ΛΕΥΚΩΣΙΑ. (Γραφείο
Εθνικού Κήρυκα).
Ο Αρχιεπίσκοπος
Χρυσόστομος θα ήταν ένας πολύ κακός διπλωμάτης, αν αντί της ιεροσύνης επέλεγε
να κάνει καριέρα στην πολιτική. Λέει πάντοτε αυτό που πιστεύει και αδιαφορεί αν
τα λεγόμενά του θα πικράνουν ή θα εξοργίσουν κάποιους. Αυτό έκανε όταν τον
επισκεφτήκαμε για τους σκοπούς της παρούσας συνέντευξης, που προγραμματίστηκε
από τον «Εθνικό Κήρυκα» με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 39 χρόνων από την
τουρκική εισβολή:
•Αναφέρθηκε στο
πραξικόπημα και είπε ότι ήταν βέβαιος ότι θα ακολουθούσε η τουρκική εισβολή.
•Ομολογεί ότι οι
πραξικοπηματίες δεν τον ενόχλησαν αλλά τους ενόχλησε ο ίδιος. Θυμάται και
αφηγείται μια επεισοδιακή συνάντηση με τον στρατιωτικό διοικητή της Πάφου, κατά
τις ημέρες του πραξικοπήματος. Πήγε στο γραφείο του με σκοπό να τον
ξυλοφορτώσει επειδή έδωσε οδηγίες σε αστυνομικούς να χτυπούν στο ψαχνό τους
μακαριακούς.
•Θυμάται την ημέρα της
τουρκικής εισβολής και τα λόγια που είπε στον αδελφό του όταν αυτός τον
επισκέφτηκε στη μονή Αγίου Νεοφύτου, για να τον αποχαιρετίσει, επειδή θα
πήγαινε να πολεμήσει και δεν ήξερε αν θα τον ξανάβλεπε. «Δεν ξέρω για ποιαν
πατρίδα θα πας να πολεμήσεις», ομολογεί ότι είπε στον αδελφό του.
•Υποστηρίζει ότι τα
εδάφη που θα καταλάμβαναν οι Τούρκοι ήταν συμφωνημένα και ομολογεί ότι μόλις
πληροφορήθηκε για την τουρκική εισβολή είπε πως θα ήταν καλύτερα πουν στον
κόσμο να υποχωρήσει μέχρι τη συμφωνημένη γραμμή, παρά να γίνει ο πόλεμος και να
κατακρεουργηθεί ο ελληνικός πληθυσμός.
•Λέει ότι ποτέ δεν
ανέμενε βοήθεια από την Ελλάδα για απόκρουση της τουρκικής εισβολής. «Πίστευα
πάντοτε ότι για τους Ευρωπαίους και τους Αμερικάνους, οι Έλληνες μπορούσαν να
πολεμήσουν αλλά για την Κύπρο όχι», λέει, αλλά διευκρινίζει ότι με την αναφορά
του σε Έλληνες αναφέρεται στην ελληνική κυβέρνηση.
•Αναφέρεται σε
συνομιλίες που είχε με τον Μακάριο, κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και,
αργότερα, μετά τις λεγόμενες συμφωνίες κορυφής με τον Ντενκτάς και εκφράζει την
άποψη ότι ο Μακάριος πέθανε από την στεναχώρια του γιατί τον κορόιδευσαν,
προκειμένου να αποδεχθεί την ομοσπονδία ως βάση για λύση του Κυπριακού.
•Λέει ότι δεν υπήρξαν
χαμένες ευκαιρίες για λύση του Κυπριακού, επειδή ο στόχος της Κύπρου είναι η
κατάληψη ολόκληρης της νήσου.
•Μιλά για τις
επικείμενες συνομιλίες για το Κυπριακό και προεξοφλεί την αποτυχία τους επειδή
οι Τούρκοι επιδιώκουν κατάληψη ολόκληρης της Κύπρου.
•Κατηγορεί την Τουρκία
ότι επιδιώκει να εξαφανίσει οτιδήποτε ελληνικό ή χριστιανικό στην κατεχόμενη
Κύπρο.
•Αποκαλύπτει ότι σε
πρόσφατη συνάντησή του με τον πρόεδρο Πούτιν έθεσε θέμα ρωσικής στρατιωτικής
επέμβασης στη Συρία για την προστασία των χριστιανών που ζουν εκεί και
κινδυνεύουν από τους ισλαμιστές.
•Προαναγγέλλει επίσκεψη
Ρώσων επιχειρηματιών στην Κύπρο και εκφράζει την άποψη ότι οι συγκεκριμένοι
επιχειρηματίες είναι αποφασισμένοι για επενδύσεις στην Κύπρο, στον τουρισμό και
στην ενέργεια.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης του Αρχιεπισκόπου
Χρυσοστόμου:
«Εθνικός Κήρυκας»: Συμπληρώθηκαν αυτές τις ημέρες 39 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Πού σας βρήκε, Μακαριώτατε, η ημέρα της τουρκικής εισβολής;
«Εθνικός Κήρυκας»: Συμπληρώθηκαν αυτές τις ημέρες 39 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Πού σας βρήκε, Μακαριώτατε, η ημέρα της τουρκικής εισβολής;
Χρυσόστομος: Η ημέρα
της εισβολής με βρήκε στο Καθολικό της μονής στον Άγιο Νεόφυτο. Είχαμε τη
λειτουργία του Προφήτου Ηλιού. Μετά τη θεία λειτουργία, ενώ κατέβαινα τα
σκαλοπάτια της εκκλησίας, ένας εκ των διακόνων με ενημέρωσε ότι άρχισε η
εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο. Το είχε ακούσει από το ραδιόφωνο. Θα ήταν γύρω
στις 7:30 με 8:00 το πρωί. Η λειτουργία είχε αρχίσει στις 5.00.
«Ε.Κ.»:
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση;
Χρυσόστομος: Η
αντίδρασή μου ήταν άμεση: Γιατί δεν λένε στον κόσμο να φύγουν από τη
συμφωνημένη γραμμή, να κατεβεί κάτω από τη συμφωνημένη γραμμή και θέλουν να τον
κατακρεουργήσουν;
«Ε.Κ.»:
Μιλάτε για «συμφωνημένη γραμμή». Εννοείτε ότι όλα ήταν συμφωνημένα, η εισβολή,
τα εδάφη που θα καταλάμβαναν οι Τούρκοι;
Χρυσόστομος: Βέβαια. Όταν την Τρίτη το απόγευμα, μια μέρα μετά το πραξικόπημα,
έφυγε ο Μακάριος από την Κύπρο, ήμουν σίγουρος ότι η εισβολή ήταν δεδομένη.
«Ε.Κ.»:
Πώς συνδέεται ο Μακάριος με την εκτίμησή σας ότι το πραξικόπημα θα ακολουθούσε
η τουρκική εισβολή;
Χρυσόστομος: Τη Δευτέρα
το βράδυ, κατά τις 10 η ώρα, είχαν φύγει όλοι οι Παφίτες από τον χώρο της
Μητρόπολης και μείναμε οι τρεις: Ο Μακάριος, ο τότε Μητροπολίτης Πάφου και
μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ο Β’ και ο Ηγούμενος της μονής του Αγίου
Νεοφύτου, δηλαδή εγώ. Μείναμε στο γραφείο του Μητροπολίτη και ανταλλάσσαμε
απόψεις. Ήταν πολύ ανήσυχος ο Μακάριος ότι αυτοί οι άθλιοι που έκαναν το
πραξικόπημα δεν αντιλήφθησαν... Τους πίστωνα με νοημοσύνη και με πατριωτισμό
αλλά, φαίνεται, ότι ούτε μυαλό έχουν ούτε πατριώτες είναι. Τώρα άνοιξαν την
πόρτα, η Τουρκία θα εισβάλει και η διχοτόμηση θα είναι γεγονός.
«Ε.Κ.»: Μιλήστε μας, Μακαριώτατε, για τις ώρες που ακολούθησαν από τη στιγμή που ενημερωθήκατε ότι είχε γίνει τουρκική εισβολή. Τι θυμάστε;
«Ε.Κ.»: Μιλήστε μας, Μακαριώτατε, για τις ώρες που ακολούθησαν από τη στιγμή που ενημερωθήκατε ότι είχε γίνει τουρκική εισβολή. Τι θυμάστε;
Χρυσόστομος: Είχεν
επαναστατήσει η ψυχή μου. Λίγο μετά που ενημερώθηκα για την εισβολή, είχε έρθει
ο αδελφός μου για να με αποχαιρετήσει. Θα παρουσιαζόταν στην Εθνική Φρουρά.
Θυμωμένος όπως ήμουν του είπα: Δεν ξέρω για ποιαν πατρίδα θα πας να πολεμήσεις.
Αλλά, εν πάση περιπτώσει πρέπει να πολεμήσουμε. Ήμουν ανάστατος και περίμενα να
δω τι θα γίνει. Ο μικρός μου αδελφός ήταν στο στρατό, εκεί στο Διόριος. Πήγαν
εκεί για να εμποδίσουν την εισβολή στη Γλυκιώτισσα.
«Ε.Κ.»: Είπατε, προηγουμένως, ότι ήσασταν μεταξύ αυτών που συνομίλησαν με τον Μακάριο, προτού αυτός εγκαταλείψει την Κύπρο, κυνηγημένος από τους πραξικοπηματίες. Ήσασταν γνωστός για τη στήριξη που παρήχατε στον Μακάριο. Αυτή σας η τοποθέτηση είχε επιπτώσεις; Σας ενόχλησαν οι πραξικοπηματίες;
«Ε.Κ.»: Είπατε, προηγουμένως, ότι ήσασταν μεταξύ αυτών που συνομίλησαν με τον Μακάριο, προτού αυτός εγκαταλείψει την Κύπρο, κυνηγημένος από τους πραξικοπηματίες. Ήσασταν γνωστός για τη στήριξη που παρήχατε στον Μακάριο. Αυτή σας η τοποθέτηση είχε επιπτώσεις; Σας ενόχλησαν οι πραξικοπηματίες;
Χρυσόστομος: Τους
ενόχλησα εγώ, δεν με ενόχλησαν εκείνοι.
«Ε.Κ.»:
Δεν επιχείρησαν να σας συλλάβουν,
δεδομένης της σχέσης σας με τον Μακάριο;
Χρυσόστομος: Οχι, διότι
η συντριπτική πλειοψηφία των Παφιτών, το 99%, ήταν μακαριακοί και δεν μπορούσαν
να κάνουν οτιδήποτε. Μάλιστα, όταν ο στρατιωτικός διοικητής Πάφου που ανέλαβε
καθήκοντα και αστυνομικού διευθυντή, κάλεσε τους αστυνομικούς που υπηρετούσαν
στην Πάφο να χτυπούν στο ψαχνό, σε μια προσπάθεια καταστολής οποιασδήποτε
απόπειρας αντίστασης στους πραξικοπηματίες, ήρθε κάποιος αστυνομικός και μου το
είπε. Αυτό συνέβη την
Τετάρτη. Την επομένη πήρα το αυτοκίνητο και κατέβηκα στον αστυνομικό σταθμό
Πάφου, όπου συνάντησα τον στρατιωτικό διοικητή και συνάμα αστυνομικό διευθυντή.
Πήγα για να του ζητήσω εξηγήσεις. Τον ρώτησα τι εννοούσε όταν καλούσε τους
αστυνομικούς να χτυπήσουν στο ψαχνό.
Το ψαχνό ποιο είναι, οι Τούρκοι ή τα
ελληνόπουλα, τον ρώτησα. Και συνέχισα: Άκουσε, πρέπει να αντιληφθείς ότι
βρίσκεσαι στην Πάφο. Αν οι Παφίτες αποφασίσουμε να σου φτύσουμε θα
πνιγείς, αν αρχίσουμε να σου δίνουμε χαστούκια δεν θα σε προλάβουν οι
γιατροί... Πρόσεξε. Μία τρίχα να φύγει από το κεφάλι οποιουδήποτε Παφίτου, αυτό
θα το θεωρήσω ως ενέργεια εναντίον εμού και θα έχεις να κάνεις μαζί μου. Και αν
νομίζεις ότι μπορείς να το κάνεις πέσμου το από τώρα. Τελικά συγκρατήθηκα... Ήμουν
έτοιμος να τον χαστουκίσω. Γι’ αυτό πήγα εκεί. Αυτός φοβήθηκε. Νόμιζε ότι θα
άρχιζα να του δίνω μπάτσους από την ίδια ώρα.
«Ε.Κ.»:
Mετά την επάνοδο της κατάστασης στην ομαλότητα, έτυχε να ξαναδείτε αυτό τον
άνθρωπο;
Χρυσόστομος: Ο
συγκεκριμένος άνθρωπος επιδίωξε να με γνωρίσει καλύτερα. Με επισκεπτόταν στην
ιερά μονή Αγίου Νεοφύτου. Ετσι γίναμε φίλοι. Όταν με επισκέφτηκε για πρώτη φορά
στο μοναστήρι μου εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του γιατί πήγα στο γραφείο του με
σκοπό να τον δείρω.
«Ε.Κ.»:
Όταν έγινε η τουρκική εισβολή πιστέψατε ότι οι Τούρκοι θα καταλάμβαναν ολόκληρη
την Κύπρο;
Χρυσόστομος: Ήξερα για
το Σχέδιο Άτσεσον. Και γνώριζα ότι η διαχωριστική γραμμή θα ξεκινούσε από την
Κερύνεια, θα έφθανε στην τουρκική συνοικία της Λευκωσίας και θα κατέληγε στο
Μπογάζι της Αμμοχώστου. Αλλά, τρώγοντας έρχεται η όρεξη... Κατέλαβαν
μεγαλύτερες εκτάσεις. Γι’ αυτό, όταν ενημερώθηκα για την τουρκική εισβολή,
είπα: Ας τους πουν να κατέβουν από τη γραμμή και κάτω. Γιατί θέλουν να
κατακρεουργήσουν αυτόν τον κόσμο.
«Ε.Κ.»:
Πιστέψατε ότι θα είχαμε βοήθεια από την Ελλάδα, για την απόκρουση της τουρκικής
εισβολής;
Χρυσόστομος: Ντρέπομαι
να πω ότι ποτέ δεν πίστεψα ότι θα είχαμε βοήθεια από την Ελλάδα. Πίστευα
πάντοτε ότι για τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς, οι Έλληνες μπορούσαν να
πολεμήσουν αλλά για την Κύπρο όχι. Λέγοντας Έλληνες δεν εννοώ τον απλό κόσμο.
Οι Έλληνες είναι καλοί. Η κυβέρνηση δεν ήθελε κάτι τέτοιο. Οι Ελλαδίτες που
ήσαν εδώ, οι ΕΛΔΥΚάριοι, πολέμησαν γενναία. Είχαν φοβερές απώλειες οι Τούρκοι,
ως αποτέλεσμα της αντίστασης των ΕΛΔΥΚάριων που πολέμησαν μέχρι τέλους...
«Ε.Κ.»: Σήμερα, 39 χρόνια μετά, ποια συναισθήματα σας διακατέχουν τέτοιες μέρες;
«Ε.Κ.»: Σήμερα, 39 χρόνια μετά, ποια συναισθήματα σας διακατέχουν τέτοιες μέρες;
Χρυσόστομος: Οι Τούρκοι
έχουν στόχους. Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας δεν είναι κοντόφθαλμη. Αυτοί
σχεδιάζουν για 100 χρόνια, δεν σχεδιάζουν για μήνες ή για μερικά χρόνια.
Σχεδιάζουν σε βάθος χρόνου. Ο στόχος της Τουρκίας είναι η κατάληψη ολόκληρης
της Κύπρου. Να τουρκοποιήσουν τη μισή, όπως την έχουν τουρκοποιήσει και
προϊόντος του χρόνου να τουρκοποιήσουν ολόκληρο το νησί. Δυστυχώς, εμείς
είμαστε κοντόφθαλμοι και δεν βλέπουμε μακριά.
«Ε.Κ.»:
Πιστεύετε ότι υπήρξαν χαμένες ευκαιρίες για λύση του Κυπριακού;
Χρυσόστομος: Ποτέ. Δεν υπήρξαν τέτοιες ευκαιρίες. Ποτέ δεν έδωσαν οι Τούρκοι έστω και μίαν ευκαιρία για λύση του Κυπριακού. Και είπα πρόσφατα ότι ο Μακάριος, δυστυχώς, επίστευσε ότι αν κάνει υποχώρηση θα φθάσει στη λύση. Ετσι αποδέχθηκε την ομοσπονδία, παρόλο που δεν πίστευε σ’ αυτή την λύση. Οι Τούρκοι δεν εσεβάστησαν αυτήν την οδυνηρήν υποχώρηση που έκανε ο Μακάριος. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο πέθανε ο Μακάριος. Από το μαράζι πέθανε, που τον κοροϊδευσαν.
Χρυσόστομος: Ποτέ. Δεν υπήρξαν τέτοιες ευκαιρίες. Ποτέ δεν έδωσαν οι Τούρκοι έστω και μίαν ευκαιρία για λύση του Κυπριακού. Και είπα πρόσφατα ότι ο Μακάριος, δυστυχώς, επίστευσε ότι αν κάνει υποχώρηση θα φθάσει στη λύση. Ετσι αποδέχθηκε την ομοσπονδία, παρόλο που δεν πίστευε σ’ αυτή την λύση. Οι Τούρκοι δεν εσεβάστησαν αυτήν την οδυνηρήν υποχώρηση που έκανε ο Μακάριος. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο πέθανε ο Μακάριος. Από το μαράζι πέθανε, που τον κοροϊδευσαν.
«Ε.Κ.»:
Διατηρούσατε επαφή με τον Μακάριο; Μιλήσατε μαζί του και μετά τις συμφωνίες
κορυφής με τον Ντενκτάς;
Χρυσόστομος: Bεβαίως.
«Ε.Κ.»:
Συζητούσατε για το Κυπριακό, για τους φόβους και τις ανησυχίες του;
Χρυσόστομος: Βεβαίως.
«Ε.Κ.»:
Tι σας έλεγε; Πώς έτυχε και πείστηκε ότι αποδεχόμενος την ομοσπονδία θα
δημιουργούνταν προϋποθέσεις για λύση του Κυπριακού;
Χρυσόστομος: Φαίνεται ότι τον είχε πείσει ο Κλίφορντ (Αμερικανός διπλωμάτης που είχε σταλεί από τον πρόεδρο Κάρτερ στα πλαίσια αμερικανικής πρωτοβουλίας για το Κυπριακό). Είχε την έγνοια ότι μπορεί να του γελάσει ο Ντενκτάς, αλλά ο Κλίφορντ ήταν πιεστικός. Και επίστευσε ότι μπορούσαν να συγκατανεύσουν οι Τούρκοι.
Χρυσόστομος: Φαίνεται ότι τον είχε πείσει ο Κλίφορντ (Αμερικανός διπλωμάτης που είχε σταλεί από τον πρόεδρο Κάρτερ στα πλαίσια αμερικανικής πρωτοβουλίας για το Κυπριακό). Είχε την έγνοια ότι μπορεί να του γελάσει ο Ντενκτάς, αλλά ο Κλίφορντ ήταν πιεστικός. Και επίστευσε ότι μπορούσαν να συγκατανεύσουν οι Τούρκοι.
Γι’ αυτό όταν τον
ειδοποίησε ο μ. Τάσσος ο Παπαδόπουλος (Ήταν τότε ο συνομιλητής της
ελληνοκυπριακής πλευράς για το Κυπριακό) ότι δεν έδωσαν προτάσεις και χάρτην οι
Τούρκοι, ο άνθρωπος (ο Μακάριος) κατέρρευσε. Αντελήφθη ότι τον κορόϊδευσαν οι
πάντες. Και είμαι σίγουρος ότι αν εζούσε ακόμη λίγο θα απέσυρε την στήριξή του
στην ομοσπονδία και οι συνομιλίες θα ξεκινούσαν πλέον από μηδενική βάση.
Ήξερε ότι οι Τούρκοι
ήσαν αδιάλλακτοι και επρογεύετο ότι ο στόχος τους ήταν να κάμουν αρχικά
τουρκοκυπριακό κρατίδιο και στο τέλος να τουρκοποιήσουν ολόκληρη την Κύπρο. Ο Μακάριος
δεν επρόκειτο να ενδώσει. Θα ήταν σκληρός στις διαπραγματεύσεις. Και είχε
αντιληφθεί ότι ο αγώνας θα ήταν πλέον μακροχρόνιος.
Και ήταν σίγουρος ότι δεν επίκειτο λύση. Και
το είπε, στην τελευταία δημόσια ομιλία του στην Πλατεία Ελευθερίας, στη Λευκωσία.
Σίγησε
η φωνή των Τουρκοκυπρίων
«Ε.Κ.»:
Πιστεύετε ότι η Τουρκία είναι ποτέ δυνατόν να εγκαταλείψει την Κύπρο και να
αφήσει τους Τουρκοκύπριους να αναζητήσουν με τους Ελληνοκύπριους μια λύση στη
βάση των δικών τους συμφερόντων;
Χρυσόστομος: Ήδη οι έποικοι,
οι εκ Τουρκίας κουβαλητοί, αφαίρεσαν τη φωνή από τους Τουρκοκύπριους. Οι
Τουρκοκύπριοι θα έπρεπε να ήταν τώρα 160.000, από 120.000 που αριθμούσαν το
1974.
Σήμερα δεν φθάνουν τις
80.000. Δηλαδή οι μισοί Τουρκοκύπριοι έφυγαν. Γιατί είδαν ότι δεν υπάρχει πλέον
φωνή τουρκοκυπριακή αλλά ούτε και ζωή ευτυχισμένη στη γη των πατέρων τους. Τους
έποικους δεν τους «πήγαιναν» ποτέ, γι’ αυτό και οι γάμοι που έγιναν μεταξύ
Τουρκοκυπρίων και εποίκων είναι ελάχιστοι. Μέχρι σήμερα δεν θέλουν τους
έποικους αλλά τους θέλει η Τουρκία.
«Ε.Κ.»:
Επαφές με Τουρκοκυπρίους διατηρείτε, Μακαριώτατε;
Χρυσόστομος: Πολύ
λίγες... Είχα μερικούς φίλους όταν ήμουν στην Πάφο αλλά από τότε που έφυγαν
πολύ σπάνια. Οι μόνες επαφές που έχω είναι με τον Μουφτήν, εκπροσώπους της
τουρκοκυπριακής κοινότητας και δημοσιογράφους.
«Ε.Κ.»: Θεωρείτε ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν διαφορετική άποψη απ’ αυτή της Τουρκίας;
«Ε.Κ.»: Θεωρείτε ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν διαφορετική άποψη απ’ αυτή της Τουρκίας;
Χρυσόστομος: Σίγουρα.
«Ε.Κ.»:
Οι επαφές σας με τον Μουφτήν αφορούν, βασικά, θέματα εκκλησιαστικής
κληρονομιάς;
Χρυσόστομος: Δυστυχώς,
τώρα ο Μουφτής είναι έποικος. Δεν είναι Τουρκοκύπριος. Και μάλλον δεν μπορεί να
κάνει κάτι... Ότι πούμε, ό,τι συμφωνήσουμε μένει στα χαρτιά. Δεν υλοποιείται.
«Ε.Κ.»:
Υπάρχουν συγκεκριμένες συμφωνίες που δεν τηρήθηκαν;
Χρυσόστομος: Είχαμε
αποφασίσει πολλές φορές να μας επιτραπεί να συντηρήσουμε τους ναούς μας, τα
θρησκευτικά μας μνημεία. Καρκινοβατεί αυτή η υπόθεση. Οι ναοί άρχισαν ο ένας
μετά τον άλλον να καταρρέουν. Η ανησυχία μου είναι τα αρχαία μνημεία, του 12ου,
του 15ου, του 16ου αιώνα εάν πέσουν δεν ξανακτίζονται, θα τα χάσουμε. Εάν
καταρρεύσουν, πρώτα πρώτα και το κόστος
είναι πολύ μεγάλο, απαγορευτικό αλλά και δεν θα υπάρχουν μαστόροι. Δεν υπάρχουν
σήμερα κτίστες της πέτρας, έχουν βιομηχανοποιηθεί τα πάντα.
«Ε.Κ.»:
Τι θα λέγατε για τις προσπάθειες συντήρησης της μονής του Αποστόλου Ανδρέα;
Χρυσόστομος: Υπάρχει
μια ακτίδα φωτός, είναι τα Ηνωμένα Έθνη, είναι η UNDP, λίαν προσεχώς θα βγουν
σε προσφορές και πιστεύω ότι θα ξεκινήσει η συντήρηση αλλά θα καρκινοβατεί, θα
πάει χρόνια. Και ελπίζω να μην καταρρεύσει μέχρι τότε.
«Ε.Κ.»:
Εννοείτε ότι ο στόχος της Τουρκίας
Χρυσόστομος: Ασφαλώς.
Στόχος της Τουρκίας είναι να εξαφανιστούν ό,τι ελληνικό και ότι χριστιανικό
υπάρχει στο βορρά. Αυτός είναι ο στόχος τους.
«Ε.Κ.»:
Έχει λεχθεί ότι αυτή την περίοδο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ήθελε να
αναλώσει την ενέργειά του για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων του
κράτους και ότι θα ήταν καλύτερα να μην επιδιωχθεί μια λύση, υπό το βάρος της
παρούσας οικονομικής κρίσης, γιατί μια τέτοια λύση θα ήταν καταδικασμένη στην
αποτυχία. Ενστερνίζεστε αυτή την άποψη;
Χρυσόστομος: Ασφαλώς.
Τα οικονομικά προβλήματα δεν πρόκειται να μας πιέσουν να ενδώσουμε. Εγώ έχω
μιλήσει και προεκλογικά και μετεκλογικά με τον πρόεδρο Αναστασιάδη. Και πρόσφατα
ανέφερα σε ομιλία μου ότι οι συνομιλίες πρέπει να ετοιμαστούν κατάλληλα. Πρέπει
να υπάρξει μια βάση. Δεχθήκαμε την ομοσπονδία, παρόλο που αυτή εμένα δεν με
εκφράζει, αλλά επειδή όλος ο πολιτικός κόσμος εδέχθη την ομοσπονδία, η Εκκλησία
δεν θέλει να μοιράσει τον κόσμο.
Και την δεχόμεθα. Αλλά
ομοσπονδία όχι δύο κράτη. Γι’ αυτό είπα στον Πρόεδρο ότι πρέπει να ετοιμαστεί η
βάση, ομοσπονδιακή, και θα μείνουμε σ’ εκείνα τα πλαίσια. Δεν θα μπορούν πλέον οι Τούρκοι ηγέτες, εφόσον
ξεκινήσουν συνομιλίες, να μιλούν για δύο κράτη. Θα μιλούν μόνο για ομοσπονδία.
Αλλά οι Τούρκοι θέλουν λύση δύο κρατών. Και να μην εμπαιζόμεθα.
«Ε.Κ.»:
Άρα, για ποιες προοπτικές μιλάμε;
Χρυσόστομος: Οι
συνομιλίες θα είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Άλλο θέλουν οι Τούρκοι άλλο θέλουμε
εμείς. Το μειονέκτημα το δικό μας είναι ότι δεν ξεκαθαρίσαμε τι θέλουμε, ούτε
στα Ηνωμένα Έθνη, ούτε στους Ευρωπαίους, ούτε στους Αμερικανούς.
«Ε.Κ.»:
Δεν τους ξεκαθαρίσαμε ή δεν θέλουν να αντιληφθούν;
Χρυσόστομος: Δεν
θέλουν, σίγουρα, να αντιληφθούν αλλά κι εμείς δεν τους είπαμε ότι οι «κόκκινες
γραμμές» μας είναι μέχρις εδώ...
«Ε.Κ.»:
Εκτιμάτε ότι ο πρόεδρος Αναστασιάδης θα προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει αυτά τα
ζητήματα;
Χρυσόστομος: Πιστεύω
ότι είναι αναγκασμένος να τα ξεκαθαρίσει, για να μην ματαιοπονεί και να μην
χασομερεί.
«Ε.Κ.»:
Πώς θα περιγράφατε τη σχέση σας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη;
Χρυσόστομος: Εγώ θέλω
να του συμπαρασταθώ με όλην την δύναμη της ψυχής μου. Θέλω να πετύχει. Εάν
πετύχει είναι επιτυχία του κυπριακού λαού. Εάν αποτύχει θα είναι αποτυχία του
κυπριακού λαού, ο οποίος θα είναι καταδικασμένος να ταλαιπωρηθεί αφάνταστα. Γι’
αυτό, πάση θυσία, πρέπει να πετύχει ο πρόεδρος Αναστασιάδης.
«Ε.Κ.»:
Ενημερώνεστε από τον Πρόεδρο για τις εξελίξεις; Θεωρείτε ότι ο πρόεδρος
Αναστασιάδης λαμβάνει υπόψη τη γνώμη της Εκκλησίας;
Χρυσόστομος: Θέλω να
πιστεύω, ναι. Είμαστε σε συνεχή επαφή.
«Ε.Κ.»:
Πριν από λίγες μέρες βρεθήκατε σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Είχατε
επαφές και με πολιτικούς ηγέτες. Μιλήστε μας γι’ αυτές τις επαφές.
Χρυσόστομος: Εκεί
βρήκαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και με τους τρεις Προέδρους των χωρών
αυτών, της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας. Είχαμε συναντήσεις και
είχα την τόλμη να μιλήσω ξεκάθαρα όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για τη Μέση
Ανατολή. Ως Ορθόδοξες χώρες και ιδίως ο πρόεδρος Πούτιν, που είναι Πρόεδρος
μιας υπερδύναμης, τον κάλεσα να βοηθήσει τον Χριστιανισμό να παραμείνει στην
κοιτίδα του, στη Μέση Ανατολή.
Του είπα ότι πρέπει να
επέμβει για να σωθεί ο χριστιανισμός στη Μέση Ανατολή. Του έκανα μίαν ανάλυση
για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και κυρίως για τη Συρία. Και η απάντησή του:
Εκπλήττομαι, μου είπε, για τις προωθημένες θέσεις σου... Του είπα ότι πρέπει να
επέμβει γιατί κινδυνεύει ο χριστιανισμός της Μέσης Ανατολής.
Εάν πιστεύουν οι
Ευρωπαίοι ότι θα υπάρξει δημοκρατία, τύπου Ευρώπης, σ’ αυτές τις χώρες της
Μέσης Ανατολής, ματαιοπονούν. Δεν μπορεί να υπάρξει στη Μέση Ανατολή δημοκρατία
τύπου Ευρώπης.
«Ε.Κ.»:
Όταν μιλούσατε στον πρόεδρο Πούτιν για την ανάγκη ρωσικής επέμβασης στην περιοχή
της Μέσης Ανατολής τι ακριβώς εννοούσατε, Μακαριώτατε;
Χρυσόστομος: Εννοούσα στρατιωτική επέμβαση. Και μου είπε ότι: Εκπλήττομαι με τις προωθημένες θέσεις σας, δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Κι εγώ του είπα ότι έστω στο διπλωματικό τομέα πρέπει να υποστηριχτεί από μιαν Ορθόδοξη χώρα ο χριστιανισμός. Δηλαδή, αν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» αναλάβουν στις χώρες αυτές την προεδρίαν εκάστης χώρας...
Χρυσόστομος: Εννοούσα στρατιωτική επέμβαση. Και μου είπε ότι: Εκπλήττομαι με τις προωθημένες θέσεις σας, δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Κι εγώ του είπα ότι έστω στο διπλωματικό τομέα πρέπει να υποστηριχτεί από μιαν Ορθόδοξη χώρα ο χριστιανισμός. Δηλαδή, αν οι «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» αναλάβουν στις χώρες αυτές την προεδρίαν εκάστης χώρας...
Ξέρουμε ότι οι «Αδελφοί
Μουσουλμάνοι» είναι εξτρεμιστές. Άρα, οι χριστιανοί είναι υποχρεωμένοι ή να φύγουν
ή να σφαγιαστούν. Οι πλούσιοι θα φύγουν. Οι φτωχοί δεν έχουν την δύναμη να
φύγουν, άρα θα τους σφαγιάσουν.
«Ε.Κ.»:
Τι λέχθηκε, Μακαριώτατε, για την Κύπρο, στη συνάντησή σας με τον Πρόεδρο
Πούτιν.
Χρυσόστομος: Ο πρόεδρος
Πούτιν μου είπε ότι: Η ρωσική πολιτική για την Κύπρο δεν αλλάζει. Πάντοτε
υποστηρίζαμε το εθνικό θέμα της Κύπρου, θα παραμείνουμε μέσα σ’ αυτά τα
πλαίσια. Αγαπούμε τους Κυπρίους, έχουμε αρκετούς ομογενείς, μεταξύ αυτών και
επιχειρηματίες, που κατοικούν μόνιμα στην Κύπρο. Θα συνεχίσουμε την ίδια
πολιτική, γιατί αγαπούμε τους Κυπρίους. Ο πρόεδρος Πούτιν είπε τα πιο θερμά
λόγια για την Κύπρο και τους Κυπρίους.
«Ε.Κ.»:
Θεωρητική στήριξη, Μακαριώτατε.
Χρυσόστομος: Εν πάση
περιπτώσει δεν είναι εχθρική για την Κύπρο η θέση της Ρωσίας.
«Ε.Κ.»:Με
τον πρόεδρο Πούτιν συζητήσατε και για οικονομικά ζητήματα και για θέματα
φυσικού αερίου;
Χρυσόστομος: Όχι. Αλλά
είχα την ευκαιρία να συναντηθώ με αρκετούς Ρώσους επιχειρηματίες.
Τους αναμένω να έρθουν
στην Κύπρο. Συναντήθηκα με ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό και
στην ενέργεια. Ελπίζω ότι κάποιες επενδύσεις θα γίνουν στην Κύπρο.
