ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

 

Τῇ ὑπερμάχῷ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,

ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,

ἀναγράφω σοι ἡ πόλις σου, Θεοτόκε·

ἀλλ' ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,

ἵνα κράζω σοί· Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε.

Η θεολογική και αισθητική αξία του Ακαθίστου Ύμνου. 

Η ορθόδοξη υμνολογία αποτελεί ένα κορυφαίο κεφάλαιο στον παγκόσμιο πολιτισμό.Είναι η αδιάκοπη συνέχεια της ανεπανάληπτης αρχαιοελληνικής ποίησης, καθότι, όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα, ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός διασώθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στο Χριστιανισμό.

Η ορθόδοξη εκκλησιαστική ποίηση, ως ύψιστη καλλιτεχνική έκφραση, κατέστη τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης και θαυμασμού πολλών ξένων ετεροδόξων μελετητών.

Ένα από τα σπουδαιότερα δείγματα της εκκλησιαστικής μας ποίησης είναι και ο λαοφιλής Ακάθιστος Ύμνος, ο οποίος ψάλλεται όπως είναι γνωστό, τμηματικά, κάθε Παρασκευή βράδυ στις τέσσερις πρώτες εβδομάδες της Μ. Τεσσαρακοστής και ολόκληρος το βράδυ της Παρασκευής της Ε΄ εβδομάδος των Νηστειών.

Η αγάπη δε του πιστού λαού για την ακολουθία των Χαιρετισμών και του Ακαθίστου Ύμνου είναι τόσο μεγάλη ώστε κατακλύζει ασφυκτικά τους ναούς αυτές τις ημέρες. Ο Ακάθιστος Ύμνος ανήκει στην υμνολογική κατηγορία των κοντακίων, των υπέροχων εκείνων ύμνων που μεσουράνησαν από τον ΣΤ΄ έως τον Η΄ αιώνα στο Βυζάντιο. 

Ο ύμνος αυτός, όπως και όλα τα κοντάκια με τη σταθερή μορφή, αποτελείται από το προοίμιο. Το οποίο είναι ένα τροπάριο εισαγωγικό και περιληπτικό του όλου ύμνου, το γνωστό μας «Τη υπερμάχω…» και ακολουθούν 24 στροφές (οι οίκοι), έχοντας ακροστιχίδα τα γράμματα της αλφαβήτου και ακροτελεύτιο, οι μεν δώδεκα περιττοί οίκοι το «Χαίρε νύμφη ανύμφευτε» και οι υπόλοιποι δώδεκα ζυγοί το «αλληλούια».

Οι στίχοι των οίκων είναι αντίστοιχα ισοσύλλαβοι και ομότονοι έτσι ώστε η ισοσυλλαβία και η ομοτονία των αντιστοίχων στίχων των οίκων να δημιουργεί αξιόλογη ρυθμική τάξη. Ο ποιητής του θαυμαστού αυτού ποιήματος μας είναι άγνωστος, καθώς και ο χρόνος σύνθεσής του. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε.

Κάποιοι δέχονται ως ποιητή τον Ρωμανό τον Μελωδό (6ος αιώνας), άλλοι τον πατριάρχη Σέργιο (7ος αιώνας), άλλοι τον Γεώργιο Πισίδη (7ος αιώνας), κάποιοι άλλοι τον πατριάρχη Γερμανό Α΄ (8ος αιώνας), τον ιερό Φώτιο (9ος αιώνας), την Κασσιανή (9ος αιώνας) κ.α.

Πρόβλημα επίσης είναι και η αφορμή σύνθεσης του Ακαθίστου Ύμνου. Οι ερευνητές παίρνοντας αφορμή από το υπέροχο προοίμιο «Τη υπερμάχω στρατηγώ…» και εστιάζοντας στην φράση «Ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια αναγράφω σοι η πόλις σου Θεοτόκε» επιχειρούν να προσδιορίσουν το πολεμικό γεγονός από το οποίο σώθηκε η Κωνσταντινούπολη, χάρη στην θαυματουργική επέμβαση της Θεομήτορος.

Έτσι κάποιοι μιλούν για την στάση του νίκα (534), άλλοι για την επιδρομή των Αβάρων επί Μαυρικίου και επί Ηρακλείου (626), ή των Αράβων επί Κωνσταντίνου Δ΄του Πωγωνάτου (7ος αιώνας) και την εποχή του Λέοντος Γ ΄του Ισαύρου (8ος αιώνας).

Οι πιο πολλοί συγκλίνουν στην άποψη ότι ο Ακάθιστος Ύμνος συντέθηκε γύρω στον 6ο αιώνα ανεξάρτητα από κάποιο ιστορικό γεγονός με μοναδικό σκοπό να εξυμνηθεί το ιερό πρόσωπο της Θεοτόκου και κατά κύριο λόγο ο Ευαγγελισμός Της.

Την άποψη αυτή ενισχύει το γεγονός ότι το αρχικό προοίμιο του ύμνου ήταν άλλο, το «Το μυστικώς προσταχθέν λαβών εν γνώσει…», το οποίο έχει σχέση με το περιεχόμενο της εορτής του Ευαγγελισμού.

Είναι όμως πολύ πιθανό, όπως βεβαιώνει και η παράδοση, το έτος 626, επί Ηρακλείου, χάρη στη θαυματουργική επέμβαση της Θεοτόκου για τη σωτηρία της Βασιλεύουσας από τους Αβάρους, να συντέθηκε άλλο επίκαιρο προοίμιο, το «Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια…» από τον πατριάρχη Σέργιο, για να ταιριάζει στην περίσταση.

Ο προϋπάρχων θαυμαστός ύμνος μαζί με το νέο προοίμιο, το οποίο επεκράτησε τελικά, ψάλθηκε από τον ευσεβή λαό της Πόλης ως ευχαριστήρια ολονύκτια ωδή στην Υπέρμαχο Στρατηγό. Ονομάστηκε δε Ακάθιστος, διότι, σε ένδειξη σεβασμού, κλήρος και λαός, έψαλλαν όρθιοι τον επινίκιο αυτόν ύμνο στη Θεοτόκο.

Ανεξάρτητα από τα προβλήματα αυτά, η καλλιέπεια του Ακαθίστου Ύμνου είναι πραγματικά θαυμαστή. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι η σπουδαιότερη υμνολογική σύνθεση της Εκκλησίας μας και ένα κορυφαίο ποίημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Πραγματικά, τα εκφραστικά και αισθητικά στοιχεία του είναι πάμπολλα.

Εξαιρετική εντύπωση προκαλούν οι παρομοιώσεις, οι ζωηρές εικόνες από την καθημερινή ζωή, το φυτικό και ζωικό βασίλειο, οι αντιθέσεις, τα αφηρημένα ουσιαστικά, τα οποία έπλεξε αριστοτεχνικά ο ποιητής σε κάθε στίχο.

Ως περιεχόμενο του ύμνου περιλαμβάνεται ο Ευαγγελισμός, η επίσκεψη της Θεοτόκου στην Ελισάβετ, οι αμφιβολίες του μνήστορος Ιωσήφ, η προσκύνηση του Θείου Βρέφους από τους Μάγους της Ανατολής, η Υπαπαντή, η φυγή στην Αίγυπτο, το όλο μυστήριο της σαρκώσεως του Θεού Λόγου και η εν Αυτώ σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Μέσα από τη θαυμάσια ποιητική πλοκή προβάλλει το ιερότατο πρόσωπο της Θεομήτορος ως η αγνότερη, καθαρότερη και αγιότερη ανθρώπινη ύπαρξη, ο Οποία αξιώθηκε να γίνει το τίμιο και καθαρό δοχείο της θεότητας.

Αξιώθηκε Αυτή να γίνει η καθέδρα του Βασιλέως και η νοητή κλίμαξ, η οποία ένωσε τη γη με τον ουρανό, τον άνθρωπο με το Θεό. Εξαίρεται επίσης με έμφαση η συμβολή της Θεοτόκου στο έργο της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, η οποία χαρακτηρίζεται ως αναντικατάστατη.

Ο υπέροχος αυτός ύμνος, με την ανεπανάληπτη ποιητική του αξία, ενέπνευσε κατά καιρούς πληθώρα καλλιτεχνών. Μεγάλοι ζωγράφοι ιστόρισαν με το χρωστήρα τους ατόφιες σκηνές του Ακαθίστου Ύμνου.

Μεγάλοι ποιητές χρησιμοποίησαν αυτολεξεί φράσεις του θεσπεσίου ύμνου και δανείστηκαν από αυτόν καλολογικά στοιχεία (Παλαμάς, Σικελιανός, Ελύτης). Σπουδαίοι ρήτορες δεν παραλείπουν να χρησιμοποιούν φραστικά σχήματα του Ακαθίστου Ύμνου στους λόγους τους.

Επίσης η επίδραση του θαυμαστού ύμνου στον απλό λαό υπήρξε τεράστια. Δεν είναι λίγες οι φράσεις που χρησιμοποιούνται με σημασία στον καθημερινό λόγο, παρμένες από το θεσπέσιο λειμωνάριο αυτού του ποιήματος, π.χ. «χαίρε βάθος δυσθεώρητον».

Οι ακολουθίες των Χαιρετισμών και του Ακαθίστου γίνονται ευκαιρία για τους πιστούς να κατακλείσουν τους ναούς. Σπεύδουν να ακούσουν τον υπέροχο ύμνο και να σιγοψάλλουν το «Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε» στην Μεγάλη Μητέρα του κόσμου, το καταφύγιο κάθε πονεμένης ψυχής.

Υπάρχουν πιστοί που έχουν αποστηθίσει ολόκληρο τον Ακάθιστο Ύμνο, τον οποίο ψάλλουν στην καθημερινή τους προσευχή, ως βάλσαμο ουράνιο και ύψιστη πνευματική τέρψη για τις ψυχές τους.

Διότι μέσα από τους μελιστάλακτους στίχους του προβάλλει η γλυκιά μορφή της Παναγίας μας ως το αρχέτυπο της πραγματικής μητρικής αγάπης, της απύθμενης ευσπλαχνίας, της αείσκεπης προστασίας, της ταχείας βοηθείας. Γι' αυτό το υπέροχο αυτό ποίημα είναι τόσο αγαπητό στο ορθόδοξο πλήρωμα!

------------------------

Χαίρε δεκτόν πρεσβείας θυμίαμα, Χαίρε παντός του κόσμου εξίλασμα!

Ο άνθρωπος στη ζωή του αντιμετωπίζει δυσκολίες. Σηκώνει σταυρούς τόσο εξαιτίας του εαυτού του και του χαρακτήρα του, της ιδιορρυθμίας και νοοτροπίας του, όσο και εξαιτίας των άλλων.

Κάποτε σταυρός είναι να θέλει να πετύχει αυτό που τα χαρίσματά του τον ωθούν να πετύχει και να βλέπει ότι τα όνειρά του για την ζωή δεν μπορούν να υλοποιηθούν εξαιτίας των περιστάσεων ή της αδυναμίας του πλησίον του να κατανοήσει τι ο ίδιος ζητά.

Άλλοτε πάλι η δική του πορεία εξαρτάται αποκλειστικά από την εκάστοτε επικρατούσα αντίληψη, νοοτροπία, εξουσία. Και τότε ο άνθρωπος επιλέγει να μεταφέρει τα αιτήματά του στην εξουσία που διαχειρίζεται τις περιστάσεις της ζωής του, προκειμένου αυτή να αποφασίσει αν θα εκπληρωθούν ή όχι.

Είναι δύσκολη η κατάσταση να είμαστε εξαρτημένοι από τους άλλους. Μας κάνει να αισθανόμαστε αδύναμοι, αλλά και ταπεινωμένοι. Μας βάζει στα όριά μας, χωρίς αυτό να συνεπάγεται ότι μας ευχαριστεί ένα τέτοιο δεδομένο.

Ο άνθρωπος θέλει να νικά. Να υπερβαίνει. Να βρίσκει λύσεις. Να ελπίζει στη αυτοδιάθεσή του. Να βλέπει τους άλλους ότι δεν είναι τα εμπόδια, αλλά συνασπίζονται μαζί του, εκπληρώνουν τα θελήματά του, γίνονται οχήματα για να πάρει ο ίδιος τις ευκαιρίες που δικαιούται ή που νομίζει ότι δικαιούται από την ζωή.

Το εγώ μας δεν ανέχεται εξαρτήσεις. Δεν ανέχεται αποδοκιμασίες. Να αισθάνεται ότι κανείς δεν μπορεί να συμμεριστεί τις ιδέες και τους οραματισμούς του. Και γι’ αυτό το αίσθημα της ταπείνωσης κάνει τον άνθρωπο να θυμώνει. 

Όχι να αισθάνεται τα πραγματικά του όρια. Ότι δεν είναι θεός που μπορεί να πετύχει τα πάντα. Διότι αυτό πραγματικά θα θέλαμε, να μπορούμε να είμαστε θεοί που πετυχαίνουμε ό,τι ζητούμε.

Σ’ αυτό στηρίζεται, εξάλλου, ο πολιτισμός των καιρών μας. Στην ψευδαίσθηση ότι τα πάντα υπάρχουν - «συνωμοτούν» , για να πετύχουμε τους σκοπούς μας. Ακόμη κι αν δεν έχουμε την πραγματική δυνατότητα για κάτι τέτοιο. «Η ζωή ευνοεί τους τολμηρούς».

Αν στην περιπέτεια των ανθρώπινων σχέσεων η τόλμη, το θάρρος, η απαίτηση συνασπίζονται για την επιτυχία μας και η ήττα, η αδυναμία θεωρούνται καταστροφικές καταστάσεις, λόγω της ταπείνωσης που μας προκαλούν, στην σχέση του ανθρώπου με τον Θεό ισχύουν άλλα κριτήρια. Ο άνθρωπος έναντι του Θεού δεν μπορεί να είναι εξουσιαστής.

Δεν μπορεί να έχει παρρησία, διότι τα μεγέθη είναι δυσανάλογα από κάθε άποψη. Παρότι ο άνθρωπος αναλαμβάνει την θέση θεού για τον εαυτό του, απαιτώντας «ενώπιος ενωπίω» και «ως ίσος προς ίσον» να συνομιλεί και να ζητεί από τον Θεό, εντούτοις είναι ολοφάνερο ότι μία τέτοια συμπεριφορά δεν μπορεί να έχει νόημα.

Ο άνθρωπος είναι δημιούργημα. Έχει πλαστεί για να έχει αρχή και τέλος. Τα όριά του είναι πεπερασμένα, παρότι προοδεύει τόσο νοητικά όσο και τεχνικά. Παρότι βρίσκει τρόπους και μέσα για να μπορεί να πετύχει ό,τι ζητά, εντούτοις πάντοτε θα υστερεί.

Θα αισθάνεται ανίσχυρος τόσο μπροστά στην αδικία της ζωής, στην αδυναμία του πλησίον να τον κατανοήσει, στα δικά του λάθη, όσο και μπροστά στο μεγάλο υπαρξιακό ερώτημα του θανάτου. Της οριστικής ήττας και της αποτυχίας.

Κι αν ακόμη για τον εαυτό του μπορεί να αδιαφορήσει, πληγώνεται στην ήττα των οικείων του, όσων αγαπά και νοιάζεται γι’ αυτούς. Και αισθάνεται την ανάγκη, εκτός από την απ’ ευθείας αναφορά, να ζητήσει να στείλει πρεσβεία στον Θεό, για να εκφράσει τα αιτήματά του.

Για την Εκκλησία μας η κορυφαία πρέσβειρα του ανθρωπίνου γένους και του καθενός ανθρώπου προσωπικά ήταν, είναι και θα είναι η Υπεραγία Θεοτόκος. Η Παναγία έλαβε το δικαίωμα και την ευλογία της πρεσβείας επειδή στην ζωή της απέκτησε το θυμίαμα που ανεβάζει κάθε αίτημα στον ουρανό.

Είναι η προσευχή, όχι όμως μία τυπική και από συνήθεια κίνηση, αλλά το δόσιμο του νου και της καρδιάς στον Θεό τόσο για τον εαυτό της όσο και για τον κάθε άνθρωπο. Είναι η προσευχή που αποτυπώνει την ταπείνωση και την αγάπη.

Την επίγνωση των ορίων της και την αγάπη για όλη την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό και είναι αυθεντικό το θυμίαμα που ανεβαίνει ψηλά στον Θεό. Διότι δεν προέρχεται από μία καρδιά απαιτητική. Από παρρησία και θράσος, αλλά από ελπίδα στο έλεος του Θεού και αγάπη για τον πλησίον.

Γι’ αυτό και όλοι όσοι θέλουμε να αισθανόμαστε έτσι, δηλαδή ότι από μόνοι μας δεν επαρκούμε, όσο κι αν παλέψουμε στην ζωή μας, στην καθημερινότητα του κόσμου, πνευματικά, στις σχέσεις μας με τους άλλους, στην ζωή και στον θάνατο.

Αλλά είμαστε αποφασισμένοι να εμπιστευτούμε τα πάντα, τα αιτήματα, τις αμαρτίες μας, τους σταυρούς, τις χαρές μας, στον Υιό και Θεό της, χωρίς να απαιτούμε τίποτα, της αναθέτουμε να πρεσβεύσει για μας.

Και την ίδια στιγμή, αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε μόνο εμείς που έχουν σημασία τα αιτήματά μας, αλλά και όλων των ανθρώπων. Γι’ αυτό και στην προσευχή μας προς αυτήν, δεσπόζει το «ημάς» και όχι το «εμέ». Αποδεχόμαστε την αγάπη της και την κάνουμε και δική μας στάση ζωής.

Εκτός από την πρεσβεία της προσευχής που η Παναγία μεταφέρει μαζί με την δική της αγάπη στον Υιό και Θεό της, για κάθε αίτημά μας, ακόμη και για το κρασί που λείπει από την χαρά μας, όπως στον γάμο στην Κανά, η Παναγία ζητά από τον Υιό της «τον εξιλασμό παντός κόσμου».

Ζητά την συγχώρεση του Θεού για όλους.

Για το θράσος και την αρνητικότητά μας έναντι Του.

Για την υπερβολή της υπερηφάνειας που μας οδηγεί σε αυτοθέωση.

Για την αμαρτία που μας καθιστά ψεύτικους. 

Για την έλλειψη ή το πάγωμα της αγάπης.

Για ό,τι μας χωρίζει από τον πλησίον.

Και γίνεται πρώτη από όλους ο εξιλασμός.

Στο πρόσωπό της, στο δικό της μεγάλο ΝΑΙ στον ουρανό, ο Θεός συγχωρεί όλη την ανθρωπότητα στέλνοντας τον Υιό Του. Και συνεχίζει να συγχωρεί χάρις στις πρεσβείες της τους πάντες για την μόνιμη εκτροπή μας στην ανταρσία εναντίον Του, όπως κι αν αυτή εκφράζεται.

Η πρεσβεία της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι πρεσβεία προσευχής απαρτιζόμενης από την ταπείνωση και την αγάπη. Πρεσβεία συγχώρεσης και λύτρωσης. Και είναι πρεσβεία που δεν σταματά, όσος χρόνος κι αν περάσει, ό,τι κι αν κάνουμε που μας χωρίζει από την κοινωνία με τον Θεό. Είναι παρούσα η Παναγία στην ζωή μας.

Είναι ένα συνεχές σημείο το οποίο εξ ουρανού μας δείχνει ότι η οδός της επιτυχίας δεν περιορίζεται ούτε εξαρτάται από τους στόχους της ζωής, αλλά από τον μεγάλο στόχο: αυτόν της συνάντησης με τον Θεό. Της κοινωνίας μαζί Του.

Αυτόν ο οποίος επιτυγχάνεται στην Εκκλησία. Εκεί όπου η Υπεραγία Θεοτόκος και οι άγιοι κάθε εποχής έχουν σκηνώσει. Και πρεσβεύουν όλοι μαζί στον Θεό για μας, είτε το ζητούμε είτε όχι, διότι το παν σ’ αυτούς είναι η αγάπη.

Αν ενώσουμε και την δική μας φωνή, αν επικαλεστούμε τις πρεσβείες τους, τότε εναπομένει σε μας η χαρά ότι υπάρχει ο τρόπος κάθε τι, ακόμη και η ήττα, ο σταυρός και ο θάνατος, να νοηματοδοτηθεί μέσα από την σχέση με τον Θεό.

Και τότε και εμείς μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τα μέτρα μας, όχι για να παραιτηθούμε από ό,τι μπορούμε να πράξουμε, αλλά για να γνωρίζουμε ότι τα πάντα ανήκουν στον Θεό, όπως και εμείς!

------------------------

''Ο  λ ι μ ή ν''

Η λαοφιλής Ακολουθία των Χαιρετισμών, που ψάλλεται την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, δίδει σε όλους μας την ευκαιρία της επικοινωνίας με τον Ουρανό δια της προσευχής και της εκζητήσεως του θείου ελέους, που τόσο έχουμε ανάγκη.

Αν πάντοτε πρέπει να προσευχόμαστε, αν η προσευχή πρέπει να αποτελεί την αναπνοή στη ζωή μας, ιδιαιτέρως αυτό θα πρέπει να γίνεται την περίοδο της νηστείας.

Γι αυτό και οι θεοφόροι Πατέρες της Εκκλησίας συνδέουν την προσευχή με τη νηστεία, τονίζοντας πως με νηστεία, την αγρυπνία και την προσευχή, λαμβάνει ο άνθρωπος ουράνια χαρίσματα.

Μας δίνει, ακόμη, την ευκαιρία της επικοινωνίας με την Υπεραγία Θεοτόκο. Είναι για μας η μητέρα του Χριστού, αλλά και η δική μας μητέρα.

Είναι η χρυσή στάμνα και η πηγή η ακένωτος του ζώντος ύδατος Θεού.

Είναι εκείνη η οποία μας λύτρωσε από τη ζοφερότητα του Άδου φέρνοντας στον κόσμο το Μονογενή Υιό του Θεού.

Είναι το πρόσωπο αυτό, το οποίο μας σκεπάζει από κακώσεις δυσμενείς και μας ελευθερώνει από την ομίχλη των παθών και τη σκοτομήνη των δαιμονικών ενοχλήσεων.

Είναι παράλληλα το λιμάνι των ψυχών, το υπήνεμο και ήσυχο στο οποίο προσορμίζονται οι ψυχές των Χριστιανών για να προστατευθούν από τα ανελέητα κύματα της θαλάσσης της παρούσης ζωής.

Λιμάνι ακλυδώνιστο, την ονομάζει ο Θεόδωρος Λάσκαρης σ’ ένα περίφημο κανόνα του:«Χαίρε λιμήν ακλυδώνιστε χαίρε πολεμουμένων προπύργιον  χαίρε οχύρωμα χαίρε πιπτόντων ανόρθωσις».

Λιμάνι την ονομάζει και ο άγνωστος ποιητής του Κοντακίου του Ακαθίστου Ύμνου, που ακούσαμε στην Ακολουθία των Χαιρετισμών : «Χαίρε ότι λιμένα των ψυχών ετοιμάζεις».

Πρώτον. Το λιμάνι δεν είναι μόνο ο προστατευτικός χώρος μέσα στον οποίο καταφεύγουν τα πλοία και οι άνθρωποι για να γλυτώσουν από την ταραχή, το σάλο και τα πελώρια κύματα της θαλάσσης, ούτε ακόμη μόνον ο προσδοκώμενος στόχος του κάθε ανθρώπου που ταξιδεύει στη θάλασσα, αλλά και ο υπήμενος λιμένας της σωτηρίας.

Γράφει ο Άγιος Γεώργιος Επίσκοπος Νικομηδείας: 

«Ως λιμένα σε έχοντες και ασφαλή του κόσμου σωτηρίαν, Θεοτόκε, άπαντες σοι προστρέχομεν».

Στο λιμάνι της Παναγίας υπάρχει η ασφάλεια και ο ανεφοδιασμός.

Υπάρχει η χαρά και η ενίσχυση, η ειρήνη και η μακαριότητα.

Και, όπως εκείνη έπνιξε την αμαρτία καταποντίζοντας το νοητό Φαραώ, έτσι και εμείς δι’ αυτής μέσα στο δικό της λιμάνι μπορούμε να αποκρούσουμε τις προσβολές του αλλοτρίου και να προσορμίσουμε το πλοίο της ζωής μας στο λιμάνι της Βασιλείας των Ουρανών.

Αν θα πετύχουμε τη σωτηρία μας, αυτό θα εξαρτηθεί από την κοινωνία την οποία θα έχουμε με τον «εξ αυτής τεχθέντα Κύριον».

Αλλά και τις δικές της πολλές πρεσβείες και ικεσίες, αφού «πολλά ισχύει δέησις μητρός προς ευμένειαν δεσπότου». Πόσο σοφά μας τονίζουν την αλήθεια αυτή οι Όσιοι του αιώνος μας, ο Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ, ο Όσιος Παΐσιος, ο Όσιος Πορφύριος, η Οσία Σοφία της Κλεισούρας, οι οποίοι συμβούλευαν πως πρέπει να πιασθούμε από το χέρι της Παναγίας για να φθάσουμε στο λιμάνι της σωτηρίας.

Δεύτερον. Λιμάνι η Θεοτόκος.

Λιμάνι σωτηρίας από τους κινδύνους, τις δυσκολίες, τις ανάγκες και τις αντιξοότητες της παρούσης ζωής.

Λιμάνι κατά τη διάρκεια του πόνου και της ασθενείας.

Και μόνο η επίκληση του ονόματός της έχει σωτήρια αποτελέσματα.

Γι’ αυτό γεμάτος θαυμασμό ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης ψάλλει προς τη Θεοτόκο:«Εν παντί εξαίφνης θροϊσμώ μόνον σου το όνομα ότι φωνώ και δέους απαλλάττομαι τοιαύτη η χάρις σου και τηλικαύτη η άμετρος βοήθεια η πας ο προστρέχων, Δέσποινα, εξ αναγκών λελύτρωται».

Για τη θαυμαστή προστασία της Παναγίας και την άμεση βοήθειά της αναφέρεται και ο σύγχρονος θεόπτης Γέροντας της Αγιορειτικής Πολιτείας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης.

Γράφει ο ίδιος: «Πάσχω από πολλά χρόνια από έκζεμα και αλλεργία. Μία φορά πρήσθηκε το πρόσωπό μου και ο λαιμός μου. Είχα έντονη φαγούρα σε όλο μου το σώμα και αισθανόμουνα πολύ έντονη φλόγωση. Τα χέρια μου είχαν γεμίσει φουσκάλες.

Ήτανε μία κατάσταση τρομερή, απελπιστική. Είχα φθάσει σε τέτοια θλίψη, σε τέτοια απόγνωση, που νόμιζα ότι θα βγει η ψυχή μου. 

Πήγα με δυσκολία στο εκκλησάκι μας και γονάτισα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας. Άρχισα να λέγω:Παναγιά μου, εσύ υποσχέθηκες, ότι θα είσαι προστάτις, βοηθός, τροφεύς και ιατρός μας. Βοήθησέ με αυτή τη στιγμή που κινδυνεύω.

Μην επιτρέψεις να με πάνε στον κόσμο! (δηλαδή να βγει από το Άγιον Όρος).Μόλις τελείωσα την προσευχή μου, πήγα στο κελλί μου δακρυσμένος, το οποίο απέχει δέκα έως δώδεκα βήματα από το εκκλησάκι. Αυτοστιγμεί θεραπεύτηκα τελείως!

Η φαγούρα, το πρήξιμο, οι φουσκάλες εξαφανίσθησαν. Αντί της προηγουμένης απογνώσεως και απελπισίας, είχα μέσα μου μεγάλη ειρήνη και μακαριότητα! Έτσι θαυματουργικώς με εθεράπευσε η Παναγία μας.

Σ αυτό το λιμάνι ας καταφεύγουμε πάντοτε στη ζωή μας και ιδιαίτερα τις δύσκολες ώρες που διέρχεται η πατρίδα μας αλλά και όλοι μας.

«Μη διαλίπης εκτενώς τον Υιόν σου και Θεόν καθικετεύειν υπέρ των προσκυνούντων και ανυμνούντων πιστώς την χάριν την σην, Θεονύμφευτε, μόνη Παναγία υπερευλογημένη».