10 Ιουλίου, 2017

ΤΙ ΠΡΟΗΓΗΘΗΚΑΝ ΠΡΙΝ ΤΟΥ ΝΑΥΑΓΙΟΥ

 

Ο ΠτΔ επέμενε ότι το έγγραφο που θα ετοίμαζε ο κ. Άιντε θα περιελάμβανε τις κοινές θέσεις των μερών, σε αντίθεση με σχεδόν όλες τις υπόλοιπες πλευρές. Η τελευταία ίσως προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, που κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής 7 Ιουλίου.

Ξεκίνησε ένα μήνα προηγουμένως, στις 5 Ιουνίου στη Νέα Υόρκη, με την κοινή συνάντηση του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες με τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο, Νίκο Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί. 

Η συμφωνία της Νέας Υόρκης - μετά από ένα δείπνο τρεισήμιση ωρών- προνοούσε τα εξής: σύγκληση εκ νέου της διάσκεψης της Γενεύης μέσα στον Ιούνιο. Ουσιαστικό στοιχείο για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας η πρόοδος στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων. 

Ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. για την Κύπρο Έσπεν Μπαρθ Άιντε θα εμπλεκόταν με όλους τους συμμετέχοντες στην προετοιμασία ενός κοινού εγγράφου-οδηγού για τις συζητήσεις για την ασφάλεια και των εγγυήσεων (με βάση τα αποτελέσματα της Γενεύης Ι και του Μοντ Πελεράν ΙΙΙ). 

Παράλληλα θα συνεχιζόντουσαν οι δικοινοτικές διαπραγματεύσεις στη Γενεύη για όλα τα άλλα εκκρεμή ζητήματα (ξεκινώντας από εδαφικό, περιουσιακό και διακυβέρνηση/κατανομή εξουσίας), όλα τα θέματα θα αποτελούσαν αντικείμενο αλληλένδετης διαπραγμάτευσης και, τέλος, ότι τίποτα δεν θα εθεωρείτο συμφωνημένο πριν συμφωνηθούν όλα. 

Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη διάσκεψη, αυτής της 12ης Ιανουαρίου 2017 που πραγματοποιήθηκε στη Γενεύη, ήταν ανοικτού τέλους. Σημειώνεται, δε, ότι οι ερμηνείες των λέξεων και οι διαφορετικές ερμηνείες των φράσεων είχαν ξεκινήσει πριν καν στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας της Νέας Υόρκης. 

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επέμενε ότι το έγγραφο που θα ετοίμαζε ο κ. Άιντε θα περιελάμβανε τις κοινές θέσεις των μερών, σε αντίθεση με σχεδόν όλες τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες πλευρές, που καταλάβαιναν ότι στο έγγραφο αυτό, το ενοποιημένο, θα γινόταν απλώς καταγραφή θέσεων. 

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το ότι ακόμα και ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου επέκρινε τον αναπληρωτή κυβερνητικό εκπρόσωπο Βίκτωρα Παπαδόπουλο για την ερμηνεία του «κοινού εγγράφου» και παρέπεμψε στη δήλωση Γκουτέρες της 5ης Ιουνίου (εκπομπή #RIK, 22/5/2017).

Το έγγραφο της οργής
Στον ένα μήνα που μεσολάβησε από το δείπνο της Νέας Υόρκης μέχρι τη διάσκεψη του Κραν Μοντανά, καταγράφονται διάφορες δηλώσεις από την ελληνοκυπριακή πλευρά, όπως και επεισόδια - άλλα είδαν το φως της δημοσιότητας.

Αλλα έμειναν κρυφά - τα οποία δείχνουν ανησυχία, προβληματισμό, φόβο και φοβία, διστακτικότητα και αμφιβολία για τις τουρκικές προθέσεις, για τη διαχείριση που έκανε ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε, για το τι περίμενε (πιέσεις) την πλευρά μας στην Ελβετία. 

Όλα αυτά τα ανέγνωσαν τα Ηνωμένα Έθνη, γι' αυτό και έσπευσαν να ανακοινώσουν την ημερομηνία της διάσκεψης στη Γενεύη αρχικά, χωρίς να δώσουν περιθώρια στις πλευρές για κωλυσιεργία. 

Η ανακοίνωση της ημερομηνίας προκάλεσε τον θυμό του Προέδρου, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε γραπτώς με επιστολή του προς τον γ.γ. του ΟΗΕ. Στη συνέχεια, καταγράφηκε μια περίεργη συμπεριφορά εκ μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς σε σχέση με το έγγραφο-οδηγό για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις που προσπαθούσε να ετοιμάσει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε. 

Ο Ελληνοκύπριος διαπραγματευτής Ανδρέας Μαυρογιάννης, κατά την ενημέρωση των κομμάτων για το προσχέδιο του εγγράφου που του παρέδωσε ο κ. Άιντε, ανέφερε στον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ ότι ήταν ικανοποιητικό. 

Διαρροή στον ελληνοκυπριακό Τύπο υποστήριζε ότι το έγγραφο καταργούσε την Κυπριακή Δημοκρατία, και τελικά διαβιβάστηκε στον ειδικό σύμβουλο του γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο ότι είναι εκτός συζήτησης η παρουσία της ελληνοκυπριακής πλευράς στη διάσκεψη της Ελβετίας, εάν παραμείνει το εν λόγω έγγραφο ως έχει (αρχικά η ενημέρωση του κ. Άιντε έγινε με sms). 

Ακολούθησαν δηλώσεις από πλευράς Ηνωμένων Εθνών ότι το έγγραφο απλώς ήταν ένα εργαλείο-σημείο εκκίνησης της συζήτησης στη διάσκεψη, αλλά τελικά αναγκάστηκε ο αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών να αποσύρει το προσχέδιο του εγγράφου, για να μην ακυρώσει η ελληνοκυπριακή πλευρά την παρουσία της στη διάσκεψη.

Με το στανιό
Επιπλέον, η ελληνοκυπριακή πλευρά ούτε ευνοούσε πολυήμερη παραμονή στην Ελβετία για τη διάσκεψη ούτε ήθελε/πίστευε ότι θα ήταν η τελευταία πράξη της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού που ξεκίνησε το 2008. 

Για τον λόγο αυτό έβρισκε διάφορες δικαιολογίες, όπως ότι δεν μπορούσε να βρει δωμάτια σε ξενοδοχεία της Γενεύης για παραμονή πέραν της 2ας Ιουλίου, λόγω πραγματοποίησης διεθνούς συνεδρίου των ωρολογοποιών. Αυτός ήταν ο λόγος της μεταφοράς της διάσκεψης από τη Γενεύη στο Κραν Μοντανά.

Κόλλησαν στη διαδικασία
Τις μέρες που ακολούθησαν, παρακολουθήσαμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αφήνει να φανεί η δυσαρέσκειά του για την παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στην Ελβετία (η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν έβλεπε τον λόγο της εμφάνισης Γκουτέρες στη διάσκεψη χωρίς να υπάρχει πρόοδος στα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων). 

Τελικά, ο γ.γ. του ΟΗΕ πήγε για μία μόνο ημέρα στο Κραν Μοντανά, δυο μέρες μετά την έναρξη της διάσκεψης (η διάσκεψη ξεκίνησε την Τετάρτη 28 Ιουνίου, ο γ.γ. πήγε στο Κραν Μοντανά την Παρασκευή 30 Ιουνίου), και έβαλε το πλαίσιο εντός του οποίου θα διεξάγονταν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών. 

Ακολούθησαν πολύ δύσκολες μέρες, χωρίς να διεξαχθεί ουσιαστική διαπραγμάτευση, αλλά μόνον καβγάδες και εντάσεις επί διαδικαστικών θεμάτων. 

Η τουρκική πλευρά (ο κ. Τσαβούσογλου, ήταν σχεδόν αόρατος ο Μουσταφά Ακιντζί) διαμήνυε με όλους τους τρόπους και σε όλους τους τόνους ότι ανέμενε το πρώτο βήμα από την ελληνοκυπριακή πλευρά (εκ περιτροπής προεδρία) για να περπατήσει στο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Στο ανάστροφο επέμεινε η ελληνοκυπριακή πλευρά.

Σε τεντωμένο σχοινί
Το ΑΚΕΛ παρότρυνε τον Πρόεδρο να κάνει το βήμα – περιγράφεται, μάλιστα, μια θυελλώδης συνομιλία του Πρόεδρου Αναστασιάδη με τον γ.γ. του ΑΚΕΛ, το βράδυ της Τετάρτης (5 Ιουλίου) στην ενημέρωση του Εθνικού Συμβουλίου, όταν ο Πρόεδρος έκανε λόγο για υποστήριξη των τουρκικών προτάσεων από το ΑΚΕΛ. 

Την επομένη το πρωί, την Πέμπτη 6 Ιουλίου, ο Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει γραπτή πρόταση με τις ελληνοκυπριακές θέσεις - πρόταση που αρχικά δεν ικανοποίησε την τουρκοκυπριακή πλευρά γιατί δεν συμπεριελάμβανε την εκ περιτροπής προεδρία (η πρόταση θεωρήθηκε εκτός πλαισίου Γκουτέρες). 

Έπειτα, ο Πρόεδρος συμπεριέλαβε προφορικά την εκ περιτροπής προεδρία στις συζητήσεις που έγιναν, ενώ στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου που εξέφρασαν με έντονο τρόπο τις διαφωνίες τους είπε ότι η πρόταση είχε στόχο να εκθέσει την τουρκική πλευρά. 

Η περασμένη Πέμπτη φαίνεται ότι ήταν μια πολύ κακή ημέρα για την εικόνα του Προέδρου Αναστασιάδη, ο οποίος -όπως περιγράφουν αυτόπτες μάρτυρες- δεν έκρυβε τη δυσφορία του (ούτε λόγια) για την επιστροφή Γκουτέρες στο Κραν Μοντανά, ήταν προσβλητικός με τον κ. Άιντε αλλά και γενικά αγενής, φώναζε και χειρονομούσε. 

Οι δε προτάσεις του διέρρευσαν σε ελληνοκυπριακά μίντια πριν τις πάρει στα χέρια του ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος εξέφρασε και δημοσίως τη δυσαρέσκειά του. 

Ο κ. Αναστασιάδης ενοχλήθηκε και με όσους δημοσιογράφους ή μίντια δημιουργούσαν προσδοκίες σε σχέση με το δείπνο που θα ακολουθούσε το βράδυ της Πέμπτης, στο πλαίσιο της διάσκεψης για την Κύπρο, στην παρουσία του Αντόνιο Γκουτέρες. 

Σε δήλωσή του, μάλιστα, ο Πρόεδρος περίπου έβαζε στην ίδια μοίρα τους υποστηρικτές της σκληρής γραμμής στο Κυπριακό με όσους δεν έκρυβαν την αισιοδοξία τους για την έκβαση της διάσκεψης.




Δεν υπάρχουν σχόλια: