31 Ιανουαρίου, 2012

ΤΡΟΜΑΖΕΙ Η ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΩΝ ΣΥΣΣΙΤΙΩΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΘΗΝΩΝ



ΑΥΤΟ πικραίνει πολλούς και για μια ακόμη φορά, βγάζει μπροστά και αναδεικνύει το έργο του Αρχιεπισκόπου κ. ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ αλλά και της ΟΛΗΣ προσπάθειας, των συνεργατών του.

ΚΑΘΕ επιτυχία του Αρχιεπισκόπου  είναι και από ένα μαχαίρι για ΟΣΟΥΣ είναι αρνητές του. Και ανόητοι ακόμη δεν έχουν καταλάβει ότι το ΕΡΓΟ είναι της Εκκλησίας μια και οι ΠΙΣΤΟΙ δεν είναι ΠΙΣΤΟΙ του Ιερώνυμου αλλά της Εκκλησίας. Ο Μακαριώτατος από άφωνος - όπως τον κατηγορούσαν - έχει γίνει μπροστάρης για πολλά θέματα, φτάνοντας να τους απορρίψει και το επιχείρημα «ότι είναι ΠΑΣΟΚτζής» με την δήλωση του: Ο ΛΑΟΣ ΚΟΥΡΑΣΤΗΚΕ, αλλά και με τα λόγια του για τους δολοφόνους του θεού, του ανθρώπου και της ανθρωπιάς. Τους ενοχλεί, πλέον ο Λόγος του Αρχιεπισκόπου, και ειδικά το φιλανθρωπικό του έργο. «Αφού δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται.» Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος είπε ότι «σήμερα αυτό είναι το μήνυμα του Κυρίου μας: Υπάρχει φως. 

Να μην μείνουμε στα δικά μας σφάλματα και να κάνουμε όλοι έναν αγώνα. Χρειάζεται μια συνεχής προσπάθεια. Εάν το καταλάβουμε αυτό σαν πρόσωπα, σαν άρχοντες, σαν λαός, υπάρχει ελπίδα και θα προχωρήσουμε. Εάν μείνουμε όμως στο συμφέρον το δικό μας, καθένας στον εαυτό του, που θεωρεί τον εαυτό του αυτοεικόνα κι όλους τους άλλους να τον προστατεύουν. Αν μείνει στη δυνατότητα που έχει αυτή τη στιγμή να εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους ή να τους κλέβει ακόμα περισσότερο, αν μείνουμε σ' αυτή τη νοοτροπία δεν υπάρχει σωτηρία, δεν υπάρχει ελπίδα, δεν υπάρχει φως.» «Ο χώρος ο εκκλησιαστικός, ο... καθυστερημένος, όπως τον λένε μερικές φορές αυτό το μήνυμα μας δίνει», κατέληξε ο Αρχιεπίσκοπος. «Μη χάνετε την εσωτερική σας ελευθερία, μην σας πιάνει πανικός. Υπάρχει ελπίδα, υπάρχει φως, αγωνιστείτε. Όχι μια φορά, κάθε μέρα, κάθε ώρα, πάντοτε. Και στο τέλος η νίκη θα είναι δική σας. 

Ο Θεός το είπε: Δεν μπορείτε χωρίς εμένα να κάνετε τίποτα. Κι αυτός που στήριξε την ελπίδα του πάνω σε μένα βρέθηκε νικητής. Θα ακούσουμε πολλές θεωρίες, θα ακούσουμε πολλές προτάσεις. Μας χρειάζονται, η σοφία των ανθρώπων, αλλά τη στιγμή που χωριζόμαστε από τον Θεό δεν υπάρχει ελπίδα και σωτηρία.» Ο Αρχιεπίσκοπος επίσης έχει πει, δυστυχώς σήμερα ο «εχθρός είναι εντός των τειχών. Αλλά δεν είναι κρίμα να γινόμαστε σκλάβοι έτσι, χωρίς να προσέχουμε και να έχουμε μέσα μας αυτό το φρόνημα που μας δίνει η Εκκλησία μας και η πατρίδα μας;».

Πικρά λόγια για ΟΣΟΥΣ έλεγαν τον Αρχιεπίσκοπο άφωνο... Αμέτοχο της εποχής που ζούμε. Καθημερινά, ΤΩΡΑ, παίρνουν απαντήσεις. Απαντήσεις Αγάπης.


ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ


Στην κατάμεστη αίθουσα του νέου Πολιτιστικού κέντρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών στο Ρουφ, πραγματοποιήθηκε εχθές Δευτέρα, 30 Ιανουαρίου 2012 η εκδήλωση με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών, της απονομής Βεβαιώσεων για την συμμετοχή των κληρικών στα προγράμματα ποιμαντικής επιμορφώσεως. Η Εκδήλωση άρχισε με την ομιλία του Διευθυντή του ιδρύματος Πρωτ. π. Αδαμαντίου Αυγουστίδη, ενώ συνεχίστηκε με την βαρυσήμαντη κεντρική ομιλία του ομότιμου καθηγητού της Γενικής Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Θεολογικής σχολής Αθηνών και Κοσμήτορα του Ινστιτούτου Μεταπτυχιακών Σπουδών Ορθόδοξης Θεολογίας στο Σαμπεζύ της Γενεύης κ. Βλάσιο Φειδά, ο οποίος τόνισε την σημαντική δράση για την επιμόρφωση του κλήρου και είπε ότι οι ιερείς πρέπει να είναι έτοιμοι για μεγάλες και δύσκολες αλλαγές του μέλλοντος.

Αμέσως μετά, ακολούθησε ο χαιρετισμός του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, ο οποίος ευχαρίστησε τους υπευθύνους του Ιδρύματος για την άψογη συνεργασία και σημαντική βοήθεια που προσέφεραν στους νέους κληρικούς της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Σημείωσε ιδιαίτερα την μεγάλη του χαρά που μίλησε ο Καθηγητής κ. Φειδάς, ο οποίος υπογράμμισε την μεγάλη αλλαγή των προβλημάτων του κόσμου και ότι και σε αυτό οι κληρικοί πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση. Ο Μακαριώτατος στην ομιλία του υπογράμμισε πως "είναι γνωστό πια πως υπάρχουν σχεδιασμοί (σ.σ. αναφέρεται στην παγκοσμιοποίηση) και θα έρθουν και άλλες δυσκολίες". "Εμείς", συμπλήρωσε, "δεν μπορούμε να μείνουμε στον πετροπόλεμο στην εποχή των πυρηνικών", διευκρινίζοντας πως "η απομόνωση των ιερέων και η αποφυγή του διαλόγου αποβαίνουν σε βάρος της διακονίας".

Και κατέληξε: "Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αγάπη και είναι πρόθυμοι να τρέξουν αλλά δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες, αν δεν τριφτούν, αν δεν βρουν τον τρόπο». Ακόμα είπε ότι μπορεί σήμερα να περνάμε δύσκολα αλλά έρχονται και άλλες δυσκολίες ακόμα πιο δύσκολες, που εμείς πρέπει να σταθούμε δίπλα στον συνάνθρωπο που μας έχει ανάγκη. Στο τέλος, ο Ποιμενάρχης της Αθήνας, απένειμε σε όλους αυτούς που παρακολούθησαν και συμμετείχαν στα Εκπαιδευτικά σεμινάρια, μία βεβαίωση ώστε να δείξουν με αυτό τον τρόπο την κυριότητα και τον σημαντικό στόχο που έχει η Ιερά Αρχιεπισκοπή με την δημιουργία των σεμιναρίων.


ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ


Ελλάδα

Προβλήματα στην κυκλοφορία έχουν προκαλέσει τις τελευταίες ώρες τα έντονα καιρικά φαινόμενα, που πλήττουν πολλές περιοχές της χώρας, ενώ αρκετά σχολεία ακόμα και στην Αττική - δεν λειτουργούν. Οι μετεωρολόγοι προβλέπουν πως η κακοκαιρία θα συνεχιστεί για το επόμενο διήμερο. Κλειστή η περιφερειακή οδός Πεντέλης (από το ύψος του 414 στρατιωτικού νοσοκομείου έως τον ιερό ναό του Αγίου Πέτρου), καθώς και ο δρόμος από Βαρυμπόμπη ώς Αγιο Μερκούριο. Μόνο με αλυσίδες η κυκλοφορία στη λεωφόρο Πάρνηθας μετά το τελεφερίκ. Σε ισχύ απαγόρευση απόπλου από τα λιμάνια του Πειραιά, της Ραφήνας και του Λαυρίου, για τις Κυκλάδες και την Κρήτη, ενώ δεν εκτελούνται τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια Πρίνου - Καβάλας και Νέα Στύρα - Αγία Μαρίνα.

Άμεση εισαγγελική παρέμβαση για τις δηλώσεις του φερόμενου ως επικεφαλής της οργάνωσης τοκογλύφων και εκβιαστών της Θεσσαλονίκης ζητεί ο υπουργός Δικαιοσύνης Μ.Παπαϊωάννου, προειδοποιώντας ότι, διαφορετικά, θα ασκήσει τις προβλεπόμενες από το νόμο αρμοδιότητές του.

Επίκαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό Λουκά Παπαδήμο κατέθεσε ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας με θέμα «Νέο Μνημόνιο για τους πολίτες και ταυτόχρονα αδιαφάνεια απορρήτων δαπανών και εκτίναξη αμοιβών τραπεζικών ιδρυμάτων». Στην ερώτησή του ο κ. Τσίπρας, επικαλούμενος τη δήλωση του στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, Γκ.Χαρδούβελη, πως «εάν η Ελλάδα αφεθεί να αποχωρήσει, η Ευρωζώνη θα διαλυθεί», σημειώνει ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια διαπραγμάτευσης για την ελληνική κυβέρνηση.

Αυτοσχέδιο εμπρηστικό μηχανισμό, που αποτελείτο από τέσσερα γκαζάκια, τοποθέτησαν άγνωστοι, στις 3 τα ξημερώματα, στην είσοδο του σούπερ μάρκετ «Fresh Market» στη συμβολή των οδών Κασταλίας 30 και Κερκύρας, στην Κυψέλη. Από την έκρηξη και την πυρκαγιά ράγισε το τζάμι της εισόδου και προκλήθηκαν μικρές ζημιές εξωτερικά, ενώ οι δράστες αναζητούνται.

Τον πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά θα δεχτεί στο Προεδρικό Μέγαρο σήμερα, Τρίτη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Στο επίκεντρο της συνάντησης θα τεθούν τα αποτελέσματα των επαφών του κ. Σαμαρά κατά το πρόσφατο ταξίδι του στη Μόσχα, καθώς και οι τρέχουσες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις.

Κόσμος

Ο 88χρονος Σκότι Μπόουερς, ένας Αμερικανός πρώην πεζοναύτης που έγινε ζιγκολό, αποκαλύπτει σε βιβλίο τις ερωτικές περιπέτειες που ισχυρίζεται ότι είχε με πλήθος διάσημων σταρ του Χόλιγουντ, αλλά και με τον Εδουάρδο Ή της Βρετανίας που εγκατέλειψε τον θρόνο του για χάρη της συζύγου του, Γουάλις Σίμπσον.

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπαράκ Ομπάμα, παραδέχθηκε ότι η χώρα του πραγματοποιεί επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πακιστάν, επιχειρήσεις τις οποίες μέχρι στιγμής δεν είχε αναγνωρίσει η Ουάσινγκτον. Όταν ρωτήθηκε για τους θανάτους αμάχων, δήλωσε ότι πρόκειται για στοχευμένες επιθέσεις που δεν προκαλούν μεγάλο αριθμό θυμάτων μεταξύ των αμάχων.

Τουλάχιστον 36 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους από το κύμα ψύχους που πλήττει την ανατολική Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες. Οι θερμοκρασίες σημειώνουν αρνητικό ρεκόρ σε πολλές χώρες, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία. Χιονοπτώσεις, παγετός και διακοπές ηλεκτροδότησης σε Ουκρανία, Πολωνία, Σερβία και στο ευρωπαϊκό τμήμα της Τουρκίας.

Έτοιμες να ασκήσουν πιέσεις για τη λήψη απόφασης για τη Συρία είναι δυτικές χώρες. Την Τρίτη συνεδριάζει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, προκειμένου να αποφασίσει για την κρίση στη Συρία, προσπαθώντας, παράλληλα, να ξεπεράσει τον σκόπελο που ονομάζεται Ρωσία. Ο γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου θα ζητήσει από το Συμβούλιο να στηρίξει το σχέδιο του Συνδέσμου που ζητά την απομάκρυνση του Μπασάρ Αλ-Άσαντ.

Ενισχυμένος από τις δημοσκοπήσεις έρχεται την Τρίτη ο Μιτ Ρόμνεϊ αντιμέτωπος με τους τρεις συνυποψηφίους του στις κρίσιμες προκριματικές εκλογές της Φλόριντα για το προεδρικό χρίσμα. Η τελευταία δημοσκόπηση δίνει στον πρώην κυβερνήτη της Μασσαχουσέττης προβάδισμα έως και 15%, έναντι του αντιπάλου του Νιουτ Γκίνγκριτς.

Οικονομία

Μείωση 5,2% σημείωσε ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών, χωρίς τα καύσιμα κατά το μήνα Νοέμβριο 2011, σε σύγκριση με το δείκτη του Νοεμβρίου 2010, έναντι μείωσης 10,2%, που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2010 προς το 2009. Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών, με τα καύσιμα, κατά το μήνα Νοέμβριο 2011, σε σύγκριση με το δείκτη του Νοεμβρίου 2010, σημείωσε μείωση 6,3%, έναντι μείωσης 5,8%, που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2010 προς το 2009.

Πραγματοποιείται την Τρίτη το προγραμματισμένο διοικητικό συμβούλιο της Alpha Bank, στο οποίο εκτιμάται ότι θα συζητηθεί και το θέμα που έχει προκύψει με την πορεία του χρονοδιαγράμματος της συγχώνευσης της με την Eurobank. Οι επιπτώσεις από την ολοκλήρωση της διαδικασίας της ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων στο τραπεζικό σύστημα και ειδικότερα στους ισολογισμούς των δύο τραπεζών, δείχνει να είναι το σημείο «τριβής», στη πορεία συγχώνευσης των τραπεζών Alpha Bank και Eurobank, όπως προκύπτει και από τις ανακοινώσεις της Δευτέρας.

Τις βασικές πτυχές του Εθνικού Φορολογικού Συστήματος εξετάζουν σε διευρυμένη σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών στελέχη του υπουργείου και βουλευτές της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.

Αθλητισμός

Το ενδιαφέρον για τον Αλεξάντερ Χλεμπ έχει μεταφραστεί πλέον, σύμφωνα με πληροφορίες, σε προφορική συμφωνία για τον Ολυμπιακό, που μάλιστε φέρεται να είναι πολύ κοντά και στον Καζίμ Ρίτσαρντς της Γαλατάσαραϊ. Πλέον απομένουν λίγες ώρες για την λήξη της μεταγραφικής σεζόν (20:00) και το μόνο που απομένει να δούμε είναι το αν ο Ολυμπιακός θα καταφέρει την ύστατη, κυριολεκτικά, στιγμή να ενισχυθεί με δυο ποδοσφαιριστές κλάσης...

Παίκτης της Έβερτον θα είναι πλέον ο Κώστας Μανωλάς, όπως αναφέρει μετά το BBC και το «SkySports». Ο Έλληνας άσος συμφώνησε σε όλα με την αγγλική ομάδα και πλέον απομένει τη συγκατάθεση της ΑΕΚ εντός της ημέρας.

Το απόγευμα της Δευτέρας Ο Τζιμπρίλ Σισέ και λίγο μετά την οριστικοποίηση της μεταγραφής του στην ΚΠΡ, βρέθηκε στο αεοδρόμιο Φουμιτσίνο για να αποχαιρετήσει πλέον την Ιταλία και το campionato. «Λυπάμαι που τελείωσε έτσι» είπε...

Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ Θ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ: «ΓΥΡΩ ΣΤΟ 2000 ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΕΛΕΙΩΣΕ…»


«Είναι σα να καθόμαστε όλοι μαζί σαν χώρα σε μια αίθουσα αναμονής με την πόρτα κλειστή χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα για το τι θα συμβεί όταν τελικά αυτή η πόρτα ανοίξει» Η τελευταία συνέντευξη του Θόδωρου Αγγελόπουλου θα δημοσιευτεί στο τεύχος Φεβρουαρίου περιοδικό «Sight & Sound» του BFI, του βρετανικού «κέντρου κινηματογράφου». Ο διάσημος Έλληνας σκηνοθέτης, που χάθηκε ξαφνικά και άδικα, το βράδυ της 24ης Ιανουαρίου 2012, μίλησε στον David Jenkins για τις ταινίες του και για την Ελλάδα.

ΓΙΑ ΤΑ «ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΙΚΑ» ΠΛΑΝΑ: 

«Για την πρώτη λήψη της Αναπαράστασης, θυμάμαι τον κάμεραμαν να με ρωτά πόσο μακρύ χρειάζεται να είναι το πλάνο. Όσο τράβαγε η κάμερα, έκλεισα τα μάτια μου. Άκουγα τους ήχους που έκαναν οι ηθοποιοί. Μπορούσα να ακούσω τις αναπνοές και τα βήματά τους. Όταν όλα ακούγονταν σωστά είπα «στοπ». Και ήταν τέλειο. Ο χρόνος των πλάνων δεν είναι κάτι που επιλέγω. Αυτά τα πλάνα δεν είναι σε καμία περίπτωση παρατεταμένα. Το κάθε πλάνο είναι απλά τόσο μακρύ όσο χρειάζεται. Είναι περισσότερο ένστικτο παρά επιλογή. Όταν διαχωρίζω τα πλάνα, πρέπει να επιλέξω αν θα υποκύψω σε αυτά που βλέπω με τα δικά μου μάτια. Μετά πρέπει να αποφασίσω αν αξίζει τον κόπο να παρέμβω με κάποιο τρόπο στο τοπίο για να το ταιριάξω με το αρχικό μου όνειρο».

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΔΗΓΟΥ…: 

«Το μόνο μέρος που αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου είναι η θέση του συνοδηγού σ’ ένα αυτοκίνητο» παραδέχεται ο σκηνοθέτης. «Δεν οδηγώ, αλλά βρίσκω το απλό πέρασμα μέσα από τα τοπία πολύ συγκινητικό. Ο τρόπος που κοιτώ τον κόσμο στα διάφορα ταξίδια μου, είναι αυτό που καθορίζει στην ουσία το πώς κάνω τις ταινίες μου».

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ «ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ»: 

Ο δημοσιογράφος αναφερόμενος στην ταινία «Αναπαράσταση» ρωτά τον σκηνοθέτη αν ξέρει τι απέγινε το χωριό. Επιβεβαιώθηκε η καταδικαστική προφητεία της παρακμής του; «Βρέθηκα πρόσφατα με μια σκηνοθέτη και επισκεφτήκαμε το χωριό όπου γυρίστηκε η Αναπαράσταση στην Βορειοδυτική Ελλάδα. Εκείνη την περίοδο, οι άνθρωποι έφευγαν για να δουλέψουν στην Γερμανία. Όταν επέστρεψα, ήταν διαφορετικά, το μέρος είχε εμπορευματοποιηθεί. Παρά τα προβλήματα του τόπου, παλιότερα υπήρχε μια ποιητική αυθεντικότητα στην πόλη και τους ανθρώπους που τώρα πια έχει χαθεί».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ: 

Καθώς οι ιστορίες για τον οικονομικό κατήφορο της Ελλάδας μονοπωλούν τα πρωτοσέλιδα, ο δημοσιογράφος ρωτά τον Θ. Αγγελόπουλο εάν νοιώθει ότι οι ταινίες του επανακτούν μια πολιτική ενόραση, μια ματιά στο πολιτικό μέλλον. «Με ένα περίεργο τρόπο το αισθάνομαι έτσι» παραδέχεται ο σκηνοθέτης «αλλά ούτε για μια στιγμή δεν το θεωρώ καλό. Όλα  όσα τότε φαίνονται σαν μια σειρά από ζοφερά ενδεχόμενα για το μέλλον μας, σήμερα επιβεβαιώνονται. Προέρχομαι από μια γενιά  που θεωρούσε ότι θα άλλαζε τον κόσμο. Γυρίζοντας πίσω στο 2000 ήταν τότε που αισθάνθηκα ότι το όνειρο είχε τελειώσει».

Η επόμενη του ταινία «Η άλλη Θάλασσα» είναι ο επίλογος μιας τριλογίας και «θα βασίζεται  στην σημερινή πολιτική πραγματικότητα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη». Οι δυο πρώτες ταινίες εκτυλίσσονται στο παρελθόν ενώ «Η άλλη θάλασσα», ασχολείται με το παρόν και το μέλλον. «Το τέλος της ταινίας ‘‘Σκόνη του χρόνου’’ είναι και το τέλος του ονείρου» εξηγεί ο Αγγελόπουλος. «Η νέα ταινία αφορά τώρα πια την έλλειψη του ονείρου αυτή τη στιγμή. Δεν θεωρώ ότι τα τωρινά προβλήματα είναι απαραιτήτως  μόνο οικονομικά προβλήματα, αλλά προβλήματα γενικότερης έλλειψης αξιών. Αυτή η καινούργια ταινία μιλά για ένα κλειστό ορίζοντα. Ως χώρα, είναι λες και καθόμαστε όλοι μαζί σαν χώρα σε μια αίθουσα αναμονής με την πόρτα κλειστή χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα για το τι θα συμβεί όταν τελικά αυτή η πόρτα ανοίξει».


"Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ ΑΝΕΥΘΥΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΑΠΟΔΙΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΑΝΕΥΘΥΝΗ ΔΟΜΗ"


«Η Ελλάδα έχει ένα αποδιοργανωμένο ανεύθυνο πολιτικό σύστημα και η Ευρώπη έχει μια αποδιοργανωμένη ανεύθυνη δομή. Διάλεξε και πάρε!». Με αυτή την χαρακτηριστική φράση, η οποία μπορεί να αποδώσει όλο το πλαίσιο της συστημικής αλληλένδετης  - μεταξύ Ελλάδος και Ε.Ε - αποσύνθεσης και με μια έντονα φανερή δόση εκνευρισμού τοποθετήθηκε ανώτερος εμπλεκόμενος - άμεσα στις διαπραγματεύσεις - αξιωματούχος εκ μέρους των ιδιωτών πιστωτών, θέλοντας να αποτυπώσει την κατάσταση για την επικείμενη συμφωνία και την απομείωση (κούρεμα)  του ελληνικού χρέους.

Το συγκεκριμένο σχόλιο έγινε, αφότου ολοκληρώθηκε μια ακόμα μαραθώνια συνάντηση του τεχνικό-οικονομικού-νομικού κλιμακίου του IIF με την ελληνική κυβέρνηση (κ.κ. Παπαδήμο και Βενιζέλο) αργά την Πέμπτη το βράδυ. Κατά τα τ’ άλλα, και ενώ η κλεψύδρα του χρόνου  έχει αρχίσει ήδη να μετρά αντίστροφα για την χώρα μας και με την υπομονή των ιδιωτών πιστωτών και δανειστών της Ελλάδας να εξαντείλεται –σε σημείου εκνευρισμού- και με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν απίστευτα πιεστικά (λόγω έλλειψης και ρευστού και της ανάγκης για την υπέρ δόση των 130+30δις) το θρίλερ, όπως καθιερώθηκε να χαρακτηρίζεται η όλη η διαδικασία των συνομιλιών για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, φαίνεται να εντείνεται. Θρίλερ χωρίς τουλάχιστον να διαφαίνεται ένα αίσιο τέλος στον ορίζοντα, -τουλάχιστον προς το παρόν.

Οι τόνοι με τους οποίους αποδίδουν όλοι οι συνομιλητές μας στην Νέα Υόρκη, το Παρίσι αλλά και την Ουάσιγκτον είναι πλέον δραματικοί για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Αθήνα και τις Βρυξέλλες. Και εν τω μεταξύ, ανοίγει άλλη μια ακόμη εβδομάδα χωρίς κάποιο ορατό στον ορίζοντα σημάδι για οριστική λύση, έστω και στο βασικό πλαίσιο των αρχών της συμφωνίας, με τους ιδιώτες πιστωτές να χάνουν την υπομονή τους, όχι μόνο με την ελληνική πλευρά αλλά και τον τρόπο που λειτουργεί θεσμικά η Ευρώπη.

Εκτός και αν οι σημερινές και οι αυριανές επαφές του Τσάρλς Νταλάρα με την ελληνική κυβέρνηση καταλήξουν και στα λεπτά σημεία της συμφωνίας που μέχρι πρότινος υπήρχαν σοβαρές διαφορές, πράγμα που φαίνεται εφικρό, σύμφωνα τις πληροφορίες μας, επομένως δεν μπορεί να αποκλείσει ότι μες στο σαββατοκύριακο θα έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία και στα τεχνικο-οικονομικά επιμέρους ζητήματα για την σύνταξη του κειμένου που θα υπογράψουν οι εμπλεκόμενοι στην συμφωνία για το PSI με την Ελλάδα για την απομείωση του χρέους της. 


Στο IIF μάλιστα, μετά το μπαράζ δηλώσεων σε διεθνή ΜΜΕ αλλά και συνεντεύξεων σε ελληνικά ΜΜΕ που στόχο είχαν να πιέσουν όλες τις πλευρές φαίνεται να αποφασίζουν αλλαγή και επικοινωνιακής τακτικής, κλείνοντας τους «αγωγούς ενημέρωσης», μόνο και μόνο για να αφήσουν εκτεθειμένες τις πλευρές –κυρίως την ελληνική πλευρά- σε διαρροές που αποπνέουν (ως πρόσφατα τουλάχιστον) κλίμα αισιοδοξίας, η οποία εν τέλει μετεξελίχθηκε σε ένα θρίλερ κακής ποιότητας…

Εν τω μεταξύ, ενώ όλα τα παραπάνω αυτά αποτυπώνουν την περιρρέουσα ο χρόνος  στην Αθήνα πιέζει ασφυκτικά. Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, τα χρήματα τελειώνουν, ο Μάρτιος είναι κοντά και ο ορατός κίνδυνος των ληξιπρόθεσμων ομολόγων είναι μπροστά,  χωρίς κανείς να μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει αν περάσει και ο Φεβρουάριος, ασθμαίνοντας χωρίς συμφωνία. Η δαμόκλειος σπάθη της απειλής της χρεοκοπίας της Ελλάδας, αν η συμφωνία για το PSI δεν τελεσφορήσει φαίνεται να  πλησιάζει όλο και πιο πολύ…


Από την άλλη πλευρά αυτοί -ιδιώτες πιστωτές, κάτοχοι ελληνικών ομολόγων  και δανειστές-  που θέλουν να «βοηθήσουν» στην απομείωση του ελληνικού χρέους, με τα όποια πιθανά μακροπρόθεσμα οφέλη (;) φαίνεται να σηκώνουν τα χέρια ψηλά… Η έλευση του επικεφαλής των διαπραγματεύσεων εκ μέρους του ιδιωτικού τομέα, κ. Τσάρλς Νταλάρα για τρίτη φορά στην Αθήνα, μετά από μια ολιγοήμερη διακοπή των συνομιλιών, δεν φαίνεται να απέδωσε τα προσδοκώμενα, παρά την υπεραισιοδοξία μέσω διαρροών στον ελληνικό και διεθνή τύπο κυρίως εκ μέρους του οικονομικού επιτελείου της ελληνικής κυβέρνησης για την οριστική επίλυση του ζητήματος. 


Αισιοδοξία που εδώ και δυο και πλέον εβδομάδες – με εξαίρεση τις τελευταίες ημέρες - διαρρέεται προς πάσα κατεύθυνση – είτε για εσωτερική πολιτική κατανάλωση, είτε για ένα παιχνίδι εντυπώσεων -, ένα κλίμα που ωστόσο ανατρέπεται από τις ίδιες τις εξελίξεις. Αν και η πρόοδος καταγράφεται σε κάθε ανακοίνωση που εκδίδεται από το IIF, τα επί της ουσίας προς τα εμπρός μάλλον βήματα μετέωρα αποδεικνύονται. Σύμφωνα με πληροφορίες,η διαρκής επικοινωνία του κ. Νταλάρα με τον κ. Παπαδήμο – πέρα από την καλή σχέση των δυο ανδρών-, έχει βοηθήσει ιδιαίτερα στο να επιτευχθεί μια σύγκλιση και στο μέγιστο δυνατό εναρμόνιση απόψεων για ανεύρεση ενός κοινού τόπου  ως προς την συμφωνία. Ωστόσο το πρόβλημα διαπιστώνεται αλλού.

Από την πλευρά τους, οι πιστωτές ιδιώτες φαίνεται να ξέρουν πολύ καλά τι θέλουν. Την περασμένη Τετάρτη, στο Παρίσι, οι εκπρόσωποι του ιδιωτικού τομέα είχαν μια πολύ καλή και εποικοδομητική συνάντηση, όπως χαρακτηριστικά τόνιζαν συμμετέχοντες σε αυτήν, καθορίζοντας επακριβώς «σε τι συμφωνούμε και σε τι, όχι. Τι θέλουμε και τι δεν συζητάμε». Πηγές εντός της ομάδας τους ιδιωτικού τομέα –διατηρώντας αυστηρά την ανωνυμία τους, ανέφεραν ότι «το πρόβλημα για να κλείσει η συμφωνία του PSI δεν είναι πχ το κουπόνι. Το πρόβλημα  πια το εστιάζουμε σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, το οποίο δυστυχώς έχει πολλές παραμέτρους. Από την μια είναι η Ελλάδα και από την άλλη η Ευρώπη και η αδυναμία και των δυο να πάρουν σημαντικές αποφάσεις».

Εμπλεκόμενοι άμεσα στις διαπραγματεύσεις τόνιζαν ότι “η Ελληνική κυβέρνηση σε όλη αυτή την διαδικασία των διαπραγματεύσεων, με τους χειρισμούς της χάνει την αξιοπιστία της έναντι της υπόλοιπης Ευρώπης. Και αυτό είναι σημαντικότερο στην παρούσα φάση, ακόμα και από την συζήτηση για την αναδιάρθρωση του χρέους”. Είναι ορατή η αδυναμία της κυβέρνησης Παπαδήμου να πάρει δραστικές αποφάσεις, τέτοιες που θα δώσουν από την μια ένα τέλος στο θρίλερ του PSI, καθώς παράλληλα από την άλλη θα δώσουν την εικόνα προς την Ευρώπη του τεχνοκράτη πρωθυπουργού που, έχοντας την τρικομματική στήριξη, δεν έχει παρασυρθεί στην δύνη της εσωκομματικής πολιτικής ατζέντας των μελών της κυβέρνησής του. Η αποδιοργάνωση αυτή την στιγμή που χαρακτηρίζει την εικόνα της Ελλάδας είναι πλέον ευδιάκριτη, και δυστυχώς, όπως καταγράφεται από τους συμμετέχοντες στις  διαπραγματεύσεις, δεν μπορεί να απομονωθεί από το κάδρο των συνομιλιών.

Αλλά δεν είναι μόνο η ελληνική πλευρά που φαίνεται να χωλαίνει στην όλη διαδικασία.   Στην αντίπερα όχθη, όπως σημειώνεται από τις ίδιες πηγές, και η Ευρώπη έχει ένα τεράστιο πρόβλημα, αναδεικνύοντας «την αδυναμία της όχι μόνο για τη λήψη ουσιαστικών αποφάσεων, σε σχέση με το ελληνικό πρόβλημα, αλλά εν γένει με την οργάνωσή της ως δομή και μόνο. Ο ένας θέλει αυτό, ο άλλος θέλει, εκείνο», κάνοντας συνεπώς την διαδικασία των διαπραγματεύσεων ακόμη πιο δύσκολη, ακόμη πιο χρονοβόρα και φυσικά εις βάρος της Ελλάδας. Είναι απαραίτητο ωστόσο να τονιστεί ότι οι συγκεκριμένες διαπιστώσεις-επισημάνσεις δεν είναι κάτι το καινούργιο. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν διαπιστώσει, οικονομικοί αναλυτές, παρατηρητές, αλλά και αξιωματούχοι, κυρίως από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης δεν είναι οικονομικό, αλλά πολιτικό, εστιάζοντας στην δομή και στον τρόπο που λειτουργεί.

Τέλος για να επιστρέψουμε στις διαπραγματεύσεις για την απομείωση του ελληνικού χρέους, με την εθελοντική εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα, βάση τις αποφάσεις της συμφωνίας της 26-27ης Οκτωβρίου, οι επόμενες μέρες – και αυτές θα εξακολουθήσουν να έχουν έναν κρίσιμο  χαρακτήρα. Με την ένταση να κλιμακώνεται επικίνδυνα σε βαθμό που θα απειλήσει να τινάξει στον αέρα,  την μέχρι τώρα με βήμα σημειωτόν πρόοδο,  σε λεπτά σημεία της επικείμενης συμφωνίας. Διαφωνίες που απλώς διαπιστώνονται τώρα σε χαμηλούς τόνους και αναμένεται να καταγραφούν με την επάνοδο – για τελευταία φορά του κ. Charles Dallara- στην Ελλάδα. Επάνοδος που οριστικά πλέον και αμετάκλητα θα σηματοδοτήσει σημαντικές εξελίξεις, είτε για να υπογραφεί - επιτέλους - η πολυθρύλητη συμφωνία για το PSI, και έτσι να ξεκολλήσουν οι διαδικασίες για την υπέρ χρηματοδότηση της χώρας με τα 130+30 δις, είτε για να επισφραγιστεί το αδιέξοδο και η  Ελλάδα, αν δεν προχωρήσει η συμφωνία, να τεθεί- σύμφωνα  πάντα με τις δηλώσεις του ιδίου -, σε τροχιά πτώχευσης, το ευρώ να αποδυναμωθεί αισθητά, κλονίζοντας παράλληλα και την συνοχή της Ε.Ε.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ



Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΟΥ
Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Η δεκαετία που έχει ως αφετηρία την έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Σεπτέμβριο του 1939, άρχισε με διάχυτη την εντύπωση σε πολλούς κύκλους της Μακεδονίας ότι ο νέος ευρωπαϊκός πόλεμος θα άλλαζε, όπως όλοι οι προηγούμενοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι, τον πολιτικό χάρτη της ευρύτερης περιοχής˙ αυτός, άλλωστε, ήταν ο λόγος για τον οποίο οι χώρες της περιοχής είχαν σπεύσει να ταχθούν στο πλευρό του συνασπισμού μεγάλων δυνάμεων που υπολόγιζαν πως θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα εθνικά των συμφέροντα. 

Το Βαλκανικό Σύμφωνο του 1934 μεταξύ της Ελλάδος, της Γιουγκοσλαβίας, της Ρουμανίας και της Τουρκίας, το οποίο αποσκοπούσε κυρίως να εξουδετερώσει την απειλή που αντιπροσώπευε η αναθεωρητική πολιτική της Βουλγαρίας, είχε ατονήσει, επειδή σύντομα έγινε κατανοητό ότι η Βουλγαρία μπορούσε να απειλήσει το εδαφικό καθεστώς της περιοχής μόνο ως σύμμαχος μιας μεγάλης ευρωπαϊκής δύναμης ενδεχόμενο το οποίο προοδευτικά παρέλυσε και εν τέλει αχρήστευσε το Βαλκανικό Σύμφωνο, επειδή καμιά συμβαλλόμενη χώρα δεν μπορούσε να στηριχθεί για την ασφάλειά της στο σύμφωνο, με τη Βουλγαρία σύμμαχο μιας από τις αναθεωρητικές μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, της Ιταλίας ή και της Γερμανίας. 

Από τις χώρες - μέλη του συμφώνου, η Ελλάς και η Τουρκία φάνηκαν να κλίνουν προς το διαφαινόμενο μέτωπο της Αγγλίας και της Γαλλίας εναντίον των δυνάμεων του Άξονος, η Γιουγκοσλαβία κινήθηκε προκλητικά προς συμβιβασμό με τη Βουλγαρία και συνάμα έτεινε χείρα φιλική προς την Ιταλία, η δε Ρουμανία προσανατολίσθηκε προς τη Γερμανία εξ ανάγκης αλλά και λόγω της συνάφειας του καθεστώτος της προς αυτό της Γερμανίας. Η Βουλγαρία, αρνούμενη να αποδεχθεί το εδαφικό καθεστώς που είχε προέλθει από τις συνθήκες του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και να εγκαταλείψει τις μεγαλοϊδεατικές της βλέψεις εις βάρος των γειτόνων της, δέχθηκε τις θωπείες της Ιταλίας και της Γερμανίας, οι οποίες επιδίωκαν να την χρησιμοποιήσουν, προκειμένου να προωθήσουν τις επιδιώξεις τους στην περιοχή και αφέθηκε στις επινοήσεις και ακροβασίες ενός εξόχως καιροσκόπου μονάρχη. 

Ο βουλγαρομακεδονικός αλυτρωτισμός και ο ένοπλος κλάδος του, ο κομιτατζηδισμός, κρατούσαν σε καθεστώς ομηρείας τον πολιτικό κόσμο της Βουλγαρίας και υπονόμευαν κάθε προσπάθεια χαράξεως και ασκήσεως εξωτερικής πολιτικής επί τη βάσει ορθολογικής αναλύσεως όλων των αντικειμενικών δεδομένων της εποχής. Η Βουλγαρία, το 1939, φαινόταν να οδεύει ασυγκράτητη προς μία ακόμη καιροσκοπική εμπλοκή της στο νέο πόλεμο και προς μια ακόμη συντριβή της. Η Ελλάς, αντιμέτωπη με τον καιροσκοπισμό της Γιουγκοσλαβίας, τον επιθετικό αλυτρωτισμό της Βουλγαρίας και την αναξιόπιστη στήριξη της Τουρκίας, επιδίωκε να διατηρήσει τις βόρειες εδαφικές της προσκτήσεις ουσιαστικά με τις εθνικές της δυνάμεις. Η επίσημη βρετανική υποστήριξη, όπως εκδηλώθηκε τον Απρίλιο του 1939 με τις ταυτόχρονες εγγυήσεις της Βρετανίας και της Γαλλίας προς την Ελλάδα και τη Ρουμανία, εκάλυπταν την εθνική ανεξαρτησία της χώρας από επίθεση κυρίως της Γερμανίας, αλλά δεν προέβλεπαν ελληνοβρετανικές συνομιλίες - όπως επιθυμούσε η Ελληνική Κυβέρνηση -, ώστε ν' αποφύγει η Βρετανική Κυβέρνηση συμβατικές υποχρεώσεις απέναντι στην Ελλάδα στα βόρεια σύνορα της χώρας.

Η εθνολογική κατάσταση της Μακεδονίας, ύστερα από είκοσι χρόνια υποχρεωτικών ή οικειοθελών μετακινήσεων πληθυσμών μεταξύ των τριών χωρών που είχαν απελευθερώσει τα εδάφη της με στόχο πρωταρχικό την εθνική ομοιογένεια, αντανακλούσε τις επιδιώξεις των τριών χωρών. Η ελληνική Μακεδονία, μετά την αποχώρηση 380.000 Μουσουλμάνων και 100.000 και πλέον Σλαβομακεδόνων και την εγκατάσταση 640.000 Ελλήνων προσφύγων, παρουσίαζε εθνολογική σύνθεση ριζικά διαφορετική από αυτήν της εποχής των Βαλκανικών Πολέμων. Η σύνθεσή της ήταν προϊόν εθνικής επιλογής. Προϊόν εθνικής επιλογής ήταν εν πολλοίς και η εθνολογική σύνθεση της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας, αλλά η εκστρατεία εκσερβισμού της, παρά την εκδίωξη των Ελλήνων Βλάχων, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. 

Η βουλγαρική Μακεδονία, τέλος, περαιτέρω «εκμακεδονίσθηκε» με την εγκατάσταση της πλειονότητας των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος που κατέφυγε στη Βουλγαρία με τη Σύμβαση του Νεϊγύ (1919). Η Ελλάς και η Γιουγκοσλαβία είχαν επιδιώξει να ενσωματώσουν οργανικά τα αντίστοιχα τμήματα της Μακεδονίας που είχαν απελευθερώσει, αλλά μόνο η Ελλάς είχε επιτύχει τον επιδιωκόμενο στόχο. Η Βουλγαρία, αντιθέτως, κατέστησε το μακεδονικό τμήμα της ανοιχτό και 'στρατιωτικό' σύνορο, το οποίο αναμενόταν εν ευθέτω χρόνω να διευκολύνει την ενσωμάτωση στη Βουλγαρία και των ελληνικών και γιουγκοσλαβικών τμημάτων της Μακεδονίας.

Όπως και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Μακεδονία υπήρξε και πάλι το Μήλον της Έριδος μεταξύ της Ελλάδος, της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας, όπως αναμενόταν άλλωστε˙ με παραλλαγές επαναλήφθηκαν οι ρόλοι των τριών χωρών, επαναλήφθηκαν και οι έξωθεν επεμβάσεις της Γερμανίας υπέρ των Βουλγάρων και της Βρετανίας υπέρ των Ελλήνων, αλλά νέοι παράγοντες καθιστούσαν την κατάσταση εξόχως περίπλοκη και τις αναλογίες με την κατάσταση κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αστήρικτες ή και παραπλανητικές. Στον εθνικισμό του πρώτου πολέμου είχαν προστεθεί δύο νέοι παράγοντες, ο κομμουνισμός και ο φασισμός, οι οποίοι επέτειναν τις εθνικές συγκρούσεις στη Μακεδονία. Ο κομμουνισμός, ιδίως, επέδρασε καταλυτικά στις πολιτικές εξελίξεις, επειδή εν πολλοίς υπήρξε το όχημα που μετέφερε εθνικές επιδιώξεις. Με αυτή του δε την ιδιότητα παραπλάνησε όλους εκείνους που επίστευαν ότι ο εθνικισμός έδινε πλέον τη θέση του στον κομμουνισμό. Στην περίπτωση των Σλαβομακεδόνων της Γιουγκοσλαβίας, ο κομμουνισμός υπήρξε η εθνογενετική των μήτρα.

Το Σεπτέμβριο του 1939, ωστόσο, όταν η Ευρώπη κατολίσθησε για δεύτερη φορά σ' έναν ολοκληρωτικό πόλεμο, όλα αυτά φάνταζαν ουτοπικές επιδιώξεις. Όλα έδειχναν ότι η διεθνής αυτή κρίση, όπως και τόσες άλλες στο παρελθόν - η κρίση της Αιθιοπίας το 1935-1936, η κρίση του Μονάχου το 1938-, θα τερματιζόταν με τη διευθέτηση των διαφορών μεταξύ των εμπλεκομένων μερών. Άλλωστε, οι ειδήσεις από τα γεγονότα που συγκλόνιζαν την υπόλοιπη Ευρώπη έφθαναν στις ενδιαφερόμενες χώρες μέσω του ελεγχόμενου Τύπου, αλλά κυρίως με τη μορφή φημών. Τα χρόνια και τα γεγονότα που μεσολάβησαν έκτοτε, ιδίως δε η επικράτηση των αρχών και των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας και η συντριβή του φασισμού ως συστήματος διακυβερνήσεως στην Ευρώπη, δυσχεραίνουν την αναπαράσταση της 'ατμόσφαιρας' στην οποία διαμορφωνόταν η κοινή γνώμη της εποχής.

Δυσδιάκριτες σήμερα είναι και ορισμένες πραγματικότητες, οι οποίες υπήρξαν έκτοτε -και ιδίως τα τελευταία χρόνια- αντικείμενο έρευνας και οι οποίες εξηγούν εν πολλοίς τη σφοδρότητα των παθών που προκάλεσε ο πόλεμος και τα γεγονότα που ακολούθησαν. Τέτοιες πραγματικότητες ήσαν η βραδεία ενσωμάτωση της ευάριθμης και διακριτής τότε κοινότητας των Προσφύγων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ιδίως από την ελληνική πλευρά των συνόρων, οι προστριβές μεταξύ των Προσφύγων και των Σλαβομακεδόνων πάλι από την ελληνική πλευρά των συνόρων, ο φόβος που προκαλούσε σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα η δράση των Κομμουνιστών, για το λόγο ότι τα κομμουνιστικά κόμματα της εποχής ήσαν φορείς εντεταλμένης ανατροπής του υφιστάμενου κοινωνικού καθεστώτος και η συνακόλουθη ευρεία συναίνεση για την καταστολή αυτής της δράσεως. 

Τα κατασταλτικά μέτρα εναντίον του Κομμουνισμού ήσαν αποτέλεσμα των αντικομμουνιστικών καθεστώτων της εποχής -τόσο των δικτατορικών όσο και των μη δικτατορικών- στην ευρύτερη περιοχή, τα δε κατασταλτικά μέτρα ευνοούσαν την επίδειξη υπερβάλλοντος ζήλου από τα όργανα της τάξεως με την ανοχή των πολιτικών Αρχών συνήθως. Στο κλίμα των προστριβών μεταξύ γηγενών και επήλυδων, τα κατασταλτικά μέτρα των αρχών και ο υπερβάλλων ζήλος των οργάνων της τάξεως δημιουργούσαν την εντύπωση διωγμού, όχι μόνο των αντιφρονούντων Κομμουνιστών Σλαβομακεδόνων, αλλά των Σλαβομακεδόνων γενικώς. Την εντύπωση αυτή έχει καλλιεργήσει τελευταίως η μεταμοντερνίζουσα ιστοριογραφία, παρόλο που οι διαθέσιμες πηγές δε στηρίζουν ανάλογη εντύπωση. Σε αντίθεση προς άλλα δικτατορικά καθεστώτα της περιοχής, το δικτατορικό καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά στην Ελλάδα (1936-1941) δεν έθεσε ποτέ σε εφαρμογή- ούτε άλλωστε είχε- πολιτική εθνοκαθάρσεως στη χώρα.

Ο πόλεμος που μαινόταν στη Βόρεια Ευρώπη έφθασε εν τέλει και στη Νότια, όταν η Ιταλία επετέθη εναντίον της Ελλάδος από την Αλβανία στην Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία, οι δε σύμμαχοι της Ελλάδος, η Γιουγκοσλαβία και η Τουρκία, τήρησαν στάση ουδετερότητας, όπως άλλωστε αναμενόταν. Οι πολεμικές επιχειρήσεις στα βορειοδυτικά σύνορα της Ελλάδος, σε συνδυασμό αφενός με την κομμουνιστική δράση στους κόλπους των Σλαβομακεδόνων της χώρας και αφετέρου με την επιπολάζουσα βουλγαροφιλία στους σλαβομακεδονικούς θυλάκους της ελληνικής Μακεδονίας, εν όψει μάλιστα της προφανούς κλίσεως της Βουλγαρίας προς την πλευρά της Ιταλίας και της Γερμανίας, προκάλεσαν επιδείνωση της ήδη τεταμένης καταστάσεως που επικρατούσε στην περιοχή.

Δεν είναι εύκολο σήμερα να αποδοθεί η κατάσταση αυτή, ελλείψει συγκεκριμένων στοιχείων, αλλά την κατάσταση υποδεικνύουν ορισμένες ενέργειες των αρχών της περιοχής. Η Δυτική Μακεδονία, αλλά εν όψει της σαφούς απειλής από την Βουλγαρία και ολόκληρη η Μακεδονία, αποτελούσε ζώνη πολεμικών επιχειρήσεων. Ως εκ τούτου, οι ελληνικές στρατιωτικές και διοικητικές αρχές προέβησαν για λόγους ασφαλείας στην απομάκρυνση των Σλαβομακεδόνων Κομμουνιστών ή και βουλγαροφίλων που δεν ενέπνεαν εμπιστοσύνη στις αρχές, από τις παραμεθόριες επαρχίες στο εσωτερικό. Δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός αυτών των εκτοπισθέντων Σλαβομακεδόνων, ούτε είναι δυνατό να διακριθούν από άλλη κατηγορία Σλαβομακεδόνων εκτοπισθέντων της ίδιας περίπου εποχής, των αρρένων γονέων και ενηλίκων αδελφών κληρωτών Σλαβομακεδόνων που αυτομολούσαν στους Ιταλούς. 

Ούτε των τελευταίων είναι γνωστός ο αριθμός, ούτε είναι γνωστοί οι λόγοι για τους οποίους αυτομολούσαν. Οι Ιταλοί ήθελαν να πιστεύουν ότι οι αυτόμολοι Σλαβομακεδόνες είχαν συγκινηθεί από τις ιταλικές υποσχέσεις ότι, αφού κατελάμβαναν την Ελλάδα, θα παραχωρούσαν στους Σλαβομακεδόνες καθεστώς αυτονομίας. Μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, αναφέρονται μερικές εκατοντάδες Σλαβομακεδόνων αιχμαλώτων πολέμου των κατακτητών σε διάφορα μέρη της χώρας, για την τύχη των οποίων ενδιαφέρθηκαν οι βουλγαρικές αρχές στην Ελλάδα. Οι Βούλγαροι εθεωρούσαν τους Σλαβομακεδόνες της Ελλάδος Βουλγάρους, προσπαθούσαν δε να πείσουν τους συμμάχους των να αναλάβουν αυτοί την προστασία τους στην κατεχόμενη χώρα.

Οι εκτοπισθέντες Σλαβομακεδόνες, Κομμουνιστές ως επί το πλείστον, αλλά και άρρενες συγγενείς αυτομόλων Σλαβομακεδόνων κληρωτών καθώς και οι ίδιοι οι αυτόμολοι κληρωτοί προστέθηκαν στους Σλαβομακεδόνες Κομμουνιστές που είχαν διωχθεί κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του Μεταξά για τα φρονήματά τους. Όλοι αυτοί καθώς και οι εκ παραδόσεως βουλγαρόφιλοι Σλαβομακεδόνες της Μακεδονίας, αποτέλεσαν πυρήνες έντονης δυσαρέσκειας εναντίον των ελληνικών αρχών και επίδοξους συνεργάτες των Βουλγάρων, των Ιταλών και των Γερμανών κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η κολακεία και οι υποσχέσεις από τους κατακτητές σε συνδυασμό με διάφορα ευεργετήματα όπως τρόφιμα, ζωοτροφές, υποτροφίες σε νέους για σπουδές στη Βουλγαρία ή στη βουλγαροκρατούμενη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, δεν έμειναν χωρίς ανταπόκριση: μερικές χιλιάδες καιροσκόποι Σλαβομακεδόνες οδηγήθηκαν στη συνεργασία με τους κατακτητές και στην άρνηση της Ελλάδος, όπως θα εξηγηθεί πιο κάτω.

Η κατάληψη της Ελλάδος και της Γιουγκοσλαβίας από τις δυνάμεις του Άξονος, τον Απρίλιο του 1941, είχε ως συνέπεια την κατάτμηση της Μακεδονίας σε ζώνες κατοχής ή συγκεκαλυμμένης κυριαρχίας. Η Γερμανία κατέλαβε την ελληνική Κεντρική Μακεδονία, δυτικώς του Στρυμόνος και ανατολικώς των Γρεβενών και της Καστοριάς, έναν ευρύ «διάδρομο» απαραίτητο για την ακώλυτη επικοινωνία με το Αιγαίο, την Πελοπόννησο, την Κρήτη και τη Βόρειο Αφρική. Η Γερμανία δεν είχε εδαφικές βλέψεις εις βάρος της Ελλάδος, αλλά κατείχε την περιοχή αυτή για την απρόσκοπτη διεξαγωγή του πολέμου στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρειο Αφρική. Συγκεκαλυμμένες εδαφικές βλέψεις κατά της Ελλάδος είχε η Ιταλία, η οποία προσάρτησε το δυτικό τμήμα της ελληνικής Δυτικής Μακεδονίας και το αλβανόφωνο τμήμα της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας στο υπό σύσταση ιταλικό προτεκτοράτο της Αλβανίας, με σκοπό την ένταξη της χώρας στην προσδοκώμενη μετά τον πόλεμο ιταλική αυτοκρατορία, την «Τρίτη Ρώμη» των Ιταλών Φασιστών. 

Λιγότερο συγκεκαλυμμένες ήσαν οι προθέσεις της Βουλγαρίας ως προς το μέλλον της Μακεδονίας. Η Βουλγαρία της εποχής, αλλά και μεταγενεστέρων εποχών, θεωρούσε την ελληνική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, την «Αιγαιίδα» όπως αποκαλούσε τα δύο διαμερίσματα της Ελλάδος, οργανικό τμήμα της «ιστορικής» Βουλγαρίας και, από κοινού με τη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, αναπόσπαστο μέρος της «νέας» Βουλγαρίας μετά τον πόλεμο. Η Γερμανία, αν και δεν επέτρεψε στη Βουλγαρία να προσαρτήσει επίσημα την ελληνική Μακεδονία και τη Θράκη ενόσω διαρκούσε ο πόλεμος και για να μην προκαλέσει την οργή της Ελλάδος, άφησε στη σύμμαχό της ελευθερία κινήσεων στις κατεχόμενες χώρες, τις οποίες η Βουλγαρία, όπως υποστήριζε, τις είχε «απελευθερώσει» από τον ελληνικό και σερβικό «ζυγό». Αξίζει να αναφερθεί εν προκειμένω ότι στη βουλγαρική ιστοριογραφία, την παλαιότερη αλλά και την πρόσφατη, η βουλγαρική κατοχή στις εν λόγω περιοχές αναφέρεται με τον όρο «παρουσία».

Η βουλγαρική κατοχή τμημάτων της ελληνικής και γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας και η ελεύθερη δράση Βουλγάρων αξιωματικών συνδέσμων στα φρουραρχεία των συμμάχων των στην υπόλοιπη ελληνική Μακεδονία ενίσχυσαν τον καιροσκοπισμό πολλών βουλγαροφίλων Σλαβομακεδόνων και συνέβαλαν στην περαιτέρω ένταση των παθών καθώς και της καχυποψίας και του φόβου όλων στην περιοχή. Η κάμψη της ελληνικής Αντιστάσεως εναντίον των Γερμανών εισβολέων στη Βόρειο Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1941 και η συνακόλουθη κατάρρευση του μετώπου εναντίον των Ιταλών, σε συνδυασμό με την αναχώρηση για τη Νότιο Ελλάδα δημοσίων υπαλλήλων που υπηρετούσαν στη βόρειο χώρα, ιδίως στη Θράκη και τη Μακεδονία, δημιουργούσαν κλίμα ανασφάλειας στους κατοίκους γενικά της περιοχής ενισχύοντας το θράσος των κάθε λογής καιροσκόπων, μάλιστα δε των Σλαβομακεδόνων και των Βλάχων καιροσκόπων.

Την εμφάνιση των ιταλικών δυνάμεων κατοχής στα Βλαχοχώρια της Πίνδου και της Δυτικής Μακεδονίας γενικά συνόδευαν διάφοροι Βλάχοι που έσπευσαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους κατακτητές, ως οδηγοί και διερμηνείς των κατακτητών, έναντι διαφόρων ωφελειών, τις οποίες οι Ιταλοί δεν είχαν λόγους να αρνηθούν, προκειμένου να διευκολύνουν το έργο τους. Από τους πιο δραστήριους τέτοιους αρνησιπάτριδες και τυχοδιώκτες Βλάχους υπήρξε ο Αλκιβιάδης Διαμάντης από τη Σαμαρίνα της Πίνδου, παλαιός ρουμανόφιλος και τότε ιταλόφιλος Βλάχος. Ο Διαμάντης δέχθηκε να προωθήσει μεταξύ των Βλάχων της Πίνδου την ιταλικής εμπνεύσεως αυτονομία των Βλάχων υπό τη σκέπη της κραταιάς Ρώμης στο θνησιγενές «Πριγκηπάτο της Πίνδου». 

Το όραμα του Διαμάντη δεν είχε μεγάλη απήχηση˙ οι περισσότεροι Βλάχοι δε συγκινήθηκαν από τις υποσχέσεις του τυχοδιώκτη από τη Σαμαρίνα, αφενός γιατί γνώριζαν τις κατά καιρούς μεταμορφώσεις του και αφετέρου -και κυρίως- γιατί δεν ήσαν διατεθειμένοι να αρνηθούν την ελληνική πατρίδα, στη δημιουργία της οποίας είχαν συμβάλει αποφασιστικά από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Παρασύρθηκαν, ωστόσο, περί τους 2.000 Βλάχοι και σχημάτισαν την περιβόητη «Ρωμαϊκή Λεγεώνα», πολιτική οργάνωση με ηγέτη τον Διαμάντη, τον οποίο διαδέχτηκε άλλος Βλάχος τυχοδιώκτης, ο Νικόλαος Μανούσης, δικηγόρος που διέθετε και ένοπλο τμήμα, ένα είδος πολιτοφυλακής στην υπηρεσία των ιταλικών στρατιωτικών αποσπασμάτων που διενεργούσαν επιδρομές στα χωριά εις αναζήτηση τροφίμων και όπλων.

Η δράση μελών της «Λεγεώνος», ιδίως των ενόπλων μελών της οργανώσεως, δημιούργησε σοβαρά προβλήματα όχι τόσο στα θύματα των επιδρομών των ενόπλων Λεγεωναρίων όσο στους ίδιους τους Βλάχους, επειδή έσπειρε την καχυποψία και το μίσος στους κόλπους των βλαχικών κοινοτήτων, αλλά και επειδή στον παραδοσιακό κόσμο της εποχής οι πράξεις ορισμένων μελών μιας κοινότητας εξέθεταν ολόκληρη την κοινότητα ως συνυπεύθυνη. Παλαιά πάθη, από την εποχή ακόμη της δράσεως πρακτόρων της Ρουμανίας για τον προσεταιρισμό των Βλάχων της Μακεδονίας, αλλά και η δυσαρέσκεια που είχαν προκαλέσει ορισμένα μέτρα της Ελληνικής Κυβερνήσεως και των στρατιωτικών αρχών ενόσω διαρκούσε ο πόλεμος εναντίον των Ιταλών και των Γερμανών, όπως η επίταξη υποζυγίων και ζωοτροφών για τις ανάγκες του πολέμου, διευκόλυναν τον προσεταιρισμό ορισμένων Βλάχων από τους Ιταλούς, οι οποίοι αποσκοπούσαν αφενός να χρησιμοποιήσουν τους συνεργαζόμενους Βλάχους για τις ανάγκες τους και αφετέρου να διασπάσουν τη συνοχή του πληθυσμού για την ευχερέστερη καθυπόταξή του.

Η αυτονομιστική κίνηση των Βλάχων της «Λεγεώνος» δεν επεκτάθηκε εκτός της ιταλικής ζώνης κατοχής, χαρακτηριστικό που φανερώνει την ετερόφωτη υπόστασή της, υπήρξε δε βραχύβια: διαλύθηκε το 1942 και το επόμενο έτος, όταν συνθηκολόγησε η Ιταλία, οι πρωτεργάτες της κινήσεως αναζήτησαν καταφύγιο στις πόλεις της Ελλάδος ή στη Ρουμανία, όπου πολλοί εξ' αυτών έσπευσαν να προσχωρήσουν στο κομμουνιστικό καθεστώς που επιβλήθηκε με τη συνδρομή της Σοβιετικής Ενώσεως μετά τον πόλεμο. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος, οι πρωτεργάτες της αυτονομιστικής κινήσεως δικάστηκαν ως εγκληματίες πολέμου, ερήμην οι περισσότεροι, στη Λάρισα και καταδικάσθηκαν σε βαρύτατες ποινές. Ωστόσο ο Εμφύλιος Πόλεμος, που ακολούθησε, συνέβαλε ώστε να λησμονηθούν οι προδοτικές πράξεις πολλών αυτονομιστών Βλάχων, ορισμένοι εξ' αυτών, ας σημειωθεί, έσπευσαν να συνταχθούν με την κυβέρνηση της χώρας στον πόλεμο κατά των Κομμουνιστών Ανταρτών.

Σοβαρότερη, από κάθε άποψη, υπήρξε κίνηση στους κόλπους των Σλαβομακεδόνων υπέρ των Βουλγάρων στην ελληνική Μακεδονία και κυρίως στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία. Στην τότε «Επαρχία του Βαρδάρη» και κατόπιν «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» (τη σημερινή Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας), ο βουλγαρικός στρατός κατοχής εισήλθε ως απελευθερωτής και έγινε δεκτός από μεγάλο μέρος του σλαβικού πληθυσμού ως απελευθερωτής. Στην ελληνική Μακεδονία αντιθέτως, στο τμήμα τουλάχιστον της ελληνικής Μακεδονίας στο οποίο εισήλθε βουλγαρικός στρατός το 1941 και παρέμεινε, η ανταπόκριση των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος υπήρξε περιορισμένη, μάλλον απογοητευτική για τους Βουλγάρους. 

Μεγαλύτερη απήχηση είχε ο βουλγαρικός μεγαλοϊδεατισμός την ίδια εποχή σε περιοχές της ελληνικής Μακεδονίας, όπως οι παραμεθόριες επαρχίες των νομών Καστοριάς, Φλωρίνης και Πέλλης, όπου είχαν διατηρηθεί σλαβομακεδονικοί θύλακοι και εστίες βουλγαροφιλίας σε αυτούς. Η περιορισμένη απήχηση της βουλγαρικής στρατιωτικής και πολιτικής παρουσίας στην ελληνική Μακεδονία, εν αντιθέσει προς την απήχηση της βουλγαρικής στρατιωτικής και πολιτικής παρουσίας στη γειτονική γιουγκοσλαβική Μακεδονία, οφειλόταν σε δύο κυρίως λόγους: α΄) στο μικρό ποσοστό πληθυσμού που αντιπροσώπευαν οι Σλαβομακεδόνες στην ελληνική Μακεδονία και β΄) στον εξελληνισμό, από την άποψη της γλώσσας και του φρονήματος, της συντριπτικής πλειοψηφίας των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος.

Η προϊούσα ελληνοφωνία των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος από την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού τουλάχιστον και η αδιαμφισβήτητη ελληνοφροσύνη μεγάλου μέρους αυτών όταν δοκιμάσθηκε η ελληνοφροσύνη των κατά τη διάρκεια του σκληρού αγώνα μεταξύ των Ελλήνων και Βουλγάρων για την εκδήλωση του φρονήματός των, αποτελούσαν αδιαφιλονίκητα δεδομένα, τα οποία δυσχέραιναν σοβαρά τη διείσδυση της προπαγάνδας των Αρχών και των πρακτόρων της Βουλγαρίας στους κόλπους των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος. Στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, αντιθέτως, οι πολιτικές στρατιωτικές αρχές της Βουλγαρίας έδρασαν σε πρόσφορο περιβάλλον, κυρίως επειδή εκεί η αφομοίωση των Σλαβομακεδόνων, οι οποίοι αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, δε σημείωσε επιτυχία ανάλογη προς αυτήν που σημειώθηκε στην ελληνική Μακεδονία.

Η διαφορετικής κλίμακας απήχηση της βουλγαρικής παρουσίας στα δύο κυριότερα τμήματα της Μακεδονίας, στο ελληνικό και το γιουγκοσλαβικό, φάνηκε στο βαθμό συνεργασίας των Σλαβομακεδόνων με τους κατακτητές στα δύο διαμερίσματα. Στην ελληνική Μακεδονία, στη βουλγαροκρατούμενη Ανατολική όσο και στη γερμανοκρατούμενη Κεντρική και την ιταλοκρατούμενη Δυτική, μικρό μόνο μέρος των Σλαβομακεδόνων συνεργάσθηκε με τους κατακτητές. Στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, αντιθέτως, σημαντικό μέρος του σλαβομακεδονικού πληθυσμού συνεργάσθηκε με τις δυνάμεις κατοχής της Βουλγαρίας.

Σημαντική διαφορά υπήρξε και στην Αντίσταση, στα δύο αυτά διαμερίσματα της Μακεδονίας, κατά των δυνάμεων κατοχής του Άξονος. Στην ελληνική Μακεδονία περισσότεροι Σλαβομακεδόνες τάχθηκαν από την αρχή στο πλευρό των αντιστασιακών οργανώσεων και λιγότεροι στο πλευρό των δυνάμεων κατοχής, οι αντιστασιακοί δε ήσαν εκείνοι που πρωτοστάτησαν στον προσεταιρισμό των Σλαβομακεδόνων που συνεργάσθηκαν με τους κατακτητές. Στους σλαβομακεδονικούς θυλάκους της ελληνικής Μακεδονίας, η κομμουνιστική αντιστασιακή δράση εκδηλώθηκε χωρίς την καθυστέρηση που παρουσίασε η αντίστοιχη αντιστασιακή δράση στη σλαβομακεδονική γιουγκοσλαβική Μακεδονία, για το λόγο κυρίως ότι στην ελληνική Μακεδονία το κομμουνιστικό κίνημα δεν είχε τις «δουλείες» του αντιστοίχου κινήματος στη γιουγκοσλαβική Μακεδονία, όπου η τοπική κομμουνιστική ηγεσία είχε από το 1940 τεθεί υπό βουλγαρική κομμουνιστική κηδεμονία.

Στη γιουγκοσλαβική ή - σωστότερα - στη σερβική Μακεδονία, δεν υπήρχε τοπικό κομμουνιστικό κόμμα, αλλά οι Κομμουνιστές του τόπου ήσαν μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας. Την άνοιξη του 1940, ο Γεώργιος Δημητρώφ (Giorgi Dimitrov) έστειλε στη σερβική Μακεδονία, με τη σύμφωνη γνώμη του Ιωσήφ Μπροζ, του Τίτο (ο οποίος τότε ανέλαβε Γενικός Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΓ), το Μεθόδιο Σατόρωφ (Metodija Šatorov) από τη Μόσχα, την έδρα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ο Σατόρωφ ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας και πρώην μέλος του διεθνιστικού κλάδου της ΕΜΕΟ, της ΕΜΕΟ (Ενωμένης) όπως ήταν γνωστή. Το ίδιο έτος, τον Οκτώβριο του 1940, οι Γιουγκοσλάβοι Κομμουνιστές υπό τον Τίτο αναγνώρισαν στους Σλαβομακεδόνες της σερβικής Μακεδονίας το δικαίωμα της ισοτιμίας σε μια ομοσπονδία γιουγκοσλαβικών λαών. Η αναγνώριση αυτή, όπως ήταν επόμενο, ευνοούσε την ανάπτυξη του «μακεδονισμού» στους κόλπους των Σλαβομακεδόνων της χώρας, αλλά τον «μακεδονισμό» αυτό δεν ευνοούσε η Βουλγαρία.

Η σερβική επιρροή φαινόταν να δύει στη σερβική Μακεδονία και η βουλγαρική επιρροή να ανατέλλει˙ τα βουλγαρικά στρατεύματα που εισήλθαν στη χώρα τον Απρίλιο, έγιναν δεκτά με έκδηλο ενθουσιασμό από το σλαβομακεδονικό πληθυσμό. Οι βουλγαρομακεδόνες πρόσφυγες που είχαν σπεύσει εκεί νωρίτερα, είχαν προετοιμάσει το έδαφος για την υποδοχή του βουλγαρικού στρατού. Οι εξελίξεις, ωστόσο, δε δικαίωσαν τις προσδοκίες των Βουλγάρων. Οι αλβανόφωνες επαρχίες του Τετόβου, του Γκόστιβαρ, της Δίβρας, της Στρούγγας και της Αχρίδας εντάχθηκαν στην ιταλοαλβανική ζώνη κατοχής, οι επαρχίες Μοναστηρίου και Σκοπίων, τα δύο σλαβομακεδονικά διαμερίσματα, απετέλεσαν χωριστά διοικητικά διαμερίσματα, ενώ από την ελληνική Μακεδονία μόνο η Ανατολική κατελήφθη από το βουλγαρικό στρατό, χωρίς μάλιστα να προσαρτηθεί στη Βουλγαρία. Η 'απελευθέρωση' της Μακεδονίας που ευαγγελιζόταν η Βουλγαρία πριν από τον πόλεμο αλλά και ο κυριότερος λόγος της εξόδου της σε αυτόν στο πλευρό της Ιταλίας και της Γερμανίας, παρέμενε υπόσχεση ανεκπλήρωτη. 

Επίσης, τους Σέρβους ανωτέρους υπαλλήλους στις υπηρεσίες της σερβικής Μακεδονίας αντικατέστησαν τώρα Βούλγαροι διοικητικοί υπάλληλοι, οι οποίοι δεν έκρυβαν την περιφρόνησή τους προς τους Σλαβομακεδόνες. Την επιδίωξη των Σέρβων να εκσερβίσουν τη χώρα διαδέχθηκε η επιδίωξη των Βουλγάρων να την εκβουλγαρίσουν. Τον αρχικό ενθουσιασμό στους κόλπους της ΕΜΕΟ του Ιβάν Μιχαήλωφ, του φιλοβουλγαρικού κλάδου της οργανώσεως, διαδέχθηκαν απογοήτευση και έκδηλη δυσαρέσκεια. Στην ελληνική Ανατολική Μακεδονία, οι βουλγαρικές αρχές κατοχής επέβαλαν καθεστώς που αποσκοπούσε στο βίαιο εκβουλγαρισμό της χώρας, με την επιδίωξη του ελληνικού πληθυσμού και την προσπάθεια να προσελκύσουν Βουλγάρους ή Βουλγαρομακεδόνες από τη Βουλγαρία, αλλά χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. 

Το δεύτερο μέτρο απέδωσε πενιχρά κέρδη, ενώ το πρώτο σκλήρυνε την αντοχή των Ελλήνων και ευνόησε την ανάπτυξη της ενόπλου αντιστάσεως στην περιοχή. Σύντομα ωστόσο, καθώς οι τύχες πολέμου φαίνονταν να ευνοούν τις δυνάμεις που αγωνίζονταν εναντίον του Άξονος, άρχισε να αλλάζει και η κατάσταση στη Μακεδονία. Ένας νέος παράγων εμφανίσθηκε στη χώρα και επέδρασε ως καταλύτης, η αντίσταση εναντίον των κατακτητών, ιδίως δε η κομμουνιστοκίνητη αντίσταση. Στην ελληνική Μακεδονία η αντίσταση εκδηλώθηκε με διαφορετικά από περιοχή σε περιοχή χαρακτηριστικά, εξαιτίας διαφορετικών τοπικών παραγόντων. Στην Ανατολική Μακεδονία, η αντίσταση εναντίον των βουλγαρικών αρχών κατοχής ήταν καθολική, με την έννοια ότι δεν υπήρξαν κρούσματα συνεργασίας με τις αρχές κατοχής, παρόλο που οι αντιστασιακές οργανώσεις ανήκαν εξ' αρχής σε δύο στρατόπεδα, ένα εαμικό και το άλλο αντιεαμικό.

Στην ελληνική ανατολική Μακεδονία εκδηλώθηκε μία από τις πρώτες αντιστασιακές πράξεις σε όλη την Ελλάδα, στη Δράμα και την περιοχή της, σοβαρή εξέγερση, το Σεπτέμβριο του 1941, εναντίον των βουλγαρικών αρχών κατοχής. Η εξέγερση, την οποία οργάνωσαν και προκάλεσαν στελέχη του ΚΚΕ χωρίς την έγκριση των κεντρικών οργάνων του κόμματος, κατεπνίγει στο αίμα από τις βουλγαρικές στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες επέδειξαν τόση αγριότητα και φάνηκαν τόσο προετοιμασμένες για την καταστολή της εξεγέρσεως, ώστε να γεννηθούν ερωτηματικά, τότε αλλά και αργότερα, ως προς τη σχέση των Αρχών με την εκδήλωσή της. Η εξέγερση χρησίμευσε στις βουλγαρικές αρχές κατοχής ως ανέλπιστη ευκαιρία να εξοντώσουν ή να εκδιώξουν τον ελληνικό πληθυσμό από τα χωριά και τις πόλεις της περιοχής. 

Το Δοξάτο, η Δράμα και πολλά χωριά πλήρωσαν βαρύτατο φόρο αίματος ως συνέπεια της εξεγέρσεως˙ τόσο βαρύ, ώστε να διερωτάται εύλογα ο ερευνητής: μήπως γνώριζαν οι βουλγαρικές αρχές όσα σχεδίαζαν οι Κομμουνιστές συνωμότες που προκάλεσαν την εξέγερση; Δεν υπάρχουν ωστόσο στοιχεία που να στηρίζουν αυτή την υπόθεση. Άλλωστε, δεν κρίνονται οι εξελίξεις ή τα γεγονότα εκ του αποτελέσματος, δηλαδή δεν είναι πάντοτε υπεύθυνοι για την πρόκληση των γεγονότων εκείνοι που ωφελούνται περισσότερο από την έκβασή τους. Το 1941, επίσης, ανάλογη πρόκληση στη γερμανοκρατούμενη ζώνη της Μακεδονίας, στο Μεσόβουνο της Εορδαίας, αντιμετωπίσθηκε με την ίδια σκληρότητα αλλά σε ασυγκρίτως μικρότερη και περιορισμένη γεωγραφικά κλίμακα. 

Στο Μεσόβουνο, όπως και στο Δοξάτο και στη Δράμα, τοπικά στελέχη του ΚΚΕ προέβησαν σε άκαιρες επαναστατικές ενέργειες, ανεξάρτητες από τους σχεδιασμούς και τις επιδιώξεις των κεντρικών οργάνων του κόμματος. Μια από τις συνέπειες των εξεγέρσεων αυτών και της σκληρής καταστολής των ήταν να καθυστερήσει σοβαρά η κομμουνιστοκίνητη αντιστασιακή δράση και στις δύο περιοχές και να αναπτυχθούν και να εδραιωθούν αντικομμουνιστικές ανταρτικές ομάδες. Οι εξεγέρσεις, ωστόσο, έδειξαν τον προσφορότερο τρόπο εξωθήσεως διστακτικών χωρικών στα ορεινά: την πρόκληση σκληρών αντιποίνων από την πλευρά των αρχών κατοχής.

Στην υπόλοιπη ελληνική Μακεδονία, στη γερμανοκρατούμενη μεσαία ζώνη όσο και στην ιταλοκρατούμενη δυτική ζώνη, η εκδήλωση της κομμουνιστικής εαμικής αντιστάσεως εναντίον των κατακτητών επέδρασε ως καταλύτης, επειδή συνοδεύθηκε από την προσπάθεια εντάξεως όλων των αντάρτικων ομάδων, εαμικών και μη εαμικών, στις μονάδες του ΕΛΑΣ (του στρατιωτικού σκέλους του ΕΑΜ) ή της εξοντώσεως όσων αρνούνταν να ενταχθούν˙ προσπάθεια που εύλογα ερμηνεύθηκε ως εξασφάλιση των προϋποθέσεων για την πολιτική επικράτηση του ΕΑΜ στις περιοχές που επιδίωξε να ελέγχει διά του ΕΛΑΣ, όπως ο απηνής διωγμός αντιφρονούντων, ο διορισμός πολιτικά προσκείμενων κοινοτικών συμβουλίων, επιτροπών επιμελητείας και λαϊκών δικαστηρίων καθώς και η μονοπώληση της πληροφορήσεως.

Το ΕΑΜ, δηλαδή το ΚΚΕ και μικρότερα αριστερά κόμματα που είχαν δεχθεί να στηρίξουν τους στόχους του ΚΚΕ, επιδίωξε, όταν κατανόησε την ευρεία απήχηση που είχαν τα πατριωτικά του συνθήματα για την απελευθέρωση της χώρας από τους ξένους κατακτητές, ταυτόχρονα ένα είδος σοσιαλιστικής επαναστάσεως στην ύπαιθρο. Κόμμα κατά κύριο λόγο των εργατών έως τότε, το ΚΚΕ δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα τις επαναστατικές προοπτικές στην ύπαιθρο με κύριο φορέα τους χωρικούς. Η εξάρθρωση της αγροτικής οικονομίας αλλά και της νόμιμης ελληνικής εξουσίας, σε συνδυασμό με το ανατρεπτικό κλίμα που καλλιεργούσαν οι έξωθεν παραινέσεις και ευνοούσαν οι διώξεις και οι στερήσεις, προκαλούσαν φυγόκεντρες δυνάμεις που αποδέσμευαν νέους και νέες από τους κόλπους της παραδοσιακής και συντηρητικής κοινωνίας της υπαίθρου της εποχής. 

Δεν ήσαν Κομμουνιστές οι περισσότεροι από τους νέους και τις νέες που εντάχθηκαν στις εαμικές ανταρτικές ομάδες και εν τέλει στον ΕΛΑΣ˙ οι Κομμουνιστές συνιστούσαν ισχνή μειοψηφία των ανταρτών του κομμουνιστοκίνητου απελευθερωτικού στρατού. Οι περισσότεροι διέφυγαν στα ορεινά και εντάχθηκαν στις ανταρτικές ομάδες για να αποφύγουν διώξεις είτε κινούμενοι από πατριωτισμό είτε για να εκδικηθούν προσωπικούς ή οικογενειακούς αντιπάλους. Σε καταστάσεις πολιτικής ανωμαλίας και ευκολίας εξόδου από τη νομιμότητα, τα κίνητρα όσων κατέφυγαν στις ανταρτικές ομάδες που δρούσαν στα ορεινά συγκροτήματα της χώρας δεν είναι εύκολο να διαπιστωθούν, ούτε άλλωστε έχει τόση σημασία η διαπίστωσή τους.

Αυτoί οι νέοι χωρικοί και οι νέες, ιδίως των ορεινών περιοχών, εντάχθηκαν και υπηρέτησαν στον ΕΛΑΣ, επειδή το ΕΑΜ διέθετε τον απαραίτητο μηχανισμό στρατολογήσεως και συγκρατήσεώς των στις μονάδες του καθώς και σαφείς αν και όχι διαφανείς σκοπούς. Το ΕΑΜ επίσης διέθετε αξιόπιστο απελευθερωτικό, πατριωτικό λόγο˙ σε αντίθεση προς τα αστικά κόμματα, τα οποία είχαν στηρίξει στο παρελθόν ανελεύθερα και καταπιεστικά καθεστώτα ή τα είχαν ανεχθεί, το ΕΑΜ δεν εβάρυναν τέτοιες δουλείες του παρελθόντος. Ο πατριωτικός του λόγος αφενός σαγήνευε και αφετέρου επικάλυπτε την ανομολόγητη επιδίωξη του ΚΚΕ να διεκδικήσει, με τον εκβιασμό των πολιτικών του αντιπάλων ή με την εξόντωσή τους, την πολιτική ή τη βιολογική, σημαντικό μερίδιο της εξουσίας μετά την Απελευθέρωση ή την απόλυτη εξουσία. Δεν ήταν ή δε φαινόταν να είναι την εποχή αυτή των μεγάλων ανατροπών, των τεραστίων θυσιών και των αχαλίνωτων προσδοκιών, ανεδαφική ή ανέφικτη η διεκδίκηση της εξουσίας από το ΚΚΕ μετά τον πόλεμο˙ οι διακηρύξεις των Συμμάχων που αγωνίζονταν κατά του Άξονος, ιδίως δε αυτές της πανίσχυρης τότε, πολιτικά και ηθικά, Σοβιετικής Ενώσεως, της μητροπόλεως του παγκόσμιου Κομμουνισμού, τη διεκδίκηση της εξουσίας από το ΕΑΜ ευνοούσαν.

Η δυναμική προβολή του ΕΑΜ από τα κομμουνιστικά στελέχη της οργανώσεως ως της μόνης αξιόπιστης και αποτελεσματικής αντιστασιακής δυνάμεως λειτουργούσε, όπως ήδη λέχθηκε, ως καταλύτης. Πολλές ανταρτικές ομάδες εντάχθηκαν στον ΕΛΑΣ, πολλές άλλες διαλύθηκαν από τον ΕΛΑΣ και τα μέλη τους ιδιώτευσαν ή διέφυγαν στη Μέση Ανατολή, άλλες τέλος αρνήθηκαν να ενταχθούν στον ΕΛΑΣ ή να διαλυθούν και προσπάθησαν με κάθε τρόπο να κρατηθούν και να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους, συνήθως χωρίς μεγάλη επιτυχία. 

Η ένοπλη αντίδραση κατά των επιθέσεων από μονάδες του ΕΛΑΣ εναντίον ανταρτικών ομάδων που επιδίωκαν να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους, άνοιγε το δρόμο προς την αποδοχή διακριτικής ανοχής ή και προστασίας από τις αρχές κατοχής. Σε πολλές περιπτώσεις, ο αντικομμουνισμός και η αμοιβαία ωφέλεια των αντιεαμικών ανταρτικών ομάδων και των αρχών κατοχής από το κοινό μέτωπο κατά των μονάδων του ΕΛΑΣ διευκόλυναν την περιστασιακή συνεργασία των αντιπάλων του ΕΛΑΣ. Ωστόσο, είναι απαραίτητο να τονισθεί ότι τα πολιτικά στελέχη των αντιστασιακών οργανώσεων όπως η ΥΒΕ (Υπερασπισταί Βορείου Ελλάδος), η μετέπειτα ΠΑΟ (Πανελλήνιος Απελευθερωτική Οργάνωσις), δεν είχαν ως αρχικό κίνητρο τον αντικομμουνισμό.

Η αντιστασιακή οργάνωση ΥΒΕ, η οποία εμφανίσθηκε το 1941 στην κεντρική Μακεδονία, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αντιστασιακής οργανώσεως που δέχθηκε επιθέσεις από τον ΕΛΑΣ, μονάδες της διαλύθηκαν και η οργάνωση η ίδια ουσιαστικά εκφυλίσθηκε, όταν τα στελέχη της εγκατέλειψαν το πεδίο. Την ονομασία της διαλυθείσας οργανώσεως στα πεδινά της Κοζάνης, ιδίως στην επαρχία της Εορδαίας, υιοθέτησαν και χρησιμοποιούσαν αντιεαμικές ομάδες της περιοχής που συνιστούσαν ένα είδος πολιτοφυλακής με την ανοχή ή και την υποστήριξη των γερμανικών αρχών κατοχής. Η περιοχή της Κοζάνης, από την οποία διέρχονταν πολλές σημαντικές οδοί, είχε εύλογα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των γερμανικών στρατιωτικών αρχών, οι οποίες, προκειμένου να διατηρήσουν τον απόλυτο έλεγχο και την ασφάλεια αυτού του σπουδαίου συγκοινωνιακού κόμβου, ήσαν διατεθειμένες να ανέχονται τέτοιες επικουρικές ένοπλες δυνάμεις που συχνά δημιουργούσαν περισσότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται πως καλούνταν να λύσουν.

Ασυγκρίτως σοβαρότερο ζήτημα δημιουργήθηκε στην ελληνική Δυτική Μακεδονία (καθώς και στην Κεντρική Μακεδονία) από τη φιλοβουλγαρική στάση μερίδας των Σλαβομακεδόνων. Το Μάρτιο του 1943, στην επαρχία της Καστοριάς καθώς και σε αυτές της Φλωρίνης και της γειτονικής Πέλλης έκαναν την εμφάνισή τους, πρώτα στην ιταλοκρατούμενη Καστοριά και εν συνεχεία στις γερμανοκρατούμενες Φλώρινα και Πέλλα, ομάδες ενόπλων Σλαβομακεδόνων, οι οποίες αποτελούσαν τοπικές πολιτοφυλακές στην υπηρεσία των αρχών κατοχής. Ενεργό ρόλο στον προσεταιρισμό Σλαβομακεδόνων και στην ένταξή τους στις πολιτοφυλακές έπαιξαν εξόχως ικανοί και δραστήριοι Βούλγαροι αξιωματικοί σύνδεσμοι στα κατά τόπους ιταλικά και γερμανικά φρουραρχεία. Ένας τέτοιος Βούλγαρος αξιωματικός σύνδεσμος, ο Αντώνιος Κάλτσεφ, ο οποίος καταγόταν από το χωριό της Καστοριάς Σπήλαια, ανέπτυξε σημαντική δράση στο σχηματισμό της σλαβομακεδονικής πολιτοφυλακής Καστοριάς, του περιβόητου «Αξονοβουλγαρομακεδονικού Κομιτάτου ή Οχράνας» και στον εξοπλισμό των μελών του, των «Κομιτατζήδων».

Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι οι Κομιτατζήδες, των οποίων ο συνολικός αριθμός δεν είναι εύκολο να υπολογισθή εξαιτίας της διαφορετικής προελεύσεως των πηγών, η εγκυρότητα των οποίων δεν είναι δυνατό να ελεγχθή, αποτελούσαν μικρή αλλά υπολογίσιμη μερίδα των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος. Παλαιοί βουλγαρόφιλοι ή γόνοι βουλγαροφίλων ως επί το πλείστον αλλά και πολλοί καιροσκόποι, των οποίων τις επιδιώξεις ευνοούσε η ανώμαλη πολιτική κατάσταση καθώς και αρκετοί που επρόβαλλαν πραγματικές ή υποτιθέμενες διώξεις από τις Αρχές του τόπου ως κίνητρα, δέχθηκαν να οπλισθούν από τις αρχές κατοχής της χώρας εναντίον των ανταρτών των αντιστασιακών οργανώσεων. Πολλοί παλαιοί βουλγαρόφιλοι Σλαβομακεδόνες της Ελλάδος, κατάλοιπα της επιπολάζουσας βουλγαροφιλίας στους σλαβοφώνους θυλάκους της ελληνικής Μακεδονίας από την εποχή των μεγάλων εθνικών συγκρούσεων στις αρχές του Κ΄ αιώνος, δεν είχαν αποδεχθή την ελληνική κυριαρχία στην περιοχή και οδηγήθηκαν από τα γεγονότα στην πεποίθηση ότι τα μέρη τους θα παραχωρούνταν στη Βουλγαρία.

Δεν είναι επίσης εύκολο να διακρίνει ο ερευνητής το αίτιο από το αιτιατό στο ζήτημα του εξοπλισμού των Σλαβομακεδόνων της Ελλάδος από τις αρχές κατοχής. Ο εξοπλισμός τους στην επαρχία Καστοριάς, το Μάρτιο του 1943, συνέπεσε με την εκδήλωση σοβαρής αντιστασιακής δράσεως στη γειτονική περιοχή του Βοΐου. Αυτή η αντιστασιακή δράση φαίνεται πως υπήρξε ένας από τους λόγους, ίσως ο κυριώτερος, της αποφάσεως των αρχών κατοχής να καταφύγουν στον εξοπλισμό των Σλαβομακεδόνων που φάνηκαν έτοιμοι να αρνηθούν την Ελλάδα υπέρ της Βουλγαρίας. Δεν είναι επίσης γνωστός ο ρόλος, στο σχηματισμό της σλαβομακεδονικής πολιτοφυλακής, Σλαβομακεδόνων όπως ο Ναούμ Πέϊος από το χωριό Γάβρος των Κορεστίων ή ο Ιωάννης Σκόης από το Άργος Ορεστικό, οι οποίοι ευρίσκονταν στη Σόφια τον πρώτο καιρό της κατοχής της χώρας και ανήκαν σε βουλγαρομακεδονικές αλυτρωτικές οργανώσεις. 

Ας σημειωθή ότι αυτοί και άλλοι βουλγαρόφιλοι Σλαβομακεδόνες της περιοχής διατηρούσαν επαφές με σημαίνοντες Κομμουνιστές όπως ο Ανδρέας Τζήμας, Βλάχος στην καταγωγή από το Άργος Ορεστικό. Όταν ο Τζήμας και τα άλλα στελέχη του ΚΚΕ που συγκρότησαν «ολομέλεια» της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος τον Ιούλιο του 1941, μετά την απελευθέρωση του ίδιου και άλλων στελεχών από την Ακροναυπλία την 1η Ιουλίου του ιδίου έτους, προσπάθησαν να συνδεθούν με την Κομμουνιστική Διεθνή, στον Σκόη προσπάθησαν να στείλουν ως σύνδεσμο άλλο Σλαβομακεδόνα του Άργους Ορεστικού, τον Τηλέμαχο Βερβέρη, ο οποίος κατέληξε, την άνοιξη του 1943, στην τότε σερβική Μακεδονία να διαπραγματεύεται με τον Σφέτοζαρ Βουκμάνοβιτς-Τέμπο, απεσταλμένο του Τίτο στην περιοχή με αυξημένες στρατιωτικές και πολιτικές αρμοδιότητες για τη δημιουργία κοινού στρατηγείου των κομμουνιστικών οργανώσεων της Γιουγκοσλαβίας, της Ελλάδος, της Αλβανίας και της Βουλγαρίας καθώς και για τη διακήρυξη των κομμουνιστικών κομμάτων για την αυτοδιάθεση των «λαών» της Μακεδονίας μετά την απελευθέρωσή της.

Το επεισόδιο αυτό είναι ενδεικτικό της συγχύσεως που επικρατούσε στη Μακεδονία ως προς τις επιδιώξεις και τις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων εμπλεκομένων μερών. Όσοι προβάλλονταν ως εκπρόσωποι οργανώσεων, κινημάτων ή ακαθόριστων κοινοτήτων, εκ των πραγμάτων προπαγάνδιζαν ή εκμυστηρεύονταν μέρος μόνο των σχεδίων και των επιδιώξεών τους. Ο Τίτο και τα στελέχη του κομμουνιστικού ανταρτικού κινήματός του επρόβαλλαν από θέση ισχύος στη νότια Βαλκανική φιλελεύθερες θέσεις, όπως η αυτοδιάθεση των λαών, προκειμένου να προσελκύσουν στο πλευρό των τους βουλγαρόφιλους Σλαβομακεδόνες της σερβικής κυρίως Μακεδονίας αλλά και της ελληνικής. Η αυτοδιάθεση των «λαών» της Μακεδονίας των Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών ήταν ουσιαστικά η θέση της Κομμουνιστικής Διεθνούς και της Βαλκανικής Κομμουνιστικής Ομοσπονδίας από το 1924 έως το 1935 υπέρ μιας «ενιαίας και ανεξάρτητης» Μακεδονίας, αναδιατυπωμένη τώρα με όρους που ευνοούσε ο χάρτης του Ατλαντικού του 1941.

Οι Έλληνες Κομμουνιστές, όπως και οι Βούλγαροι σύντροφοί τους, ήσαν σε θέση να εκτιμήσουν τις ηγεμονιστικές διαθέσεις των Γιουγκοσλάβων Κομμουνιστών στο ζήτημα της επιζητούμενης διευθετήσεως του Μακεδονικού και διαφωνούσαν, αλλά δεν ήσαν σε θέση να διακόψουν τις σχετικές επαφές με τους Γιουγκοσλάβους. Ο Τίτο και το κίνημά του είχαν προβληθή στο διεθνές προσκήνιο από τους Συμμάχους που πολεμούσαν εναντίον του Άξονος, εν αντιθέσει προς τους Έλληνες και τους Βουλγάρους Κομμουνιστές, οι οποίοι δεν είχαν κατορθώσει να τύχουν ανάλογης προβολής. Οι Έλληνες Κομμουνιστές, μάλιστα, ήσαν απομονωμένοι από τους άλλους Κομμουνιστές της περιοχής και ιδίως από τους Σοβιετικούς, οι δε σχέσεις των με τους Άγγλους ήσαν κάθε άλλο παρά «συμμαχικές».

Ο Ανδρέας Τζήμας, ο οποίος παρενέβη στις συνεννοήσεις του Βερβέρη με τον Τέμπο και ακύρωσε τη συμφωνία τους να διακηρύξουν τα αδελφά κομμουνιστικά κόμματα της Γιουγκοσλαβίας, της Ελλάδος και της Βουλγαρίας την απόφασή τους να διασφαλίσουν στους «λαούς» της Μακεδονίας το δικαίωμα της εθνικής αυτοδιαθέσεως μετά την απελευθέρωση, εξήγησε μετά τον πόλεμο με αφοπλιστική ειλικρίνεια το λόγο για τον οποίο οι Έλληνες Κομμουνιστές απέφευγαν να καταγγείλουν την προκλητική στάση των Γιουγκοσλάβων συντρόφων των στο Μακεδονικό: «Για μας πολύ νωρίς έγινε φανερό ότι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε την επέμβαση των Άγγλων στην Ελλάδα. Στην πάλη μας με τους Άγγλους δεν είχαμε καμία ελπίδα νίκης αν δεν στηριζόμασταν στο αντάρτικο των γειτονικών λαών και αν δεν ενισχυόμασταν από αυτό. Όπως εξελίσσονταν τα πράγματα, επαφή με τη Σοβιετική Ένωση και βοήθεια από αυτή δεν μπορούσαμε να έχουμε παρά μόνο από τις γειτονικές μας χώρες. 

Αυτά ήταν τα κύρια προβλήματα που μας απασχολού[σα]ν. Σε μικρότερο βαθμό ο συντονισμός της ανταρτικής δράσης». «Βοήθεια» στην αναμενόμενη σύγκρουση με τους Άγγλους υπόσχονταν οι Γιουγκοσλάβοι Κομμουνιστές στους Έλληνες συντρόφους τους, ώστε να τους ενθαρρύνουν να συγκρουστούν και να απασχολούν με αυτό τον τρόπο τους Άγγλους στην Ελλάδα, για να προωθήσουν οι Γιουγκοσλάβοι ανενόχλητοι τα σχέδιά τους στη χώρα και στην ευρύτερη περιοχή. Όπως θα εξηγηθή διεξοδικότερα στο επόμενο κεφάλαιο, η εμπλοκή των Άγγλων και γενικά των Δυτικών Συμμάχων στην εμφύλια σύρραξη στην Ελλάδα ευνοούσε την επικράτηση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, για το λόγο δε αυτόν οι Ανατολικοευρωπαίοι Κομμουνιστές ηγέτες όχι μόνο δεν αποθάρρυναν τους Έλληνες Κομμουνιστές, αλλά αντιθέτως τους ενθάρρυναν να συγκρουστούν με τους Άγγλους υποσχόμενοι βοήθεια. Η συντήρηση της πολιτικής ανωμαλίας στην Ελλάδα συνέβαλε εν τέλει στην επιβολή και την επικράτηση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη.

Σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της κλονισμένης θέσεως του ΚΚΕ στη Δυτική Μακεδονία μετά τις αθρόες συλλήψεις, από τα όργανα της Δικτατορίας Μεταξά, στελεχών του στην περιοχή το 1938 και το 1939, διαδραμάτισαν στελέχη του κόμματος από την Ακροναυπλία την 1η Ιουλίου 1941, με τη μεσολάβηση της Βουλγαρικής Πρεσβείας, όπως αναφέρθηκε. Αυτός άλλωστε ήταν και ο κυριώτερος λόγος της αποφυλακίσεώς τους με την υπόδειξη των μελών του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος, όπως ο Γιάννης Ιωαννίδης, που εκρατούντο στο ίδιο στρατόπεδο. Πολλοί από τους απελευθερωθέντες Κομμουνιστές ήσαν Σλαβομακεδόνες από τις επαρχίες κυρίως της Καστοριάς και της Φλωρίνης. 

Οι Σλαβομακεδόνες αυτοί αναμένονταν να αναζωογονήσουν τον κλονισμένο κομμουνιστικό μηχανισμό της περιοχής, την εγκατάστασή τους όμως στην περιοχή δε συνόδευαν μόνο οι ευχές της ελληνικής κομμουνιστικής ηγεσίας. Οι Έλληνες Κομμουνιστές ηγέτες έδειχναν ενίοτε αδυναμίες σε ζητήματα τακτικής και στρατηγικής, αλλά ασφαλώς δεν ήσαν αφελείς˙ ήσαν σε θέση να εκτιμήσουν ότι το ενδιαφέρον των Βουλγάρων για τους κρατουμένους Σλαβομακεδόνες Κομμουνιστές στην Ακροναυπλία και η απόφασή τους να τους απελευθερώσουν δεν είχαν φιλανθρωπικά κίνητρα. Παρέλκει, λοιπόν, ο σχολιασμός της υποθέσεως, τον οποίο απέφευγαν επιμελώς έκτοτε όλα τα στελέχη του ΚΚΕ που είχαν γνώση του επεισοδίου ή ενεπλάκησαν σε αυτό.

Οι βουλγαρικές αρχές στην Ελλάδα εγνώριζαν ότι απελευθέρωναν Κομμουνιστές Σλαβομακεδόνες, αλλά υπολόγιζαν πως η παρουσία τους στη Δυτική Μακεδονία θα ήταν χρήσιμη και στη Βουλγαρία, όχι μόνο στους Κομμουνιστές της Ελλάδος. Οι απελευθερωθέντες Σλαβομακεδόνες ήσαν βέβαια Κομμουνιστές, αλλά προέρχονταν από περιοχές που αποτελούσαν θυλάκους επιπολάζουσας βουλγαροφιλίας και ήσαν, δυνάμει, δίαυλοι επικοινωνίας με τους βουλγαρόφιλους Σλαβομακεδόνες του τόπου. Δεν είναι γνωστός ο ρόλος αυτών των Σλαβομακεδόνων στη συγκρότηση των κομιτατζηδικών πολιτοφυλακών˙ ίσως οι Βούλγαροι αξιωματικοί σύνδεσμοι τους παρέκαμψαν. 

Είναι γνωστή η συμβολή τους, ωστόσο, στην προσπάθεια των κομμουνιστικών αντιστασιακών οργανώσεων να προσελκύσουν στις κομμουνιστικές αντιστασιακές οργανώσεις εκατέρωθεν των συνόρων τους «παραπλανηθέντες» από τους κατακτητές Σλαβομακεδόνες. Η προσέλκυση στην ελληνική Δυτική Μακεδονία συντελέσθηκε, τυπικά, διά του ΣΝΟΦ (Σλαβομακεδονικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), το οποίο ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 1943 γι' αυτό το σκοπό, αλλά ουσιαστικά το θέρος και το φθινόπωρο του 1944, εν όψει της αποχωρήσεως των γερμανικών δυνάμεων από την Ελλάδα˙ τότε όμως οι «παραπλανηθέντες» Σλαβομακεδόνες της Ελλάδος προσχώρησαν μαζικά στον «μακεδονισμό» που εκπορευόταν από τη νεοϊδρυθείσα Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας.
___________________________

Αύριο η συνέχεια