OMIΛΙΑ ΤΟΥ κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ KATA THN ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΗΜΕΡΑΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟΝ ΑΣΩΠΟ ΒΟΙΩΤΙΑΣ

 

Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας,

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμε, 

Ἱερώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,

Ἐξοχώτατε κύριε Περιφερειάρχα Στερεᾶς Ἑλλάδος, 

Ἀγαπητοί παρόντες,

Σᾶς εὐχαριστοῦμεν ἀπό καρδίας διά τήν εὐγενικήν πρόσκλησιν εἰς τάς ἐκδηλώσεις διά τήν Παγκόσμιον Ἡμέραν Περιβάλλοντος.

Εἰδικώτερον δέ, ἡ εὐκαιρία νά ἐπισκεφθῶμεν τήν οἰκολογικῶς ταλαιπωρημένην περιοχήν τοῦ Ἀσωποῦ Ποταμοῦ μᾶς δίδει τήν εὐκαιρίαν νά ἀναδείξωμεν τήν τοπικότητα τῶν περιβαλλοντικῶν προβλημάτων, τά ὁποῖα συνδυαστικῶς τροφοδοτοῦν μίαν πρωτοφανῆ κρίσιν πού πλήττει σύμπασαν τήν κτίσιν. 

Ἐδῶ καί περισσότερον ἀπό 25 ἔτη, ἡ ἐπιδείνωσις τῆς οἰκολογικῆς κρίσεως καί αἱ συνακόλουθοι κοινωνικαί καί οἰκονομικαί ἀνισότητες ἔχουν προκαλέσει ἰδιαιτέραν ἀνησυχίαν καί ἐγρήγορσιν εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον.

Εἰς τό πλαίσιον τῶν διεθνῶν ἐν πλῷ Συμποσίων διά τήν προστασίαν τοῦ περιβάλλοντος, τά ὁποῖα διωργάνωσε τό Πατριαρχεῖον μας ἀπό τοῦ 1995 εἰς διαφόρους οἰκολογικῶς σημαντικούς τόπους τοῦ κόσμου, αἱ εἰκόνες καταστροφῆς πού ἀντικρύσαμεν εἰς πολλάς περιοχάς τοῦ πλανήτου ἦσαν ἀποκαρδιωτικαί τόσον διά τούς ἐπισκέπτας, ὅσον, κυρίως, διά τούς ἀνθρώπους πού ζοῦν εἰς τάς ταλαιπωρημένας αὐτάς περιοχάς. 

Εἰς ὅλας δέ τάς περιπτώσεις, ἡ οἰκολογική καταστροφή συνωδεύετο ἀπό κοινωνικόν καί οἰκονομικόν μαρασμόν, ἀνεργίαν, ὑποβαθμισμένην ποιότητα τῆς ζωῆς.  Διά τήν Ἐκκλησίαν μας, ὁ φυσικός κόσμος εἶναι κτίσις τοῦ Θεοῦ καί κάθε ὕλη καί ζῶν ὀργανισμός ἐπάνω εἰς τόν πλανήτην συναποτελοῦν τόν γήϊνον χῶρον ἐκδηλώσεως τῆς θεϊκῆς θελήσεώς Του. 

Ὅπως ἄλλωστε ἔχουν πρό αἰώνων διατυπώσει οἱ ἅγιοι Πατέρες, «πάντα τῆς ἀλλήλων χρείας δέονται καί ταῖς παρ᾿ ἀλλήλων ἐπικουρίαις συνίστανται» (Μέγας Ἀθανάσιος). Ἤδη ἀπό τόν 4ον αἰῶνα διεπίστωναν, δηλαδή, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅτι ὅλα τά μέρη τῆς κτίσεως, συμπεριλαβανομένου καί τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι ἀλληλένδετα καί ἀλληλοεξαρτώμενα. 

Αὐτός ἄλλωστε δέν εἶναι καί ὁ ὁρισμός τῆς οἰκολογικῆς ἰσορροπίας, τήν ὁποίαν οἱ ἐπιστήμονες οἰκολόγοι προτάσσουν εἰς τάς ἡμέρας μας ὡς ὑψίστην ἀρχήν καί καλοῦν πάντας εἰς τήν διατήρησίν της; Ἡ περιβαλλοντική κρίσις τοῦ Ἀσωποῦ ἀναδεικνύει τάς πολλαπλᾶς εὐθύνας ὅλων ἡμῶν διά τήν ἀποτελεσματικήν διατήρησιν τῆς ἀκεραιότητος τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος. 

Πολιτεία, ἐπιχειρηματίαι, ἡ ἀκαδημαϊκή κοινότης καί ἡ κοινωνία τῶν πολιτῶν, ἡ Ἐκκλησία, καί, βεβαίως, ὁ κάθε πολίτης προσωπικῶς, φέρομεν τό βάρος τῆς προστασίας τῶν φυσικῶν συστημάτων πού ὑποστηρίζουν κάθε μορφῆς ζωήν εἰς τήν γῆν.

Ἡ κρίσις τοῦ Ἀσωποῦ ἀναδεικνύει ὅμως καί τήν ἀξίαν τῆς ἐπιστημονικῆς ἐρεύνης διά τήν διαπίστωσιν ἀλλά καί τήν ἀντιμετώπισιν τῶν κρισίμων προβλημάτων ρυπάνσεως τοῦ περιβάλλοντος, ἀπωλείας τῆς βιοποικιλότητος καί βεβαίως τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς. Συνελόντι εἰπεῖν, ὁ Ἀσωπός ἀποτελεῖ μικρόκοσμον τῆς παγκοσμίου οἰκολογικῆς κρίσεως, συνώνυμον τῶν τοξικῶν ἀποβλήτων καί τῆς θανατηφόρου μολύνσεως. 

Ὅπως γνωρίζομεν ἀπό τάς δημοσιευθείσας ἐπιστημονικάς ἐρεύνας, ὁ Ἀσωπός ἀποτελεῖ μίαν ἀπό τάς πλέον γνωστάς περιπτώσεις ρυπάνσεως ἀπό τό ἰδιαιτέρως ἐπικίνδυνον διά τήν ὑγείαν τῶν ἀνθρώπων καί τοῦ περιβάλλοντος ἐξασθενές χρώμιον, καθώς καί ἀπό ἄλλα βαρέα μέταλλα. 

Τήν στενήν σχέσιν τῆς ὑγείας τοῦ περιβάλλοντος μέ τήν ὑγείαν τῶν ἀνθρώπων καί τάς εὐθύνας τῆς πολιτείας ἀναγνωρίζει καί τό Συμβούλιον τῆς Εὐρώπης, εἰδικώτερον μέ τήν ἀπόφασιν τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς Κοινωνικῶν Δικαιωμάτων διά τόν Ἀσωπόν.  

Εἰς μεγάλον βαθμόν, τά προβλήματα ἐντόνου ρυπάνσεως τοῦ ποταμίου οἰκοσυστήματος καί τῆς λεκάνης ἀπορροῆς τοῦ Ἀσωποῦ ἀποτελοῦν ἀποτέλεσμα τῆς ἐλλείψεως ὠργανωμένων περιβαλλοντικῶν ὑποδομῶν διά τήν καλυτέραν ὀργάνωσιν τῆς βιομηχανικῆς δραστηριότητος, τῆς ἀπουσίας ὠργανωμένων ἐλέγχων τηρήσεως της νομιμότητος, ἀλλά καί αὐστηρῶν ὁρίων ἐκπομπῆς ρυπαντῶν, ὅπως τό ἐξασθενές χρώμιον, εἰς τά εὐπαθῆ φυσικά οἰκοσυστήματα.

Ἡ ἐπιστήμη ἀποτελεῖ ἀσφαλῆ βάσιν διά τάς λύσεις εἰς τήν πρόληψιν οἰκολογικῶν καταστροφῶν καί εἰς τήν ἀποκατάστασιν μέρους τῶν ζημιῶν εἰς οἰκοσυστήματα, πηγάς ὕδατος καί ἐδάφη. Ὅμως, τελικῶς οὐδέν τεχνικόν ἐπίτευγμα δύναται νά ἀντιμετωπίσῃ τήν περιβαλλοντικήν κρίσιν εἰς τήν ρίζαν της.

Καί ἡ ρίζα τῆς περιβαλλοντικῆς κρίσεως εὑρίσκεται ἀκριβῶς εἰς τήν ὑπέρβασιν τῶν ὁρίων ἁρμονικῆς συμβιώσεως τῶν ἀνθρώπων μέ τό φυσικόν περιβάλλον καί εἰς τήν μή ἱκανότητα τῶν φυσικῶν οἰκοσυστημάτων καί τῶν φυσικῶν πόρων νά ὑποστηρίξουν τόν σημερινόν τρόπον ζωῆς. Εἰδικῶς, ὁ «ἰδικός μας» οἰκονομικῶς ἀνεπτυγμένος κόσμος ἤδη ἀφήνει εἰς τήν γῆν ἕνα βαρύ οἰκολογικόν ἀποτύπωμα.

Καθώς ἡ παραγωγή καί ὑπερκατανάλωσις ἀγαθῶν, αἱ ρυπογόνοι μορφαί μετακινήσεων, ἡ ἀπόρριψις εἰς τό φυσικόν περιβάλλον τῶν λυμάτων καί λοιπῶν ἀποβλήτων, αἱ ἀμείωτοι ἐκπομπαί ἀερίων τοῦ θερμοκηπίου, αἱ ὁποῖαι προξενοῦν τήν ὑπερθέρμανσιν τοῦ πλανήτου καί τήν κλιματικήν ἀλλαγήν, καθώς καί τά μεγάλα βιομηχανικά καί πυρηνικά ἀτυχήματα, προκαλοῦν ἐπιπτώσεις αἱ ὁποῖαι δυσκόλως θεραπεύονται. 

Εἶναι πρός τό συμφέρον ὅλων νά προστατεύωμεν τήν φύσιν. Εἰδικώτερον δέ αἱ τοπικαί κοινωνίαι, οἱ ἀγρόται, οἱ κτηνοτρόφοι, οἱ ἐπιχειρηματίαι, οἱ διδάσκαλοι, οἱ ἱερεῖς, ἐνήλικες καί παιδιά, εἶναι ἀπαραίτητον νά ἐνταχθοῦν εἰς τήν πρώτην γραμμήν ὡς φύλακες τοῦ περιβάλλοντος.

Ἡ εὐθύνη μας διά τήν προστασίαν τοῦ περιβάλλοντος ἀποτελεῖ πρωτίστως ἠθικήν εὐθύνην πρός τόν Θεόν καί βεβαίως πρός τό σύνολον τῆς ἀνθρωπίνης κοινωνίας. Καθαρός Ἀσωπός σημαίνει καθαρός κόσμος· τό καθαρόν περιβάλλον ἀντικατοπτρίζει μίαν καθαράν κοινωνίαν καί ἡ καθαρά οἰκονομική δραστηριότης ἀπορρέει ἐκ καθαρᾶς καρδίας. 

Ἀπό τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας συγχαίρομεν καί εὐχαριστοῦμεν ὅλους ὅσοι συνετέλεσαν εἰς τήν ἀποκατάστασιν τῶν ἐνταῦθα οἰκολογικῶν πραγμάτων καί εὐχαριστοῦμεν ἀπό καρδίας διά τήν τιμητικήν πρόσκλησιν τόσον τόν Μακαριώτατον ἀδελφόν Ἀρχιεπίσκοπον κ. Ἱερώνυμον, γόνον εὐκλεῆ τῆς Βοιωτίας.

Όσον καί τόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Θηβῶν καί Λεβαδείας κ. Γεώργιον, ποιμενάρχην τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας, καί τόν ἀγαπητόν καί δραστήριον Περιφερειάρχην Στερεᾶς Ἑλλάδος Ἐξοχώτατον κ. Κωνσταντῖνον Μπακογιάννην.

Ὁ Θεός νά προστατεύῃ τήν Βοιωτίαν καί ὅλην τήν Ἑλλάδα.