ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ

 

Δύο εκθέσεις και μία «προίκα» από Άιντε. Δύο εκθέσεις θα υποβάλει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε.

Ενώ παράλληλα θα αφήσει ως «κληρονομιά» στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό όσα έχουν εγγράφως κατατεθεί στις συνομιλίες ή θεωρούνται «κλειδωμένες» συγκλίσεις.

Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης ξένων πρεσβευτών στη Λευκωσία, την περασμένη εβδομάδα, ο απερχόμενος αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών προέβη σε μια ενδελεχή ενημέρωση.

Για τα όσα διαδραματίσθηκαν στην Πενταμερή, αποφεύγοντας επιμελώς να αναφερθεί σε λεπτομέρειες σε ό,τι αφορά θέσεις των μερών σε κρίσιμα θέματα.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, στην ενημέρωση που ήταν μακρά, ο Ειδικός Σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στο Κυπριακό ήταν ιδιαίτερα προσεκτικός αλλά και αγχωμένος, θέλοντας να περιορίσει ενδεχόμενες αντιδράσεις. 

Το συμπέρασμα του απεσταλμένου του Διεθνούς Οργανισμού για την αποτυχία της Διάσκεψης είναι πως «υπάρχει έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης», γεγονός που απέτρεψε την επίτευξη συμφωνίας.

Ως προς τα επόμενα βήματα, ο κ. Άιντε ανέφερε τα εξής:

Πρώτο, θα ετοιμάσει έκθεση για τις καλές υπηρεσίες, η οποία θα είναι, όπως είπε, λεπτομερέστατη και θα περιγράφει τα όσα διαδραματίσθηκαν.

Όχι μόνο στις δύο Πενταμερείς Διασκέψεις αλλά και τα όσα συνέβησαν την περίοδο με τις συνάξεις στο Μοντ Πελεράν (έγιναν τρεις) και στις συναντήσεις στη Νέα Υόρκη.Ο κ. Άιντε έχει αναφέρει πως δεν θα αποδώσει ευθύνες («μακριά από μένα αυτό» είπε χαρακτηριστικά).

Είναι σαφές, όμως, ότι ανεξάρτητα από το τι έχει αναφέρει στους πρέσβεις, είναι πρόδηλο πως θα προκύπτουν συμπεράσματα από την περιγραφή που θα γίνεται στην έκθεση. 

Δεύτερο, μια άλλη έκθεση θα είναι εσωτερικής χρήσης και θα περιγράφει πως λειτούργησε η ομάδα του ΟΗΕ, ενώ θα περιέχονται και κάποιες απόρρητες πληροφορίες για διάφορα ζητήματα.

Όπου αφορούν τη διαδικασία, ενδεχομένως και στοιχεία για τη στάση των εμπλεκομένων. Αυτή η έκθεση θα αποτελεί το εργαλείο διαχείρισης σε μελλοντικές κινήσεις του Διεθνούς Οργανισμού. 

Τρίτο, θα συγκεντρώσει όλο το υλικό που κατατέθηκε ή διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια.

Αυτή, όπως προκύπτει από την ενημέρωση, θα είναι η βάση των μελλοντικών συζητήσεων. Θα συνιστά το κεκτημένο της διαδικασίας. Αναφέρθηκε, όπως πληροφορούμαστε, ειδικότερα στο πλαίσιο Γκουτέρες, το οποίο ειρήσθω εν παρόδω δεν κατατέθηκε γραπτώς από τα Ηνωμένα Έθνη.

Μετά από πολλές συζητήσεις για το τι ακριβώς είχε αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας, ο κ. Άιντε στη συνάντηση της 4ης Ιουλίου είπε στους συμμετέχοντες στην Πενταμερή Διάσκεψη πως επί τούτου συζήτησε το θέμα τηλεφωνικά με τον κ. Γκουτέρες.

Στη βάση, λοιπόν, συνομιλίας που είχε με τον κ. Γκουτέρες, ξεκαθάρισε τα σημεία του πλαισίου, τα οποία ανέγνωσε και οι εμπλεκόμενοι τα κατέγραψαν!

Με βάση αυτή την πρακτική, της ανάγνωσης του πλαισίου, η Λευκωσία έσπευσε να αποδεχθεί το πλαίσιο. Γραπτώς έχουν κατατεθεί οι προτάσεις του Προέδρου Αναστασιάδη.

Οι οποίες, όπως είπε στους πρέσβεις ο αξιωματούχος του ΟΗΕ, «ικανοποιούν σε μεγάλο βαθμό την τουρκοκυπριακή πλευρά» καθώς, όπως είναι γνωστό, αφορούν πάγιες τουρκικές επιδιώξεις. 

Της ενημέρωσης που ήταν μακρά δεν ακολούθησε συζήτηση καθώς τέθηκαν βασικά μόνο δύο ερωτήσεις (από πρέσβεις Ισραήλ και Σουηδίας) και ο κ. Άιντε απάντησε επιγραμματικά. Αποσύνδεσε, πάντως, με τοποθέτησή του το Κυπριακό από τα ευρωτουρκικά.

Καθώς αποφάνθηκε πως η ΕΕ «θέλει την Τουρκία» και πως οι συζητήσεις σε αυτό το πεδίο θα συνεχιστούν.

Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο ζήτημα της Ασφάλειας, αν και ανέφερε πως στην εποχή μας δεν μπορούν να υπάρχουν εγγυητές σε κράτος-μέλος της ΕΕ, απέφυγε επιμελώς να αναφερθεί στις θέσεις των εμπλεκομένων.

Ιδιαίτερα της Τουρκίας, η οποία, μέσα από το έγγραφο που κατέθεσε (30 Ιουνίου) και επαναλάμβανε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε όλη τη διάρκεια της Πενταμερούς, επιμένει στη διατήρηση των Εγγυήσεων και παρεμβατικών δικαιωμάτων,

Με προοπτική επαναξιολόγησης μετά από την τρίτη εκ περιτροπής προεδρία και τρίτη θητεία ομοσπονδιακής βουλής.

Στο τέλος, δηλαδή, δεκαπενταετούς περιόδου, συνδέοντας αυτό «με επιτυχή εφαρμογή των συμφωνηθέντων».

Σε σχέση με τον στρατό, επειδή η τουρκική πλευρά οργιάζει -λόγω και της απουσίας της Λευκωσίας- διεθνώς ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε την παρουσία «μόνο 650 στρατιωτών», η πραγματικότητα είναι διαφορετική και την έχει αποκρύψει ο απεσταλμένος του ΟΗΕ.

Η τουρκική πρόταση αναφέρεται για σημαντική μείωση των στρατευμάτων και περαιτέρω μείωση αναλόγως της προόδου που θα σημειωνόταν από την εφαρμογή της συμφωνίας.

Υποστηρίζει πως θα υπάρχει μόνιμη δύναμη, η οποία δεν θα υπόκειται σε καταληκτική ημερομηνία αποχώρησης.

Ένα πρόσθετο πρωτόκολλο στη Συνθήκη Συμμαχίας θα καθορίζει τον αριθμό επιπρόσθετης των αγημάτων δύναμης.Η Τουρκία αναφέρεται στην παρουσία μίας μεραρχίας, δηλαδή 1.800-2.000 στρατιωτών. 

Μαρωνίτικα χωριά, Λίβανος και οι δυσκολίες για Βαρώσι

Αν και η κίνηση εντυπωσιασμού που έγινε από τουρκικής πλευράς για επιστροφή των κατοίκων των μαρωνιτικών χωριών εντάσσεται στα πλαίσια του παιγνιδιού επίρριψης ευθυνών.

Όπου βρίσκεται σε εξέλιξη, ωστόσο η συνέχεια θα έχει ενδιαφέρον. Κυρίως εάν, μετά τις εξαγγελίες, αρχίσουν οι επαφές για την εγκατάσταση των κατοίκων, παρόλο που πρακτικά αυτό αναμένεται να γίνει μετά από μερικά χρόνια.

Πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας στα κατεχόμενα (εφημερίδα «Χαβαντίς») αναφέρουν πως σε σχέση με τα μαρωνίτικα χωριά, το ζήτημα «έχει συζητηθεί στο πιο ψηλό επίπεδο, στις συναντήσεις που διεξήχθησαν μεταξύ Τουρκίας και Λιβάνου».

Αν αυτό αληθεύει, θα πρέπει να αναμένουμε και αλλαγή στάσης του Λιβάνου σε σχέση με άλλα ζητήματα που έχουν σχέση με την Κύπρο (επικύρωση ΑΟΖ).

Αναφορικά με την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, το θέμα παραμένει στη σφαίρα των δημοσιογραφικών πληροφοριών και, παρόλο που συζητείται στα κατεχόμενα. 

Δεν είναι ορατό το ενδεχόμενο να γίνει κίνηση τώρα. Κι αυτό γιατί είναι πιο περίπλοκο το ζήτημα και έχει και μεγάλο οικονομικό κόστος.

Ειδοποίησαν την ελβετική εθιμοτυπία ότι πάει ο Τσίπρας

Το παιγνίδι με την άφιξη ή μη των πρωθυπουργών των εγγυητριών δυνάμεων Ελλάδος, Τουρκίας και Βρετανίας στο Κραν Μοντάνα χαρακτηρίστηκε από έντονο παρασκήνιο με εμπλοκή πολλών παραγόντων.

Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε ανέφερε κάποια στιγμή πως θα πρέπει «να έλθουν οι πρωθυπουργοί επειδή πάμε καλά».

Όταν μέσα από τη συζήτηση των εμπλεκομένων, κυρίως της ελλαδικής πλευράς, προέκυψε πως αυτό που έλεγε δεν ισχύει, άλλαξε το επιχείρημά του, υποστηρίζοντας πλέον ότι ζητά να έλθουν οι πρωθυπουργοί γιατί οι συζητήσεις «δεν πάνε καλά».

Πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, ότι συνεργάτες του είχαν ειδοποιήσει την εθιμοτυπία του ελβετικού υπουργείου Εξωτερικών για άφιξη του Έλληνα πρωθυπουργού στη Γενεύη!

Ήταν προφανές πως η προσπάθεια κάποιων στον Κραν Μοντάνα, περιλαμβανομένου και του Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στόχευε να παρακαμφθεί ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Νίκος Κοτζιάς.

Εκείνο που προφανώς δεν υπολόγισαν ήταν πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε 

διαφορά μεταξύ πρωθυπουργού και ΥΠΕΞ.

Υπενθυμίζεται πως η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ευρισκόμενη στην τελική φάση της Πενταμερούς Διάσκεψης.

Μετά από παράκληση Άιντε, έστελνε κατά το μαραθώνιο δείπνο τηλεφωνικά μηνύματα (sms) στον πρωθυπουργό της Ελλάδος Αλέξη Τσίπρα να μεταβεί στο ελβετικό θέρετρο και να συμμετάσχει στις συζητήσεις.

Αυτή η συμπεριφορά της αξιωματούχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόχλησε την Αθήνα, η κυβέρνηση της οποίας έθεσε το ζήτημα αυτό ενώπιον της κ. Μογκερίνι κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στην Ελλάδα.