04 Μαρτίου, 2017

Η ΣΥΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟΣ ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

 

Η αναζήτηση από την Τουρκία ενός ρόλου συμβατού με τις επιλογές των ηγετικών ομάδων των Μεγάλων Δυνάμεων και με απώτερο σκοπό την προώθηση των αυταρχικών, ισλαμιστικών και εθνικιστικών της επιδιώξεων, τα τελευταία χρόνια περνάει μέσα από την Συρία.

Η συστηματική ενίσχυση από την Τουρκία ακραίων ισλαμιστικών δυνάμεων της συριακής αντιπολίτευσης, με την ανοχή ορισμένων Δυτικών χωρών, που ενδεχομένως δεν είχαν συνειδητοποιήσει το μέγεθος της απειλής του ανερχόμενου ισλαμικού φονταμενταλισμού, έχει πλέον δώσει την θέση της σε μια πιο πολυδιάστατη πολιτική.

Στα πλαίσια αυτά, η Τουρκία έχει ήδη εκμεταλλευτεί το ρεύμα των Σύριων προσφύγων, για να διαμορφώσει ένα βασικό πλαίσιο επιρροής προς τις Ευρωπαϊκές χώρες. 

Το ενδεχόμενο μαζικής επιστροφής ριζοσπαστικοποιημένων πολιτών Ευρωπαϊκών χωρών στην πατρίδα τους, μετά την ήττα του ISIS ενίσχυσε την σχέση αυτή, δίνοντας την ευκαιρία στον Ερντογάν να λάβει σωρεία αντιδημοκρατικών και βάρβαρων μέτρων, για την καταστολή κάθε δημοκρατικής ή διαφορετικής φωνής, υπό τις χλιαρές διαμαρτυρίες των Ευρωπαϊκών και άλλων χωρών.  

H Ελλάδα μπορεί και πρέπει να διαμορφώσει ένα Εναλλακτικό σχέδιο (Plan Β) για την Ε.Ε., που θα προβλέπει την εγκατάσταση της αναγκαίας υποδομής σε περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος (όπως κατοικίσιμα απομονωμένα νησιά του Αιγαίου, τα οποία με τον τρόπο αυτό αποκτούν οικονομική δραστηρτιότητα και θα δικαιούνται ΑΟΖ).

Ωστε να είναι σε θέση να υποδεχτούν, προσωρινά, πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες, παράλληλα με την ενεργοποίηση και επέκταση των υπαρχουσών συμφωνιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τα κράτη προέλευσης των οικονομικών μεταναστών.  

Με βάση τον τρόπο λειτουργίας του Ελληνικού κρατικού μηχανισμού, αλλά και της Ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας, αυτό δεν είναι εύκολο, παραμένει όμως, κατά την γνώμη μας, στόχος εφικτός.

Σε ό,τι αφορά την Ρωσία, η ανάγκη διασφάλισης ότι ο υποστηριζόμενος από πολλές εκατοντάδες Τούρκους πεζοναύτες Ελεύθερος Συριακός Στρατός (FSA) δεν θα επέμβει στην πολιορκία του Χαλεπιού, συνέβαλε σημαντικά στην απόφαση μερικής αποκατάστασης των σχέσεών της με την Τουρκία. 

Την ίδια περίπου περίοδο, με οριακή πλειοψηφία, η Κυβέρνηση του Ισραήλ προχώρησε σε μια τυπική αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία. Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι τα μακροπρόθεσμα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας και του Ισραήλ αποκλίνουν από αυτά της Τουρκίας.

Η εξέλιξη στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ ήταν εξίσου ταραχώδης. Οι μάχες και οι θυσίες των Κούρδων αγωνιστών εναντίον του Ισλαμικού Κράτους (ιδιαίτερα συγκρινόμενες με την επί σειρά ετών ανεμπόδιστη διέλευση των φανατικών ισλαμιστών ανταρτών, από τα Συροτουρκικά σύνορα που ήλεγχε η Τουρκία), έβαλε τις βάσεις για μια στενή συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και των οργανώσεων των Κούρδων της Συρίας (PYD), η οποία παραμένει λειτουργική μέχρι σήμερα.  

Οι επιτυχίες τους οδήγησαν την Τουρκία στην ανάληψη στρατιωτικής δράσης στην Συρία (Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη»), ενισχύοντας, με κάθε τρόπο, τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό.

Παράλληλα, στο Ιράκ, όπου η υπό τον έλεγχο των Κούρδων περιοχή απολαμβάνει καθεστώτος αυτονομίας, η Τουρκία υποσχέθηκε την μελλοντική απόσυρση της στρατιωτικής της βάσης στην Bashiqa, εφόσον οι Κούρδοι μαχητές του Ιράκ στραφούν εναντίον των ομοεθνών τους του ΡΚΚ στην επαρχία Σιντζάρ (και μελλοντικά εναντίον του προπύργιου του ΡΚΚ, στο Καντίλ). 

Στην πραγματικότητα, η Τουρκία δεν έχει καμία πρόθεση απομάκρυνσης της στρατιωτικής της βάσης, αφού αυτή λειτουργεί ως κέντρο προσέλκυσης, εκπαίδευσης και οργάνωσης Κούρδων και Αράβων μαχητών, αντίστοιχων με όσους αποστέλλονται ως δυνάμεις «επιβολής της τάξης».

Στις περιοχές βέβαια που ελέγχει ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, ή προορίζονται να συμμετάσχουν στην μάχη εναντίον της Ράκα. Ταυτόχρονα, σε άλλες περιοχές της Συρίας, οι φανατικοί ισλαμιστές αντάρτες αναδιοργανώνονται.

Η καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) έχει αποκτήσει κομβικό χαρακτήρα για τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ. Ο Ομπάμα ήλπιζε στην ήττα του ISIS πριν την παράδοση της Προεδρίας, ενώ αντίστοιχα ο Τραμπ έχει ανάγκη μια στρατιωτική επιτυχία εναντίον των φανατικών ισλαμιστών, έθεσε μάλιστα προθεσμία στο Πεντάγωνο να καταλήξει στις προτεινόμενες λύσεις μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου.

Υπενθυμίζουμε την παλαιότερη ανεπιτυχή απόπειρα των ΗΠΑ να οργανώσουν και εξοπλίσουν οι ίδιοι στρατιωτική δύναμη εναντίον των τζιχαντιστών: η «εκπαιδευμένη» στρατιωτική μονάδα, στην πρώτη της μάχη, παραδόθηκε, μαζί με τον οπλισμό της, στους φανατικούς ισλαμιστές. 

Από την άλλη μεριά, η περίπτωση εκτεταμένης συμμετοχής χερσαίων Αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων, επίσης εξετάζεται σοβαρά, παρά το γεγονός ότι έχει ορισμένα μειονεκτήματα. Με την ευκαιρία αυτή, ας κάνουμε μια ανασκόπηση του τρόπου που διεξάγονται οι μάχες στην περιοχή.

1.Στο αποκλεισμένο Χαλέπι, αλλά και σε άλλες πόλεις της Συρίας, προηγήθηκαν των χερσαίων επιχειρήσεων αεροπορικοί βομβαρδισμοί. Οι Συριακές κυβερνητικές δυνάμεις συχνά χρησιμοποιούσαν «βαρέλια» με εκρηκτικά, που ρίχνονταν από ελικόπτερα από μεγάλο ύψος, με αποτέλεσμα να μην έχουν συγκεκριμένη στόχευση. 

Από την Ρωσική πλευρά, τα χτυπήματα ήταν στοχευμένα, βάσει πληροφοριών και στοιχείων που λαμβάνονταν από δορυφόρους. Στην συνέχεια, επενέβαιναν οι κυβερνητικές χερσαίες δυνάμεις (ο Συριακός Στρατός και οι σύμμαχοί του), σε σκληρές μάχες, σπίτι - σπίτι. 

Στην τελική φάση, συνήθως προσφερόταν στους αντάρτες η δυνατότητα της συντεταγμένης αποχώρησης προς άλλες περιοχές που ελέγχονταν από τις δυνάμεις τους, αντί της μέχρις εσχάτων μάχης.

2.Στην περίπτωση της Αλ Μπαμπ (πόλης της Συρίας που πρόσφατα κατελήφθη από τους Σύρους αντικαθεστωτικούς αντάρτες, με την υποστήριξη Τουρκικών τεθωρακισμένων και πεζοναυτών, καθώς και των αεροπορικών δυνάμεων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Αγγλίας), ακολουθήθηκε ο συστηματικός εντοπισμός των σημείων αντίστασης και ο βομβαρδισμός για την εξάλειψή τους. 

Η τακτική αυτή μείωσε κατά πολύ τις απώλειες των επιτιθέμενων δυνάμεων, αφού το κύριο μέσο αντίστασης των στρατιωτών του ISIS πρακτικά ήταν οι βομβιστές αυτοκτονίας και άλλες «ανορθόδοξες» τεχνικές (αιφνιδιασμός, ελεύθεροι σκοπευτές, κλπ). 

Το αποτέλεσμα ήταν η Αλ Μπαμπ να καταληφθεί με την ενεργό συμβολή του Συριακού κυβερνητικού στρατού, με καθυστέρηση πολλών εβδομάδων, με σχετικά μικρές απώλειες των επιτιθέμενων (ενδεικτικά, σύμφωνα με πληροφορίες, 67 Τούρκοι στρατιώτες φέρεται να έχουν σκοτωθεί) αλλά και αρκετές αμάχων.

3.Στη Μοσούλη, οι πιο πάνω «σύγχρονες» μέθοδοι τελειοποιήθηκαν στον μέγιστο δυνατό βαθμό. 

Το κάθε σημείο αντίστασης που πρόκειται να βομβαρδιστεί (από αεροπλάνα ή πυραύλους, από συστοιχίες πυροβόλων που συνεισέφεραν οι συμμαχικές δυνάμεις ή ακόμα και από drones) επιλέγεται προσεκτικά, βάσει δορυφορικών και άλλων ηλεκτρονικών δεδομένων, με αποτέλεσμα την αργή αλλά σταθερή εξέλιξη των επιχειρήσεων. 

Η τακτική όμως αυτή, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλά θύματα ανάμεσα στους αμάχους, ιδιαίτερα αν συνυπολογιστεί η χρησιμοποίησή τους ως ανθρώπινες ασπίδες ή οι απώλειές τους στην προσπάθεια διαφυγής τους από την ζώνη των εχθροπραξιών.

Σε κάθε περίπτωση, και παρά την δεδομένη αεροπορική υποστήριξη, εκπαίδευση και συντονισμό, το βασικό πρόβλημα για τις ΗΠΑ παραμένει, ποιος θα αναλάβει τις χερσαίες επιχειρήσεις.

Η «προσφορά» της Τουρκίας για την συμμετοχή των οργανωμένων και υποστηριζόμενων από αυτήν δυνάμεων του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, δεν είναι χωρίς αντάλλαγμα, αφού φέρεται να ζητάει

-Την διακοπή από τις ΗΠΑ της υποστήριξής τους προς τις Συριακές Κουρδικές οργανώσεις.

-τον αποκλεισμό από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των σιιτικών δυνάμεων.

-Την σύμφωνη γνώμη τους, στην οποιαδήποτε πολιτική λύση στην Συρία.

Εναλλακτικές λύσεις υπάρχουν και εξετάζονται από τις Αμερικανικές στρατιωτικές αρχές. Η βέλτιστη εναλλακτική λύση, όπως είχαμε αναφέρει και παλαιότερα, θα ήταν μια ευρύτερη συμφωνία με τις άλλες εμπλεκόμενες πλευρές:

-Τη Συριακή κυβέρνηση, που θα πρέπει να βρει τρόπο να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, με μέτρα όπως η άμεση απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και η χορήγηση αμνηστίας.

-Τη Ρωσία, που το ενδεχόμενο προσέγγισής της με τις ΗΠΑ, παραδόξως, συσπείρωσε τις αντιδράσεις «φιλοπόλεμων» συντηρητικών και «πολιτικά ορθών» προοδευτικών πολιτικών.

-Τους Κούρδους της Συρίας, που ήδη έχουν ξεκινήσει τον αποκλεισμό της Ράκα, χωρίς εμφανή στρατιωτικά αποτελέσματα.

-Το Ιράν και τις σιιτικές πολιτοφυλακές, με ενδεχόμενο αντάλλαγμα την αναστολή της στοχοποίησής τους.

Μια λύση όπως η προαναφερόμενη, εκτιμάται ότι θα ανοίξει τον δρόμο στην ειρήνευση της ευρύτερης περιοχής, δίνοντας κατ' αρχήν ώθηση στις (με αρνητικές προοπτικές) συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις της Γενεύης, για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στο Συριακό.

Και βέβαια, η προοπτική ενός διπλωματικού ρόλου της Ελλάδος, σε επίπεδο συνδιαβούλευσης ή και διαμεσολάβησης, σε συνεννόηση με άλλες δυνάμεις ή στα πλαίσια διεθνών οργανισμών στους οποίους συμμετέχει η Ελλάδα, αποτελεί τμήμα μιας νέας σύγχρονης στρατηγικής αντίληψης, που η χώρα μας πρέπει να ακολουθήσει. .
 


Δεν υπάρχουν σχόλια: