ΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΜΑΧΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΘΑ "ΚΟΝΤΡΑΡΟΥΝ" ΤΑ RAFALE ΕΑΝ ΧΑΣΕΙ ΚΑΙ ΤΑ F-16 Η ΤΟΥΡΚΙΑ

Η τουρκική Πολεμική Αεροπορία πληρώνει βαρύ τίμημα για την αγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεράμυνας S-400. Συγκεκριμένα, έχει χάσει την ευκαιρία να αποκτήσει μαχητικά stealth F-35 Lightning II και ως εκ τούτου για τα επόμενα –τουλάχιστον– δέκα χρόνια δεν θα διαθέτει μαχητικά 5ης γενιάς. 

Αλλά οι συνέπειες από την αγορά των S-400 δεν σταματούν εδώ. Η Άγκυρα πιθανόν δεν θα μπορέσει να αγοράσει ούτε τα 40 νέα F-16 Block 70 και τα 80 kit εξοπλισμού που ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες τον προηγούμενο Οκτώβριο για να εκσυγχρονίσει τα F-16 της –τη ραχοκοκαλιά της Πολεμικής της Αεροπορίας– και να έχει έναν αναβαθμισμένο στόλο μαχητικών για τα επόμενα δέκα χρόνια, μέχρι να αποκτήσει μαχητικά 5ης γενιάς ή –ως προσωρινή λύση– μαχητικά 4.5 γενιάς. 

Η Τουρκία έχει επανειλημμένα τονίσει ότι, εάν οι ΗΠΑ αρνηθούν το αίτημά της, θα στραφεί στη Ρωσία για τα αεροσκάφη Su-35 Flanker-E. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση θα ωθούσε τις ΗΠΑ στο να επιβάλλουν πρόσθετες κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, βάσει του Νόμου για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων (CAATSA), για την αγορά προηγμένου ρωσικού στρατιωτικού υλικού, και θα δημιουργούσε μεγαλύτερο ανταγωνισμό στους κόλπους του ΝΑΤΟ, γεγονός που θα μπορούσε να περιορίσει τις ευρωπαϊκές επιλογές της Άγκυρας για αγορά σύγχρονων μαχητικών. 

Άλλωστε, οι ευρωπαϊκές επιλογές της Τουρκίας είναι ήδη πολύ περιορισμένες. Η Βρετανία είναι μάλλον απίθανο να της πουλήσει Eurofighter Typhoon, καθώς της έχει επιβάλει κυρώσεις για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της στη Συρία. Η Γαλλία δεν θα πουλήσει Rafale στην Άγκυρα σύντομα, καθώς έχει συνάψει συμφωνία με τη γείτονα –και αντίπαλη δύναμη της Τουρκίας– Ελλάδα για τα συγκεκριμένα μαχητικά. Έτσι, η μόνη εν δυνάμει επιλογή της Άγκυρας για απόκτηση ευρωπαϊκού μαχητικού είναι το σουηδικό Saab Gripen E, 4.5 γενιάς.

Εάν η Τουρκία συνεχίσει να απορρίπτει μια συμβιβαστική λύση με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ για τους S-400, η Πολεμική της Αεροπορία θα υποστεί αναπόφευκτα τις συνέπειες. Υπάρχουν, όμως, άλλες βιώσιμες επιλογές για την Άγκυρα; Τουρκία και Πακιστάν είναι στενοί σύμμαχοι που επιδιώκουν να διευρύνουν και ενισχύσουν τη στρατιωτική τους συνεργασία.

Τόσο η Άγκυρα όσο και το Ισλαμαμπάντ επιχειρούν να αναπτύξουν και να κατασκευάσουν τα δικά τους "αόρατα" μαχητικά 5ης γενιάς. Η Τουρκία "τρέχει" το project για το μαχητικό TAI TF-X, ενώ το Πακιστάν εργάζεται πάνω στο project του AZM PAC PF-X. Ωστόσο, κανένα από τα δύο projects δεν αναμένεται να παράγει ένα πλήρως ικανό επιχειρησιακά μαχητικό 5ης γενιάς – σίγουρα όχι σύντομα, ίσως και ποτέ, αν δεν υπάρξει συνδρομή και από το εξωτερικό. Η αμυντική συνεργασία με το Πακιστάν θα μπορούσε να βοηθήσει την Τουρκία να αποκτήσει πλήρως επιχειρησιακά μαχητικά 4.5 γενιάς για να ενισχύσει τον στόλο των F-16 της, αντικαθιστώντας τα παλαιότερα αεροσκάφη.

Ο συγγραφέας, αναλυτής και πρώην πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας του Πακιστάν Kaiser Tufail πρότεινε το 2018 ότι οι δύο χώρες θα μπορούσαν να κατασκευάσουν ένα ενδιάμεσο αεροσκάφος, "αντί να περάσουν κατευθείαν στην παραγωγή ενός μαχητικού 5ης γενιάς πλήρους επιχειρησιακής ικανότητας", και υπέδειξε πως το αποτέλεσμα της συνεργασίας θα μπορούσε να ήταν ένα Block-4 JF-17 Thunder. Το Πακιστάν ανέπτυξε σε συνεργασία με την Κίνα το JF-17 και το πρώτο από τα 50 νέα Thunder Block 3 θα τεθεί στη διάθεση της Πολεμικής Αεροπορίας της χώρας (PAF) εντός του 2022. 

Η νέα έκδοση αποτελεί σημαντική αναβάθμιση των Block 1 και 2, τα οποία στερούνται ορισμένων βασικών δυνατοτήτων, και έχει χαρακτηριστεί ως το πρώτο μαχητικό 4.5 γενιάς της PAF. Η έκδοση διαθέτει Ραντάρ Ενεργητικής Ηλεκτρονικής Σάρωσης (AESA) – βασικό χαρακτηριστικό για κάθε προηγμένο αεροσκάφος 4.5 γενιάς.  Εάν Τουρκία και Πακιστάν εργαστούν πάνω σε ένα πιο προηγμένο μοντέλο του JF-17, όπως πρότεινε ο Tufail, τότε η Άγκυρα θα μπορούσε να αποκτήσει –σε περίπου 10 χρόνια– ένα πλήρως επιχειρησιακό και ιδιαίτερα αποτελεσματικό μαχητικό 4.5 γενιάς. 

Η Άγκυρα θα μπορούσε εναλλακτικά να στραφεί στην Κίνα για το Chengdu J-10C "Firebird". Το Πακιστάν παρέλαβε πρόσφατα τα πρώτα J-10C ως απάντηση στην Ινδία που αγόρασε μαχητικά Rafale F3R – οι ειδικοί εκτιμούν πάντως ότι το Rafale είναι πιο προηγμένο και με μεγαλύτερες δυνατότητες μαχητικό 4.5 γενιάς από το J-10C. 

Η Ελλάδα πρόσφατα απέκτησε Rafale, προς μεγάλη απογοήτευση της Άγκυρας. Η Τουρκία κατέληξε σε μια συμφωνία με το Κατάρ, βάσει της οποίας η Ντόχα θα εγκαταστήσει προσωρινά στη χώρα μερικά από τα νέα της Rafale. Λέγεται ότι η Τουρκία δεν θα χάσει την ευκαιρία να μελετήσει τα αεροσκάφη αυτά ή ίσως και να εκπαιδεύσει τους πιλότους της εναντίον τους.

Η αγορά των J-10C θα ήταν μια λογική κίνηση από πλευράς Τουρκίας, εφόσον θα είχε εξαντλήσει τις εναλλακτικές της από τη Δύση. Ο Justin Bronk, ερευνητής για την αεροπορική ισχύ και την τεχνολογία στο Royal United Services Institute (RUSI) του Λονδίνο, υποστήριξε το ίδιο σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Ahval News πέρυσι.

Υπογράμμισε ότι η Τουρκία δεν θα μπορούσε να βρει κάτι καλύτερο από το J-10C, εάν θέλει έναν φτηνό "πολλαπλών ρόλων και σχετικά σύγχρονο αντικαταστάτη" για τα F-16 της και δεν μπορεί να τον βρει στη Δύση. Τόνισε ακόμα ότι η Κίνα είναι πολύ πιο ανταγωνιστική από τη Ρωσία. "Θα ήταν τρελό να αγοράσετε από τη Ρωσία, όταν δίνουν το J-10C σε προσφορά", είπε χαρακτηριστικά.

Το J-10C είναι αρκετά φθηνότερο και αναμφισβήτητα πιο προηγμένο αεροσκάφος 4.5 γενιάς από το ρωσικό Sukhoi Su-35, καθώς διαθέτει ραντάρ AESA. Το Su-35 εξακολουθεί να βασίζεται σε ένα λιγότερο προηγμένο Ραντάρ Παθητικής Ηλεκτρονικής Σάρωσης (PESA). Το J-10C είναι επίσης συμβατό με τον κινεζικό πύραυλο αέρος-αέρος μεγάλου βεληνεκούς PL-15.  Εκτός από μεγαλύτερη οικονομική επιβάρυνση, η προμήθεια των Su-35 θα επέφερε οπωσδήποτε και βαρύτερες αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας. 

ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δεν θα χαίρονταν καθόλου εάν η Τουρκία αποκτούσε κινεζικά μαχητικά. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 2010, πριν τον νόμο CAATSA, η Τουρκία ζήτησε να αγοράσει πυραυλικά συστήματα αεράμυνας FD-2000 από την Κίνα. Αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες της αμυντικής βιομηχανίας προειδοποίησαν τότε την Άγκυρα ότι "οι συνεργασίες τους σε ορισμένους τομείς δεν θα μπορούσαν να συνεχιστούν εάν η Τουρκία αγοράσει πυραύλους από την Κίνα". 

Ακόμη και έτσι, το J-10C δεν θα ήταν η χειρότερη εναλλακτική λύση, εάν η Τουρκία δεν μπορούσε να αναβαθμίσει τα F-16 της. Η Νότια Κορέα αναπτύσσει ένα νέο μαχητικό αεροσκάφος με την ονομασία KF-21 Boramae. Αν και είναι ακόμη πρωτότυπο, πολύ πιθανόν το KF-21 να εξελιχθεί σε ένα μαχητικό αιχμής 4.5 γενιάς. 

Η Άγκυρα εξέφρασε έντονο ενδιαφέρον για αυτό το project πριν από μια 10ετία, ενώ έχει διευρυμένους αμυντικούς δεσμούς με τη Νότια Κορέα. Η Τουρκία έχει κατασκευάσει αρκετές παραλλαγές νοτιοκορεατικών συστημάτων, έχοντας λάβει από τη Σεούλ την άδεια χρήσης, όπως το οβιδοβόλο T-155 Fırtına το οποίο βασίζεται στο K9 Thunder. Το άρμα μάχης Altay που παράγει η Τουρκία βασίζεται επίσης στο νοτιοκορεατικό σχέδιο του K2 Black Panther. 

Εν ολίγοις, οι αμυντικοί δεσμοί μεταξύ Άγκυρας και Σεούλ έχουν ιστορία.  Επιπλέον, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δύσκολα θα έφερναν αντίρρηση στην επέκταση των αμυντικών δεσμών των δύο χωρών. Από την πλευρά της η Σεούλ θα καλόβλεπε το ενδεχόμενο να διευρύνει το πελατολόγιό της για το συγκεκριμένο αεροσκάφος, στην εξαγωγή του οποίου σχεδιάζει να προχωρήσει από το 2028, με το αντίτιμο να ανέρχεται στα 65 εκατ. δολάρια ανά μονάδα. 

Εάν η Σεούλ καταφέρει να εξάγει το KF-21 σε αυτή την ανταγωνιστική τιμή –η οποία είναι χαμηλότερη από την τρέχουσα τιμή των Rafales και των Typhoon– μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας, τότε η Τουρκία θα μπορούσε να αγοράσει από τη Νότια Κορέα και να αρχίσει να αντικαθιστά τα γερασμένα F-16 της, και ιδίως τα Block 30. 

Το KF-21 θα είναι "αόρατο", αλλά, σε αντίθεση με το F-35 ή το F-22, οι πρώτες του εκδόσεις θα φέρουν τον οπλισμό τους σε εξωτερικά hardpoints και όχι σε εσωτερικές αποθήκες, καθιστώντας τα πολύ πιο ανιχνεύσιμα από τα ραντάρ σε σχέση με τα αεροσκάφη 5ης γενιάς. Το μοντέλο Block 1 θα κατασκευαστεί αποκλειστικά για μάχες αέρος-αέρος, ενώ το Block 2 θα έχει δυνατότητες επίθεσης επί εδάφους. Ίσως, μέσα στη δεκαετία του 2030, να αναπτυχθεί και το μοντέλο Block 3 με εσωτερικές αποθήκες όπλων και άλλες αναβαθμίσεις, καθιστώντας το KF-21 ένα μαχητικό πέμπτης γενιάς. 

Σε αντίθεση με τα αντίστοιχα ρωσικά και κινεζικά αεροσκάφη, το KF-21 θα είναι συμβατό με τους αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς πυραύλους, όπως τους AIM-120 AMRAAM, AIM-9X Sidewinder και MBDA Meteor.Ο στρατιωτικός αναλυτής Abraham Ait τρέφει μεγάλες προσδοκίες για το κορεατικό αεροσκάφος. Έφτασε στο σημείο να προβλέψει ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί το πιο επιτυχημένο project μαχητικών 5ης γενιάς που αναπτύσσεται εκτός ΗΠΑ και Κίνας. 

"Με το πρόγραμμα Su-57 της Ρωσίας να έχει πολύ μικρή παραγωγή, με το φαινομενικά υπερ-φιλόδοξο πρόγραμμα TF-X της Τουρκίας να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από ξένες τεχνολογίες και να προέρχεται από μια χώρα με περιορισμένη εγχώρια τεχνολογική βάση και με το πακιστανικό project των AZM να αναμένεται πως θα βασιστεί περισσότερο στην κινεζική τεχνολογία δίνοντας έμφαση στο χαμηλό κόστος, όπως έγινε και με το JF-17, το KF-X μπαίνει στην πρωτοκαθεδρία των εγχώριων προγραμμάτων 5ης γενιάς που αναπτύσσονται εκτός Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών", παρατήρησε ο Ait στο The Diplomat.