ΤΟ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

 

Μόνος στο Σαράι, σε κατάσταση... κρίσης.Εδώ και πολύ καιρό ο «σουλτάνος» της Άγκυρας ήταν μόνος στο Σεράι, με τους εμπίστους του. Το αποτυχημένο πραξικόπημα του είχε αλλάξει για τα καλά την ψυχολογία.

Στην πορεία, βλέποντας φαντάσματα και εχθρούς παντού, κατάφερε να τα χαλάσει με όλους τους συμμάχους και φίλους του, ελπίζοντας πλέον μόνο στη Ρωσία. 

Πόνταρε πολλά σε αυτό το δημοψήφισμα ο Ταγίπ Ερντογάν, ελπίζοντας ότι θα έπαιρνε ένα τέτοιο ποσοστό που θα του έδινε τη δύναμη να διαπραγματευτεί με άλλους όρους. Γι' αυτό και προσπάθησε με κάθε τρόπο να πετύχει. 

Από βία και νοθεία μέχρι ένα κλίμα τρομοκρατίας και συλλήψεων, που δεν είχε προηγούμενο. Και όμως, παρ' όλα αυτά οι πολίτες στην Τουρκία τού γύρισαν την πλάτη και τον έκλεισαν ακόμη πιο πολύ στον εαυτό του. 

Το ερώτημα είναι τώρα πού θα ξεσπάσει πλέον ο στριμωγμένος και απογοητευμένος Τούρκος ηγέτης για να κερδίσει όσους έχασε στο δημοψήφισμα· για να πείσει ότι η χώρα του δεν κινδυνεύει να σπάσει στα τρία με βάση το αποτέλεσμα. Θα θελήσει να συσπειρώσει τον λαό του, που δείχνει κατακερματισμένος. 

Το βέβαιο είναι ότι στο εσωτερικό θα προχωρήσει στην εκκαθάριση όσων ακόμη θεωρεί αντιπάλους του, καθώς σε αυτήν την αναμέτρηση προστέθηκαν και άλλοι. 

Το δεύτερο είναι ότι θα υλοποιήσει τα σχέδιά του να αλώσει ό,τι έχει απομείνει ως φερετζές δημοκρατίας στην Τουρκία. 

Το τρίτο, ότι θα προσπαθήσει να κάνει εξαγωγή της κρίσης του. Από την πλευρά της Συρίας είναι δύσκολο, γιατί υπάρχουν οι Αμερικανοί. Από την πλευρά της Κύπρου τα πράγματα είναι ήδη στο κόκκινο.

Το μόνο που του έχει μείνει είναι το Αιγαίο. Η Αθήνα το γνωρίζει αυτό και παρακολουθεί τις κινήσεις Ερντογάν με κομμένη την ανάσα αλλά και με ψυχραιμία.Ο χρόνος θα δείξει εάν ο «σουλτάνος» πήρε το μήνυμα ή θα συνεχίσει να προκαλεί ξεσπώντας στους γύρω του...

 Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΤΙΔΑ ΤΟΥ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Τι  συνέβει στην Τουρκία την επομένη του δημοψηφίσματος. Ο Ερντογάν, μετά το 2009, οπότε και εξουδετέρωσε τις βασικές εστίες αντίστασης και υπονόμευσης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και του ιδίου, στους κόλπους του βαθέος τουρκικού κράτους και των ενόπλων δυνάμεων, άρχισε να αλλάζει και να μεταμορφώνεται.

Έτσι, αφού εξουδετέρωσε τους «εξωτερικούς» αντιπάλους, άρχισε βήμα βήμα να εξουδετερώνει τον έναν μετά τον άλλον τους εσωκομματικούς αντιπάλους του, με τελευταίο τον Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος δεν βρίσκεται στη φυλακή.

Απλά γιατί ο Ερντογάν δεν θέλει να φυλακίσει ένα άτομο που διετέλεσε πρωθυπουργός της Τουρκικής Δημοκρατίας, ο οποίος μάλιστα ήταν δική του επιλογή.

Αφού, λοιπόν, εξουδετέρωσε όλους τους εσωκομματικούς αντιπάλους του και αποδυνάμωσε σε μεγάλο βαθμό το αντίπαλον δέος, που ήταν το δίκτυο Γκιουλέν.

Ο Ερντογάν θέλησε να προχωρήσει στη συνταγματική μεταρρύθμιση, με σκοπό η Τουρκική Δημοκρατία να μετεξελιχθεί από προεδρευομένη σε προεδρική δημοκρατία. Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει ενός ανδρός αρχή, ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας και ειδικότερα στην περίπτωση Ερντογάν. 

Όταν πριν από δύο μήνες άρχισε η προεκλογική εκστρατεία για το σημερινό δημοψήφισμα, ο κόσμος ήταν παγωμένος και οι τάσεις στην τουρκική κοινωνία ήταν προς το «όχι», γιατί ο κόσμος θεωρούσε ότι το υφιστάμενο σύστημα εξασφάλιζε μια σταθερότητα και μια ασφάλεια.

Αφού στην περίπτωση που ένα άτομο επικίνδυνο για τα συμφέροντα της Τουρκίας έπαιρνε την εξουσία, ως πρωθυπουργός, υπήρχαν ασφαλιστικές δικλίδες, όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η δικαστική εξουσία, που μπορούσαν να λειτουργήσουν ως δίχτυ ασφαλείας.

Με το νέο σύστημα που προτείνει ο Ερντογάν υπάρχει κίνδυνος όλες οι εξουσίες να περάσουν στα χέρια ενός ανθρώπου, εξέλιξη που θεωρείται πλήγμα για τη δημοκρατία και δημιουργεί ένα κλίμα ανασφάλειας σε μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.

Όμως, όσο περνούσαν οι μέρες ο Ερντογάν πήρε την κατάσταση στα χέρια του και σταδιακά άρχισε να αλλάζει το κλίμα υπέρ του «ναι». Οι παράγοντες που οδήγησαν σε αυτό είναι το γεγονός ότι η παράταξη του «ναι» έχει ηγέτη, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο με την παράταξη του «όχι».

Επίσης, η παράταξη του «ναι» είχε στη διάθεσή της το σύνολο της κυβέρνησης και των κρατικών μηχανισμών, περίπου το 75% του συνόλου των ΜΜΕ, αλλά και πακτωλό χρημάτων.

Ένας άλλος παράγοντας που οδήγησε στη μεταστροφή της κοινής γνώμης και των ψηφοφόρων είναι η στρατηγική έντασης και σύγκρουσης που επέλεξε ο Ερντογάν με την Ευρώπη και τον χριστιανικό κόσμο που συσπείρωσαν την τουρκική κοινή γνώμη γύρω από τον Ερντογάν.

Έτσι, φθάσαμε να περιμένουμε μια νίκη του «ναι», που θα είναι ξεκάθαρα μια νίκη του Ερντογάν. Τι σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη, είναι δύσκολο να το προβλέψει κανείς.

Ο Ερντογάν την επόμενη μέρα θα έχει να διαχειριστεί μια διχασμένη κοινωνία, μια εύθραυστη οικονομία και ένα εξαιρετικά ρευστό και επικίνδυνο για τα στρατηγικά συμφέροντα αλλά και για την ενότητα της Τουρκίας γεωπολιτικό περιβάλλον.

Ιδιαίτερα το τελευταίο, το γεωπολιτικό περιβάλλον και οι εξελίξεις στο Ιράκ και τη Συρία, μπορεί να αποδειχτούν ένα εξαιρετικά επικίνδυνο παιχνίδι για τον ίδιο. Η απόφαση του Μεσούτ Μπαρζανί, που θεωρείται φίλος του, να ανακηρύξει την ενσωμάτωση του Κιρκούκ και την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν, θα είναι ένα δύσκολο τεστ για τον ίδιο. Θα το αντέξει;

Πέντε πιθανές επιπτώσεις του δημοψηφίσματος στην Τουρκία

Μια οριακή πλειοψηφία των Τούρκων ενέκρινε την Κυριακή την ενίσχυση των εξουσιών του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος το αποτέλεσμα του οποίου ίσως αποδειχθεί καθοριστικό για το μέλλον της χώρας.

Το αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας θα επηρεάσει τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την προσέγγιση της Άγκυρας στο Κουρδικό ζήτημα και την εξέλιξη της τουρκικής κοινωνίας.

Ακολουθούν πέντε ερωταπαντήσεις για το τι μπορεί να αλλάξει το αποτέλεσμα:

Περισσότερο ή λιγότερο δημοκρατική Τουρκία;

Με τη νίκη του αυτή, ο Ερντογάν αποκτά σημαντικά ενισχυμένες εξουσίες και θεωρητικά μπορεί να παραμείνει στην προεδρία ως το 2029. Η εκτελεστική εξουσία θα είναι συγκεντρωμένη στα χέρια του προέδρου.

Το αξίωμα του πρωθυπουργού θα καταργηθεί.

Οι υποστηρικτές του προέδρου λένε πως αυτό ήταν απαραίτητο για να σταθεροποιηθεί η κυβέρνηση και να υπάρξει σαφής διάκριση με τη δικαστική και τη νομοθετική εξουσία.

Όμως οι αντίπαλοί του εκφράζουν φόβους ότι δεν υπάρχει πλέον κανένα αντίβαρο, κανένας μηχανισμός ελέγχου της εξουσίας του με το νέο σύστημα, κάτι που ανοίγει τον δρόμο για την εγκαθίδρυση ενός αυταρχικού καθεστώτος. 

Το προεδρικό σύστημα «συγκεντρώνει άνευ προηγουμένου εξουσίες στα χέρια ενός άνδρα και μόνο», υπογραμμίζει ο Άλαν Μακόφσκι του ινστιτούτου μελετών Centre for American Progress.

Ποιο είναι το μέλλον της σχέσης της Τουρκίας με την Ευρώπη;

Οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδεινώθηκαν ραγδαία το τελευταίο διάστημα, με τον Ερντογάν να κατηγορεί ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για «ναζιστικές πρακτικές».

Σύμφωνα με τον Τούρκο πρόεδρο, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της χώρας στην ΕΕ, που βρίσκονται σε τέλμα εδώ και καιρό, θα τεθούν και πάλι «στο τραπέζι» μετά το δημοψήφισμα.

Ο Ερντογάν αναφέρθηκε στην πιθανή διοργάνωση ενός ακόμη δημοψηφίσματος, για την επαναφορά της θανατικής ποινής—κάτι που αποτελεί κόκκινη γραμμή για τις Βρυξέλλες.

«Η τακτική του να επιτίθεται συνεχώς στην ΕΕ (…) για να εξυπηρετήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες πλέον φτάνει στα όριά της», σύμφωνα με τον Μαρκ Πιερινί του κέντρου μελετών Carnegie Europe.

Μετά τη νίκη του στο δημοψήφισμα, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να εγκαταλείψει τον στόχο η χώρα να ενταχθεί στην ΕΕ και να προκρίνει απλά μια διμερή σχέση επικεντρωμένη στο εμπόριο, για παράδειγμα με την προώθηση μιας ενισχυμένης τελωνειακής ένωσης.

Πόλεμος ή ειρήνη με τους Κούρδους;

Μετά την κατάρρευση της ιστορικής εκεχειρίας με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) το καλοκαίρι του 2015, η νοτιοανατολική Τουρκία έχει βυθιστεί σε μια δίνη αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας και των κούρδων αυτονομιστών. 

Οι νέες ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις συνοδεύτηκαν από την διεύρυνση της καταστολής των Κούρδων, συμπεριλαμβανομένων πολλών πολιτικών και μέσων ενημέρωσης, που κατηγορούνται ότι συνδέονται με τις «τρομοκρατικές» ενέργειες του PKK.

Καθώς η νίκη του «Ναι» επιτεύχθηκε με οριακή διαφορά, ο Ερντογάν ίσως υιοθετήσει μια πιο «συμβιβαστική» στάση στο κουρδικό ζήτημα, εκτιμά η Ασλί Αϊντιντασμπάς του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.

Μολαταύτα, προς το παρόν η ρητορική του παραμένει πολεμική, και ο φιλοκυβερνητικός Τύπος έκανε λόγο περί μιας επικείμενης χερσαίας επιχείρησης εναντίον του PKK στο βόρειο Ιράκ αμέσως μετά το δημοψήφισμα.

Συμφιλίωση ή πόλωση;

Η τουρκική κοινωνία είναι έντονα πολωμένη τα τελευταία χρόνια όσον αφορά το πρόσωπο του Ερντογάν.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για το δημοψήφισμα, ο Τούρκος πρόεδρος δαιμονοποίησε τους αντιπάλους του, κατηγορώντας τους ότι συνεργάζονται με τους «τρομοκράτες» και τους «πραξικοπηματίες».

Ο Ερντογάν «κερδίζει (τις εκλογικές αναμετρήσεις), όμως, τελικά, η μισή χώρα τον αγαπά και η άλλη μισή τον απεχθάνεται. Αυτή είναι η αιτία της κρίσης της σύγχρονης Τουρκίας», κρίνει ο Σονέρ Τσαγκαπτάι, αναλυτής του Washington Institute.

Ο Τούρκος πρόεδρος συμμάχησε με τους υπερεθνικιστές για να κερδίσει τη μάχη του δημοψηφίσματος, γεγονός που ίσως δείχνει περισσότερο ρεαλισμό από πλευράς του σε σχέση με το παρελθόν.

Ορισμένοι παρατηρητές ανέμεναν ότι ο Ερντογάν θα υιοθετήσει πιο συμφιλιωτική ρητορική μετά το δημοψήφισμα, αν κερδίσει.

«Τώρα έχει έλθει η ώρα της αλληλεγγύης, της ενότητας (...) όλοι μαζί είμαστε η Τουρκία», είπε χθες ο πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ.

Ανάκαμψη της οικονομίας ή πτωτική πορεία;

Οι αγορές θεωρούσαν ότι το «Ναι» θα κέρδιζε στο δημοψήφισμα και προσβλέπουν σε μια επιστροφή της σταθερότητας στην Τουρκία, η οποία επλήγη τον τελευταίο ενάμιση χρόνο από αλλεπάλληλες τρομοκρατικές ενέργειες και την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου.

Όμως μεσοπρόθεσμα κυριαρχεί η αβεβαιότητα. Η μείωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στους θεσμούς, η αυξημένη πόλωση της κοινωνίας και η καθυστέρηση της υιοθέτησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων ίσως επηρεάσουν την ανάπτυξη.

Η νίκη του «Ναι» προχθες «ενδέχεται να γίνει δεκτή με ικανοποίηση από τις αγορές βραχυπρόθεσμα», είχε εκτιμήσει πριν από την ψηφοφορία το γραφείο της εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών BCG Partners στην Κωνσταντινούπολη.

Όμως η ανάπτυξη «παραμένει ασθενική και οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις (της μετατροπής) του συστήματος (σε προεδρικό) παραμένουν ακόμη άγνωστες», συμπλήρωσε.

Τομέας Ενημέρωσης: Voiotosp.blogspot.gr