση την αγάπη. Ο κομουνισμός θέλει να επιβληθεί με το έτσι θέλω. Ή το κάνεις, ή μπαμ και κάτω. Χρησιμοποιεί τη βία και το πιστόλι. Προφανώς δεν μπορώ να εξισώσω τον χριστιανισμό με τον κομουνισμό. Από τη μια έχουμε την αγάπη και από την άλλη τη βία.

Αχαΐρευτοι οι Τουρκοκύπριοι
Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν διατηρείτε την ίδια θέση που είχατε διατυπώσει στο παρελθόν, πριν από το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν το 2004. Δηλαδή, ότι οι Τουρκοκύπριοι είναι «αχαΐρευτοι» και επιδιώκουν να απομυζήσουν τον πλούτο που θα δημιουργούν οι Ελληνοκύπριοι.

Αν παρ' ελπίδα δεχόμασταν το σχέδιο Ανάν, θα δουλεύαμε εμείς για τους Τουρκοκυπρίους. Οι δικοί μας δεν θα άντεχαν και θα εγκατέλειπαν την Κύπρο, με αποτέλεσμα να τουρκοποιηθεί ολόκληρο το νησί.
--------------------------
Η Συνέντευξη επαραχωρήθη στην Εφημερίδα Πολίτης Κύπρου στον Δημοσιογράφο κ. Μανώλη Καλαντζή.