Ο ΤΟΠΟΤΗΡΗΤΗΣ ΤΟΥ ΘΡΟΝΟΥ, καί αργότερον Πατριάρχης Ιεροσολύμων, άγιος Μόδεστος, επανέφερε τά Προσκυνήματα εις τό πλείστον τής παλαιάς των αίγλης. Ο δέ Αυτοκράτωρ Ηράκλειος, μετά πολυετείς πολέμους, κατατροπώσας τούς Πέρσας τώ 627 μ.Χ., ανέκτησε τόν Τίμιον Σταυρόν, τόν Οποίον επανέφερε θριαμβευτικώς εις Ιεροσόλυμα.
Ομού μετά τών αιχμαλώτων, τώ 630 μ.Χ. Ωστόσον, ολίγα έτη αργότερον, ο Ηράκλειος δέν ηδυνήθη νά σταματήση τόν κατακλυσμόν τής αραβικής προελάσεως, καί τό έτος 638 μ.Χ. τά Ιεροσόλυμα διεχωρίσθησαν οριστικώς από τήν χριστιανικήν ελληνορωμαϊκήν Αυτοκρατορίαν, πεσόντα εις τάς αραβικάς χείρας.
Γ'.)Η περίοδος τών μεγάλων δεινών διά τό Πατριαρχείον τών Ιεροσολύμων, διήρκεσε υπέρ τήν χιλιετίαν, παρά τήν εύνοιαν διά τής οποίας ο πορθητής τών Ιεροσολύμων, Ομάρ ίμπν Αλ-Χαττάπ, αντεμετώπισε τούς Χριστιανούς καί τόν Πατριάρχην των, άγιον Σωφρόνιον:
Ο Χαλίφης Ομάρ δι΄ ειδικού διατάγματος (αχτιναμέ) ανεγνώριζεν εις τόν Πατριάρχην τού «βασιλικού έθνους» (δηλ. τών Ρωμηών) τήν ιδιότητα εθνάρχου καί πνευματικού ηγέτου πάντων τών Χριστιανών τής Παλαιστίνης.
Ακόμη καί τών ετεροδόξων, ως επίσης καί πρεσβεία τιμής μεταξύ πάντων τών Χριστιανών αρχηγών, προσέφερε δέ εις αυτόν εγγυήσεις ευνοίας, ασφαλείας καί φορολογικής ασυδοσίας από μέρους τών μελλόντων Μουσουλμάνων ηγεμόνων.
Όμως, οι διάδοχοί του, αυθαίρετοι Άραβες ηγεμόνες, υπήρξαν σκληρότατοι: η χριστιανική κοινότης ήρχισε νά πλήττεται υπό συντόνων προσπαθειών εξισλαμισμού καί αφελληνισμού αυτής. Παρά τάς αντιξόους εξωτερικάς συνθήκας, η πνευματική ζωή εξηκολούθει νά καλλιεργήται υπό τών διωκομένων Χριστιανών, καί η Εκκλησία Ιεροσολύμων.
Διεδραμάτισε σημαίνοντα ρόλον εις τήν κατανίκησιν τών αιρέσεων τού Μονοθελητισμού καί τής Εικονομαχίας, ως καί τής εμφανισθείσης διά πρώτην τότε (808 μ.Χ.) φοράν εις Ιεροσόλυμα φραγκοπαπικής αιρέσεως τού filioque: Μεταξύ τών πολλών αναδειχθέντων θεολόγων, άξιοι μνείας είναι ο Πατριάρχης άγιος Σωφρόνιος (†638) καί ο Σαββαΐτης Ιερομόναχος άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός († ca 784), μία τών κορυφαίων καί ανεπαναλήπτων εις τήν εκκλησιαστικήν ιστορίαν μορφών τής θεολογίας καί τής υμνογραφίας.
Ο 9ος αιών, όπως καί ο 8ος, εχαρακτηρίσθη υπό τών διωγμών κατά τών Χριστιανών καί τών λεηλασιών εις βάρος τών Προσκυνημάτων, τών Ναών, τών Μονών καί τών απλών πιστών, ενώ προσετέθησαν ο εμφύλιος πόλεμος. Μεταξύ τών Αραβικών μερίδων καί μέτρα καταπιέσεως, μεταξύ τών οποίων καί η απαγόρευσις τών λιτανειών καί τής διδασκαλίας τών ελληνικών, ώστε διά τό ποίμνιον η χρήσις τής ελληνικής γλώσσης περιωρίσθη εις τήν λατρείαν εν τοίς Ναοίς:
Επίσης, η επανειλημμένη βεβήλωσις καί καταστροφή τού Ναού τής Αναστάσεως καί τών λοιπών ιερών Χώρων, αι εξορίαι καί δο-λοφονίαι Πατριαρχών κ.ά. Η αποκορύφωσις τών κακών συνετελέσθη επί τού χαλίφου Αλ-Χακήμ, ο οποίος εξαπέλυσε (1007 μ.Χ.) διωγμόν, τόν χείριστον πάντων τών μέχρι τότε.
Πέραν τού ευτελισμού τών Χριστιανών καί τής δημεύσεως ιερών περιουσιών, ο Ναός τής Αναστάσεως καί τά πέριξ Μοναστήρια ηρειπώθησαν. Ως καί τό Προσκύνημα τού Αγίου Γεωργίου εν Λύδδη, ενώ τήν κορύφωσιν τών διωγμών εσήμανε η λεηλασία τού Σκευοφυλακίου τής Αναστάσεως καί η επιβολή εξισλαμισμού διά φρικτών μαρτυρίων.
Μικρά βελτίωσις επήλθεν επί τού διαδόχου τού Χακήμ, Άλ Ζαχήρ, ότε καί ο Αυτοκράτωρ τής Κωνσταντινουπόλεως Κωνσταντίνος ο Μονομάχος (1042-1055) συνεισέφερε σημαντικώς εις τήν ανοικοδόμησιν τού Ναού τής Αναστάσεως καί τών λοιπών ιερών Τόπων.
Πάντως η Εκκλησία εδοκιμάσθη καί πάλιν υπό τής σφοδράς αντιπαραθέσεως τών Αράβων καί τής ανερχομένης δυνάμεως τών Σελτζούκων Τούρκων. Αλλαγήν τινα εις αυτήν τήν κατάστασιν επήνεγκεν η έλευσις τών Σταυροφόρων εν έτει 1099.
Δ'.)Οι σταυροφόροι επέδειξαν έναντι τών ηττηθέντων Μουσουλμάνων άκρως αντίθετον συμπεριφοράν αυτής τήν οποίαν είχε δείξει ο Ομάρ Χαττάπ εις τούς ηττηθέντας Ρωμηούς τών Ιεροσολύμων, καί προέβησαν εις φρικτάς σφαγάς:
Αλλά καί η Ορθόδοξος Εκκλησία υπέστη τά συμπαρομαρτούντα τή φραγκολατινική παρουσία δεινά. Οι Πατριάρχαι Ιεροσολύμων ευρίσκοντο εν εξορία επί 88 έτη εις Κωνσταντινούπολιν, τήν δέ θέσιν αυτών εις Ιεροσόλυμα ανεπλήρου, τή αδεία τών σταυροφόρων, ο Ηγούμενος τής Λαύρας τού Αγίου Σάββα.
Η επιβολή τής λατινικής εκκλησίας επί τού Ορθοδόξου κλήρου υπήρξε βιαία, καί τά Πάνσεπτα Προσκυνήματα παρεχωρήθησαν εις τόν λατινικόν, μεταφερθέντα εκ τής Δύσεως, κλήρον. Ενώ οι Αγιοταφίται διετήρησαν τό δικαίωμα νά διαχειρίζωνται τόν Ναόν τής Ευρέσεως τού Τιμίου Σταυρού καί νά λειτουργούν ελληνιστί εις τόν Πανάγιον Τάφον καί εις Βηθλεέμ.
Επίσης διετήρησαν καί πολλάς Μονάς εκτός Ιεροσολύμων, εντός δέ τής Αγίας Πόλεως τό παρά τήν πύλην Δαυίδ μετόχιον τής Λαύρας τού Αγίου Σάββα, τό οποίον υπήρξε καί τό κέντρον των, καί τήν Μονήν τής Μεγάλης Παναγίας.
Οι σταυροφόροι, θέλοντες νά προσεταιρισθούν τούς Αρμενίους καί Ιακωβίτας, παρεχώρησαν εις αυτούς Ναούς καί Μονάς. Σημαντικόν γεγονός τής περιόδου αυτής υπήρξεν η ανοικοδόμησις πολλών Ορθοδόξων Προσκυνημάτων υπό τού Ρωμηού Αυτοκράτορος Μανουήλ Κομνηνού (1143-1180).
Ενώ καί οι σταυροφόροι, αφού επανέφεραν τόν Πάνσεπτον Ναόν τής Αναστάσεως εις σχεδόν τήν αρχικήν, πρό τού 614, μορφήν, ενοποίησαν καί πάλιν τούς τέσσαρας Ναούς, τούς υπό τού αγίου Μόδεστου ιδρυθέντας:(Αναστάσεως, Γολγοθά, Αποκαθηλώσεως καί Ευρέσεως), προσδώσαντες εις τό συγκρότημα τού Ναού τής Αναστάσεως τήν ενιαίαν μορφήν τήν οποίαν καί σήμερον διατηρεί.
Ε').Η ήττα τών σταυροφόρων υπό τών Μαμελούκων τού Σαλάχ εδ Δίν εν έτει 1187, επί τών υψωμάτων Χαττίν πλησίον τής Τιβεριάδος, έδωκε καί πάλιν τά Ιεροσόλυμα εις τάς χείρας τού Ισλάμ, μολονότι η τελική απομάκρυνσις τών σταυροφόρων από τής Αγίας Γής ήλθε μετά τήν ήτταν αυτών εν Πτολεμαΐδι τώ 1291. (Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΥΡΙΟ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου