ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ «ΑΤΑΞΙΑ»;

Ανάλυση με την ανταποκρίτρια της

Le Monde Μαρίνα Ράφενμπεργκ

Οι μεγάλες ανατροπές που προκάλεσαν τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών στη Γαλλία, η κατάσταση των πολιτικών χώρων ενόψει των πρόωρων εκλογών που προκήρυξε ο Εμανουέλ Μακρόν, το τι είδους Κοινοβούλιο  και κυβερνητική πλειοψηφία  μπορεί να προκύψει εφόσον έρθει πρώτος ο Εθνικός Συναγερμός της Λεπέν, αλλά ενδεχομένως ενισχυμένη και η αναγεννημένη συμμαχία της Κεντροαριστεράς υπό την ονομασία «Λαϊκό Μέτωπο» και ποιος μπορεί να είναι, υπό αυτές τις συνθήκες ο ρόλος του Γάλλου Προέδρου τα τρία χρόνια που απομένουν στην θητεία του.

Τουλάχιστον με βάση τις πρώτες δημοσκοπήσεις, η κίνησή του δείχνει να δίνει ελάχιστους επιπλέον πόντους από τις ευρωεκλογές στον δικό του κομματικό χώρο, που εμφανίζεται να λαμβάνει στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών το 18% των ψήφων και να κερδίζει στον δεύτερο γύρο μόνο από 90 ως 130 έδρες. Ο σχεδιασμός Μακρόν βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι ο συνασπισμός Nupes της αριστεράς και της κεντροαριστεράς που εξασφάλισε ικανοποιητικά αποτελέσματα στις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές έχει διαλυθεί, ταλανιζόμενος κυρίως από ανυπέρβλητες διαφωνίες, τελευταία και ως προς το παλαιστινιακό ζήτημα.

Έτσι στις τελευταίες ευρωεκλογές η κάθε συνιστώσα του είχε κατεβεί ξεχωριστά, με το Σοσιαλιστικό Κόμμα να θέτει ως επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου τον Ραφαέλ Γκλικσμάν του Place Publique, με θέσεις σε μεγάλο βαθμό φιλο ισραηλινές και φιλο αμερικανικές, οι οποίες βρίσκονται σε μεγάλη απόκλιση π.χ. από την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν Λυκ Μελανσόν, την οποία μάλιστα κατηγορεί για αντισημιτισμό.

Ωστόσο, υπό το βάρος του σοκ των ευρωεκλογών, καθώς και αυθόρμητων διαδηλώσεων από οπαδούς όλου του φάσματος της κεντροαριστεράς/αριστεράς συμπτύχθηκε μέσα σε λίγα 24ωρα   ένα νέο “Λαϊκό Μέτωπο”  (σε ανάμνηση αυτού του 1936) όπου οι Σοσιαλιστές, η Ανυπότακτη Γαλλία, οι Πράσινοι και οι Κομμουνιστές έσπευσαν να ανακοινώσουν κοινή κάθοδο ήδη από τον πρώτο γύρο, μολονότι το προγραμματικό περιεχόμενο αυτής της σύμπραξης (πέρα από την προφανή αντι-Λεπέν στόχευση) παραμένει αδιευκρίνιστο, όπως και η ηγεσία που θα την εκπροσωπήσει.

Πάντως, ο Ραφαέλ Γκλικσμάν ουσιαστικά παραγκωνίστηκε, το δε Λαϊκό Μέτωπο, σύμφωνα πάντα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, είναι πιθανό να κατακτήσει μ ’αυτή τη σύνθεση τη δεύτερη θέση στον πρώτο γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, λαμβάνοντας στον πρώτο γύρο το 28% των ψήφων και στον δεύτερο γύρο να κερδίσει από 150 έως 190 έδρες.

Στο στρατόπεδο της παραδοσιακής κεντροδεξιάς, έχουν δημιουργηθεί πρωτοφανείς καταστάσεις και διχασμοί. Το επεισόδιο με τον Πρόεδρο των Ρεπουμπλικανών Σιοτί να υποστηρίζει συνεργασία με το κόμμα της Λεπέν, να διαγράφεται και μετά να κλειδώνεται στα γραφεία αρνούμενος να αποχωρήσει, πέραν του τραγελαφικού, ενδεχομένως απεικονίζει και τη διάθεση, τουλάχιστον ένα μέρους αυτού του χώρου, να συνεργαστεί με τον Εθνικό Συναγερμό.

Πάντως, οι σχετικές δημοσκοπήσεις δείχνουν τους Ρεπουμπλικανούς, ακόμη και σ’ αυτή την κατάσταση, να λαμβάνουν το 6,5% των ψήφων στον πρώτο γύρο και στον δεύτερο να κερδίζουν από 30 ως 40 έδρες, κάτι που μπορεί να τους δώσει ένα ρυθμιστκό ρόλο. Ο χώρος της Λεπέν παραμένει πρώτος, εμφανίζοντας ποσοστά κοντά σ’ αυτά που πήρε στις ευρωεκλογές. Λαμβάνει μάλιστα και την απροσδόκητη ενίσχυση της ανιψιάς της Λεπέν, Μαριόν Μαρεσάλ.

Η οποία ενώ μέχρι τώρα βρισκόταν σε αντιπαλότητα μαζί της και στις ευρωεκλογές ηγήθηκε του ευρωψηφοδελτίου της “Ανακατάληψης” του προεδρικού υποψηφίου Ερίκ Ζεμούρ (αποκτώντας το 5,5%), τώρα την στηρίζει, κατηγορούμενη για προδοσία από τον Ζεμούρ…. Βάση ωστόσο των δημοσκοπήσεων, ο Εθνικός Συναγερμός, μπορεί να κυμανθεί  περί 31%-32% των ψήφων στον πρώτο γύρο, ερχόμενος πρώτος από πλευράς ψήφων, και στον δεύτερο γύρο να λάβει από 220 ως 270 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Όμως, ακόμη και μ’ αυτά τα δεδομένα  θεωρείται δύσκολο να αποκτήσει την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αν τελικά δεν βρει την στήριξη ορισμένων βουλευτών της Κεντροδεξιάς και των περισσότερων από τους 10-20 ανεξάρτητους  που αναμένεται να εκλεγούν.

Έτσι, στη συζήτηση με την κα Ράφεμπεργκ τίθεται το ζήτημα τι είδους Εθνοσυνέλευση είναι πιθανή στη Γαλλία μετά την 7η Ιουλίου, αλλά ποιο  μπορεί να είναι το γενικότερο πολιτικό σκηνικό. Καθοριστικό, πάντως, στοιχείο για την διαμόρφωση των τελικών αριθμών σε έδρες θα είναι για ακόμη μια φορά το ιδιάζον εκλογικό σύστημα της Γαλλίας, που είναι μονοεδρικό/πλειοψηφικό, αλλά με δύο γύρους που επιβάλουν σε μεγάλο βαθμό τις συνεργασίες και ειδικά στον δεύτερο.

H προκήρυξη των πρόωρων εκλογών από τον Μακρόν θεωρείται από τους περισσότερους αναλυτές πως γίνεται πρώτα απ’όλα για να διασώσει τα επόμενα τρία χρόνια της Προεδρίας του και δευτερευόντως για να ανακόψει το δρόμο της Λεπέν και του χώρου της –που διαρκώς «κανονικοποιείται»- για τη νίκη στις επόμενες προεδρικές του 2027. Επίσης, πολλοί υπογραμμίζουν το ρίσκο στο οποίο βάζει την ΕΕ, παρομοιάζοντάς το με τους αποτυχημένους –όπως αποδείχθηκαν τελικά- υπολογισμούς Κάμερον το 2015 για τη διοργάνωση δημοψηφίσματος γύρω από το Brexii.

Ο Μακρόν βέβαια δηλώνει πως δεν σκοπεύει να παραιτηθεί σε καμία των περιπτώσεων, καθώς το συνταγματικό σύστημα του το επιτρέπει. Ωστόσο, σε περίπτωση νέας νίκης της Λεπέν, αλλά και μεγάλης αποτυχίας του δικού του πολιτικού χώρου, το 57% των Γάλλων απαντά σε σχετικές δημοσκοπήσεις, πως επιθυμεί να παραιτηθεί ο Μακρόν. Είναι κάτι που δεν έχει συμβεί ξανά στην 5η Δημοκρατία, με την εξαίρεση της οικειοθελούς παραίτησης του Σαρλ Ντε Γκολ το 1969, ο οποίος είχε προειδοποιήσει πως θα το κάνει αν ο γαλλικός λαός δεν ενέκρινε πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που είχε υποβάλλει σε δημοψήφισμα και το οποίο έχασε. 

Επίσης, στην 5η Γαλλική Δημοκρατία υπήρξαν τρεις περιπτώσεις «Συγκατοίκησης» (Cohabitation) του Προέδρου με ένα διαφορετικό κοινοβούλιο και κυβέρνηση. Ωστόσο, τη φορά αυτή η πολιτική διαφορά θα είναι μεγάλη, με ένα κοινοβούλιο στο οποίο είτε θα ηγείται η Άκρα Δεξιά ή που θα παίζει καθοριστικό ρόλο μια αρκετά ριζοσπαστική Αριστερά