26 Σεπτεμβρίου, 2008

Μήνυμα του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου προς τον ευσεβή λαό της Αθήνας με την ευκαιρία της ενάρξεως του Νέου Κατηχητικού έτους 2008-09 - 26/9/2008

Ιερώνυμος με νεους

Αγαπητά μου παιδιά,
Τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στα πολλά φαινόμενα που αναδύονται και τα οποία χαρακτηρίζουν τη μεταμοντέρνα εποχή μας, ξεχωρίζουμε ένα που οι κοινωνικοί επιστήμονες και φιλόσοφοι το ονόμασαν «παροντισμό». Με τον όρο αυτό περιγράφουν «την προοδευτική κατάληψη του ορίζοντα από ένα παρόν όλο και πιο παχύσαρκο και υπερτροφικό, διαδικασία που συνδέεται με το ρόλο που διαδραμάτισε η ταχεία επέκταση και οι όλο και μεγαλύτερες απαιτήσεις μιας κοινωνίας της κατανάλωσης, στην οποία οι τεχνολογικές καινοτομίες και η αναζήτηση του τάχιστου κέρδους καταδικάζουν σε γρήγορη αχρηστία πράγματα και ανθρώπους».
Ο άνθρωπος και η προοπτική του θυσιάζονται ολοένα και περισσότερο στην οικονομία της ανάπτυξης και στις «απαιτήσεις» για επαρκή κατανάλωση. Στο βωμό της επιδίωξης της ευτυχίας ο άνθρωπος ωθείται καθημερινά προς την απαξίωση της κοινότητας, σβήνοντας ταυτόχρονα,και ίσως αθέλητα, τη χαρά της δημιουργίας, της σχέσης, της βίωσης της ελευθερίας.
Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα αποτελεί «βαβυλώνια αιχμαλωσία» για κάθε χριστιανό, ο οποίος έχει τα πνευματικά αισθητήρια για να αντιληφθεί τη σημασία της. Τα παιδιά μας όμως τις περισσότερες φορές δεν διαθέτουν αυτή την ωριμότητα. Είναι αναγκαίο, επομένως, να τα διδάξουμε. Να φωτίσουμε με το Φως του Χριστού την ψευδώς απαστράπτουσα οδό της ευτυχίας που προβάλλει η εποχή μας.
Η προσπάθεια αυτή κλιμακώνεται στις κατηχητικές συνάξεις των ενοριών μας. Κάθε κατηχητική συντροφιά αποτελεί και ένα εργαστήριο ελευθερίας, γιατί σε αυτές η Εκκλησία μας προσπαθεί να διδάξει τα παιδιά μας να επιλέγουν ελεύθερα το Χριστό. Να ζουν τη Ζωή Του. Με αυτό τον τρόπο στο πρόσωπο κάθε ανθρώπου θα αντικρύζουν το Πρόσωπό Του,θα έχουν τη δυνατότητα να είναι ελεύθερα, να εμπιστεύονται, να αγαπούν πραγματικά. Να μη χάνουν ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες την αξία της ανθρώπινης ζωής και να την υπερασπίζονται, όταν άλλοι την απαξιώνουν.
Η εποχή μας, αν και εποχή δυσπιστίας, διψά για πίστη. Ζητά την αλήθεια ακόμα και όταν συνειδητά ψεύδεται. Επιθυμεί την κοινότητα των προσώπων, αν και αποθεώνει τον ατομισμό.
Στις κατηχητικές συνάξεις τα παιδιά μας, επειδή μαθαίνουν να ζουν μέσα στην αγκαλιά της Εκκλησίας, δεν φοβούνται τις αντιφάσεις αν και τις γνωρίζουν, τις βιώνουν καθημερινά.
Όπως γράφει ο ποιητής: «...
Όμως η έρημος υπάρχει παντού και πουθενά, όμως μια όαση άξαφνα την καταργεί και την προεκτείνει...»

Είναι επομένως επιλογή όλων μας, κληρικών και λαϊκών, να θελήσουμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να επιλέγουν, να μετατρέπουν την έρημο που συναντούν στην προσωπική τους πορεία σε όαση.

Καλή και ευλογημένη χρονιά
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

Ανακοίνωση εκτάκτου διπλής Ιεράς Συνάξεως του Αγίου Όρους 26/9/2008

Ἡ Ἔκτακτος Διπλῆ Ἱερὰ Σύναξις (ΕΔΙΣ) τοῦ Ἁγίου Ὄρους συνῆλθε στὶς Καρυὲς μὲ ἀφορμὴ τὸν εὐρύτερο θόρυβο ποὺ προκαλεῖ στὴν κοινὴ γνώμη καὶ στὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὁ συνεχὴς σχολιασμὸς καὶ ἀναφορὰ τῶν μέσων γενικῆς ἐνημερώσεως στὸ θέμα τῶν ἐξ ἀνταλλαγῆς ἀκινήτων τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπαιδίου, μὲ ἐπέκτασι σὲ πάσης φύσεως ἄλλα, συναφῆ καὶ μή, ἁγιορειτικὰ θέματα.

Μέσα σὲ κλῖμα εὐθύνης, ὁμονοίας καὶ ἐλευθερίας ἔγιναν ὅλες οἱ ἐργασίες τῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, ἀκούστηκαν ὅλες οἱ ἀπόψεις καὶ ἀποφασίσαμε ὁμόφωνα νὰ ἀπευθύνουμε λόγο ὑπεύθυνο καὶ διαφωτιστικὸ στὸν ἀγωνιῶντα λαὸ τοῦ Θεοῦ:

1. Κατ’ ἀρχὴν αἰσθανόμεθα τὴν ἀνάγκη νὰ ζητήσουμε συγγνώμη ἀπὸ τὸν εὐσεβῆ Ἑλληνικὸ λαὸ γιὰ τὸν δημιουργηθέντα θόρυβο καὶ θεωροῦμε τὴν κρίσι καὶ κριτικὴ ὅσων πονοῦν γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος ὡς ἀπόδειξι γνησίου ἐνδιαφέροντος καὶ ἀγάπης, γιὰ τὴ θεραπεία τῶν ἀδυναμιῶν μας, τὴν ἐπίγνωσι τῶν σφαλμάτων καὶ τὴν παραμονὴ στὶς ἀρχὲς τῆς μοναστικῆς παραδόσεως.

2. Ὅσον ἀφορᾶ στὸ συγκεκριμένο θέμα τῆς ἀνταλλαγῆς ἀκινήτων μεταξὺ Ἱ. Μονῆς Βατοπαιδίου καὶ Ἑλληνικοῦ Δημοσίου, τοῦτο ἐμπίπτει στὴν ἁρμοδιότητα τῆς Ἑλληνικῆς Δικαιοσύνης. Τὸ Ἅγιον Ὄρος δέχεται τὶς διαδικασίες ἐλέγχου τῆς νομιμότητος καὶ ἀποκαταστάσεως κάθε παρατυπίας σχετικὰ μὲ οἰκονομικὲς συναλλαγές, τὴ νομικὴ καὶ ὁποιαδήποτε ἄλλη πτυχὴ τοῦ θέματος. Παραλλήλως ἡ Ἱ. Κοινότης ἐνεργεῖ τὰ δέοντα στὸ πλαίσιο τῆς καταστατικῆς της ἁρμοδιότητος.

3. Τὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ ἑνότητα καὶ ὁμοψυχία ὑπομένει καὶ αὐτὴ τὴ δοκιμασία. Ἡ ΕΔΙΣ μὲ πόνο ψυχῆς ἀφενὸς ἀδελφικὰ ἐκφράζει τὴν ὀφειλομένη συμπάθεια σὲ καθένα ποὺ βρίσκεται σὲ ἀδόκητη δυσκολία αὐτὸ τὸν καιρό, ἀφετέρου ὅμως ἐπιθυμεῖ νὰ διατρανώση πρὸς κάθε κατεύθυνσι, ὅτι καταδικάζει ἐκ τῶν προτέρων κάθε πρᾶξι ποὺ τυχὸν θὰ ἀποδεικνυόταν ἀξιόμεμπτη καὶ ὅτι ἐν πάσῃ περιπτώσει δὲν θεωρεῖ θεμιτὴ ἤ ἐπιδιωκτέα ὁποιανδήποτε ἀδιαφανῆ σύμπραξι μὲ τὴν κοσμικὴ ἐξουσία χάριν οἰκονομικῶν ἤ ἄλλων ὀφελῶν, ἀλλ’ ἀντιθέτως ἀποστασιοποιεῖται ἀπεριφράστως καὶ ἀπορρίπτει παρόμοιες συμπεριφορές.

4. Βεβαίως ὀφείλουμε νὰ διευκρινίσουμε ὅτι δὲν ὑπηρετεῖ τὴν ἀλήθεια ἡ γενικὴ ἰσοπέδωσις ποὺ παρατηρήθηκε στὸν πρόσφατο δημοσιογραφικὸ θόρυβο, μὲ τὴν ἀπαράδεκτη γενίκευσι τῶν ἀνωτέρω καὶ στὶς περιπτώσεις διαφόρων Ἱερῶν Μονῶν, οἱ ὁποῖες ἐκπληρώνουν τὸ ἱερὸ χρέος ποὺ ἀνέθεσε στοὺς ὤμους τους ἡ ἱστορία καὶ ἡ παράδοσις τοῦ ἔθνους μας γιὰ τὴ διαφύλαξι τῆς πνευματικῆς καὶ ὑλικῆς κληρονομίας τους.

5. Δὲν ἔχει θέσι ἐπίσης ἡ ἰσοπεδωτικὴ γενίκευσις καὶ πρὸς τὴν πλευρὰ κάθε συνεργασίας τοῦ Ἁγίου Ὄρους μὲ τὴν Ἑλληνικὴ Πολιτεία. Ἡ παρατήρησις τῆς πραγματικότητος τῶν τελευταίων ἐτῶν στὸ Ἅγιον Ὄρος ἀναδεικνύει μίαν ὑποδειγματικὴ καὶ γόνιμο συνεργασία μετὰ τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας. Ἔχουμε ἄλλωστε χρησιμοποιήσει κονδύλια καὶ ἐκ Κοινοτικῶν πόρων, βάσει μελετῶν, γιὰ συγκεκριμένα κτιριακὰ ἀναστηλωτικὰ ἰδίως ἔργα καὶ τοὺς νομίμους ἐλέγχους ἀπὸ τὶς ἁρμόδιες ὑπηρεσίες. Ἡ πραγματικότης αὐτὴ χαρακτηρίζει καὶ ἐκφράζει γνησίως τὶς προθέσεις καὶ τὶς πράξεις τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους, ἐνῶ πλῆθος ἀνθρώπων σὲ διάφορες θέσεις καὶ διακονίες ἐκφράζουν τὴν ἀγάπη τους γιὰ τὸ ἔθνος, τὴν Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἐπιδεικνύοντας κατανόησι καὶ πνεῦμα συνεργασίας στὰ ἁγιορειτικὰ θέματα.

6. Ἐδῶ ὀφείλουμε νὰ ὑπογραμμίσουμε κάποιες βασικὲς ἀλήθειες γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ποὺ μοιάζει νὰ λησμονοῦνται μέσα στὴ σύγχυσι τῶν ἡμερῶν:

α. Τὰ Ἱερὰ Καθιδρύματα τῶν Ἱερῶν Μονῶν ἔχουν διατηρηθῆ στὴν ὑπερχιλιετῆ ἱστορία τους μὲ τὶς περιουσίες ποὺ τὰ ἐπροίκισαν οἱ ἀείμνηστοι κτήτορές τους καὶ μὲ τὶς δωρεὲς τῶν εὐλαβῶν πιστῶν. Τὶς περιουσίες αὐτὲς ποὺ μᾶς ἐκληροδότησε ἡ ἱστορία ὑποχρεούμεθα νὰ διαχειρισθοῦμε, ἐπὶ προφανεῖ ὠφελείᾳ τῶν Ἱ. Μονῶν, ὅπως διαλαμβάνει ὁ νόμος. Βέβαια, ὅπως καταστήσαμε ἤδη σαφές, τοῦτο δὲν νομιμοποιεῖ τυχὸν υἱοθέτησι ἐπιχειρηματικῶν μεθόδων ἀντιθέτων πρὸς τά μοναχικά ἰδεώδη, παρὰ τὴν ὕπαρξι τεραστίων λειτουργικῶν καὶ κτιριακῶν ἀναγκῶν γιὰ τέτοιου μεγέθους συγκροτήματα.

β. Αἰσθανόμεθα νὰ ἀναβλύζη ἀπὸ τὰ βάθη τῆς ψυχῆς μας ἡ ἀνάγκη νὰ διακηρύξουμε πρὸς πάντας, ἐξ αἰτίας τοῦ ἐγερθέντος θορύβου, τὴν πραγματικότητα τὴν ὁποία καθημερινῶς βιώνουμε ἐδῶ στὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος, ὅτι δηλαδὴ οἱ οἰκήτορες Αὐτοῦ Μοναχοί, καὶ ἀκτήμονες τυγχάνουν καὶ τὸν ἀγῶνα πρὸς ἐπίτευξι τῆς ἀρετῆς καὶ καταπολέμησι τῶν ποικίλων παθῶν τῆς ψυχῆς μετὰ πολλοῦ κόπου καὶ μόχθου μετέρχονται. Οἱ μοναχοὶ ἀγωνίζονται μὲ τὴν προσωπική τους διακονία, τὴ νηστεία, τὴν ἀγρυπνία, τὴν αὐταπάρνηση καὶ τὴν προσευχή. Τοῦτο ἀβιάστως, γιὰ κάθε καλοπροαίρετο, συμπεραίνεται ἀπὸ τὴν ἐμπειρία καὶ μαρτυρία τῶν χιλιάδων εὐλαβῶν προσκυνητῶν ποὺ προσέρχονται ὅλες τὶς περιόδους τοῦ ἔτους καὶ φιλοξενοῦνται, πάνω ἀπὸ 300.000 ἐτησίως, συνδιαιτώμενοι καὶ συναναστρεφόμενοι μὲ τοὺς μοναχούς.

γ. Τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπως προσφυῶς ἐλέχθη, ἀποτελεῖ κοιτίδα τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς πίστεώς μας, τὴν πνευματικὴ παρακαταθήκη τοῦ σύμπαντος κόσμου. Καὶ ὀφείλουμε νὰ τὸ διαφυλάξουμε ὡς κόρη ὀφθαλμοῦ. Αὐτὸ τὸ πνεῦμα τοῦ ἱεροῦ χρέους διακατέχει ὅλους ποὺ ἔχουμε τὴν τιμὴ καὶ τὴν εὐλογία νὰ συνεχίζουμε τὴν μακραίωνα ἁγιορειτικὴ παράδοσι τῆς ἀσκήσεως καὶ λειτουργικῆς ζωῆς, ὅπου καθημερινῶς προσφέρεται ἡ ἀναίμακτος θυσία ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας. Ὅπου καίει ἄσβηστο τὸ κανδήλι τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καὶ εὐλαβείας. Ὅπου τόσες ψυχὲς ἀφανῶν μοναχῶν ἀγωνίζονται, προσεύχονται, δέχονται τὴ Χάρι καὶ ἡ ὕπαρξί τους ἀποτελεῖ γιὰ ὅλους ἑστία πνευματικῆς χαρᾶς καὶ παρακλήσεως.

δ. Ἔχουμε τὴν εὐλογία νὰ ζῆ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Νὰ λειτουργοῦν κανονικῶς ὅλες οἱ Μονές, Σκῆτες, Κελλία, Ἡσυχαστήρια. Νὰ παρουσιάζεται καὶ κατὰ τὴν ἐποχή μας ἄνθησι τοῦ ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ. Νὰ ἔχουμε ἀγαστὴ συνεργασία, κατανόησι καὶ συμπαράστασι ἐκ μέρους τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας. Ὡς πρὸς αὐτὸ τὸ Ὄρος, τὸ Ἅγιον, τὴν πίστι, τὴ ζωή, τὴν ἀποστολή του καὶ ὅλα τὰ προνόμια ποὺ τοῦ δόθηκαν διὰ τῶν αἰώνων ἀπὸ τοὺς ἑκάστοτε εὐσεβεῖς ἄρχοντες τῆς Πολιτείας καὶ τῆς Ἐκκλησίας, μένουμε ἀνυποχώρητοι. Δὲν ἔχουμε δικαίωμα οὔτε διάθεσι νὰ θυσιάσουμε τὸ ἐλάχιστο ἀπὸ τὴν ἀκρίβεια τῆς πίστεως, τὴν ὑπακοὴ στὴ μοναχικὴ παράδοσι καὶ τὰ προνόμια ποὺ ἀπέκτησε τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ τοῦ ἐξασφάλισαν τὴ δυνατότητα νὰ ζῆ ἀδιάκοπα πάνω ἀπὸ χίλια χρόνια, περνώντας μέσα ἀπὸ κοσμογονικὲς ἀνακατατάξεις καὶ ἀλλαγὲς ξένων κατοχῶν καὶ καθεστώτων. Αὐτὴ δὲ ἡ ἐμμονὴ τῆς πίστεως καὶ ἡ θυσία τῆς ζωῆς μας ὑπαγορεύεται ἀπὸ τὴν πλησμονὴ τῆς χάριτος ποὺ ἀπολαμβάνουμε μέσα στὴν ἁγιορειτικὴ ἄσκησι καὶ ἡσυχία.

7. Μέχρι τὴν μικρασιατικὴ καταστροφὴ (1922), τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐξεπλήρωνε τὴν ἀποστολή του μὲ πόρους ἀπὸ τὸν προσωπικὸ κόπο τῶν μοναχῶν καὶ ἀπὸ τὴν καλλιέργεια τῶν μετοχιακῶν ἀγροτικῶν ἐκτάσεων, ποὺ κατ’ ἐξοχὴν εὑρίσκοντο στὴν Βόρειο Ἑλλάδα. Στὶς δυσχερεῖς τότε στιγμὲς τοῦ Ἔθνους, τὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ αἴσθημα εὐθύνης καὶ ἀλληλεγγύης παρεχώρησε 1.200.000 στρέμματα γῆς γιὰ τὴν ἀποκατάστασι τῶν ἀκτημόνων καὶ προσφύγων, γεγονὸς τὸ ὁποῖο οὔτε μνημονεύεται οὔτε ἀποτιμᾶται ὅσο θὰ ἔπρεπε• ἀντιθέτως ἀποσιωπᾶται καὶ παραθεωρεῖται.

8. Τελικὰ δι’ ὀλίγων θέλουμε νὰ ποῦμε τὰ ἑξῆς:

•Δὲν ζητοῦμε τὴν εἰδικὴ μεταχείρισι καὶ ἐπιείκεια κανενός.
•Δὲν διαπραγματευόμεθα ὡς Ἅγιον Ὄρος ἔναντι οὐδενὸς τιμήματος ὅ,τι παρελάβαμε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες τῆς πίστεώς μας καὶ τοὺς κτήτορες τῶν ἱερῶν καθιδρυμάτων μας. Καὶ ὅλο αὐτὸ ἀπὸ τὴν αἴσθησι τῆς μοναδικῆς ἀξίας τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καὶ λειτουργικῆς θεολογίας, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ἐλπίδα πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς.

•Καλοῦμε τὸν πιστὸ λαὸ καὶ κάθε καλοπροαίρετο πολίτη νὰ δείξη τὸ ἀπαιτούμενο μέτρο καὶ τὴν ὑπομονὴ γιὰ τὴν ἄρσι αὐτῆς τῆς δοκιμασίας.
•Τέλος καλοῦμε τὴν Ἑλληνικὴ Πολιτεία, ἔστω καὶ ὑπ’ αὐτὲς τὶς συνθῆκες, νὰ κατανοήση καὶ νὰ προστατεύση τὴν ἰδιαιτερότητα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, νὰ ἀναγνωρίση τὴν ἐργώδη προσπάθεια τῶν μοναχῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους γιὰ τὴ φροντίδα καὶ προστασία τοῦ Τόπου τους, νὰ ἐνθαρρύνη τὶς πρωτοβουλίες τῶν Ἁγιορειτικῶν Ἀρχῶν σὲ μία γόνιμη συνεργασία μὲ τοὺς ἁρμοδίους γιὰ τὴ διευθέτησι τῶν ἐκκρεμοτήτων καὶ νὰ ἀκούση τὰ δίκαια αἰτήματά τους. Τὸ ἀποτέλεσμα θὰ εἶναι ἐφάμιλλο καὶ ἀντάξιο τῆς ἱστορίας καὶ τῆς διαχρονικῆς σημασίας τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

•Εὐχὴ τοῦ Σώματος τῆς ΕΔΙΣ καὶ ὅλων τῶν Ἁγιορειτῶν εἶναι, μὲ τὴν βοήθεια τῆς Ἐφόρου καὶ Προστάτιδος τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ὑπεραγίας Θεοτόκου, νὰ συνεχίση τὸ Ἅγιον Ὄρος νὰ ἀποτελῆ, ὅπως διαχρονικὰ ἦταν καὶ εἶναι, Τόπο καταλλαγῆς, ἐλπίδος καὶ σωτηρίας, παρὰ τὶς δυσκολίες καὶ τοὺς πειρασμούς.

Ἅπαντες οἱ ἐν τῇ Ἐκτάκτῳ Διπλῇ Ἱερᾷ Συνάξει Ἀντιπρόσωποι καὶ Προϊστάμενοι τῶν Κ΄ Ἱερῶν καὶ Εὐαγῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω.