Η ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η ακριβής χρονολόγηση της ζωής του Ιησού είναι αδύνατη αφού οι υπάρχουσες μαρτυρίες που προέρχονται από την Καινή Διαθήκη χαρακτηρίζονται από χρονολογική ασάφεια και επίσης το αφετηριακό 1 μ.Χ. δεν εναρμονίζεται επακριβώς με τα γενικότερα ιστορικά δεδομένα των χρόνων εκείνων.

Το ημερολόγιο: Η γέννηση του Ιησού τοποθετείται γύρω στο 7 ή 6 π.Χ. ή μεταξύ του 4 ως 1 π.Χ. Αυτό συμβαίνει καθώς το σημερινό ημερολόγιο, στηρίζεται βασικά στους υπολογισμούς του μοναχού και αστρονόμου Διονυσίου του Μικρού, που κατά τον 4ο αιώνα μ.Χ. καθόρισε με τα δεδομένα που είχε τότε.

Το έτος 754 από κτίσεως Ρώμης ως το χρόνο της γέννησης του Ιησού, αντί του έτους 747 όπως θα έπρεπε με τα σημερινά δεδομένα. Αυτό σημαίνει πως, αν σήμερα ήταν δυνατό να γίνει επανακαθορισμός του παγκόσμιου ημερολογίου, η αρχή του χριστιανικού ημερολογίου θα βρισκόταν επτά περίπου χρόνια νωρίτερα.

Τη στιγμή αυτή, συμβαίνει το παράδοξο να θεωρούμε ότι εξαιτίας των λανθασμένων υπολογισμών, η γέννηση του Ιησού να τοποθετείται σε χρόνια προ Χριστού.

Οι πληροφορίες των Ευαγγελίων: Πέρα από αυτό, τα λίγα στοιχεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη κατά προσέγγιση χρονολόγηση της γέννησης του Ιησού, προέρχονται κυρίως από το Ευαγγέλιο του Λουκά και του Ματθαίου και αφορούν:

Τη γέννηση του Ιησού επί αυτοκράτορα Αυγούστου (Λουκ. 2,1), του οποίου η βασιλεία διήρκεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα (27 π.Χ. - 14 μ.Χ.)

Τη γέννηση του Ιησού "εν ταις ημέραις Ηρώδου βασιλέως της Ιουδαίας" (Λουκ. 1,5), του οποίου επίσης η βασιλεία στην Ιουδαία ήταν από τις μακρότερες χρονικά (37-4 π.Χ.).

Στις περιγραφές για το άστρο της Βηθλεέμ (Ματθ. 2,2)

Στα γεγονότα της "πρώτης" απογραφής, η οποία "εγένετο ηγεμονεύοντος της Συρίας Κυρηνίου" (Λουκ. 2,2) (12-8 π.Χ. ή 8-6 π.Χ.)

Οι Μάγοι και ο Θάνατος του Ηρώδη: Το πιο γνωστό σημείο στην προσπάθεια προσέγγισης χρονολογικά της γέννησης του Ιησού, είναι ο θάνατος του Ηρώδη του Μεγάλου. Μπορεί να ειπωθεί με σχετική ακρίβεια ότι ο Ηρώδης πέθανε κατά το έτος 750 "από κτίσεως Ρώμης" (4 π.Χ.) ή λίγο πριν και στη συνέχεια κηρύχθηκε πένθος μιας εβδομάδας. Εφ' όσον ο Ιησούς, γεννήθηκε"εν ημέραις Ηρώδου του βασιλέως", πρέπει να γεννήθηκε σίγουρα πριν από το 750 "από κτίσεως Ρώμης" (4 π.Χ.) κατά το οποίο πέθανε ο Ηρώδης.

Αλλά το πρόβλημα είναι, πόσο πριν. Λαμβάνοντες υπ' όψη τη διαταγή του Ηρώδη να φονευθούν τα νήπια στη Βηθλεέμ "από διετούς και κατωτέρω", υπολογίζεται ότι ο Ιησούς μπορεί να γεννήθηκε έως και δύο χρόνια πριν από τον θάνατο του Ηρώδη. Δηλαδή οι υπολογισμοί φτάνουν στο 6 π.Χ. υποθέτοντας ότι ο Ηρώδης θα επιμήκυνε τον σχετικό χρόνο για να είναι βέβαιος ότι μέσα σ' αυτό το χρονικό διάστημα θα είχε οπωσδήποτε γεννηθεί ο μελλοντικός βασιλιάς των Ιουδαίων.

Εξάλλου κατά την ευαγγελική ρήση, αφού ο Ηρώδης κάλεσε τους Μάγους, τους έστειλε στη Βηθλεέμ, όπου συνάντησαν πλέον τον Ιησού ως "παιδίον" και όχι ως βρέφος. Συνεπώς, οι σχετικοί αυτοί υπολογισμοί οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Ιησούς μάλλον θα γεννήθηκε σε χρονικό διάστημα δύο τουλάχιστο χρόνια πριν το θάνατο του Ηρώδη, δηλαδή περίπου το έτος 747 ή 748 "από κτίσεως Ρώμης" (7 ή 6 π.Χ.).

Το άστρο της Βηθλεέμ: Το άστρο της Βηθλεέμ, αν τελικά αφορούσε κάποιο αστρονομικό φαινόμενο, οδηγεί και πάλι στο έτος 747 από κτίσεως Ρώμης ή 7 π.Χ., αφού κατά τον Κέπλερ και άλλους αστρονόμους υπήρξε πράγματι τότε ένα παρόμοιο ουράνιο φαινόμενο που προκαλείται κατά τη συνάντηση των τριών πλανητών, του Κρόνου, του Δία και της Αφροδίτης. Στο φαινόμενο αυτό, μετά παρέλευση δύο ή τριών μηνών, ο Δίας δύει ή εξέρχεται από την τροχιά. Τότε παρατηρείται και πάλι το ίδιο έντονο φωτεινό φαινόμενο που παρουσιάζεται στην αρχή, σαν να εμφανίζεται εκ νέου.

Το γεγονός αυτό ταιριάζει με την παρατήρηση του Ματθαίου ότι οι Μάγοι πορευόμενοι προς τη Βηθλεέμ, "είδον" τον "αστέρα" και "εχάρησαν χαράν μεγάλην σφόδρα", προσθέτοντας ότι το "αστέρι" αυτό ήταν ίδιο με εκείνο "ον είδον εν τη Ανατολή" (Ματθ. 2,9-10). Καθώς ένα ταξίδι από τη Μεσοποταμία στην Παλαιστίνη με τα μέσα της εποχής απαιτούσε δύο ή τρεις μήνες, η χρονική αυτή απόσταση ταιριάζει με την αντίστοιχη φυσική κίνηση του πλανήτη Δία και τη διπλή εμφάνιση του κατά την είσοδο και έξοδο από την τροχιά συνάντησης με τους άλλους δύο πλανήτες

Η απογραφή Κυρηνίου και οι δυσκολίες χρονολόγησης: Μετά την αποκάλυψη που είχε ο Ιωσήφ για τα συμβαίνοντα στην Μαρία, πέρασαν οι υπόλοιποι μήνες της αναμονής μέχρι το χρόνο του τοκετού. Τότε, "εγένετο εν ταις ημέραις εκείναις και εξήλθεν δόγμα παρά Καίσαρος Αυγούστου απογράφεσθαι πάσαν την οικουμένην" (Λουκ. 2,1). Από την ιστορία γνωρίζουμε, ότι ο αυτοκράτορας Αύγουστος είχε διατάξει και άλλοτε τέτοιες γενικής φύσεως απογραφές. Κατά συνέπεια, η αναφορά του Λουκά σε μια παρόμοια απογραφή δεν πρέπει να δημιουργεί προβλήματα.

Η αναφορά, όμως, στη συγκεκριμένη αυτή απογραφή του Κυρηνίου, δημιουργεί δυσκολίες από πλευράς χρονολόγησης των γεγονότων της Καινής Διαθήκης, καθώς την εποχή στην οποία αναφέρεται η απογραφή του Ιωσήφ και της Μαρίας, στην ηγεμονία της Συρίας βρισκόταν ο Σέντιος Σατουρνίνος και όχι ο Κυρήνιος. Μέσα από μελέτη των πηγών, προκύπτει ότι η πρώτη ηγεμονία του Κυρηνίου, αν υπήρξε, τοποθετείται μεταξύ των ετών 12-8 π.Χ.

Η πρώτη λύση που δόθηκε στο πρόβλημα της χρονολόγησης ήταν να υποτεθεί πως ο Κυρήνιος εκτέλεσε την απογραφή προς το τέλος της θητείας του (8 π.Χ.), όπως διέταξε ο Αύγουστος Οκταβιανός. Η απογραφή αυτή επειδή ήταν η "πρώτη" που γινόταν στους Ιουδαίους διήρκεσε πολύ χρόνο και την έφερε εις πέρας, σύμφωνα και με τον Τερτυλλιανό, ο διάδοχος του στην ηγεμονία της Συρίας, ο Σέντιος Σατουρνίνος.

Έτσι, οι μεν Ρωμαίοι ανέφεραν στα ρωμαϊκά έγγραφα το όνομα εκείνου που ολοκλήρωσε την απογραφή, του Σέντιου Σατουρνίνου, οι δε Ιουδαίοι, από τους οποίους άντλησε την πληροφορία ο Ευαγγελιστής Λουκάς, κράτησαν στη μνήμη τους το όνομα αυτού που την άρχισε και ο οποίος αργότερα, το 6-7 μ.Χ., διενήργησε και την άλλη απογραφή.

Συνεπώς, αφού ο Ευαγγελιστής Λουκάς αναφέρει "απογραφή πρώτη εγένετο", εννοείται ότι γνώριζε τη δεύτερη απογραφή του 6-7 μ.Χ. και χρησιμοποίησε το επίθετο "πρώτη" σε αντιδιαστολή προς τη δεύτερη απογραφή. Η απογραφή, επομένως, που αναφέρει ο Λουκάς πρέπει να αποφασίσθηκε την περίοδο 12 π.Χ. έως 8 π.Χ. και να συνδέθηκε με το όνομα του Κυρήνιου αντί του Σατουρνίνου.

Η δεύτερη λύση, που προτείνεται, είναι εκείνη η οποία δέχεται μεν επί Κυρηνίου την αρχή της απογραφής περί το 9 π.Χ., η πρακτική ολοκλήρωση της όμως, ιδιαίτερα στις περιοχές της Συρίας, Παλαιστίνης κ.λπ., πραγματοποιήθηκε από το διάδοχο του, Σατουρνίνο, έξαρχο της Συρίας από το 8-6 π.Χ. Αλλά η απογραφή συνέχιζε να ονομάζεται "απογραφή Κυρηνίου" εξαιτίας σχετικού διατάγματος, και προς την οποία είναι σύμφωνο το σχετικό κείμενο του Λουκά.

Ως τρίτη λύση, έχει προταθεί η συνύπαρξη δύο έξαρχων σε κάποια περιοχή, σύμφωνα με πρακτική της εποχής εκείνης, ιδιαίτερα κατά την περίοδο διαδοχής, για ενημέρωση και ομαλή μεταβίβαση της εξουσίας. Μπορεί έτσι να υποτεθεί ότι κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ των ετών 8-6 π.Χ., κατά τό σύστημα της συνδιοίκησης υπάρχουν στην εξαρχία της Συρίας δύο αξιωματούχοι, ο Κυρήνιος και ο Σατουρνίνος, εκδοχή που προσφέρει μία ακόμη λύση στο πρόβλημα της απογραφής.

Η σφαγή των νηπίων: Το χαρμόσυνο γεγονός της γέννησης του Χριστού, κατά τον Ευαγγελιστή Ματθαίο, κλείνει με το θλιβερό συμβάν της σφαγής των νηπίων "υπό του Ηρώδου αναιρεθέντα", τα οποία σύμφωνα με το εορτολογικό Συναξάρι της Ορθόδοξης Εκκλησίας ανέρχονται σε 14.000 αν και στα ιερά κείμενα δεν υπάρχει καμιά αναφορά αριθμητικής φύσης.

Από πλευράς καθαρά ιστορικής ακρίβειας, τα γεωγραφικά και πληθυσμιακά δεδομένα της εποχής εκείνης οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στη Βηθλεέμ και τα περίχωρα της θα ζούσαν τότε περίπου 1.000 κάτοικοι κι επομένως τα άρρενα νήπια "διετούς και κατωτέρω" δεν θα ξεπερνούσαν τα 30 με 40, ίσως και λιγότερα.

Επειδή δε μια τέτοια σφαγή αριθμητικά θ΄ αποτελούσε μια τεράστια γενοκτονία, γεγονός που δεν το αναφέρει κανένας ιστορικός ούτε ο Ιώσηπος, λογικό είναι πολλοί ερευνητές να θεωρούν το σημείο αυτό της Γραφής ως αναξιόπιστο, φανταστικό και εμβόλιμο κατά του Ηρώδη

Λαογραφία: Σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο τα Χριστούγεννα αναγνωρίζονται ως εθνικές διακοπές. Στις 26 Ιουνίου του 1870 η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής αναγνώρισε τα Χριστούγεννα ως ομοσπονδιακές διακοπές. Η ημέρα των Χριστουγέννων είναι η μόνη κοινή επίσημη αργία σε όλους τους λιμένες του κόσμου.

Στις κυρίως Χριστιανικές χώρες, τα Χριστούγεννα είναι η σημαντικότερη οικονομικά περίοδος διακοπών του έτους και επίσης γιορτάζονται σαν κοσμικές διακοπές σε πολλές χώρες με μικρούς Χριστιανικούς πληθυσμούς.

Χαρακτηρίζονται κατά ένα μεγάλο μέρος με την ανταλλαγή δώρων μέσα στις οικογένειες και από τα δώρα που φέρνει ο Άγιος Βασίλης (για τους ορθόδοξους) ή Santa Claus (για το Δυτικό κόσμο), ένας μεγάλος εύθυμος άντρας με μια άσπρη γενειάδα.

Οι τοπικές και περιφερειακές παραδόσεις των Χριστουγέννων είναι ακόμα πιο πλούσιες και ποικίλες παρά τη μεγάλη επιρροή των Αμερικάνικων ή Βρετανικών Χριστουγεννιάτικων μοτίβων που διαδίδονται μέσω της λογοτεχνίας, της τηλεόρασης και άλλων μέσων.

Έθιμα στη Βηθλεέμ

Η Βηθλεέμ όσο και τα Ιεροσόλυμα είναι οι πόλεις όπου γιορτάζονται τρεις φορές τα Χριστούγεννα.

Οι Καθολικοί και οι Διαμαρτυρόμενοι γιορτάζουν τα Χριστούγεννα την 25η Δεκεμβρίου σύμφωνα με το νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο, ενώ οι Ελληνορθόδοξοι στις 7 Ιανουαρίου του νέου έτους, ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 25 Δεκεμβρίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Η Αρμενική Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει τα Χριστούγεννα μαζί με τα Θεοφάνια στις 19 Ιανουαρίου, ημερομηνία που αντιστοιχεί στις 6 Ιανουαρίου κατά το Ιουλιανό ημερολόγιο.

Σήμερα στη γενέτειρα του Χριστού κατοικούν περίπου 35.000 Μουσουλμάνοι και 15.000 Χριστιανοί.

ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΗΣ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΚΥΠΡΟΥ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

† ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Eλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιεπίσκοπος Νέας Ἰουστινιανῆς καί πάσης Κύπρου, Παντί τῷ Χριστεπωνύμῳ Πληρώματι τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, Χάριν καὶ εἰρήνην καὶ εὐλογία παρὰ τοῦ ἐν Βηθλεὲμ Τεχθέντος Σωτῆρος Χριστοῦ.

 Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ» ( Α΄ Τιμ. 3,16 )

Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο προτυπώθηκε στοὺς πατριάρχες τοῦ ἀρχαίου Ἰσραήλ, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἐξαγγέλθηκε ἀπὸ τοὺς προφῆτες, ἐκεῖνο ποὺ σκιαγραφήθηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους φιλοσόφους, φανερώνεται, σήμερα, ξεκάθαρα στὴν ἀνθρωπότητα.  Ὁ Θεὸς, ἀφοῦ μὲ τὴν παντοδυναμία του δημιούργησε τὸν κόσμο, εἰσέρχεται καὶ ὁ Ἴδιος σ’ αὐτόν, ἐπιφέροντας μιὰ ἀπροσδόκητη, γιὰ τὰ ἀνθρώπινα δεδομένα, ἀλλαγή. Κατὰ τοὺς ὅρους τῆς δημιουργίας, ἔπρεπε ὁ ἄνθρωπος νὰ ὁδεύσει πρὸς τὴ θέωση, ἀφοῦ ἐπλάσθη «καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ».

Ἐξαιτίας, ὅμως, τῆς ἀδυναμίας του νὰ πετύχει τὸν στόχο ποὺ τοῦ ἐτέθη, ἀκολουθεῖται μία ἀντίθετη πορεία. «Ἄνθρωπος γίνεται Θεός, ἵνα Θεὸν τὸν Ἀδὰμ ἀπεργάσηται». Ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ εἶναι τὸ μεγαλύτερο θαῦμα τῶν αἰώνων. Τὸ ὅτι ὁ Θεὸς ἐδημιούργησε τὸν κόσμον, ἐκ τοῦ μηδενός, εἶναι μέσα στὰ πλαίσια τοῦ κατανοητοῦ. Τὸ νὰ σαρκωθεῖ, ὅμως, ὁ ἄσαρκος, νὰ εἰσέλθει στὶς διαστάσεις τῆς φθορᾶς, τοῦ χρόνου καὶ τοῦ χώρου, ὁ ἄχρονος καὶ «ἀχώρητος παντί», δὲν εἶναι προσιτό, οὔτε καὶ εὔκολα κατανοητό.

Προσεγγίζεται μόνο μὲ τὴν πίστη, ὡς ἐκδήλωση τῆς παντοδυναμίας τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ τῆς μεγάλης ἀγάπης του πρὸς τὸ πλάσμα του. Μέ τήν ἐνανθρώπηση θέλησε ὁ Θεὸς νὰ καταστήσει ἐμφανέστερη τὴν παρουσία Του στὸν κόσμο. Βέβαια καί προηγουμένως «οὐκ ἀμάρτυρον ἑαυτὸν ἀφῆκεν ὁ Θεὸς» (Πρ.14,17).

Τὴν παρουσία Του διαλαλοῦσαν πάντοτε τὰ ἔργα τῶν χειρῶν Του. Κατὰ τὸν ψαλμῳδὸν «Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα » (Ψαλμ. 18,1). Κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διακηρύττει ὅτι «τὰ ἀόρατα αὐτοῦ ἀπὸ κτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται, ἥ τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θειότης» (Ρωμ. 1, 20). Τώρα, ὅμως, μὲ τὴν ἐπιδημία τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ μποροῦν ὅλοι νὰ ἀντιληφθοῦν καλύτερα τὴν παρουσία του.

Μὲ τὴν ἐνανθρώπηση, ὕστερα, πραγματοποιεῖται ἀνακαίνιση τῆς κτίσεως. Γίνεται στὴν οὐσία μιὰ ἐπανάληψη τῆς δημιουργίας, μὲ διαφορετικὴ μορφή, μιὰ παλιγγενεσία. Σ’ αὐτὸν τὸν δεύτερο λόγο ἀναφέρονται ὅσα ἡ Ἐκκλησία, διὰ τῆς Θεολογίας καὶ τῆς ὑμνολογίας της, ἐξαγγέλλει κατὰ τὴ σημερινὴ ἡμέρα: Ἡ ἐπανασύνδεση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεό, ἡ ἐπὶ γῆς εἰρήνη μετὰ δικαιοσύνης, ἡ ἰσότητα φύλων καὶ φυλῶν, ἡ δυνατότητα τῆς θέωσης.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἀπὸ τὴν ἐντρύφηση στὸ θεολογικὸ βάθος τοῦ μυστηρίου τῶν Χριστουγέννων, μᾶς προσγειώνει ἡ σημερινὴ τραγική πραγματικότητα τὴν ὁποία βιώνει ἡ πατρίδα μας. Ἡ καλπάζουσα ἀνεργία, ἡ ἀδυναμία πολλῶν νὰ ἀνταποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις τῆς ζωῆς, ἡ ἀναξιοκρατία, ἡ σήψη καὶ ἡ διαφθορὰ ποὺ ἀποκαλύπτονται καθημερινὰ σ’ ὅλο τὸν δημόσιο βίο, οἱ ταπεινωτικὲς γιὰ τὴν ἐθνική μας ἀξιοπρέπεια καὶ ἀδικαιολόγητες, ἐν πολλοῖς, ἀπαιτήσεις τῆς Τρόικας, ποὺ ἔναντι κάποιου τοκογλυφικοῦ δανεισμοῦ, θέτει ὑπὸ τὴν κυριαρχίαν της τὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον τοῦ τόπου μας, ὁδηγοῦν πολλοὺς σὲ ἀποθάρρυνση καὶ ἄλλους σὲ ἀπόγνωση.

Κάθε ὑγιῶς σκεπτόμενος ἄνθρωπος ἀπαιτεῖ νὰ ξαναστηθεῖ κράτος δικαίου, νὰ ἐκλείψουν οἱ ἀνισότητες, νὰ λειτουργήσουν οἱ θεσμοὶ μὲ διαφάνεια, νὰ ὑπάρξει τιμωρία γιὰ ὅσους ἀδικοῦν καὶ ἐπιβράβευση γιὰ ὅσους εὐεργετοῦν τὸν τόπο. Μὰ αὐτὸ εἶναι καὶ τὸ μεγάλο μήνυμα τῆς σημερινῆς ἑορτῆς. «Δικαιοσύνην μάθετε οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» ( Ἡσ. 26, 9 ) διαμηνύει ὁ Θεὸς διὰ τοῦ προφήτου. Καὶ σήμερα ἀνέτειλε, διὰ τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας Του, ὁ Ἴδιος, ὡς «Ἥλιος Δικαιοσύνης». Ἡ «ἐνεστῶσα ἀνάγκη» καλεῖ ὅλους μας σὲ ὁμόνοια καὶ ἀλληλεγγύη, ἐνίσχυση τῶν ὀλιγοψύχων καὶ στήριξη τῶν ἐνδεῶν.

Αὐτὸ συνιστᾷ καὶ ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε ἐπαξίως τὸν ἐνανθρωπήσαντα Χριστὸν στὶς καρδιές μας. Ἡ οἰκονομικὴ δυσπραγία δὲν εἶναι, δυστυχῶς, ἡ μόνη οὔτε καὶ ἡ μεγαλύτερη θλίψη ποὺ ἐνέσκηψε στὴν ἰδιαίτερη πατρίδα μας. Τὸ ἐθνικό μας πρόβλημα ὄχι μόνο παραμένει ἄλυτο, ἀλλὰ καὶ περιπλέκεται ἀπὸ τὶς δολοπλοκίες καὶ τὰ συμφέροντα τῶν ἰσχυρῶν της γῆς. Ἡ Τουρκία προωθεῖ μὲ κυνικότητα τὸν μόνιμο καὶ ἀμετάθετο στόχο της, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλος ἀπὸ τὴν κατάληψη καὶ Τουρκοποίηση ὁλόκληρης τῆς Κύπρου.

Κι ἕνα μέρος τοῦ λαοῦ μας, ὡς μὴ ὤφειλε, ἀπέκαμε στὰ μισά τοῦ δρόμου καὶ συντάσσεται μὲ τὴν κατοχικὴ δύναμη, φτάνοντας σὲ πράξεις ἐσχάτης προδοσίας, ξεπουλώντας στὸν κατακτητὴ τὶς κατεχόμενες περιουσίες του, δίνοντάς του ἔτσι κάλυψη νομιμοφάνειας, γιὰ ἐπίτευξη τῆς τουρκοποίησης τοῦ τόπου μας. Ὀφείλουμε νὰ συνέλθουμε καὶ νὰ ἀνασυντάξουμε τὶς δυνάμεις μας. Νὰ ἐντείνουμε τὴν ἀκοὴ μας καὶ νὰ ἐνωτισθοῦμε τὶς φωνὲς τῶν προγόνων μας. Ὡς ἔθνος περάσαμε ἀπὸ πολὺ μεγαλύτερες δυσκολίες.

Κι ὄχι μόνο ἐπιβιώσαμε, ἀλλὰ καὶ μεγαλουργήσαμε. Δώσαμε, μάλιστα, κάποτε καὶ μέσα ἀπὸ τὶς πτώσεις μας, ἄφθαστα δείγματα ἡρωισμοῦ καὶ αὐταπάρνησης. Ζάλογγο, Κούγκι, Μαχαιρᾶς, Δίκωμο, συγκλόνισαν τὴν ἀνθρωπότητα. Κουβαλώντας μιἀν τέτοια παράδοση κι ἔχοντας τόσο γερὲς ρίζες, δὲν ἐπιτρέπεται νὰ δείχνουμε ὀλιγωρία καὶ τάσεις ἐγκατάλειψης τοῦ ἀγώνα. Στὶς δύσκολες συγκυρίες τοῦ ἔθνους μας, ἡ πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἡ ἀγάπη στὴν πατρίδα ὑπῆρξαν οἱ κινητήριες δυνάμεις τοῦ λαοῦ μας. Ἀπευθυνόμαστε, λοιπόν, πατρικὰ πρὸς ὅλους καὶ σᾶς καλοῦμε σὲ πνευματικὴ καὶ ἐθνικὴ ἐγρήγορση.

Σὲ πεῖσμα ὅλων τῶν δεδηλωμένων ἐχθρῶν μας, ἀλλὰ καὶ ὅσων ποντιοπιλατικὰ παρακολουθοῦν, γιὰ σαράντα χρόνια, τὸ δράμα μας καθὼς καὶ ἐκείνων πού, ἐνῷ ἀπὸ τὴ θέση τους θὰ’πρεπε νὰ ὑπερασπίζονται ἀρχὲς καὶ ἀξίες, προάγουν τὶς θέσεις τῆς Τουρκίας, θὰ πρέπει νὰ μείνουμε ἀμετακίνητοι προασπιστὲς τῆς γῆς καὶ τῶν δικαίων μας. Καλοῦμε καὶ ὅσους ὑπεύθυνα χειρίζονται τὸ ἐθνικό μας θέμα νὰ ἐπιμείνουν ἀταλάντευτα στὶς παγκόσμια ἀναγνωρισμένες ἀρχὲς δικαίου, ὡς βάσης γιὰ τὴν ἐπιδιωκόμενη λύση.

Ἂν οἱ ἀρχές: ἕνας ἄνθρωπος μία ψῆφος, τῆς ἐλεύθερης διακίνησης, ἐγκατάστασης καὶ ἀπόκτησης περιουσίας, ἰσχύουν γιὰ ὅλους τοὺς λαούς, γιατί ἐμεῖς νὰ μὴν τὶς θέτουμε ὡς προϋπόθεση τῆς λύσης τοῦ προβλήματός μας; Ἂν ὁ ἐποικισμὸς καταδικάζεται ἀπὸ ὅλους ὡς ἔγκλημα πολέμου, γιατί ἐμεῖς νὰ μὴν ζητήσουμε ἀπομάκρυνση ὅλων τῶν ἐποίκων, προκειμένου ἡ λύση ποὺ θὰ ἐξευρεθεῖ νὰ ἔχει τὰ ἐχέγγυα τῆς ἐπιβίωσης;

Κι ἂν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι κατέδειξαν ὅτι ἡ κατοχὴ μίας χώρας ἀπὸ ἄλλη συνιστᾷ βάρβαρον ἀναχρονισμὸν, γιατί ἐμεῖς νὰ μὴν ἐπιμείνουμε στὴν ἀπόσυρση ὅλων τῶν στατευμάτων κατοχῆς καὶ στὴν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδας μας; Ἡ πεῖρα σαράντα χρόνων κατοχῆς καὶ συνεχῶν ὑποχωρήσεων μᾶς δίδαξε ὅτι οἱ ὑποχωρήσεις δὲν ἐξευμενίζουν τὸν κατακτητή. Ἄλλες ὑποχωρήσεις θὰ μᾶς ὁδηγήσουν στὴν πλήρη καὶ μόνιμη καταστροφή.

Ἡ σημερινὴ μεγάλη ἑορτὴ μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ὀφείλουμε νὰ ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴν προάσπιση καὶ ἀνάκτηση τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἀξιοπρέπειάς μας, ποὺ εἶναι γνωρίσματα τῆς «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ» δημιουργίας μας. Ὁ ἀγώνας στὸν ὁποῖο καλούμαστε, ἀποτελεῖ ὑποχρέωσή μας καὶ πρὸς τὸν Θεὸ καὶ πρὸς τὴν πατρίδα μας.

Μὲ αὐτὲς τὶς σκέψεις ἀπονέμουμε τὴν πατρικὴ εὐλογία μας πρὸς ὅλους, ἰδιαίτερα τούς ἐμπερίστατους, τοὺς ἀγνοούμενούς μας, τοὺς ὁποίους δὲν θεωροῦμε χωρὶς ἐνδελεχὴ ἔρευνα νεκρούς, καθὼς καὶ τοὺς συγγενεῖς τους, τοὺς ἐγκλωβισμένους καὶ τοὺς πρόσφυγες συμπατριῶτές μας. Ἐπικαλούμενοι τὴν εὐλογίαν καὶ τὸ ἄπειρον ἔλεος τοῦ Θεοῦ πρὸς ὅλους καὶ κατὰ τὸν ἀνατέλλοντα, ἐντὸς ὀλίγου, νέον ἐνιαυτόν, διατελοῦμεν,

Μετ’ εὐχῶν διαπύρων ἐν Χριστῷ τεχθέντι

†Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἐν τῇ Ἱερᾷ Ἀρχιεπισκοπῇ Κύπρου,

Χριστούγεννα 2013.