19 Ιουνίου, 2011

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟΙ ΟΙ ΓΑΜΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΟΜΟΦΥΛΩΝ.

image

Ανυπόστατο κήρυξε το Εφετείο Δωδεκανήσου τον γάμο ομοφύλων που είχε τελέσει ο δήμαρχος Τήλου. Ωστόσο, η παγκόσμια προβολή της πανέμορφης «κουκίδας» στα Δωδεκάνησα φαίνεται ότι επι-τεύχθηκε... Σύμφωνα με το δικαστήριο (υπ' αριθμ. 83/2011 απόφαση), την εποχή που είχε τεθεί σε ισχύ ο Αστικός Κώδικας, το ζήτημα της ομοφυλοφιλίας γενικότερα είχε πολύ πιο περιορισμένη διάσταση απ' ό,τι σήμερα, ενώ το ενδεχόμενο γάμου μεταξύ προσώπων του ίδιου φύλου δεν είχε απασχολήσει τους συντάκτες του Κώδικα ως «αυτονοήτως ανύπαρκτο».

Έτσι, ως προς τον όρο «μελλόνυμφοι», αφετηρία των συγγραφέων, παλαιότερων και σύγχρονων, που προχώρησαν στην ερμηνεία του Αστικού Κώδικα αποτελεί ο ορισμός του γάμου, όπως δόθηκε από τον Ρωμαίο νομοδιδάσκαλο Μοδεστίνο, υπό την επιρροή της χριστιανικής θρησκείας, κατά τον οποίο «γάμος εστί ένωσις ανδρός και γυναικός και συγκλήρωσις του βίου παντός, θείου τε και ανθρωπίνου δικαίου κοινωνία». Κατά λογική ακολουθία, στα ερμηνευτικά συγγράμματα του Αστικού Κώδικα, η διαφορά φύλου αναφέρεται ως στοιχείο του υποστατού του γάμου και αξιούμενη προϋπόθεση από το νόμο, παρά το γεγονός ότι αρκετοί συγγραφείς επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται ρητά στον νόμο.

Το δικαστήριο κρίνει ότι υπό το ισχύον εθνικό νομοθετικό πλαίσιο δεν υπάρχει η ευχέρεια τέλεσης γάμου μεταξύ ομόφυλων προσώπων, αφού η διαφορά του φύλου θεωρείται, σχεδόν καθολικά, προϋπόθεση του υποστατού του γάμου, όπως αντιλαμβάνεται τον γάμο ο Έλληνας νομοθέτης. Ακόμη και στον πρόσφατο νόμο 3719/2008 για την «ελεύθερη συμβίωση», στο πρώτο άρθρο αναγράφεται ρητά ότι οι ρυθμίσεις του εν λόγω νόμου αφορούν αποκλειστικά ετερόφυλα ζευγάρια, γεγονός το οποίο, ανεξάρτητα από τον αντίλογο τον οποίο θα μπορούσε να παραθέσει κανείς, αποτελεί την έκφραση της βούλησης της εσωτερικής έννομης τάξης, η οποία θεωρείται ότι «αντανακλά τις ηθικές και κοινωνικές αξίες και παραδόσεις του ελληνικού λαού».

Λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων κοινωνικών συνθηκών, η μη αναγνώριση της ευχέρειας τέλεσης γάμου μεταξύ ομοφύλων κρίνεται δικαιολογημένη. Η διάταξη του άρθρου 5 παράγραφος 1 του συντάγματος κατοχυρώνει την προσωπική ελευθερία με την ευρεία έννοια. Ως προστατευόμενη επί μέρους εκδήλωση της προσωπικότητας θα μπορούσε να καταγραφεί η σεξουαλική ελευθερία, δηλαδή το δικαίωμα του προσώπου να αναπτύσσει σεξουαλική δραστηριότητα εφόσον, όποτε, όπως και με όποιον θέλει (σε ό,τι αφορά την τελευταία αυτή διάσταση, με την προϋπόθεση, εννοείται, ότι το άλλο πρόσωπο συναινεί).

Σύμφωνα με τους δικαστές του Εφετείου, αυτή η ελευθερία δεν εκτείνεται πάντως και σε δικαίωμα του προσώπου να τυποποιεί νομικά τη σχέση του με άλλο πρόσωπο, κυρίως διότι εκεί που ο συντακτικός νομοθέτης θέλησε να καθιερώσει μια παρόμοια υποχρέωση του κοινού νομοθέτη το έπραξε ρητά. Αλλά και το άρθρο 12 της ΕΣΔΑ και το Διεθνές Σύμφωνο της Νέας Υόρκης παραπέμπουν στην εσωτερική έννομη τάξη των κρατών για την «τυποποίηση» του δικαιώματος σύναψης γάμου.