08 Απριλίου, 2012

ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΪΩΝ ΕΣΠΕΡΑΣ


«ΤΟΝ ΝΥΜΦΙΟ ΑΔΕΛΦΟΙ ΑΓΑΠΗΣΩΜΕΝ»

Από τη σημερινή μέρα ξεκινούν τα άγια Πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τύπος του Κυρίου μας Ιησού είναι ο πάγκαλος  Ιωσήφ που σήμερα επιτελούμε (α) την ανάμνησή του. Ήταν ο μικρότερος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ και ο πιο αγαπητός. Όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του και αρχικά τον έρριξαν σ' ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξαναπούλησαν στον αρχιμάργειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή. 

Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή, που θέλησε να τον παρασύρει σε ανήθικη πράξη βιαίως. Μόλις εκείνη έπιασε τον Ιωσήφ, εκείνος άφησε στα χέρια της το χιτώνα του και έφυγε. Εκείνη από το θυμό της τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός επιτέθηκε εναντίον της με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστευσε και φυλάκισε τον Ιωσήφ. Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν εξηγητή.

Με το φωτισμό του Θεού, μόνο ο Ιωσήφ μπόρεσε να το εξηγήσει. Ότι θα έλθουν στη χώρα του επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και πείνας. Ενθουσιάσθηκε ο Φαραώ από τη σοφία του και τον έκανε γενικό άρχοντα, σαν πρωθυπουργό. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας όλο το λαό. Με αφορμή η διανομή του σιταριού, φανερώθηκαν τ' αδέλφια του που τον είχαν φθονήσει. Εκείνος δεν τους κράτησε κακία, αντίθετα τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς. Αυτός λοιπόν αποτελεί προεικόνηση του Χριστού, διότι και Αυτός, αγαπητός γιός του Πατέρα, φθονήθηκε από τους ομοφύλους Του Ιουδαίους, πουλήθηκε από το μαθητή Του για τριάντα αργύρια και κλείσθηκε στο σκοτεινό λάκκο, τον τάφο.

Την ίδια μέρα (β) μνημονεύουμε και τη άκαρπο συκή, την οποία καταράσθηκε ο Κύριος και ξεράθηκε αμέσως. Συμβολίζει τόσο τη Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς, όσο και κάθε άνθρωπο που στερείται πνευματικών καρπών, αρετών. Έδειξε ο Κύριος τη δύναμή Του στο άψυχο δένδρο και ποτέ πάνω σε άνθρωπο, για να δείξει ότι δεν έχει μόνο δύναμη να ευεργετεί, αλλά και να τιμωρεί. Η υμνογραφία αναφέρεται σήμερα στα δύο παραπάνω θέματα, αλλά και επί πλέον στο θέμα της πορείας του Κυρίου προς το Πάθος. Από το τροπάριο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...» οι ακολουθίες της Μ. Δευτέρας έως Τετάρτης λέγονται και «Ακολουθίες του Νυμφίου».

Το Συναξάρι της Μεγάλης Δευτέρας

«Τη Αγία και Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα του μακαρίου Ιωσήφ 
του παγκάλου και της υπό του Κυρίου καταραθείσης και ξηρανθείσης συκής».

Ο Ιωσήφ θεωρείται από την Εκκλησία μας ως "εικών" και "τύπος" του Χριστού. Οπως ο Ιωσήφ φθονήθηκε από τους αδελφούς του, έτσι και ο Χριστός, κατά το Συναξάρι της Μεγάλης Δευτέρας, "παρά των ομοφύλων φθονείται". Οπως ο Ιωσήφ πωλήθηκε στους ισμαηλίτες εμπόρους για τριάκοντα αργύρια, έτσι και ο Κύριος "παρά του μαθητού τριάκοντα αργυρίοις πιπράσκεται". Όπως ο Ιωσήφ εγκαταλείφθηκε από τα αδέλφια του "εις τον ζοφώδη σκοτεινόν λάκκον", έτσι και ο Κύριος κλείσθηκε στο σκοτεινό τάφο. Τέλος, όπως ο Ιωσήφ δοξάσθηκε και βασίλευσε στην Αίγυπτο, έτσι και ο Κύριος ανέστη και την αμαρτία "κατά κράτος νικά, του κόσμου τε παντός άρχει, και φιλάνθρωπος εξυκνείται ημάς δια της μυστικής σιτοδοσίας, ως εαυτόν υπέρ ημών δους και ότι τρέφει ημάς ουρανίω άρτω".

Η άκαρπη συκιά, που ξηράθηκε, είναι το σύμβολο κάθε ανθρώπου, που δεν παρουσιάζει καρπούς αρετής και του λαού εκείνου, που δεν φάνηκε άξιος της κλήσεως του.

ΤΑ ΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΟΛΗ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ.

 
O Εσπερινός.

Η μνήμη της θριαμβευτικής εισόδου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού εις τα Ιεροσόλυμα μετά τήν έγερσιν του τετραημέρου φίλου Αυτού Λαζάρου, ότε οι παίδες των Εβραίων, στρώσαντες τά ιμάτια αυτών καί κόψαντες κλάδους δένδρων, έψαλαν Αυτώ «Ωσαννά τω Υιώ Δαβίδ» (Ματθ. 21, 8-9), εορτάζεται υπό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων τήν Κυριακήν των Βαΐων, εις τόν Πανίερον Ναόν της Αναστάσεως.

 
Συμφώνως πρός τήν κρατούσαν Τυπικήν καί Προσκυνηματικήν τάξιν, η Αγιοταφίτικη Αδελφότης αναγιγνώσκει τό  εσπέρας του Σαββάτου, τήν Θ’ Ώραν εις τόν Μοναστηριακό αυτής Ναόν των Αγίων Κωνσταντίνου καί Ελένης. Εν συνεχεία, των κωδώνων του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως εορταστικώς καί χαρμοσύνως κρουομένων, η Αδελφότης διά της Χριστιανικής οδού εισέρχεται εις τόν Ναόν της Αναστάσεως. Εκεί άμα τη εισόδω, γίνεται η προϋπάντησις του προεξάρχοντος της ακολουθίας του Εσπερινού του Πατριάρχου Ιεροσολύμων υπό των ενδεδυμένων ιερέων. Μετά τούτο ο Μακαριώτατος ευλογεί τό θυμίαμα καί προσκυνεί, και μετ’ Αυτόν δέ καί οι Αρχιερείς, εν ω οι ιεροψάλται ψάλλουν τό απολυτίκιον «Τήν κοινήν Άνάστασιν πρό του Σου πάθους πιστούμενος…». Ακολούθως προσκυνούν τόν τίμιον λίθον του αγγέλου καί τόν ζωοδόχον Τάφον ο Μακαριώτατος, οι Αρχιερείς καί οι Ιερείς, των ψαλτών ψαλλόντων, καί εισέρχονται εις τό Καθολικόν.

Ο Μακαριώτατος ανέρχεται επί του Θρόνου καί οι Αρχιερείς καί οι Συνοδικοί Αρχιμανδρίται επί του Γολγοθά καί, των σημάντρων κρουομένων, άρχεται τό θυμίαμα υπό των διακόνων, συνοδευομένων υπό του Δραγουμάνου καί του Τελετάρχου, εις τόν Πανάγιον Τάφον, τόν Φρικτόν Γολγοθά καί ανά τά προσκυνήματα.

Μετά τούτο συνεχίζεται η ακολουθία του Εσπερινού μέ τόν Προοιμιακόν, τά Ανοιξαντάρια καί τήν Αρτοκλασίαν κατά τήν τάξιν του Τυπικού.

Η κυρίως εορτή.

Τήν 7.00 π.μ. ώραν της Κυριακής των Βαΐων, οι Αγιοταφίται εισέρχονται καί πάλιν διά της χριστιανικής οδού εις τόν Πανίερον Ναόν της Αναστάσεως, εις τό Καθολικόν από του Φρικτού Γολγοθά, εξ αιτίας της ακολουθίας των Φραγκισκανών καί την ώραν αυτήν εις τόν Πανάγιον Τάφον, λόγω του κοινού εορτασμού, καί των σημάντρων κρουομένων, ενδύονται ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, οι Αρχιερείς καί οι Ιερείς, εν συνεχεία δέ άρχεται η θ. Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, συλλειτουργούντων τω Μακαριωτάτω των Ιερωτάτων Μητροπολιτών καί πλειάδος ιερέων Αγιοταφιτών καί παρεπιδημούντων εκ των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Η θ.Λειτουργία τελείται κατά τήν τάξιν τη κανονική συμμετοχή προσκυνητών εξ Ελλάδος, Ρωσίας καί άλλων Ορθοδόξων χωρών. Μετά τήν θ. Λειτουργίαν από του σολέος του Καθολικού, άρχεται η λιτανεία τρις πέριξ του Παναγίου Τάφου καί ανά τά Προσκυνήματα, Αποκαθηλώσεως, Παρεκκλησίου του Αδάμ καί των άλλων πέριξ του Ιερού Βήματος του Καθολικού πρός Ανατολάς εξωτερικώς, εως καί του χώρου έμπροσθεν του Ιερού Κουβουκλίου.

Εκεί ο προεξάρχων της εορτής Πατριάρχης Ιεροσολύμων αναγινώσκει τήν Ευαγγελικήν περικοπήν της υποδοχής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μετά κλάδων βαων καί φωνών «Ωσαννά τω Υιώ Δαβίδ», (Ματθ. 21, 1-11 καί 15-17), μετά ταύτην δέ γίνεται η είσοδος εις τό Καθολικόν, εν ω οι ψάλται ψάλλουν τό «Τίς Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών…». Μετά ταύτα λαμβάνη χώραν εις τόν Πανάγιον Τάφον η λιτανεία των Αρμενίων, κατά τήν διάρκειαν της οποίας ίστατο  εις ημέτερος φύλαξ έμπροσθεν του Κουβουκλίου καί εις έτερος εντός, παρά τόν λίθον του αγγέλου. Των κωδώνων χαρμοσύνως κρουομένων, των ιερέων καί των πιστών κρατούντων ανά χείρας τά βαΐα, καί, η Πατριαρχική Αγιοταφίτικη συνοδεία ανέρχεται διά τήν δεξίωσιν εις τό Πατριαρχείον.

Εκεί η Α.Θ.Μ. προσφωνεί, τους Αρχιερείς, τους ιερείς και τους προσελθόντας προσκυνητάς.

Μετά την προσφώνησιν ο Μακαριώτατος ιδιαιτέρως καλωσωρίζη τους μετά των άλλων προσκυνητών προσελθόντας εις την αίθουσαν του Θρόνου εκπροσώπους.