ΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΗΓΕΤΗ ΤΟΥ ΙΡΑΝ ΛΑΪΚΗ ΟΡΓΗ

Βρίσκεται στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και είναι πάνω από όλες τις εξουσίες: εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική. Είναι επιτελάρχης των ενόπλων δυνάμεων, ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης και όλες οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται από αυτόν. Είναι μ’ ένα λόγο η απόλυτη εξουσία της χώρας.

Όλα αυτά τα χρόνια ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κατάφερε όχι μόνο να εδραιώσει την ισχύ του εντός Ιράν, αλλά να επεκτείνει την επιρροή του θεοκρατικού καθεστώτος στην ευρύτερη περιοχή. Σήμερα όμως ο 80χρονος ηγέτης αμφισβητείται όσο ποτέ άλλοτε και καλείται να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση της πολύχρονης εξουσίας του:

Να περισώσει την εθνική ενότητα που είχε διαμορφωθεί μετά τη δολοφονία του υποστράτηγου Σουλεϊμανί από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρωτίστως όμως, να καταλαγιάσει τη λαϊκή οργή που ξέσπασε με αφορμή την απόκρυψη της αλήθειας και την καθυστερημένη παραδοχή των Φρουρών της Επανάστασης ότι αυτοί κατέρριψαν με πύραυλο το μοιραίο Boeing.

«Η σχέση ανάμεσα στο έθνος και το κράτος δεν ήταν ποτέ τόσο διχασμένη όσο είναι σήμερα, ενώ ακόμα και στο εσωτερικό του πολιτικού συστήματος, οι πολιτικοί κατηγορούν ο ένας τον άλλον ότι κρύβονται και προσποιούνται», αναφέρει στους Financial Times αναλυτής υπό το καθεστώς ανωνυμίας, που όπως υποστηρίζει το γεγονός ότι το κράτος ψεύδεται συστηματικά, έχει στοχοποιήσει προσωπικά τον Χαμενεΐ.

Μετά τον θάνατο του Σουλεϊμανί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Χαμενεΐ εξουσιοδότησε τους Φρουρούς της Επανάστασης να ξεκινήσουν πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ και όπως ήταν φυσικό αποθεώθηκε για αυτή τη στρατηγική επιλογή της εκδίκησης.

Με την παραδοχή ωστόσο της Επαναστατικής Φρουράς ότι το ουκρανικό αεροπλάνο καταρρίφθηκε από ανθρώπινο λάθος, χιλιάδες Ιρανοί ξεχύθηκαν στους δρόμους: «Ψεύδονται ότι ο εχθρός μας είναι η Αμερική, ο εχθρός μας βρίσκεται εδώ ακριβώς» και «Θάνατος στον δικτάτορα» φώναζαν αξιώνοντας την παραίτηση του Χαμενεΐ για πρώτη φορά στα χρονικά και καλώντας τον να εξηγήσει γιατί πέρασαν τρεις ολόκληρες ημέρες μέχρι τη δημόσια κι επίσημη ομολογία της ενοχής.

«Η συντριβή (του αεροσκάφους) ήταν σαν ένας τεράστιος σεισμός που κατέδειξε όλες τις αναποτελεσματικότητες του συστήματος, τη διαφθορά και την έλλειψη συντονισμού μεταξύ του στρατιωτικού και του δημόσιου τομέα», αναφέρει ο ίδιος αναλυτής. Και για πολλούς ακόμη χειρότερη ήταν η συγκάλυψη της αλήθειας όχι μόνο από τον λαό αλλά και από τον ίδιο τον Ιρανό πρόεδρο Ροχανί, δεύτερο τη τάξη στην ανώτατη ηγεσία.

Η κατάσταση φαίνεται ότι ξεφεύγει από τον έλεγχο καθώς ο θυμός των Ιρανών αυξάνεται και η οικονομία πιέζεται από τις αμερικανικές κυρώσεις. Γνωστός για τον πραγματισμό του, ο Χαμενεΐ ενδέχεται να προχωρήσει σε κάποιες μεταρρυθμίσεις για να αποκλιμακώσει την ένταση, όμως εάν οι διαμαρτυρίες στους δρόμους συνεχιστούν.

Δεν αποκλείεται –εκτιμούν παρατηρητές- να δούμε μια βίαιη καταστολή όμοια με εκείνη της πλατείας Τιενανμέν το 1989 στην Κίνα. Τα πρώτα δείγματα είναι ήδη γεγονός. Βίντεο που κυκλοφορούν στα social media δείχνουν τις αρχές να απαντούν στους εξαγριωμένους διαδηλωτές με πραγματικά πυρά και δακρυγόνα.